🔶მიმოზა ღოლიჯაშვილი
▶️ გორის მუნიციპალიტეტის სოფელ ხიდისთავის საჯარო სკოლისა და მეცნიერებათა სკოლის სამოქალაქო განათლების და მოქალაქეობის მასწავლებელი, მასწავლებლის ეროვნული ჯილდოს „ათეულთა კლუბის“ წევრი
🔎 მასწავლებლის როლი მოსწავლეებში სწორი მოქალაქეობრივი ღირებულებების ჩამოყალიბებაში
მე, როგორც მასწავლებელს, იმის გარდა, რომ მოსწავლეებს ხარისხიანი განათლება მივცე, არანაკლებ მნიშვნელოვნად მიმაჩნია, ჩემი მოსწავლეები სწორი ღირებულებების მატარებელ ადამიანებად გავზარდო – ვასწავლო ტოლერანტობა, განსხვავებული აზრის მიღება და პატივისცემა, გუნდურობა, მეგობრობა, სიყვარული, პატრიოტიზმი. ყველაფერი ერთად, და კიდევ ბევრი რამ, სწორედ სწორი ღირებულებების ჩამოყალიბებას ემსახურება. ბუნებრივია, ჩემი, როგორც მასწავლებლის როლი მხოლოდ საგნის სწავლებით არანაირად არ შემოიფარგლება იმიტომ, რომ ბავშვი ძალიან დიდ დროს ატარებს მასწავლებელთან სკოლაში. ხშირად ვამბობ, რომ მასწავლებელი თავად უნდა იყოს მოდელი მოსწავლისთვის ყველა მიმართულებით. აქედან გამომდინარე, მუდმივად ვსაუბრობ მოსწავლეებთან, თუნდაც მიმდინარე მოვლენებსა და პროცესებზე, ევროპულ ღირებულებებზე, რადგან სწორი ღირებულებები სწორედ ევროპული ღირებულებებია — თანასწორობა, კანონის უზენაესობა, თანაბარუფლებიანობა… გზა ევროპისკენ ის სწორი გზაა, რომლიდანაც არ უნდა გადავუხვიოთ. მომწონს კიდეც მათთან ასეთ თემებზე დისკუსია, რომელიც კამათშიც კი გადაიზრდება ხოლმე.
ცხადია, მიმდინარე მოვლენებზე საუბარი და ფაქტების შეფასება აუცილებელია, თუმცა, დოზირებულად და გარკვეული სიფრთხილით. ზოგადად, სკოლა აპოლიტიკური უნდა იყოს, მაგრამ ეს სულაც არ ნიშნავს იმას, რომ მოსწავლეებთან მასწავლებელმა, მით უფრო სამოქალაქო განათლების მასწავლებელმა (ამ შემთხვევაში, ჩემს თავს ვგულისხმობ) არ ისაუბრო ქვეყანასა და ქვეყნის გარეთ მიმდინარე ძალიან აქტუალურ პროცესებზე. სიფრთხილეა საჭირო, რადგან ჩემი პოლიტიკური თუ სხვა სახის შეხედულებები არ მოვახვიო მოსწავლეებს. მთავარია, სწორი და სანდო ინფორმაცია მივაწოდო მათ. ყველა კლასთან მქონდა საუბარი უკრაინის ომთან მიმართებაში, რადგან თავს ვალდებულად ვთვლი, დავიცვა ბავშვები იმ დეზინფორმაციისგან, რომელიც სოციალური ქსელებით ან, თუნდაც, მედიასაშუალებებით ვრცელდება. ბავშვები ინტერესდებიან და ისმენენ ამ ყველაფერს. ამიტომ, აუცილებელია სწორი ინფორმაციის მიწოდება. მაგალითად, როცა ერთ-ერთ კლასში რუსეთ-უკრაინის ომზე ვსაუბრობდი, რამდენიმე