რევაზ გულუა
სსიპ ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფ. დიდინეძის საჯარო სკოლის ფიზიკის წამყვანი მასწავლებელი, პედაგოგიკის მეცნიერებათა დოქტორი
მესამე თაობის ესგ-ის მიხედვით, განმსაზღვრელი შეფასება გვრჩება შეფასების ერთ-ერთ სახედ. იმისთვის, რომ სწავლის შედეგები მეტ-ნაკლები სიზუსტით გაიზომოს, უნდა გამოვიყენოთ შეფასების რუბრიკები.
საგნის სწავლების დროს, შეფასების რუბრიკების შესაქმნელად, გამოიყენება შედეგების მიღწევის ინდიკატორები, რომლებიც საგნობრივ სტანდარტშია მოცემული. ეროვნულ სასწავლო გეგმაში, იმ საგნებისათვის, რომლებსაც სავალდებულო თემები აქვთ, თითოეულისთვის განსაზღვრულია ინდიკატორები და დაჯგუფებულია სამიზნე ცნებების მიხედვით. ფიზიკის საბაზო საფეხურისთვის სავალდებულო თემები განსაზღვრულია შემდეგნაირად:
| VII კლასი |
| 1. მოსამზადებელი პერიოდი |
| 2. ნივთიერების აგებულება და მისი ფიზიკური თვისებები |
| 3. თანაბარი და არათანაბარი მოძრაობა |
| 4. ძალა და წნევა |
| VIII კლასი |
| 1. მექანიკური მოვლენები |
| 2. სითბური მოვლენები |
| IX კლასი |
| 1. არათანაბარი და მრუდწირული მოძრაობა |
| 2. სტატიკა და დინამიკა |
(იმ საგნებში, რომლებსაც არ აქვთ სავალდებულო თემები, ინდიკატორები სამიზნე ცნებების მიხედვითაა განსაზღვრული).
⇒ როგორ გარდავქმნათ შედეგების მიღწევის ინდიკატორები განმსაზღვრელი შეფასების კრიტერიუმებად?
ინდიკატორების შეფასების კრიტერიუმად გარდაქმნისთვის საჭიროა:
♦ დავალების პირობის გათვალისწინებით, სათანადო ინდიკატორების შერჩევა;
♦ მათი დაკონკრეტება, საკითხთან და ქვესაკითხთან მიმართებით;
♦ თითოეული კრიტერიუმისთვის გარკვეული ქულობრივი წონის (მაგ, 1 ქულა, 0, 5 ქულა და სხვა) მინიჭება;
♦ შეფასების კრიტერიუმი უნდა წარმოაჩენდეს დადებითი ნიშნის (5,6,7,8,9,10) დაწერის ლოგიკას, არადამაკმაყოფილებელი ნიშნები 4, 3, 2, 1 შეფასების კრიტერიუმებით არ აღიწერება;
♦ შეფასების რუბრიკა, შესაძლოა, მოიცავდეს ყველა სამიზნე ცნებას ან მხოლოდ რამდენიმე მათგანზე ორიენტირდებოდეს;
♦ სასურველია, განმსაზღვრელი შეფასების რუბრიკას ახლდეს გრაფა კომენტარებისთვის, რომლის საშუალებითაც მასწავლებელი ახსნის, თუ რატომ შეაფასა მოსწავლე ამა თუ იმ ქულით.
ავარჩიოთ ერთ-ერთი სავალდებულო თემა (მაგალითად: ძალა და წნევა) და განვიხილოთ, თემის ფარგლებში, განმსაზღვრელი რუბრიკის ფორმა, რომელიც მიწოდებულია ფიზიკის მასწავლებლებისთვის განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს მიერ:
| კლასი: მე – 7
თემა: ძალა და წნევა ძირითადი საკითხი: არქიმედეს ამომგდები ძალა მოსწავლე: |
|||
| შეფასების კრიტერიუმი | მაქსიმალური ქულა | კომენტარი | |
| მატერია – მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
· სითხეში წნევის განაწილების თავისებურებების ექსპერიმენტულად დადგენა სითხეში ჩაძირულ სხულზე მოქმედი ამომგდები ძალის არსებობის მიზეზების გასააზრებლად; · სიმძიმის ძალის წარმოქმნის შესახებ მსჯელობა და სითხეში ჩაშვებული სხეულის წონასწორობის შენარჩუნებაში მისი როლის გაანალიზება; |
5 | ||
| ძალა – მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
· სითხეში ჩაშვებულ სხეულზე მოქმედი ამომგდები და სიმძიმის ძალების მოქმედების შედეგის შესწავლა მოდელების (მაგ., კარტეზიული მყვინთავის) საშუალებით; |
2,5 | ||
| ფიზიკური პროცესი – მოსწავლემ უნდა შეძლოს:
· არქიმედესა და სიმძიმის ძალის სხეულზე მოქმედების შედეგებზე (წონასორული მდგომარეობის შენარჩუნება, დეფორმაცია) მსჯელობა; |
2,5 | ||
კომენტარის სვეტში, სასურველია, თუ ჩაიწერება, რატომ დაიწერა კრიტერიუმში კონკრეტული ქულა (მაქსიმალური ჯამი ტოლია 10-ის).
ძირითადი საკითხის შესაფასებლად, წარმოდგენილია შეფასების კრიტერიუმები სამ სამიზნე ცნებაზე გათვლით.
