დანიელ თოფურიას სახელობის აბაშის მუნიციპალიტეტის სოფელ მაცხოვრისკარის საჯარო სკოლას საკმაოდ ძველი და საინტერესო ისტორია აქვს. სკოლის პასპორტი გვაუწყებს, რომ სოფელ მაცხოვრისკარის სკოლა გახსნილა წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოების მიერ 1888 წელს მოქმედი მაცხოვრის შობის ეკლესიასთან. სკოლა ორწლიანი ყოფილა და მისი პირველი მასწავლებელი მღვდელი იაკობ ჭანტურაია გახლდათ. სკოლაში სწავლება მიმდინარეობდა რუსულ ენაზე და აკრძალული ყოფილა, არათუ სწავლება, არამედ მეგრულ-ქართულად საუბარიც კი. შემჩნეულ მოსწავლეებს ფიცრის ნაჭერს გადასცემდნენ თურმე, რომელიც ხელიდან ხელში გადადიოდა და დღის ბოლოს, ვისაც შერჩებოდა ფიცრის ნაჭერი, იმას სიმინდის მარცვლებზე აჩოქებდნენ შიშველი მუხლებით.
იაკობ ჭანტურაიას გარდაცვალების შემდეგ აღზრდისა და სწავლის პროცესი გაუგრძელებია მღვდელს, რემანოზ ჩოჩიას, რომელიც დახვრიტეს რუსმა ჯარისკაცებმა 1918 წელს. სკოლა მოთავსებული ყოფილა ძველი ხის ოროთახიან, დაბალჭერიან და გაპარტახებულ შენობაში, რომელიც მდგარა დღევანდელ აბაშის მელიორაციის სამმართველოს ეზოში, სასაფლაოს გვერდით, ჩრდილო-აღმოსავლეთ მხარეს.
1918 წლიდან სკოლა გადაიტანეს სიკო, თედო და ილია ჭანტურაიების საძმო სახლში, ხოლო ამ სახლის გაყიდვის შემდეგ მეცადინეობა განახლებულა კირილე ლუკას ძე სიმონიას სახლში. სკოლას მეტსახელად, თურმე, „ისიდორეს სკოლას“ ეძახდნენ, რადგანაც მასწავლებლობდა ისიდორე იასეს ძე ჭანტურაია. პარალელურად მიმდინარეობდა, ვინმე ფეფიე ჭანტურაიას კუთვნილი მიწის ნაკვეთზე, მეპატრონის წინააღმდეგობის მიუხედავად, ახალი ხის ოთხოთახიანი ნაგებობის მშენებლობა დაწყებითი კლასებისთვის, რომელიც ააშენა სოფლის მოსახლეობამ საშენი მასალების შემოწირულობით.
გასაბჭოების შემდეგ სოფლისათვის სახელის შეცვლის საკითხი დადგა. კრებაზე, სკოლის პედაგოგის, სერაპიონ ჭანტურაიას მოსაზრების გათვალისწინებით, სოფელს და, შესაბამისად, სკოლასაც დაერქვა „განათლებისკარი“.
1924-25 წლებში სკოლა სწრაფი ტემპით შენდებოდა სოფლის მიწების მფლობელის, აზნაური დურუ ჯაიანის დარღვეული სახლისა და სოფლის ეკლესიის მასალებით. ახლადაშენებული ოთხწლიანი სკოლა 1925-26 სასწავლო წელს გაიხსნა, როგორც სოფელ განათლებისკარის დაწყებითი სკოლა და მისი გამგე-მასწავლებელი ყოფილა ვლადიმერ (ლადი) დუტუს ძე ჭანტურაია; პირველი მასწავლებლები კი: თამარ ჩოჩია, დიმიტრი გერსამია, ქეთევან მხეიძე, მანია სტემპერი და არისტრახო ჭანტურაია.
1927 წელს, სკოლის დირექტორის, კონსტანტინე ცომაიას თაოსნობით, შენობას მიაშენეს 2 საკლასო ოთახი და გახსნეს შვიდწლედი. 1933 წლიდან სკოლა დაფიქსირებულია როგორც არასრული და მისი პირველი დირექტორია კონსტანტინე ცომაია, ხოლო მასწავლებლად მუშაობდნენ: დომნა ჭანტურაია, ანდრო გვაზავა, კლავდია სიმონია და ალექსანდრე ცომაია.
გარდა ზემოთ აღნიშნული დირექტორებისა, სხვადასხვა წლებში, დირექტორები ყოფილან: ვასილ ჯიბლაძე, შალვა გვილავა, შალვა ჯოჯუა, ვასილ სალაძე, ვენერა სიმონია, შოთა ბოკუჩავა, გივი ჭანტურია, ნინო ფოჩხუა, გოჩა ხურცილავა, ნანა ნადარაია. 1991 წლიდან სკოლას ხელმძღვანელობს სვეტლანა ბოკუჩავა.