მოსწავლე დაუპირისპირდა მოსაზრებას, რომ უკრაინა საკუთარი ტერიტორიების დასაცავად იბრძვის და რომ ამ ომში რუსეთი აგრესორია, ოკუპანტი. ცხადია, აქ ოჯახის გავლენაა. ამიტომ ვარ ვალდებული, სწორი ინფორმაცია მივაწოდო, რომ უკრაინა იბრძვის თავისუფლებისთვის, საკუთარი ტერიტორიების, იდენტობისა თუ კულტურის შენარჩუნებისთვის. თუმცა, გადამეტებული აქცენტებიც, მასწავლებლის მხრიდან, არასწორად მეჩვენება. საუბრების გარდა, სკოლაში საქველმოქმედო ღონისძიებებიც განვახორციელეთ, ჰუმანიტარული ტვირთი შევაგროვეთ და ჩვენი სახელით გავუგზავნეთ ომში დაზარალებულ უკრაინელ ხალხს — თანადგომაც უნდა ისწავლონ პატარაობიდანვე. აქვე განვმარტავ, დოზირებულ და ფრთხილ მიდგომაში სულაც არ ვგულისხმობ იმას, რომ მასწავლებელი მოერიდოს იმის თქმას, რომ რუსეთი ოკუპანტია და რომ ჩვენი ქვეყნის მტერია. პირიქით, ამის გვერდის ავლა და წაყრუება, პირდაპირ მტრის წისქვილზე ასხამს წყალს. აბა, მერე, როგორღა მოვთხოვოთ მოსწავლეებს, ორიენტირდნენ სწორ ღირებულებებზე?
საერთოდ, ძალიან რთულია 21-ე საუკუნის ბავშვებთან მასწავლებლობა, ბავშვებთან, რომლებიც მიჯაჭვულები არიან ინტერნეტს, სოციალურ ქსელებს და გვისწრებენ კიდეც ტექნოლოგიების ცოდნით. მათ მასწავლებლებზე ბევრად უკეთ იციან ტექნოლოგიების მოხმარება, ამიტომ შენ, მასწავლებელი, მხოლოდ საუბრით ვერ დააინტერესებ 21-ე საუკუნის ბავშვს. მუდმივად ვცდილობ მათ დაინტერესებას მრავალფეროვანი რესურსებით, იქნება ეს ელექტრონული თუ მატერიალური. თავადაც ვქმნი რესურსებს, მაგალითად, პრეზენტაციებს, რომელიც ძალიან საინტერესო და ინტერაქტიურია. ბუნებრივია, უამრავ სხვა რესურსსაც ვიყენებ სწავლებისას – ვიდეორგოლებს, დოკუმენტური და მხატვრული ფილმებით სწავლების მეთოდებს, სიმულაციურ თამაშებს, დილემებით სწავლებას და ა.შ. სხვადასხვა მეთოდისა და აქტივობის გამოყენებით ვასწავლი, სხვაგვარად უბრალოდ ვერ გავალ შედეგზე, ბავშვს მხოლოდ საუბრით ვერ დააინტერესებ. გარდა იმისა, რომ რესურსებს ვქმნი, კოლეგებსაც ვუზიარებ (არსებობს ჯგუფები, სადაც საჯაროდ ხდება რესურსის გაზიარება), ძალიან მომწონს სოციალურ ქსელში გვერდი – „სამოქალაქო განათლება ყველასთვის“, სადაც შემოთავაზებულია ვიდეოგაკვეთილები, სავარჯიშოებით და თემებად ჩაშლილი. განსაკუთრებით აქტიურად ვიყენებდი ამ რესურსს ონლაინ სწავლებისას. ასევე, ძალიან მომწონს საიტი EL.ge – ციფრული სკოლა, სადაც არაჩვეულებრივი რესურსია განთავსებული არა მხოლოდ სამოქალაქო განათლების, არამედ სხვა საგნობრივი მიმართულებებითაც. ვიყენებ კომპლექსურ დავალებებსაც. ახალი სკოლის მოდელის ფარგლებში შემოთავაზებული კომპლექსური დავალებების მოდიფიცირებას, კლასში, მოსწავლეების საჭიროებების, შესაძლებლობებისა და უნარ-ჩვევების გათვალისწინებით ვაკეთებ და ვცდილობ, მაქსიმალურად ჩავრთო თითოეული მათგანი. მოსწავლეებს ძალიან უყვართ კეთებით სწავლება, მოსწონთ, თავად რომ ქმნიან რამეს და პროცესებში აქტიურ როლს ასრულებენ. ვფიქრობ, მასწავლებელმა ასე უნდა გახადო საინტერესო ნებისმიერი პროცესი, იქნება ეს გაკვეთილი თუ არაფორმალური განათლების ნაწილი. სწავლა მუდმივი პროცესია – ეს ჩემი ცხოვრების ერთ-ერთი მთავარი ფრაზა და დევიზია – არასოდეს შეწყვიტო განვითარება! რომ შეძლო ფეხი აუწყო თანამედროვეობას, გამოწვევებს, რის წინაშეც ახლა ვდგავართ, პირველ რიგში, შენ უნდა იყო კომპეტენტური და მხოლოდ ამის შემდეგ გაბედო სწავლება!
🔎 ბულინგი და მისი პრევენცია სკოლებში
ბულინგი არის ყველგან, სამწუხაროდ, მათ შორის სკოლებშიც და კიდევ უფრო სამწუხაროდ, საკმაოდ დიდი დოზით. მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ხშირად ვატარებთ ღონისძიებებს, შეხვედრებს, კვირეულებსა და საინფორმაციო კამპანიებს ბულინგის თემაზე, რატომღაც, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე, ვაწყდებით ბულინგს. პირველ რიგში, ვფიქრობ, ამის ერთ-ერთი მიზეზია მიდგომა, რომელიც, როგორც წესი, გვესმის თანატოლისგან (სამწუხაროდ, მასწავლებლებისგანაც) – იხუმრა! ჩემი საგნის სპეციფიკიდან გამომდინარე, ყველა კლასთან მაქვს განსაკუთრებული აქცენტები ბულინგზე, ამ თემას ვუთმობ გაკვეთილებსა და პრეზენტაციებს; ვუყურებთ ფილმებს და განვიხილავთ. მაგრამ ბულინგის შემთხვევები მაინც გახშირებულია, ვაწყდებით ყველგან – დერეფანში, სკოლის ეზოში, გაკვეთილზეც კი – წაართვა, გამოსტაცა, თავში წამოარტყა, ხელი ჰკრა და ამაზე პასუხი უცვლელია – იხუმრა! სულ ვფიქრობ, რა უნდა გავაკეთო კიდევ, დამატებით? თუმცა, აქ მხოლოდ მასწავლებელი ვერაფერს გახდება, პრობლემას კომპლექსურად უნდა მივუდგეთ. ბულინგის შემთხვევების გახშირების ერთ-ერთი ხელშემწყობი მიზეზი დამალვის/დაფარვის ფაქტორიცაა. ბავშვები ან ბავშვების ჯგუფები მალავენ ფაქტს, არ უნდათ, უფროსებმა გაიგონ. აი, აქ იწყება სწორედ საქმის გართულება, რამაც შეიძლება სავალალო შედეგამდეც კი მიგვიყვანოს, მით უფრო, როცა მასწავლებელიც ასე ფიქრობს, რომ „ბავშვმა იხუმრა“. არადა, ამ დროს წამქეზებლის როლში გამოდის.
