მასწავლებელმა ხელი უნდა შეუწყოს მოსწავლეებს, რომ შეძენილი ცოდნა და გამოცდილება სხვადასხვა შინაარსობრივ კონტექსტში გადაიყვანონ და გამოიყენონ. საგნობრივი ცოდნის გარდა, განათლება მოსწავლეებში კონკრეტულ უნარებსაც უნდა ავითარებდეს, მასწავლებელი სასწავლო პროცესს ისე უნდა წარმართავდეს, საგნობრივ ცოდნასთან ერთად, შემეცნებითი უნარების ჩამოყალიბებასა და განვითარებასაც ცდილობდეს.
მოცემული უნარების ხელშემწყობ მეთოდად კი პროექტულ სწავლებას მოვიაზრებ, რომელიც აერთიანებს ცოდნასა და კეთებას. პროექტული სწავლების დადებით მხარედ მოსწავლეთა მოტივაციისა და ინტერესის ამაღლება, თეორიული მასალის პრაქტიკაში გადატანა მიმაჩნია.
მინდა გაგიზიაროთ მეშვიდე კლასში განხორციელებული პროექტი – სასკოლო სტატია „ევკლიდეს გეომეტრიის საწყისები“.
სასკოლო სტატიის მიზანი:
♦ მოსწავლეების მიერ მიღებული თეორიული ცოდნის პრაქტიკაში გადატანა;
♦ ინფორმაციის მოპოვება-დამუშავება;
♦ შემოქმედებითი უნარების ჩამოყალიბება-განვითარება;
♦ კრიტიკული-დამოუკიდებელი აზროვნების ჩამოყალიბება;
♦ მათემატიკის ინტეგრაცია და ტრანსფერი საგანთაშორის ჭრილში;
♦ ევკლიდესა და მისი პირველი წიგნის გარჩევა სასკოლო პროგრამასთან მიმართებაში, რომელზე წვდომაც ინტერნეტ სივრცეში ქართულ და უცხოურ ენებზე არ ხერხდება.
სანამ სასკოლო სტატიაზე მუშაობას დავიწყებდით, ვაყალიბებდით მოსაზრებებს, მიზანს თუ რა შედეგზე უნდა გავსულიყავით, რა ცოდნა უნდა მოეცა მოცემულ სტატიას, როგორ შევასრულებდით ამოცანას, გვეყოფოდა ჩვენი რესურსი თუ დაგვჭირდებოდა დახმარება?
გადავწყვიტე, ჩემი მოსწავლეებისთვის გამეზიარებინა მოცემული იდეა, მიმეღო მათგან რჩევები, იდეები, რაც ასეც მოხდა. კონსულტაცია გავიარე დირექციის წარმომადგენლებთან, რის საფუძველზეც, მოსწავლეებთან ერთად, გავწერეთ გეგმა, ავაგეთ კონსტრუქცია თუ როგორი უნდა ყოფილიყო სტატია შინაარსობრივად. როგორც მე, ასევე მოსწავლეები იაზრებდნენ იმ გარემოებას, რომ სტატია მარტივი დასაწერი არ იყო, მით უმეტეს, რომ ეს იქნებოდა ახალი სიტყვა — ნაბიჯი სასკოლო გარემოში. თუმცა, ამ ფაქტმა მეტი მოტივაცია შემატა ჩემს მოსწავლეებს და დავიწყეთ იდეის ნაბიჯ-ნაბიჯ განხორციელება. პროექტის მსვლელობისას გათვალისწინებული იყო თითოეული მოსწავლის ინდივიდუალიზმი, მოვახდინე მათი დიფერენციაცია ინტერესისა და გემოვნების გათვალისწინებით.
თავდაპირველად, დავიწყეთ სასკოლო პროგრამის გარჩევა, როგორც ესგ-ში იყო გათვალისწინებული. მოსწავლეებმა დაიწყეს ინფორმაციების მოძიება ევკლიდეს გეომეტრიის ირგვლივ როგორც ქართულ, ასევე ინგლისურ და რუსულ ენებზე. მათ, თავიანთი ძალებით და ჩემი დახმარებით, თარგმნეს პატარა ფრაგმენტები, რაც სტატიის გეგმით იყო გათვალისწინებული. შემდგომ, საპარლამენტო ბიბლიოთეკაში, მოვიძიეთ ქართული წიგნი, რომელიც თარიღდება 1945 წლით — „მათემატიკის ისტორია“ და დავიწყეთ მისი გარჩევა. კარგად ვიაზრებდით, რომ სტატიის დასაწერად და დასაბეჭდად გრძელვადიანი პერიოდი დაგვჭირდებოდა.
