ჩვენს ტრადიციულ შეკითხვებს პასუხობს საჩხერის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის უფროსი
ცისმარ მაჭარაშვილი
⇒ როგორ დაიწყეთ სასწავლო წელი, პანდემიამ რაიმე დაუძლეველი პრობლემები ხომ არ შეგიქმნათ?
⇒ თქვენი რესურსცენტრის სკოლები რამდენად არიან უზრუნველყოფილი პანდემიის პრევენციისთვის საჭირო ტექნიკური საშუალებებით?
⇒ როგორ მიმდინარეობს ვაქცინაციის პროცესი პედაგოგებში?
⇒ რა სამუშაოები ჩაატარეთ სასწავლო პროცესის შეუფერხებლად დასაწყებად?
⇒ უზრუნველყოფილია თუ არა საჩხერის სკოლები კვალიფიციური პედაგოგებით?
⇒ ტექნიკურად რამდენად გამართულად მიმდინარეობს დისტანციური სწავლება?
⇒ რა არის რესურსცენტრის ფუნქცია დღეს და როგორ წარმოგიდგენიათ მისი როლი სამომავლოდ?
⇒ რა არის რესურსცენტრის წინაშე მდგარი პირველი რიგის პრობლემა?
სკოლა: 33 — 32 საჯარო, 1 კერძო (წმინდა ნინოს სახელობის სასულიერო გიმნაზია სოფელ საირხეში) 〉〉〉 მოსწავლე: 5 670 〉〉〉 მასწავლებელი: 900 (12 მენტორი, 100-ზე მეტი წამყვანი, 90%-ზე მეტი უფროსი მასწავლებელი)
♦♦♦ პანდემიის პირობებში ცხოვრებამ მკვეთრად შეცვალა ჩვენი ყოველდღიურობა და უკვე ძნელი წარმოსადგენიც კია გარკვეული წესებისა და შეზღუდვების გარეშე არსებობა. ჯერ კიდევ ოქტომბრის დასაწყისში, საჩხერის მუნიციპალიტეტის ყველა სკოლა სათანადოდ მომზადებული შეხვდა ახალ სასწავლო წელს. სწავლისათვის უსაფრთხო სასკოლო გარემოში აუცილებელი ჰიგიენური ნორმების უზრუნველყოფის მიზნით, ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებებს, განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროდან, წინასწარ ჰქონდათ მომარაგებული საჭირო რაოდენობის პირბადეები, თერმომეტრები, დეზობარიერები, სადეზინფექციო სითხეები და სხვა საშუალებები. ამ პროცესში რესურსცენტრიც აქტიურად იყო ჩართული. თუმცა, ადგილებზე ამ მასალების დანიშნულების მიხედვით გამოყენება და სასწავლო პროცესების შეუფერხებლად წარმართვა უშუალოდ სკოლის პერსონალის, დირექციისა და ადმინისტრაციის პრეროგატივაა და ამას ყველა სკოლა დიდი პასუხისმგებლობით მოეკიდა. შეიძლება ითქვას, რომ მუნიციპალიტეტის ზოგადასაგანმანათლებლო დაწესებულებებმა პანდემიურ გამოწვევებს თავი გაართვეს, მაგრამ იყო ისეთი შემთხვევებიც, როცა წერტილოვანი შეზღუდვები გახდა საჭირო და რამდენიმე სკოლა სრულად დისტანციური ან შერეული/ჰიბრიდული სწავლების მოდელის არჩევანის წინაშე დადგა. დღესაც, ორ საჯარო სკოლაში (სხვიტორისა და სისვაძეების უბნის), ტესტირების შედეგად დადასტურებული ფაქტების გამო, მასწავლებლებისა და მოსწავლეების გარკვეული ნაწილი თვითიზოლაციაში იმყოფება. ბუნებრივია, ამ სკოლებში სასწავლო პროცესი სრულად დისტანციურად, მინისტრის №95/ნ ბრძანების რეკომენდაციების გათვალისწინებით, ხორციელდება. სასწავლო წლის პირველ სემესტრს ვასრულებთ და საბედნიეროდ, მუნიციპალიტეტში სრულად დისტანციურ მოდელზე მასიურად გადასვლის საჭიროება არ დამდგარა, რაც გვაძლევს საფუძველს ითქვას, რომ წინა წლისგან განსხვავებით, პანდემიური პერიოდის სირთულეები ასე თუ ისე დავძლიეთ და იმედია, მეორე სემესტრშიც არ დაგვჭირდება სრულად დისტანციურ მოდელზე სკოლების ერთდროულად გადაყვანა.