ერთ-ერთი გამოწვევაა სოციუმი, სადაც მოსწავლეს უწევს ცხოვრება. ამ ბოლო დროს ვაკვირდები, იმ მშობლების შვილები, რომლებიც უცხოეთში არიან წლობით სამუშაოდ წასული, უფრო მიდრეკილი არიან ბულინგისკენ, რადგან, უმეტეს შემთხვევაში, სიყვარულისა და მზრუნველობის დეფიციტი უჩნდებათ, ამ ფონზე კი თავს იჩენს აგრესია. მეც მყავს რამდენიმე მოსწავლე, რომელთა დედები უცხოეთში არიან. ეს ბავშვები ძალიან ხშირად მეუბნებიან, რომ დედა ენატრებათ. ცხადია, შვილებთან მხოლოდ მესენჯერით და ტელეფონით ურთიერთობა არ არის ჯანსაღი და სრულფასოვანი ურთიერთობა, დედის მზრუნველობას, ოჯახურ სითბოს ბავშვები ტელეფონით ვერ იღებენ…
აუცილებლად მინდა ხაზი გავუსვა თანამშრომლობითი კულტურის განვითარებას, ამ მიმართულებით, საკმაოდ სერიოზული სამუშაო გვაქვს სკოლებში. USAID სამოქალაქო განათლების ხუთწლიან პროგრამას ახორციელებს, რომელშიც ჩართულია „სამოქალაქო განათლების ფორუმი“ და არასამთავრობო ორგანიზაცია „ბილიკი“. პროგრამის მიზანია სკოლებში დემოკრატიის, თვითმმართველობისა და თანამშრომლობითი კულტურის გაძლიერება. დიდი მოლოდინი მაქვს და ვფქირობ, შედეგიანიც იქნება ეს პროგრამა.
ამის გარდა, სკოლებს ფსიქოლოგების დეფიციტიც აქვთ. მათ ამ პროცესებში მნიშვნელოვანი და გარდამტეხი როლის შესრულება შეუძლიათ. ამიტომაც, სკოლას აუცილებლად უნდა ჰყავდეს ფსიქოლოგი. მართალია, გვაქვს რეფერირების წესი და ამ სახით ფსიქოლოგის მომსახურება, მაგრამ ეს მომსახურება ყველა სკოლას ვერ ფარავს.
ერთი ფაქტი მახსენდება: რამდენიმე დღის წინ მოსწავლეებთან ვარჩევდი პროექტის თემას. მოგეხსენებათ, პროექტული სწავლება მე-10 კლასში სავალდებულო გახდა. აქვე გეტყვით, რომ ძალიან საინტერესო მიმართულებაა და გაცილებით მაღალი ეფექტისა და შედეგის მომტანია. პროექტული სწავლების მრავალწლიანი გამოცდილება მაქვს, აქამდეც ვიყენებდი. ერთ-ერთ მოსწავლეს ბულინგის თემა შევთავაზე (თავისთავად, არჩევანი მან თავად უნდა გააკეთოს) და უარი მივიღე, მითხრა, რომ ამ თემაზე არ იმუშავებდა. მიზეზად ამ საკითხისადმი თემის დამოკიდებულება დაასახელა. საქმე იმაშია, რომ რამდენიმე თვის წინ განვახორციელეთ საგრანტო კონკურსი – „უთხარი არა ძალადობას! დაიცავი შენი და სხვისი უფლებები“. ეს მოსწავლეც ჩართული იყო პროექტში, სხვა მონაწილეებთან ერთად. ამ თემატიკაზე პოსტერები დავამზადეთ და გავავრცელეთ, სხვადასხვა ადგილას გავაკარით: სკოლის შემოსასვლელში, სტადიონთან და ა.შ. აღმოჩნდა, რომ პოსტერები ჩამოხიეს, დახიეს. ამიტომ, მისი აზრით, ამ თემაზე კიდევ ერთხელ მუშაობას აზრი აღარ ჰქონდა, რადგან მაინც არაფერი გამოვიდოდა. ვეცადე დამერწმუნებინა, რომ ბრძოლას ყოველთვის აქვს აზრი, მაგრამ უშედეგოდ. სულ მეფიქრება ამ გულგატეხილ მოსწავლეზე, რომელმაც მითხრა, რომ „მაინც არაფერი გამოვა!“. თუმცა, თუნდაც ერთი მოსწავლე რომ გადავარჩინოთ ბულინგისგან ან ბულერობისგან, აქტივობებს აზრი მაინც აქვს. ღრმად ვარ დარწმუნებული, რომ ეს ბავშვები თავად არასდროს ჩაიდენენ ისეთ საქციელს, რომელზეც პროტესტი გაუჩნდათ.
