ქართველი სტუდენტები უცხოეთში
ლუკა დვალაძე
აშშ-ის კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტის (Kansas State University) სტუდენტი
⇒ მოგესალმები, ლუკა, განსაზღვრა თუ არა შენი პროფესიული მომავალი სკოლამ?
⇒ პირველი ექვსი კლასი თბილისის მე-9 საჯარო სკოლაში გავატარე, დანარჩენი კი ქალაქ თბილისის ილია ვეკუას სახელობის ფიზიკა-მათემატიკის №42 საჯარო სკოლაში. პროფესიულ მომავალზე დიდი გავლენა იქონია სკოლამ, რადგან ფიზიკისადმი ინტერესი სწორედ იქ გამიჩნდა. ფიზიკის ტურნირებსა და ოლიმპიადებში მონაწილეობის შესაძლებლობა მქონდა, რამაც განაპირობა კიდეც პროფესიული არჩევანი.
⇒ თბილისის თავისუფალი უნივერსიტეტის ფიზიკის სკოლის კურსის დამთავრების შემდეგ სწავლას, სრული დაფინანსებით, სამაგისტრო-სადოქტორო პროგრამაზე ამერიკაში – Kansas State University-ში აგრძელებ, რამდენად რთული იყო 100 %-იანი გრანტის მოპოვება და რა პრინციპით მიანიჭე უპირატესობა ამ უნივერსიტეტს?
⇒ აპლიკაცია არაერთ უნივერსიტეტში მქონდა გაგზავნილი და აქედან 2-მა უნივერსიტეტმა მიმიღო. ერთ-ერთი, მათ შორის, იყო Kansas State University, რომელსაც უპირატესობა მივანიჭე, რადგან აქ ერთი ჩემი მეგობარი სწავლობდა. როდესაც განათლების მისაღებად ასე შორს მიდიხარ, გვერდით ნაცნობი ადამიანების ყოლა ძალიან ბევრ რამეში გეხმარება.
⇒ რა პროფესიას ეუფლები?
⇒ ვსწავლობ ფიზიკის PHD პროგრამაზე. ჩემი კერძო კვლევითი მიმართულებაა ექსპერიმენტული ატომური, მოლეკულური და ოპტიკური ფიზიკა. რადგან ჯერჯერობით ამ უნივერსიტეტში ჩემი პირველი წელია, ახლა ვიწყებ კვლევისთვის საჭირო ცოდნისა და ბაზისების შეძენას.
⇒ რა ასაკში და კერძოდ, რამ განაპირობა შენი დაინტერესება ამ მიმართულებით? საქართველოში ეს უაღრესად საინტერესო მეცნიერებები, ვფიქრობ, ნაკლებ პოპულარულია, შენი აზრით, რატომ?
⇒ სკოლის პერიოდიდან, ყველაზე მეტად დაინტერესებული ვიყავი და მიზიდავდა ექსპერიმენტული ფიზიკა, რადგან ხელშესახები მიმართულებაა. სამწუხაროდ, საქართველოში, ნაკლები პოპულარულობის მიზეზი, შესაბამისი აღჭურვილობის, დანადგარების და კვლევითი ლაბორატორიების საკმარისი რაოდენობის არქონაა.
⇒ ფიზიკის, როგორც საბუნებისმეტყველო მეცნიერების, დარგებისა და მიმართულებების მიმართ უამრავი ამოუხსნელი, პასუხგაუცემელი კითხვა არსებობს. რა არის შენთვის ყველაზე მთავარი ფუნდამენტური შეკითხვა?
⇒ როგორც კი კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტში დავიწყე სწავლა, დიდი ინტერესი უფრო მოლეკულურ-ატომური ფიზიკისკენ მივმართე, რადგან სწორედ ამ მიმართულებით ტარდება ექსპერიმენტული კვლევა ამ უნივერსიტეტში. კითხვები უამრავია, ერთი კონკრეტული შეკითხვის გამოყოფა ამ ეტაპზე, ვფიქრობ, საკმაოდ რთულია.
⇒ რა პრივილეგიებით სარგებლობენ წარჩინებული სტუდენტები და რა წესით გამოიყოფა სტიპენდიები და გრანტები უცხოელი სტუდენტებისთვის? აკმაყოფილებს თუ არა სტიპენდია სტუდენტის მოთხოვნებს და რამდენად ათავსებ მუშაობას სწავლასთან?