♦♦♦ როგორც ზემოთ აღვნიშნე, სამინისტროს მიერ ორგანიზებული და წინასწარ გატარებული პრევენციული ღონისძიებების შედეგად, ადრევე განხორციელდა სკოლების სათანადო ჰიგიენური რესურსებით მომარაგება. დისტანციურ რეჟიმში მუშაობის მიუხედავად, ისინი დროულად დავარიგეთ სკოლებში და, ამ ეტაპზე, ყველა სკოლა უზრუნველყოფილია პრევენციისთვის საჭირო ჰიგიენური და სადეზინფექციო საშუალებებით. რესურსცენტრი, დებულებით გათვალისწინებული ფუნქციების შესაბამისად, მონიტორინგს უწევდა სამოქმედო ტერიტორიაზე მყოფ სკოლებს სასწავლო პროცესის უწყვეტობასა და უსაფრთხო გარემოს შენარჩუნებისთვის. მონიტორინგის შესახებ ინფორმაციები და რეკომენდაციები ასახული გვაქვს ელექტრონულ ბაზაში, სპეციალურად შექმნილ ველში — „სკოლის მონიტორინგი“.
♦♦♦ ვაქცინაციასთან დაკავშირებით, იყო ერთეული შემთხვევები, როდესაც მასწავლებელი, ჯანრთელობის მდგომარეობის გამო, აცრაზე უარს ამბობდა, მაგრამ მასშტაბურად გამოხატული პროტესტის ფორმები არ ყოფილა. პირიქით — რაიონის პედაგოგები მაღალი მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობით ჩაერთვნენ საყოველთაო ვაქცინაციის პროცესში და სასწავლო წლის დასაწყისშივე — ოქტომბერში, უკვე მასწავლებლების 70%-მდე იყო აცრილი.
♦♦♦ რესურსცენტრების ძირითადი ფუნქცია ის არის, რომ სკოლებს, საჭიროების შემთხვევაში, მხარდაჭერა, კონსულტირება და დახმარება აღმოუჩინონ და არსებული გამოწვევების გადასაჭრელად უშუამდგომლონ ადგილობრივ მუნიციპალიტეტთან, სამინისტროსა და სხვადასხვა ორგანიზაციასთან. სკოლებთან დაკავშირებული გარკვეული სახის ინფორმაცია, დამუშავებული, შეგროვებული და სათანადოდ გადამოწმებული, ჩვენი მეშვეობით, მიეწოდება სამინისტროს შესაბამის დეპარტამენტებსა და მის დაქვემდებარებაში შემავალ სსიპ-ებს: ინფრასტრუქტურის განვითარების სააგენტოს, განათლების მართვის საინფორმაციო სისტემას, ხარისხის განვითარების, მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების, შეფასებისა და გამოცდების ეროვნულ ცენტრებს. რესურსცენტრების ყოველდღიური მუშაობის რეჟიმი სამოქმედო ტერიტორიაზე არსებული სკოლების საჭიროებებსა და მათ წინაშე მდგარი პრობლემების მოგვარების გზების ძიებაზეა აგებული. ჩემი არცთუ ისე ხანმოკლე მუშაობის განმავლობაში, ვერ გავიხსენებ დღეს, როდესაც კომუნიკაცია არ შემდგარიყო სკოლებსა და რესურსცენტრს შორის. ეს ორმხრივი თანამშრომლობითი პროცესი ჯანსაღ საფუძველს ქმნის ნდობაზე, პატივისცემასა და ერთიანობის განცდაზე აღმოცენებული საქმიანი ურთიერთობისთვის. აქედან გამომდინარე, არ იქნება გადაჭარბებული თუ ვიტყვი, რომ რეგიონებში (და არა მარტო), საგანმანათლებლო რესურსცენტრები საჯარო სკოლების საიმედო დასაყრდენ ძალას წარმოადგენენ.