მსგავსი შემთხვევა გვქონდა ზაფხულშიც – პოსტერები გავაკარით ნარჩენების მართვაზე, რაც სოფელში დიდი პრობლემაა. სამწუხაროდ, ამ პოსტერებსაც იგივე ბედი ეწია. მახსოვს, არდადეგები იყო და როგორი აღშფოთებულები მიგზავნიდნენ ბავშვები დანით დაჭრილი პოსტერების ფოტოებს… ყველაფერს ისევ სწორი მოქალაქეობრივი ღირებულებებისა და ფასეულობების ჩამოყალიბებასთან მივყავართ. ცხადია, ჩემ მიერ მოტანილი მაგალითებიც პირდაპირ კავშირშია ამასთან. ვიდრე თითოეული მოქალაქის გულში არ გაჩნდება განცდა, რომ ეს ქვეყანა ჩვენია და რომ ერთმანეთს პატივისცემით უნდა მოვექცეთ, მანამ იარსებებს მსგავსი პრობლემები. აი, ეს მინდა ჩემს მოსწავლეებს ვასწავლო, ამიტომ მსგავსი აქტივობები და ბევრი საუბარი პრობლემებზე ფუჭი არასდროს არის.
როცა ბულინგზე ვსაუბრობ, თვალიდან არ ამომდის, რამდენიმე თვის წინ, სოციალურ ქსელში გავრცელებული „დაჩოქილი ბავშვების“ ფოტო, როცა მასწავლებელმა „ცუდი სწავლის“ გამო დასაჯა მოსწავლეები. შემძრა ამის ნახვამ, კიდევ უფრო მეტად შემძრა მშობლების დამოკიდებულებამ და რეაქციამ, რომ ეს ნორმად მიიღეს. წარმოვიდგინე იმ პატარების შეშინებული გულები და ფეხქვეშ გათელილი მათი უფლებები… სახელსაც ვერ დავარქმევ, რაც იმ მასწავლებელმა გააკეთა.
🔎 რას ნიშნავს უსაფრთხო სკოლა და უსაფრთხო გარემო
ხშირად ვამბობ, რომ უსაფრთხო სკოლა მხოლოდ იმას არ ნიშნავს, თუ თავში აგური არ გეცემა. რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია ბავშვები დაცულები იყვნენ ფიზიკურად და გარემო იყოს კომფორტული და მათ ინტერესებზე მორგებული, მათ შორის, თუნდაც, სანიტარიულ-ჰიგიენური მიმართულებით. მიხარია, რომ ამ მხრივ მდგომარეობა გაცილებით გაუმჯობესდა, ვიდრე რამდენიმე წლის წინ იყო. ორ სკოლაში ვმუშაობ და თამამად შემიძლია გითხრათ, რომ ამ მხრივ ყველაფერი წესრიგშია. ამის გარდა, ბევრ სკოლაში მიწევს მისვლა და განსაკუთრებული ყურადღებით ვაკვირდები, ყველგან უკეთესი მდგომარეობაა, რაც მართლა ძალიან კარგია. მაგრამ, ჩემი აზრით, გაცილებით მნიშვნელოვანია ბავშვის ფსიქოემოციური უსაფრთხოების