მანანა დარსალია
სსიპ ქალაქ თბილისის №128 საჯარო სკოლის დაწყებითი კლასების მასწავლებელი
სწავლა-სწავლებაში ჩართული მოსწავლეებისა და მათი მშობლებისთვის მეტად მნიშვნელოვანი, საპასუხისმგებლო და მოტივაციის მიმცემია პირველი სასწავლო წელი. ამ პერიოდში ხდება ბავშვებისთვის წიგნიერებასთან პირველი შეხება და იმის გაცნობიერება თუ რაოდენ დიდი მოვლენის წინაშე დგებიან პატარები წიგნთან პირველი „ზიარების“ დროს. მთელი სასწავლო წელი განსაკუთრებული მონდომებით ვაცნობდი, ვასწავლიდი, ვკითხულობდით, ვიაზრებდით წაკითხულს; ვცდილობდი წიგნიერების კომპეტენციის საფუძვლის ჩაყრას. მინდა, რომ ამ ტექნოლოგიების ეპოქაში ბავშვები წიგნებს კი არ დაშორდნენ, პირიქით, განსაკუთრებულად შეიყვარონ და „დაიმეგობრონ“. აი, ამ მიზნით გადავწყვიტე პროექტის დაწყება. წინასწარ ვიცოდი პროექტის სარგებელი, მისი განხორციელების დიდი მნიშვნელობა: სწავლების დაწყებისთანავე ჩაეყრება საფუძველი მოსწავლეების იმ უნარის განვითარებას, რომელიც გულისხმობს კითხვას, წერას, ინფორმაციის დამუშავებას, იდეებისა და მოსაზრებების გამოთქმას. პროექტის დასრულების შემდეგ აუმაღლდებათ წიგნიერების დონე, თავიანთი ინტერესებისა და შესაძლებლობების მიხედვით განუვითარდებათ შემოქმედებითი უნარები; ეცოდინებათ წიგნის მახასიათებლები, რომლის ცოდნა გაუადვილებს მის გააზრებულ მოხმარებას; გაეცნობიან სკოლის ბიბლიოთეკას და ხალისით ითანამშრომლებენ მასთან. პროექტის ფარგლებში შეიქმნება სასწავლო რესურსები – „პატარა წიგნები“, კითხვის ჰოლისტური მეთოდისათვის (მშობელთა ჩართულობით).
პროექტის დასახელება: „წიგნი – საუკეთესო მეგობარი“
პროექტში მონაწილეები და მათი ასაკი: I კლასის (7 წლის) მოსწავლეები
ინტეგრირებული პროექტი (ინტეგრირებული საგნები: ქართული ენა, სახვითი და გამოყენებითი ხელოვნება)
პროექტის მიზანი: მოსწავლეები შეძლებენ: ისწავლონ წიგნის მახასიათებლები და წიგნთან მუშაობა, გაიგონ და გაიაზრონ წიგნის მნიშვნელობა, ისწავლონ სხვებთან ერთად მუშაობა, ითანამშრომლონ ბიბლიოთეკასთან; მშობლებმა/მოსწავლეებმა/მასწავლებლებმა შექმნან სასწავლო რესურსი.
პროექტის მოკლევადიანი შედეგი: პროექტის მსვლელობისა და დასრულების შემდეგ, მოსწავლეებს გაუჩნდებათ დადებითი დამოკიდებულება წიგნების მიმართ, შეიყვარებენ მათ, საკუთარი ხელით შექმნიან G-praid-ის პატარა საკითხავი წიგნების მსგავს „პატარა წიგნს“; მოსწავლეები იქნებიან წიგნის ავტორები და მხატვრები, შექმნიან „ხელოვნების ნიმუშებს“, ისაუბრებენ, ჩამოაყალიბებენ დასკვნებს, გახდებიან სკოლის ბიბლიოთეკის მკითხველები, გაეცნობიან სხვადასხვა ლიტერატურას, შეთხზავენ ისტორიებს; შექმნიან ასევე G-praid-ის პატარა საკითხავი წიგნების მსგავს ასო-ბგერის სასწავლ ტექსტებს, იმუშავებენ ტექსტის ლიტერატურული და გრამატიკული ხარისხის გაუმჯობესებაზე, გააკეთებენ ილუსტრაციებს, შეეცდებიან თავიანთი იდეების, პირადი გამოცდილების, შეთხზულის ქაღალდზე გადატანას, დახვეწენ ზეპირმეტყველებას, ისწავლიან ლექსიკური მარაგის გამოყენებას, გახდებიან თვითდაჯერებულები. მუშაობის პროცესში ჩართული იქნებიან მშობლები, პედაგოგები, ახლობელი ადამიანები.