დღევანდელ ვითარებაში, სკოლებთან კომუნიკაციის თვალსაზრისით, იმავეს გავიმეორებ, რაც დასაწყისში აღვნიშნე. არსებულმა სიტუაციამ შეცვალა მათთან მუშაობის სტილი და მეთოდები. ურთიერთობა, ძირითადად, ონლაინ რეჟიმში, დისტანციურად, თიმს-ის პლატფორმაზე შექმნილ სამუშაო ჯგუფში გვიწევს, სადაც გრაფიკის მიხედვით, პერიოდულად, სკოლის დირექტორებთან შეხვედრები იმართება. შეხვედრების დღის წესრიგს არსებული სიტუაცია და საკითხის აქტუალობა განსაზღვრავს. უფრო ნათელი რომ გახდეს ეს პროცესი, ბოლო შეხვედრის შინაარსზე გიამბობთ ორიოდე სიტყვით. ძირითადი აქცენტები გაკეთებული იყო პანდემიური მდგომარეობის ანალიზსა და იმ პროცესების განხილვაზე, რაც უშუალოდ სასწავლო წლის პირველი სემესტრის დასრულებას უკავშირდება. ესენია: გეგმიური შემაჯამებელი და კომპლექსური დავალებების საფუძველზე სემესტრული ქულების გამოყვანა, განმავითარებელი და განმსაზღვრელი შეფასების შედეგების ელექტრონულ ჟურნალში ასახვა, კლასის დამრიგებლების შეხვედრები მშობლებთან, სკოლის დირექტორების ანგარიში სამეურვეო საბჭოების წინაშე ბიუჯეტის განკარგვასთან დაკავშირებით და სხვა, მაგრამ ყველაზე მნიშვნელოვანი საკითხი, პრაქტიკოსი მასწავლებლების თემა და მათი სკოლებიდან გასვლის შემდეგ დარჩენილი ვაკანსიების შევსების გზებზე საუბარი იყო.
მიუხედავად იმისა, რომ პანდემია უამრავ სირთულეს აჩენს ცხოვრების ყველა სფეროში, განსაკუთრებული გამოწვევების პირისპირ, ჯანდაცვის სისტემის შემდეგ, განათლების სისტემა აღმოჩნდა. ამ სფეროში დასაქმებული ადამიანების მიღწევად უნდა ჩაითვალოს, რომ სასწავლო პროცესი დღემდე სასკოლო სივრცეში, დასწრებული სასწავლო ფორმატით მიმდინარეობს. არ შეფერხებულა მოსწავლეთა უფასო სასკოლო სახელმძღვანელოებით უზრუნველყოფა, სკოლების მომარაგება საჭირო ინვენტარით, სკოლის ექიმის კაბინეტების აღჭურვა, მოსწავლეთა სატრანსპორტო მომსახურება და სხვა პროგრამები.
დღემდე, ინტენსიურად მიმდინარეობს ზამთრის სეზონთან დაკავშირებული და სხვა სახის ინფრასრტუქტურულ პრობლემებზე მუშაობა. საჩხერის რაიონის საჯარო სკოლების ინფრასტრუქტურა მთელი ქვეყნის მასშტაბით გამორჩეულია და ეს ვის სახელსაც უკავშირდება, არავისთვისაა საიდუმლო, მაგრამ მუდმივად არაფერი ძლებს და პერიოდულად, ჩვენს სკოლებშიც ჩნდება სარემონტო სამუშაოების ჩატარების საჭიროება. ასეთი სახის სამუშაოები, ძირითადად, ადგილობრივი თვითმმართველობის მეშვეობით ხორციელდება. რესურსცენტრთან თანამშრომლობით, მერიამ, წელს, პრიორიტეტად გამოკვეთა და დაასრულა სკოლების სახურავების შეკეთება, დაზიანებული კარ-ფანჯრებისა და სპორტდარბაზების ჭერის გამოცვლა. გარდა ამ შემთხვევებისა, გლობალური მასშტაბის სარეაბილიტაციო სამუშაოები ჩატარდა მერჯევის საჯარო სკოლაში, სადაც „ათასწლეულის გამოწვევის“ ფონდის მიერ, ერთი წლის შემდეგ, სრულიად განახლებული, თანამედროვე და ევროსტანდარტების დონეზე რეაბილიტირებული სკოლა მივიღეთ.
♦♦♦ საჩხერის რესურსცენტრის სამოქმედო ტერიტორიაზე 32 საჯარო და ერთი კერძო სკოლაა — წმინდა ნინოს სახელობის საირხის მართლმადიდებლური გიმნაზია, სადაც დასაქმებულია 834 მასწავლებელი და სწავლობს 5274 მოსწავლე. მასწავლებელთაგან 12 მენტორის, 119 წამყვანის, ხოლო დანარჩენი უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მატარებელია. მეორე სემესტრიდან, ალბათ, დაახლოებით 2% დარჩება უსტატუსოდ. რაიონში საკმარისადაა კადრები, რომ სკოლებში ესგ-ით გათვალისწინებული ყველა საგანი კვალიფიციური მასწავლებლის მიერ ისწავლებოდეს. იგულისხმება სტატუსიანიც და ისინიც, ვისაც ამის უფლება აქვს ეროვნული სასწავლო გეგმის საგნობრივ ჯგუფებში გადანაწილების მიხედვით. ბევრ პედაგოგს რამდენიმე საგანში აქვს დადასტურებული კომპეტენცია და ეს მათ შესაძლებლობას აძლევს, ორ სკოლაშიც ასწავლონ. აქედან გამომდინარე, მასწავლებლების დეფიციტი და შეუვსებელი ვაკანსია, თითქმის, არც ერთ სკოლაში არ არის.