დაცვა. რას ნიშნავს ეს? პირველ რიგში, მოსწავლემ თავი უნდა იგრძნოს თავისუფლად, არ შეიზღუდოს მისი აზრის გამოხატვის თავისუფლება. სამწუხაროდ, ხშირად ვისმენთ ბავშვებისგან (კიდევ უფრო სამწუხაროა, მასწავლებლებისგანაც), რომ ბავშვს საკუთარი აზრის თავისუფლად გამოხატვის შესაძლებლობა არ აქვს, რომ ასეთ შემთხვევაში, უზრდელად და თავხედად მოიხსენიებენ. მსგავს მიდგომას კატეგორიულად ვემიჯნები, რადგან ჩვენ თავისუფალი ადამიანები უნდა გავზარდოთ და თუ მასწავლებელი პატივს არ სცემს მოსწავლის აზრს, მაშინ როგორ მოვთხოვოთ, შემდეგ, თავისუფალი საზოგადოების სრულფასოვანი წევრი გახდეს. მეტიც, რეალურად, მან უნდა შექმნას ეს თავისუფალი საზოგადოება. ვერც სხვის პატივისცემას მოვთხოვთ. ამიტომ ვართ ვალდებულები, გავითვალისწინოთ თითოეული მოსწავლის ფსიქოლოგიური, სოციალური, ფიზიკური და ემოციური მდგომარეობა. მასწავლებელმა ყველანაირი ბავშვი უნდა მიიღო, როგორიც უნდა იყოს, მაღალი აკადემიური მოსწრების თუ რთული ქცევის და უნდა გიყვარდეს, ეს მასწავლებლის უპირველესი მოვალეობაა. თუ ეს ვერ შეძელი, მასწავლებლობა არ უნდა გაბედო! მიეცით ბავშვებს მეტი თავისუფლება, არ შეზღუდოთ აზრის გამოხატვის თავისუფლებაში — ეს უმნიშვნელოვანესია!
ჩემს გაკვეთილზე ბავშვებს ფეხზე არ ვაყენებ – რა საჭიროა? ვერ ვიგებ „ადექი-დაჯექის“ მნიშვნელობას. მეტიც, როგორც უნდათ, ისე დასხდნენ; სწყურიათ? არ მკითხონ, ისე დალიონ წყალი; ნაგვის გადაგდება უნდათ? არც ეს მკითხონ, ისე გადააგდონ; ზედმეტი კითხვა კიდევ უფრო დიდ ხმაურს გამოიწვევს კლასში. არ არის საჭირო ნებართვის აღება. ჩემს მოსწავლეებს სულ ვაცნობ „ჩემს წესებს“ და ძალიან მოსწონთ ასეთი მიდგომები, რადგან ამით მეტ თავისუფლებას გრძნობენ. რა შავდება იმით, თუ კლასში ბავშვი მერხზე ხელებდაწყობილი არ გიზის და სკამზეა მიწოლილი, მთავარი ხომ ის არის, მოგისმინოს, პროცესში ჩაერთოს და გავიდეთ შედეგზე, რომელიც მიზნად გვაქვს დასახული. მე უნდა მოვერგო ყველა ბავშვს ერთად და ცალ-ცალკე და არა პირიქით – არც ერთი მოსწავლე მე არ უნდა მომერგოს!
