თეა მანგოშვილი
სოციალური მედია მენეჯერი
მთელი ღამე თეთრად გაათენა. პირველად უნდა შესულიყო სკოლაში მასწავლებლის სტატუსით. დიდი პასუხისმგებლობით ეკიდებოდა საქმეს, რომელიც აირჩია. ლამაზად ჩაიცვა, მაგრამ ძალიანაც არ გადაიპრანჭა. მეხუთეკლასელებთან გაამწესეს დამრიგებლად და ეცადა, ისე სცმოდა, დიდი განსხვავება რომ არ ყოფილიყო მოსწავლე-მასწავლებელს შორის.
უნივერსიტეტში ნასწავლ „ფსიქოლოგიის შესავალს“ არ დასჯერდა და უამრავი ტრენინგი გაიარა ამ მიმართულებით. როდესაც დარწმუნდა, რომ ბავშვთა ფსიქოლოგიას კარგად ფლობდა, მხოლოდ მაშინ გააგზავნა თავისი მონაცემები გამოცხადებულ ვაკანსიაზე.
მთელი ზაფხული არ დაუსვენია. ახალ საბავშვო ფილმებსა და წიგნებს ჩაუჯდა. არც სოციალური ქსელის „ტრენდები“ დავიწყებია (ყოველთვის უკვირდა – როგორ ვერ უწყობენ ამდენი წლის პედაგოგები ახალ თაობებს ფეხს?). მიუხედავად ასეთი მომზადებისა, მაინც განიცდიდა ბავშვებთან შეხვედრას.
თავისი ბავშვობის კადრები ედგა თვალწინ. ბევრი რამ არ მოსწონდა, მაგალითად ის, რომ მასწავლებლების უმრავლესობა გვარებით მიმართავდნენ ბავშვებს. არც ის მოსწონდა, მათემატიკის მასწავლებელმა მე-7 კლასამდე რომ ვერ დაიმახსოვრა მისი სახელი და ხან რას ეძახდა, ხან რას; არც ის მოსწონდა, მასწავლებელი მხოლოდ კონკრეტულ ბავშვებს რომ ჩუქნიდა დაბადების დღეზე ბრჭყვიალა ქაღალდში ლამაზად შეფუთულ საჩუქრებს; არც ის მოსწონდა, მის გვერდზე მჯდომი ბიჭი მათემატიკის „გარტყმაში“ რომ არ იყო, საკონტროლო წერას კი ყოველთვის მაღალი შეფასებით წერდა, ძნელი გამოსაცნობი არ იყო საიდან იცოდა ყველა საკითხი; და არც ის, მასწავლებელი საგნის იქით არაფრით რომ არ ინტერესდებოდა, საერთოდ არ იცნობდა მოსწავლეებს და არც ადარდებდა ეგ ფაქტი. „ჩემი მოვალეობაა საგანი ვასწავლო ბავშვებს,“ – ეს იყო მისი პასუხი.
ეს არის ის, რასაც არასდროს გაიმეორებდა.
კარგი კადრებიც ამოტივტივდა გონებაში. როგორ შეიძლება დაავიწყდეს ციცო მასწავლებლის ამაგი, რომელმაც შეხვედრის პირველი დღიდან დაიწყო მოსწავლეების სულიერ განვითარებაზე ფიქრი. მისი გაკვეთილები სტანდარტულ გაკვეთილებს არ ჰგავდა. სიკეთის მკეთებელ ადამიანებად ჩამოაყალიბა პირველი გამოშვება. ჯერ კიდევ ბავშვი იყო, როცა გაიფიქრა – მე თუ ოდესმე მასწავლებლობას გადავწყვეტ, მინდა მისნაირი ვიყოო.
15 სექტემბერი გათენდა. ისე წამოფრინდა საწოლიდან, როგორც პირველ კლასში შესვლისას. ბევრი რამ ჰქონდა მოსასწრები. ის არ მითქვამს ხომ, ზაფხულის განმავლობაში ყველა ბავშვზე ინფორმაცია რომ შეკრიბა? მათ ყოფილ დამრიგებელს დღეში ასჯერ ურეკავდა სხვადასხვა შეკითხვით. ანა მასწავლებელი ბათუმში ისვენებდა და გათიშავდა თუ არა ტელეფონს, ხელებს გაასავსავებდა – რაში აინტერესებს ამ გოგოს ამდენი რამ, ვერ ვხვდებიო.