⇒ ამერიკულ უნივერსიტეტებში სტიპენდიის მიღება ცოტა სხვაგვარად ხდება. ეს არ არის, უბრალოდ, სტუდენტის ფულადი დაფინანსება. უფრო ზუსტად რომ ვთქვათ, დოქტორანტურის სტუდენტებს უნივერსიტეტი ასაქმებს სხვადასხვა მოვალეობებით. ძირითადად, ეს არის – GTA (Graduate teaching assistant) ან GRA (Graduate research assistant). სწორედ ამ მოვალეობების შესრულებით ხდება სტიპენდიის მიღება. უნივერსიტეტი ყველა PHD სტუდენტს ასაქმებს, შესაბამისი მოვალეობით, რითაც გამოვიმუშავებთ ყოველდღიურობისთვის საჭირო ფინანსებს. სტიპენდიის რაოდენობა დამოკიდებულია შტატზე და იმაზე, თუ რამდენად ძვირია ამა თუ იმ შტატში ცხოვრება. უმეტეს შემთხვევაში, სტიპენდია საკმარისია სტუდენტის ძირითადი მოთხოვნების დასაკმაყოფილებლად.
პირველი სემესტრი დასაქმებული ვიყავი, როგორც GTA, ახლა კი GRA-ს პოზიციაზე ვმუშაობ.
⇒ როგორ ფიქრობ, რა უპირატესობა აქვს უცხოეთის უმაღლეს სასწავლებლებს ქართულთან შედარებით. რა შეგიძლია გვიამბო სასწავლო პროგრამების, ლექციებისა და პროფესორ-მასწავლებლების შესახებ, რა მსგავსება-განსხვავებაა უცხოურ და ქართულ უმაღლეს სასწავლებლებს შორის?
⇒ ყველაზე დიდი განსხვავება სწავლის მეთოდებშია. პროფესორები სწავლის თანამედროვე მეთოდებს მიმართავენ, რაც ბევრად ეფექტურს ხდის სასწავლო პროცესს. კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტის მისიაა, ხელი შეუწყოს ხარისხიან სწავლებას, კვლევას და მომსახურებას, რაც ხელს გიწყობს განვითარდე და ჩამოყალიბდე მაღალკვალიფიციურ და განათლებულ მოქალაქედ. კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტი, დაარსების დღიდან (დაარსდა 1863 წელს), უმაღლესი განათლების თანამედროვე დაწესებულებაა, სადაც ხარისხიანი პროგრამებით სწავლება რეაგირებს სწრაფად ცვალებად სამყაროსა და მრავალფეროვანი საზოგადოების მზარდ მისწრაფებებზე.
⇒ რომელია ყველაზე საინტერესო სივრცე კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტში და რამდენად მნიშვნელოვანია საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკა სტუდენტებისთვის?
⇒ უნივერსიტეტის ბიბლიოთეკა ერთ-ერთი საინტერესო სივრცეა, საკმაოდ ბევრი სტუდენტი სარგებლობს ბიბლიოთეკით, რადგან ბევრი სასარგებლო რესურსის მოპოვება შეუძლიათ. ბიბლიოთეკა აღჭურვილია სხვადასხვა საინტერესო განყოფილებით, როგორებიცაა 3D პრინტერების ოთახი, საკონფერენციო სივრცე, ვიდეო/აუდიო სტუდია და სხვა. მაგრამ მე, ბიბლიოთეკაზე მეტად, ყველაზე საინტერესო სივრცედ, რა თქმა უნდა, უნივერსიტეტის ფიზიკის ლაბორატორიას გამოვარჩევდი.
⇒განათლების მიღება საზღვარგარეთ ქართველი ახალგაზრდებისთვის დღითი დღე პოპულარული ხდება. რას ურჩევ მათ, ვისაც საზღვარგარეთ ცოდნის გაღრმავებისა და კვალიფიკაციის ამაღლების სურვილი აქვთ? რა დაბრკოლებები ელით საზღვარგარეთ სწავლის მსურველ ქართველ ახალგაზრდებს?
⇒ ბევრი სირთულე ახლავს უცხოეთში სწავლას. პირველ რიგში, ენის ბარიერის გადალახვაა საჭირო ხარისხიანი სწავლის შესაძლებლობა რომ გქონდეს. აგრეთვე ძალიან მნიშვნელოვანია საკუთარ ინტერესებში გარკვევა. არ არის აუცილებელი, რომ ძალიან ზუსტი ინტერესი გქონდეს, მაგრამ გარკვეული მიმართულების ცოდნა აუცილებელია. ამის შემდგომ, დამოუკიდებელი ცხოვრების ყოველდღიური სირთულეების გადალახვა გიხდება. ჩემთვის ერთ-ერთი ყველაზე დიდი სირთულე, ალბათ ოჯახისგან და მეგობრებისგან შორს ყოფნაა.
