მარიამ ჯვარიძე
ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფელ უჩმანის საჯარო სკოლის ქართული ენის წამყვანი მასწავლებელი, სსიპ განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრის ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის სახელმწიფო ენის ექსპერტი
2008 წლიდან ვარ მასწავლებელი. ეს სწორი და მნიშვნელოვანი არჩევანია ჩემს ცხოვრებაში. შვიდი წელი ვმუშაობდი ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებლად სოფელ ზველის საჯარო სკოლაში. მასწავლებლის პროფესიაში სიახლეები და გამოწვევები ყოველთვის მიტაცებდა. ერთგვარი გამოწვევა იყო ჯავახეთში სამუშაოდ და საცხოვრებლად წასვლაც. 2016 წლიდან ჩავერთე სსიპ მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ეროვნული ცენტრის „არაქართულენოვანი სკოლების მხარდაჭერის ქვეპროგრამაში“ კონსულტანტ-მასწავლებელად. ვარ ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფელ უჩმანის საჯარო სკოლის ქართული ენის წამყვანი მასწავლებელი, აგრეთვე – სსიპ განათლების ხარისხის განვითარების ეროვნული ცენტრის ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის სახელმწიფო ენის ექსპერტი.
2006 წელს დავამთავრე ივ. ჯავახიშვილის სახელობის თსუ მესხეთის ფილიალის ჰუმანიტარულ მეცნიერებათა ფაკულტეტი ქართული ფილოლოგის სპეციალობით, 2015 წელს – სამცხე-ჯავახეთის სახელმწიფო უნივერსიტეტში სამაგისტრო პროგრამა „ქართველური ენათმეცნიერება“ და ამავე მიმართულებით გავაგრძელე სწავლა სადოქტორო პროგრამაზე.
2016 წლის თებერვალში პირველად მოვხვდი ჯავახეთში, უკვე სამსახურში მიმავალი. მანამდე იყო სამეცნიერო ექსპედიცია ჯავახეთის სოფლებში, რომელიც მხოლოდ ასპინძის მუნიციპალიტეტის სოფლებით შემოიფარგლებოდა. ვიცოდი, სად მივდიოდი, თუმცა არ მენახა. მიუხედავად ამისა არ ვღელავდი, პირიქით, აღფრთოვანებას ვერ ვმალავდი, მომხიბლა ნანახმა: ჯავახეთის მტკვრის ხეობამ, რომელიც წელიწადის ნებისმიერ დროს საოცრად ლამაზია, გზად თამარ მეფის ხიდმა მდინარე ფარავანზე და ბოლოს – აბულმა. გზა დასრულდა აბულის სამხრეთ ფერდობზე, პატარა, ულამაზეს სოფელ უჩმანაში, რომელიც ზღვის დონიდან 2000 მეტრზეა, ბაზილიკური ეკლესიით. ერთ სტილში აშენებული სახლები ცოტა პირქუშად გამოიყურებოდა, მკაცრ ზამთართან ჰარმონიაში იყო. გარემო ალპური, მხოლოდ ქარსაცავი ხელოვნური ტყის ზოლი. სოფელში ცხოვრობენ 1833 წელს ჩამოსახლებული კათოლიკე სომხები.
თავიდან საკონტაქტო სომხურიც კი არ ვიცოდი, თუმცა ადგილობრივებთან კომუნიკაცია ადვილად გამომივიდა. დამხვდნენ საოცრად თბილი და მოტივირებული მოსწავლეები, რომლებიც ელოდნენ ქართველ ქართულის მასწავლებელს. მე პირველი მისული მასწავლებელი არ ვიყავი. ასევე დამხვდა კეთილგანწყობილი კოლექტივი და საოცრად თბილი მასპინძელი ოჯახი. მათ საკუთარი შვილივით მიმიღეს და ყველანაირი პირობა შემიქმნეს, რომ თავი სახლში მეგრძნო. თბილად მიმიღო სოფელმაც, ახლა მეც თემის განუყოფელ ნაწილად ვგრძნობ თავს, ვცხოვრობ მათი სიხარულითა და ტკივილით.
ეს იყო ახალი, განსხვავებული და ძალიან საინტერესო ეტაპი ჩემს ცხოვრებაში. მანამდე ვმუშაობდი ქართულ სკოლაში, ვასწავლიდი ქართულ ენასა და ლიტერატურას. ახლა უნდა მესწავლებინა ქართული ენა ეროვნებით სომეხი ბავშვებისთვის, რომლებიც მისვლისთანავე დამიმეგობრდნენ და სამუშაოდ არაჩვეულებრივი გარემო შეიქმნა. რა თქმა უნდა, იყო სირთულეებიც. პროფესიული თვალსაზრისით, ახალი რეალობის წინაშე აღმოვჩნდი. ენის სასწავლებლად გასათვალისწინებელია ბევრი ნიუანსი, დაწყებული ფონეტიკით დამთავრებული სინტაქსით, თუმცა თავი გავართვი. ამაში დამეხმარა აკადემიური ცოდნა და პროგრამის ფარგლებში გავლილი ტრენინგები. სახელმწიფო ენის სწავლებასთან ერთად, არაქართულენოვანი მოსახლეობისთვის, ერთიან სახელმწიფოებრივ სივრცეში ინტეგრაციისთვის, მნიშვნელოვანია ქართული კულტურის, ხელოვნების, ლიტერატურის გაცნობა და თვალსაწიერის უფრო გაფართოება, რაშიც არაფორმალური განათლება მეხმარება.