განათლებისკარის საჯარო სკოლას ჰყოლია ინტელექტუალური და პროფესიონალი პედაგოგები: ისიდორე, არისტრახო, ქსენოფონტე, ლირა და თამარ ჭატურაიები, პეტრე ალანია, ზინა გოგიშვილი, მირიან ნოდია, აქვსენტი გვაზავა, კატუშა კიზირია, ეკატერინე ბზიავა, ნიკოლოზ გვაზავა, ლიდა ნოდია, ბიქტორ ქადარია, თამარ ძნელაძე, აკაკი კირცხალია, თამარ შომახია, ლოლა გვალია, პირიმზე ლოლაძე, რუსუდან გოგებერაშვილი, მარინე გეგენავა, ნიფადორა და კასიანე კაჭარავები, სევერიან მიქაძე, გიორგი და დიმიტრი ქოიავები, ვენერა ჯალაღონია, ვენერა ბოკუჩავა, ნინა გაბელაია, დოდო ქორჩილავა, მერი ჯანაშია, ენდი შელია, ლუსია ძველაია, ნუნუ გრიგოლავა, რამაზ ესაკია, ვენერა ქვილითაია, პავლე, ვენერა, მარიამ, იაიდა და სერგო თოფურიები, დიმიტრი გერსამია, ნოდარ კუხალეიშვილი, რამაზ ჭანტურია, ლამარა ქორჩილავა, გულნარა ცომაია, ვენერა და ნათელა სიმონიები, მარიამ გუგუშვილი, ეთერ კიზირია, როლანდ მაკალათია, მამუკა თელია, მიმოზა კაჭარავა, გივი ძველაია, გულისა ჭანტურაია, მერი ხაჟომია, ნანა ნადარაია, იზოლდა ჭანტურია, ცეზარ ჩიტეიშვილი, ირმა მაკალათია.
2010 წლის 16 ნოემბრის საქართველოს პრეზიდენტის №925 ბრძანებულებით „ზოგიერთი გეოგრაფიული ობიექტისათვის სახელწოდების გადარქმევის შესახებ“, სოფელს დაუბრუნდა ისტორიული სახელწოდება – „მაცხოვრისკარი“, სკოლას კი, საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 2015 წლის 23 იანვრის №02/ნ ბრძანებით, „სსიპ აბაშის მუნიციპალიტეტის სოფელ მაცხოვრისკარის საჯარო სკოლა“ ეწოდა და საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების მინისტრის 12/09/2017 წლის №162/ნ ბრძანებით მიენიჭა სკოლის კურსდამთავრებულის, თსუ-ს ეკონომიკური ფაკულტეტის პროფესორის, ეკონომიკური მეცნიერების დოქტორის, საქართველოს აგრარული აკადემიის აკადემიკოსის, დანიელ თოფურიას სახელი.
მაცხოვრისკარის საჯარო სკოლაში მოღვაწეობენ: წამყვანი მასწავლებელი ფიქრია ქურასბედიანი, უფროსი მასწვლებლები – ნანა სიმონია, ნატრული თედორაძე, ლალი სალია, სვეტლანა ბოკუჩავა, თამარ გაბედავა, მედეა ბოკუჩავა, მერაბ მიგინეიშვილი, თამარ ძველაია, ზურაბ მიგინეიშვილი, სალომე მესხია, გულნარა ჭანტურია, ხათუნა ჟვანია, ნათია აბურჯანია, ნანა გიორგაძე, თამარ ჩიქოვანი.
განათლების სისტემაში განხორციელებულმა რეფორმამ სკოლას საშუალება მისცა, გაემარჯვა საგრანტო კონკურსში და, ქვეყნის მასშტაბით, საუკეთესო პროექტების ოცეულში მოხვედრილიყო. 2016-2017 სასწავლო წელს სკოლაში წარმატებით განხორციელდა პროექტი „თავისუფალი გაკვეთილი“.
წლების განმავლობაში სკოლის წინსვლა-განვითარებას ხელს უშლიდა საუკუნოვანი სკოლის შენობა და ძველი ინფრასტრუქტურა. 60 მოსწავლეზე გათვლილი ახალი სკოლის შენობა ექსპლუატაციაში შევიდა 2021 წელს. გაუმჯობესდა სკოლის მატერიალურ-ტექნიკური ბაზა. სკოლა უზრუნველყოფილია გათბობითა და განათების სისტემით, სამედიცინო მომსახურებით, კომპიუტერული ლაბორატორიით, ბიბლიოთეკით.
ამჟამად, სკოლაში სწავლობს 88 მოსწავლე. 2023 წლის ოქტომბერში სკოლამ წარმატებით გაიარა ავტორიზაცია. პედაგოგიური კოლექტივის მთავარი ამოცანაა მომავალი თაობისთვის ხარისხიანი განათლების უზრუნველყოფა. სასწავლო პროცესში მოსწავლეთა ჩართულობის უზრუნველყოფისა და სამოქალაქო შეგნების ამაღლების, ჯანსაღი ცხოვრების წესის დამკვიდრების მიზნით შეიქმნა და წარმატებით ფუნქციონირებს ეკოსკოლა, სპორტული კლუბი „ფენიქსი“, კომპიუტერული ტექნოლოგიების კლუბი, რომლის თაოსნობით, „კიბერუსაფრთხოების“ კვირეულის ფარგლებში, კიბერუსაფრთხოებისა და ბულინგის შესახებ მოსწავლეთა ცნობიერების ამაღლების მიზნით, ჩატარდა ღონოსძიებები. სკოლის ბიბლიოთეკასთან შექმნილია მკითხველთა კლუბი, რომელიც პოპულარიზაციას უწევს წიგნს, სისტემატურად ტარდება კითხვის საათი. კლუბის მუშაობაში აქტიურად არიან ჩართულები კლასის დამრიგებლები, აქტიურია მოსწავლეთა თვითმმართველობაც, სკოლის სამეურვეო საბჭო. განსაკუთრებულ ყურადღებას ვაქცევთ სკოლის ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესებას, მოწესრიგებულია და მწვანე ნარგავებით დამშვენებულია სკოლის ეზო. მიმდინარეობს სკოლის ეზოს დარჩენილი მონაკვეთის მოწესრიგება და გამწვანება.
სვეტლანა ბოკუჩავა
მაცხოვრისკარის საჯარო სკოლის დირექტორი