♦♦♦ ჩვენი რაიონის განათლების სისტემის ძირითადი პრობლემა მიგრაციული პროცესების გაზრდილი მაჩვენებელია. სოფლის სკოლების უმეტესობა მცირეკონტინგენტიანია და ამ სკოლებში მოსწავლეთა რაოდენობა ყოველწლიურად მცირდება. რაც შეეხება ქალაქის სკოლებს, აქ უკეთესი სიტუაციაა — მოსწავლეთა რაოდენობის მხრივ, ყველაზე დიდი სკოლა 600-დან 701 ბავშვამდე გაიზარდა. როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, რაიონის მასშტაბით, სწავლის დისტანციურ რეჟიმზე ერთდროულად გადასვლა არ დაგვჭირვებია, მაგრამ არც ერთი სკოლისთვის არ არის უცხო დისტანციური სწავლის პრობლემები. ხარისხზე ორიენტირებული სწავლის უზრუნველსაყოფად ყოველთვის ვერ ხერხედება სათანადო პირობების შექმნა. ზოგჯერ ხდება რაღაც, რასაც წინასწარ ვერ გათვლი და რაც უარყოფითად აისახება სწავლის ხარისხზე. ამიტომ, დისტანციურ მოდელს უპირატესობას ძნელად თუ ვინმე მიანიჭებს. ეს მხოლოდ ალტერნატივაა, რათა არ შეიქმნას ვაკუუმი სკოლასა და მოსწავლეს შორის. დისტანციურ რეჟიმზე გადასვლამდე, სკოლა წინასწარ ეცნობა მოსწავლეთა საჭიროებებს, არკვევს აქვთ თუ არა პირობები მოსწავლეებს ასეთ ფორმატში ჩასართავად. ზოგჯერ სკოლას, თუკი აქვს ზედმეტი კომპიუტერული ტექნიკა, დროებით ათხოვებს ხოლმე ბავშვებს. ზოგი ტელეფონით ერთვება და ასე ისმენენ გაკვეთილებს.
♦♦♦ რესურსცენტრების როლზე ზემოთაც ვისაუბრეთ, მაგრამ, როგორც რესურსცენტრის წარმომადგენელი, არ ვიქნები სუბიექტური, თუ ვიტყვი ერთ რამეს, რაშიც სრულად ვარ დარწმუნებული — სკოლებთან თანამშრომლობის კუთხით, რესურსცენტრის ფუნქცია ადგილზე, რეგიონებში უაღრესად მნიშვნელოვანია. თბილისსა და სხვა დიდ ქალაქებში სკოლები შეიძლება უფრო მეტად ავტონომიურები არიან და მათ დამოუკიდებლადაც ადვილად შეუძლიათ სამინისტროსთან უშუალო კონტაქტით საჭირო ინფორმაციის მიღება, მაგრამ რეგიონებში ამ მიმართებით დიდია რესურსცენტრების დატვირთვა. ვფიქრობ, რესურსცენტრების ჩართულობა უფრო მეტად უნდა იყოს გააქტიურებული იმ სიახლეების დანერგვისა და განხორციელების პროცესში, რაც მთელი ქვეყნის მასშტაბით მიმდინარეობს.
ვიცით, რომ ეს საკითხი სამინისტროშიც აქტუალური განსჯის საგანია და, ვიმედოვნებთ, რომ მომავალში უფრო მეტი ფუნქციის შესრულება მოგვიწევს სასკოლო რეფორმის განხორციელების პროცესში.
♦♦♦ რაც შეეხება რესურსცენტრების პრობლემას, აქ დავასახელებდი უტრანსპორტობას. ეს აფერხებს ჩვენს მუშაობას, რადგან ვერ ვახორციელებთ სკოლებში ინტენსიურ მონიტორინგს. ჩვენი ბიუჯეტი ცოტა მეტი რომ იყოს, ამას საკუთარი სახსრებით მოვაგვარებდით — შევისყიდდით მომსახურებას. ასევე, ვისურვებდით, რომ უფრო მეტი ყურადღება ექცეოდეს რესურსცენტრის თანამშრომელთა პროფესიულ განვითარებას შესაბამისი ტრენინგ-მოდულების გავლის გზით.