მათ ძალიან უყვართ კეთებით სწავლების პროცესი. ჩემი მოსწავლეები აქტიურად არიან ჩართულები სხვადასხვა კლუბებში – გარემოს დამცველების, ხელმარჯვეების, კინოკლუბში, სამოქალაქო განათლების კლუბში „შეცვალე“. ამის გარდა, მაქვს ეკოთოჯინებისა და დრამატული თეატრი, რომლებიც სამოქალაქო განათლების გაძლიერებასა და სწორი ღირებულებებისა თუ ფასეულობების ჩამოყალიბებაში გვეხმარება. ამ ეტაპზე, საგრანტო კონკურსიც ხორციელდება, ფუნქციონირებს წრეები სპორტის და სხვა მიმართულებით, ანუ სკოლა ცოცხალი ორგანიზმია და მხოლოდ საგაკვეთილო პროგრამით შემოფარგვლა არაფრის მომცემია. მიდი, ჩაატარე გაკვეთილი და წადი სახლში – ეს არანაირ შედეგს არ გამოიღებს და არც ეპატიება დღევანდელ მასწავლებელს. ეს არც მოსწავლისთვისაა ეფექტური. მოსწავლეს სკოლაში მოსვლა თუნდაც იმის გამო უნდა უხაროდეს, რომ საგაკვეთილო პროცესის გარდა, ბევრი საინტერესო რამ ელოდება. აი, ასეთი ადგილი უნდა იყოს სკოლა – ეს არის ჩემთვის უსაფრთხო სკოლა, სადაც ბავშვი ფიზიკურად და ფსიქოემოციურადაა დაცული, სადაც მის ინტერესებზე მორგებული გარემოს შექმნაზე ზრუნავს თითოეული მასწავლებელი და დირექცია; სკოლა მისი კომფორტის ზონა უნდა იყოს და ამ ზონაში აუცილებლად უნდა იყოს ჩართული მშობელიც, რადგან მშობელი სასკოლო ცხოვრების, სასკოლო საზოგადოების უმნიშვნელოვანესი რგოლია. პანდემიის შემდეგ, სამწუხაროდ, ბევრი სკოლის კარი დღემდე დაკეტილი დარჩა მათთვის. ძალიან სამწუხაროა, სკოლის ჭიშკარზე გამოკრულ განცხადებას რომ გადააწყდები – „მშობლების შემოსვლა აკრძალულია!“ სიტყვა „აკრძალულია“ საერთოდ ამოვარდნილია კონტექსტიდან, შეუფერებელია სასკოლო საზოგადოებისთვის, იმ გარემოსთვის, სადაც ბავშვი სწავლობს. პირიქით, მშობელი ძალიან მნიშვნელოვან აქტორად უნდა ვაქციოთ შვილის განათლებაში, იგი მხოლოდ საერთო კრებებზე არ უნდა დადიოდეს სკოლაში, შვილის განათლების პროცესების თანამონაწილე უნდა იყოს, მასთან მუდმივი კომუნიკაცია უნდა ჰქონდეს დირექციას, დამრიგებელსა და საგნის მასწავლებლებს…
ერთ მაგალითსაც მოვიყვან: ჩემს მოსწავლეებთან ერთად, ვახორციელებ საგრანტო კონკურსს (გორის მერიამ დაგვიფინანსა) – „ჩვენ, მშობლები და ერთი მიზანი“. წლების წინ, მხარდამჭერ მშობელთა კლუბიც მქონდა, რომელიც პანდემიის გამო დაიხურა და ამ პროექტით, გარკვეულწილად, ამ საქმიანობის/მიმართულების გაგრძელება გადავწყვიტე, დეკემბრის შუა რიცხვებში დავასრულებთ პროექტს. აქ ყველაზე მთავარი ის კვლევაა, რომელიც მშობლებთან დასაწყისში განვახორციელე და რომლის მიზანი იყო გამერკვია, როგორ არიან მშობლები ჩართული სასკოლო ცხოვრებაში ან როგორ უნდათ, რომ იყვნენ ჩართულები. სწორედ ამის მიხედვით წარვმართე აქტივობები პროექტის ფარგლებში. დასასრულს კი, აუცილებლად ჩავატარებ მეორე კვლევას, რომელსაც დავარქვი „მშობელთა კმაყოფილების კვლევა“. ეს კიდევ უფრო თვალსაჩინოს გახდის იმ საჭიროებებს, რაც მათი თვალთახედვით რეალურად იკვეთება, სკოლისა და მშობლის თანამშრომლობის კუთხით. ეს იქნება შემდგომი ნაბიჯები, რომელსაც ამ მიმართულებით დავგეგმავ.