ფორმალურ განათლებასთან ერთად დიდი მნიშვნელობა აქვს არაფორმალურ განათლებას. სკოლაში ფუნქციონირებს ქართული ენის წრე, ლიტერატურული კლუბი. ჩემი მოსწავლეები დაინტერესებული არიან ქართული ლიტერატურით, სურთ მეტი იცოდნენ ქართველი მწერლებისა და პოეტების შესახებ. ვგეგმავთ შემეცნებით ექსკურსიებს.
ამ ხნის მანძილზე არაერთი სასწავლო პროექტი განმიხორციელებია მოსწავლეებთან ერთად. დიდ ყურადღებას ვუთმობდი მოსწავლეებში ცნობიერებისა და სამოქალაქო პასუხისმგებლობის ამაღლებას. მოსწავლეებმა კონკურსისთვის „ჩემი თვალით დანახული აფხაზეთი“ მოამზადეს პრეზენტაცია ბესლეთის ხიდის შესახებ, რომელშიც საინტერესო მიგნებები ჰქონდათ. ნამუშევარმა ჟიურის მოწონება დაიმსახურა. სასწავლო პროექტის „მწვანე დედამიწა“ ფარგლებში, მოსწავლეებმა გაიაზრეს გარემოს დაცვის კუთხით არსებული პრობლემები და შექმნეს საინფორმაციო ვიდეორგოლები, დარგეს მარადმწვანე ხეები. ყოველ წელს სხვადასხვა აქტივობას ვგეგმავდით, მათ შორის დასუფთავების აქციას. საგულისხმოა, რომ პირველ წლებში რამდენიმე ტომარა ნარჩენები გროვდებოდა, ბოლო დასუთავების აქციის დროს მინიმალური რაოდენობის ნარჩენები მოგროვდა. ახლა ნარჩენების პრობლემა უკვე გადაჭრილია.
ჩემი მოსწავლეები მონაწილეობდნენ სამცხე-ჯავახეთის უნივერსიტეტის ინჟინერიისა და საბუნებისმეტყველო მეცნიერებათა ფაკულტეტის მიერ გამართულ მოსწავლეთა სამეცნიერო კონფერენციაში „მოსწავლეთა თვალით დანახული აგრარული პრობლემები სამცხე-ჯავახეთის რეგიონში“. მათ წარადგინეს საკონფერენციო თემები ჯავახეთში არსებულ აგრარულ პრობლემებზე, რაც მნიშვნელოვანი გამოცდილება იყო თითოეული მონაწილისთვის.
დასამახსოვრებელი და საინტერესო იყო მესხეთის დრამატულ თეატრში სტუმრობა. მარჯანიშვილის თეატრმა, ფესტივალის ფარგლებში, წარმოადგინა სპექტაკლი „უჩინმაჩინის ქუდი“. მოსწავლეები პირველად დაესწრნენ სპექტაკლს და ამიტომაც იყო ეს დღე მათთვის ძალიან ემოციური და შთამბეჭდავი.
მიმდინარე სასწავლო წელს, ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის ოთხი სკოლის თანამშრომლობით, კოლეგებთან ერთად, განვახორციელე პროექტი „საახალწლო ტრადიციები“. პროექტის მიზანი იყო სახელმწიფო ენის პოპულარიზაცია, ინგლისურ ენასთან ინტეგრირებული აქტივობების დაგეგმვა, მულტიკულტურალიზმის, როგორც რესურსის, გამოყენება და კულტურათა დიალოგის ხელშეწყობა. პროექტი იმითაც იყო განსაკუთრებული, რომ მონაწილეები სხვადასხვა რელიგიურ და ეთნიკურ ჯგუფს წარმოადგენდნენ (ქართველები, სომხები, დუხობორები).
მოსწავლეების მიმართ უპირობო სიყვარული, უშუალო დამოკიდებულება, მათზე ზრუნვა ქმნის ლაღსა და უსაფრთხო გარემოს, ხოლო მრავალფეროვანი რესურსების გამოყენება – საინტერესოსა და ეფექტიანს სასწავლო პროცესს. მოსწავლეებმა შეიყვარეს ქართულის მასწავლებელი და ქართული ენა. ისინი სწავლის გაგრძელებას და თვითრეალიზებას საქართველოში გეგმავენ. ასევე ფიქრობენ დაწყებითი კლასის მოსწავლეები. მათ მოტივაციასა და მაგალითს ჩვენი სკოლის კურსდამთავრებულები აძლევენ, რომლებიც წარმატებული სტუდენტები და სამედიცინო სფეროს თანამშრომლები არიან.
პირველად რომ მივედი სკოლაში, მასწავლებლებთან კონტაქტს ვერ ვახერხებდი, ქართული ენა მხოლოდ ოთხმა თანამშრომელმა იცოდა. დღეს უკვე ეს ბარიერი აღარაა. მათთან ქართულად ვსაუბრობ. პროგრამის ფარგლებში, ყველა მასწავლებელმა გაიარა ქართული ენის კურსი და აიმაღლა სტატუსი. მეც ვისწავლე სასაუბრო სომხური და ეს ადგილობრივებს ახარებთ.
ამბობენ, ჯავახეთი მისტიკურია და მომნუსხველი. მეც მომაჯადოვა. ჯავახეთი უკვე ჩემი მეორე სახლია.