პროექტის გრძელვადიანი შედეგი: ამ პროექტის ფარგლებში გადადგმული პირველი ნაბიჯებით მიღებულ ცოდნას აუცილებლად დააშენებენ, მომდევნო წლებში, ახალს და გახდებიან „წიგნიერების“ კომპეტენციის მატარებელნი, რათა ჩამოყალიბდნენ სრულფასოვან და მაღალი შეგნების მოქალაქეებად და თვითრეალიზებით დაიმკვიდრონ ადგილი თანამედროვე სამყაროში.
განვსაზღვრე:
♦ პროექტის ვადები;
♦ ხელის შემშლელი ფაქტორები და რისკები;
♦ შევადგინე მასწავლებლის თვითშეფასების რუბრიკა;
♦ მოსწავლის განმავითარებელი შეფასების რუბრიკა.
საგნობრივი სტანდარტების გათვალისწინებით, დავგეგმე შემდეგი აქტივობები (განსხვავებული ინტერესისა და საჭიროების მქონე მოსწავლეებს მიეცათ შესაბამისი დავალებები. ყველა აქტივობა ცალ-ცალკე გადის ესგ-ით განსაზღვრულ მისაღწევ შედეგზე):
- მასწავლებლის და უფროსების დახმარებით, წიგნებზე მოძიებულ ინფორმაციას გაეცნობიან, მოიტანენ კლასში, ერთად დავახარისხებთ და დაისწავლიან;
- შეიძენენ წიგნის დასამზადებლად საჭირო მასალას და დაიწყებენ მუშაობას.
- მოსწავლეები, ჩემი დახმარებით, ხელოვნების გაკვეთილებზე, დაჭრიან ფორმატებს, დახატავენ, გააფერადებენ, დააწებებენ, დაახარისხებენ ქაღალდის ფორმატებს (ყდისთვის, წიგნის ფურცლებისთვის…), გადაანაწილებენ მათ მიერ შეთხზული მოთხრობის ტექსტის წინადადებებს წიგნის გვერდებზე და გადაწერენ, ერთმანეთთან ითანამშრომლებენ;
- მოემზადებიან პრეზენტაციისთვის და, გასაცნობად, ერთმანეთს საკუთარ ნამუშევრებს შესთავაზებენ. ერთობლივად გაიმეორებენ ტექსტებს, რომელიც უნდა წარმოთქვან სტუმრების წინაშე;
- მოაწყობენ პრეზენტაციას სკოლის ბიბლიოთეკაში. მოსწავლეები და მშობლები ერთობლივად წარმოადგენენ წიგნებზე მოძიებულ ინფორმაციას და მხატვრულ ტექსტებს. ბოლოს კი, მოსწავლეები დამსწრე საზოგადოებას წარუდგენენ ხელნაკეთ „პატარა წიგნებს“ (G-praid-ის პატარა საკითხავი წიგნების მსგავსს).
პროექტის მიმდინარეობისას ტარდებოდა შუალედური შეფასება (მონიტორინგი):
♦ დაკვირვება;
♦ შესრულებული დავალებების შემოწმება;
♦ მუდმივი კომუნიკაცია ერთმანეთთან.
პროექტი, დასრულებისას, შეფასდა მასწავლებელთა, მოსწავლეთა და მშობელთა მიერ წინასწარ განსაზღვრული კრიტერიუმებით.
პროექტის შედეგები:
♦ მოწავლეებმა დაისწავლეს და გადმოსცეს საინფორმაციო და მხატვრული ტექსტები;
♦ მშობლებმა და მოსწავლეებმა შექმნეს „პატარა წიგნები“ კითხვის ჰოლისტური მეთოდისათვის;
♦ მოაწყვეს პროექტის პრეზენტაცია სკოლის ბიბლიოთეკაში.
პროექტი წარმატებით განხორციელდა და ხელი შეუწყო მეტყველების, წერის უნარების დახვეწას. მოსწავლეებმა ისწავლეს აზროვნება, განუვითარდათ შემოქმედებითი თვითგამოხატვის უნარი; შეუყვარდათ კითხვა, წიგნები, ისწავლეს არჩევანის გაკეთება, გაუმდიდრდათ ლექსიკური მარაგი, ისწავლეს აზრების თავდაჯერებულად გამოხატვა, მიიღეს სიამოვნება შექმნილი პროდუქტით; ისწავლეს ბიბლიოთეკაში ინფორმაციის მოძიება, ჩამოყალიბდნენ დამოუკიდებელ მკითხველებად; გაიგეს, როგორ იქმნება და იბეჭდება წიგნი. პრეზენტაციაზე მოსწავლეები თავდაჯერებულად წარდგნენ, დიდი მონდომებითა და ხალისით გადასცეს დამსწრე საზოგადოებას პროექტზე მუშაობის დროს შეძენილი ცოდნა. იმისათვის, რომ მათ კიდევ უფრო მეტად განუვითარდეთ საკომუნიკაციო უნარები, შემდეგი პროექტის პრეზენტაციას, აუცილებლად, პარალელური კლასის მოსწავლეებთან ჩავატარებ.