საბოლოო ჯამში, ეს ყველაფერი ერთ მიზანს ემსახურება – არ მოხდეს წყვეტა დირექტორს, მასწავლებელს, მშობელსა და მოსწავლეს შორის. მეტიც, რომ არც ერთი სკოლის ჭიშკარზე აღარ დავინახოთ გამოკრული განცხადება – „მშობლის შესვლა სკოლის ეზოში აკრძალულია!“; რომ სკოლის კარი მშობლისთვის არასდროს არ დაიხუროს. ეს ძალიან არასწორი მიდგომაა, რეგულაციების დაცვაც შეიძლება და ყველაფრის გაკეთება, თუკი მშობლებთან ჯანსაღი თანამშრომლობის ნება და სურვილი იქნება. ცხადია, კანონში არსად მსგავსი ჩანაწერი არ არის, ეტყობა ერთეულმა დირექტორებმა დააწესეს თავიანთი კანონები.
მშობლის როლი ჩემთვის რომ ძალიან მნიშვნელოვანია, ამაზე კიდევ ერთ ფაქტს მოვიყვან – ზოგადად, ჩვენს საზოგადოებაში შვილის სასკოლო ცხოვრებაში მამების ჩართულობა ძალიან დაბალია (შეიძლება ითქვას, მინიმუმზე დაბალი). მამებს ქუდი რომ შემოუგდო სკოლაში, მაინც არ მოდიან. ამიტომ, ასეთი აქტივობა დავგეგმე – ჩავატარო ფრენბურთის ტურნირი, სადაც მამები შვილებს შეეჯიბრებიან. წარმოიდგინეთ, ორის გარდა, ვერც ერთი მამა ვერ დავითანხმე. ამიტომ, გადავწყვიტე, ახლა, მე და დედებმა ვითამაშოთ შვილებთან ერთად. ამ აქტივობას ვერაფრით ვერ ჩავშლით, თუნდაც იმის გამო, რომ მშობლებმა იგრძნონ, რამდენად მნიშვნელოვანია სკოლასთან თანამშრომლობა, რომ მათ მხოლოდ საერთო კრებაზე ან შვილზე საყვედურების მოსასმენად კი არ ვიბარებთ, არამედ თანამშრომლობისთვისაც ვიწვევთ ხოლმე, ხანდახან შვილისთვის მადლობის სათქმელად გვინდა რომ მოვიდეს. დამერწმუნეთ, ეს ძალიან გაზრდის სკოლისადმი ნდობას როგორც მშობელში, ისე მოსწავლეში. რაც მთავარია, გაჩნდება შეგრძნება, რომ გაცილებით ბევრი პოზიტიური რამ ხდება ჩვენ ირგვლივ, მათ შორის, სკოლაში.
ცხადია, ამ პროცესებში მასწავლებლის მისია უმნიშვნელოვანესია და ძალიან დიდი პასუხისმგებლობაც გვაკისრია თემის, სასკოლო საზოგადოების, მოსწავლისა და მშობლის წინაშე, მაგრამ ხაზგასმით, კიდევ ერთხელ, გავიმეორებ, რომ რაც უნდა კარგი რესურსი მქონდეს, ცოდნითა და უნარებით აღჭურვილი ვიყო და საუკეთესო შესაძლებლობები გამაჩნდეს, მარტო ვერაფერს გავხდები. ყველა რგოლის თანამშრომლობა და ჩართულობა თანაბრად მნიშვნელოვანია პრობლემის გადასაჭრელად და იმისთვის, რომ უკეთესი გავხადოთ ჩვენი განათლების სისტემა. ერთად უნდა ვიმოქმედოთ, კომპლექსურად, მთავარის გათვალისწინებით: პირველ ადგილზე უნდა იყოს ბავშვი და მისი ინტერესები, ყველა დანარჩენი მეორეხარისხოვანია – ბავშვი ღერძია და ჩვენ, ყველანი, მის გარშემო ვტრიალებთ!