ამ პერიოდის განმავლობაში, საკლასო სივრცეში, განვახორციელეთ სხვადასხვა აქტივობა, როგორიცაა: დისკუსიური გაკვეთილი, მათემატიკის ინტეგრირება ყველა იმ საგანთან, რომელსაც თავად მოსწავლეები სწავლობდნენ; პრეზენტაციები პროგრამით გათვალისწინებულ გაკვეთილებზე და სხვა, რაც სტატიაშიცაა შესული ერთ-ერთ თავად.
სტატიაზე ვმუშაობდით პირველი სემესტრის განმავლობაში, ის მოიცავს ოთხ ძირითად თავს და რამდენიმე ქვეთავს:
- ევკლიდეს გეომეტრიის საწყისები;
- სამკუთხედები და მათი ძირითადი თვისებები, VII კლასის პროგრამის გათვალისწინებით;
- გეომეტრიული ფიგურების გამოყენება ხელოვნებასა და არქიტექტურაში;
- ინტეგრაცია მათემატიკასა და სასკოლო საგნებს შორის, როგორც სიმრავლეთა თანაკვეთა.
საბოლოოდ კი მოვაწყვეთ სტატიის პრეზენტაცია, რომელსაც ესწრებოდნენ მშობლები, მასწავლებლები და დირექციის წარმომადგენლები.
მოსწავლეთა კომენტარები:
⇓⇑ „ამ პროექტის მიზანი იყო, აგვემაღლებინა ცნობიერება ევკლიდეს გეომეტრიის შესახებ. პროექტზე მუშაობა და ჩართულობა ძალიან სასიამოვნო და შემეცნებითი იყო, გავეცანით ისეთ ინფორმაციასა და ფაქტებს, რომელიც მნიშვნელოვანია და საჭირო. შევისწავლე მათემატიკის როლი ჩვენს სასკოლო საგნებში, გეომეტრიის როლი ჩვენს ცხოვრებაში, გავიგე ინფორმაცია ევკლიდეს შესახებ, თუ ვინ იყო და რამხელა წვლილი მიუძღვის გეომეტრიის ჩამოყალიბებასა და განვითარებაში. საბოლოოდ სტატია ისეთი გამოვიდა, როგორიც თავიდანვე დავისახეთ.“
⇓⇑ „თავდაპირველად, როცა პროექტზე მუშაობა დავიწყეთ, ყველამ თავისი აზრი გამოთქვა და თავისი წვლილი შეიტანა გეგმის ჩამოყალიბებაში; ვთანამშრომლობდი როგორც ჩემს კლასელებთან, ასევე მასწავლებელთან, ვიზიარებდით და პატივს ვცემდით ერთმანეთის აზრებსა და შეხედულებებს. სტატიის წერაში ყველა მოსწავლე მონაწილეობდა, ვისაც უჭირდა მათემატიკის სწავლა და ვინც ძალიან კარგად იცოდა მათემატიკა. ყველა დაინტერესდა, მოგვეცა მოტივაცია, გაგვეკეთებინა რაღაც ახალი, ჩვენს მასწავლებელთან ერთად, საბოლოოდ კი, დამრჩა დიდი ცოდნა, რომელიც ცხოვრების ბოლომდე გამყვება.“
მოცემულ სტატიაზე მუშაობამ მოსწავლეებს ხელი შეუწყო იდეათა ახლებური კავშირებისა და შეხამებების პოვნაში, კრიტიკული და შემოქმედებითი აზროვნების ჩამოყალიბებაში, ისეთი ღირებულებების განვითარებაში, როგორიცაა: თანამშრომლობა, პატივისცემა, კომუნიკაცია, წიგნიერება.
ლიკა ბერაია
გოგიტა კიკნაძის სახელობის ქალაქ თბილისის №182 საჯარო სკოლის მათემატიკის მასწავლებელი