⇒ როგორ ცხოვრობენ ახალგაზრდები მანჰეტენზე, რა არის მათთვის პრიორიტეტული, როგორია ამერიკული სტუდენტური ცხოვრება, სად და როგორ ატარებთ თავისუფალ დროს?
⇒ დოქტორანტურის სტუდენტებს თავისუფალი დრო ძალიან ცოტა გვაქვს, რადგან ჩვენი კვლევის მიმართულება ძალიან ბევრ შრომას და დროს მოითხოვს. განტვირთვისთვის სპორტულ კომპლექსს გამოვყოფ, რომელიც შესაძლებლობას მაძლევს, უამრავი სახალისო აქტივობით დავკავდე. სპორტულ აქტივობებში ჩართვით ძალიან ბევრი ახალი ადამიანის გაცნობაა შესაძლებელი, რაც უფრო სახალისოს, მრავალფეროვანსა და საინტერესოს ხდის ამ აქტივობებში ჩართულობას.
⇒ ყველაზე მეტად რა მოგწონს ამერიკაში, რა აღგაფრთოვანებს ან გაკვირვებს. რა არის ის, რასაც შენი ქვეყნისთვის ისურვებდი?
⇒ რა თქმა უნდა, მეცნიერული რესურსები. ამ მხრივ, ამერიკა ძალიან მრავალფეროვანია და მსგავსს ვისურვებდი საქართველოსთვის.
⇒ ლუკა, როგორია შენი სამომავლო გეგმები, რამდენად უკავშირდება საქართველოს, სად აპირებ დამკვიდრებას?
⇒ ამ ეტაპზე, კითხვაზე პასუხის გაცემა გამიჭირდება, რადგან PHD პროგრამა, საკმაოდ ხანგრძლივია. საშუალოდ, 5-7 წლის განმავლობაში ხდება დოქტორის სტატუსის მიღება, მაგრამ ეს რიცხვები იცვლება და ბევრ რამეზეა დამოკიდებული. ჩემთვის, შემდეგი რამდენიმე წლის გეგმა, კანზას სახელმწიფო უნივერსიტეტში საფუძვლიანი ცოდნის მიღებას და კვლევის წარმოებას უკავშირდება.
⇒ როგორ ფიქრობ, საზღვარგარეთ მიღებული განათლება, სამომავლოდ, საქართველოში დასაქმებაში ითამაშებს თუ არა გადამწყვეტ როლს? რა მოლოდინები გაქვს?
⇒ ვფიქრობ, ამ კითხვის პასუხი არჩეულ პროფესიაზეა დამოკიდებული. უცხოეთში მიღებული ცოდნა ძალიან ბევრ სფეროში გამოსადეგია, მაგრამ ფიზიკის ცოდნის და აქ მიღებული გამოცდილების გამოსაყენებლად, გარკვეული კვლევითი დაწესებულებების არსებობა უპირობოდ აუცილებელია.
⇒ დაბოლოს, როცა ადამიანი საზღვარგარეთ ცხოვრობს, მეტს ფიქრობს სამშობლოზე, საზღვარგარეთ გატარებულ მცირე პერიოდშიც კი სხვანაირად აფასებს საკუთარ ღირებულებებს…
⇒ ამერიკაში საქართველოს შესახებ ძალიან ცოტამ თუ იცის. ბევრს უკითხავს ჩემთვის ჩვენი ქვეყნის მდებარეობის შესახებ. როცა ახლად შეძენილ მეგობრებს საქართველოს ფოტოებით ვაცნობ, გაოცებას ვერ მალავენ ჩვენი ქვეყნის ბუნებრივი სილამაზითა და ღირსშესანიშნაობებით. მათთვის გასაკვირია, რომ ასეთი უძველესი ქვეყნის შესახებ აქამდე არაფერი სმენიათ. როდესაც ფოტოებს ვაჩვენებ და მათ აღტაცებას ვხედავ, ვხვდები, რომ ბუნებრივი სილამაზით საქართველო მართლაც გამორჩეული ქვეყანაა.
ესაუბრა მაკა ყიფიანი