სოციალური ქსელითაც ყველა მათგანი შეისწავლა და მათი ინტერესების მიხედვით შეუკვეთა პატარა საჩუქრები. ჰოდა ისიც გამოსატანი ჰქონდა და სკოლაში მოსწავლეებზე ადრე უნდა მიესწრო მისვლა, მაგიდებზე რომ დახვედროდათ კუთვნილი საჩუქარი.
8 საათზე უკვე სკოლაში იყო. სკოლა ჯერ კიდევ ცარიელი იყო, მხოლოდ რამდენიმე დამლაგებელი დაფუსფუსებდა და ასჯერ გადაწმენდილ მტვერს ასმეერთედაც წმენდდა. ცხრის ნახევარზე საკლასო ოთახი ისე იყო მოწყობილი, როგორც მთელი ზაფხული წარმოდგენაში ჰქონდა.
ოთახი სივრცეებად იყო დაყოფილი – ერთ სივრცეში გამოჩენილი მწერლებისა და პოეტების ფოტოები გამოფინა გამორჩეული ფრაზებით; მეორე სივრცეს ცნობილი მხატვრების ნამუშევრები ამშვენებდა; მესამე სივრცეში, რომელსაც ყველაზე დიდი ადგილი ჰქონდა დათმობილი, კლასის ექსკურსიებზე და საერთო შეკრებებზე გადაღებული ფოტოები იყო გამოფენილი; მეოთხე სივრცეში – პროექტორი კინოჩვენებისთვის; ბოლო სივრცეში კი – ცარიელი თაროები.
ზარი დაირეკა. ბავშვები კლასს უხალისოდ მოაუახლოვდნენ. როგორია, ოთხი წელი ანა მასწავლებელი ჰყავდათ და ახლა ვიღაც უცხო, ახალგაზრდა მასწავლებელი ეყოლებათ, რომელსაც არავინ იცნობს, არავინ ფლობს მასზე ინფორმაციას.
ნიტა მასწავლებელი კართან იდგა და ყველა ბავშვს სათითაოდ ესალმებოდა. ბავშვების გაოცებას საზღვარი არ ჰქონდა, როდესაც ახალი მასწავლებელი მათ სახელებით მიმართავდა. ერთმანეთში ჩურჩულებდნენ კიდეც – „ვახ, საიდან იცის ჩვენი სახელები?“
მაგიდებთან სანამ მივიდოდნენ, სივრცეების დათვალიერება დაიწყეს. ძალიან გაუხარდათ თავიანთი ფოტოები რომ ნახეს კედელზე, მანამდე ასე არასდროს ყოფილა. მნიშვნელოვნად იგრძნეს თავი.
ნიკო ყველაზე თამამი ბავშვი იყო კლასში. პროექტორისკენ გაიშვირა ხელი და მასწავლებელს ჰკითხა – ეს რისთვის არისო?
– აქ ფილმებს უნდა ვუყუროთო, – უპასუხა ნიტა მასწავლებელმა.
ისევ ჩურჩული ერთმანეთში, – გაიგე? სკოლაში ფილმებს უნდა ვუყუროთ. ნელ-ნელა თამამდებოდნენ ბავშვები. სახეზე სიხალისეც უბრუნდებოდათ.
მაგიდებთან მივიდნენ და ისევ ნიკომ იკითხა – ეს ჩვენია?
– კი, ეს საჩუქარია ჩემგან.
ერთიანად აშრაშუნდა ბრჭყვიალა ქაღალდებით შეფუთული საჩუქრები. აქეთ-იქედან ოვაციების ხმა ისმოდა. ერთმანეთს აჩვენებდნენ თავიანთ საჩუქრებს და იყო საერთო მხიარულება და კმაყოფილება.
– მასწავლებელო, რა იცოდით ჰარი პოტერის ფანი რომ ვარ?
– ნია, ოცდამეერთე საუკუნეში ამის გაგება არაა ძნელი, თუ მართლა გინდა რომ გაიგო.
ბავშვებს პატარა გულები სიხარულით აევსოთ. მოლოდინი იმის, რომ ახალი მასწავლებელი არ იქნებოდა ისეთი კარგი, საერთოდ გაუქარწყლდათ.
საჩუქრები შევინახოთო, მასწავლებელმა რომ თქვა, წამიერად ყველა მოსწავლემ სისრულეში მოიყვანა მისი თხოვნა.
ნიტა მასწავლებელმა გაიზიარა ბავშვების წუხილი, ანა მასწავლებლის წასვლის გამო. მოუყვა მათ ბავშვობაში, პირველ კლასში ყოფნისას, როგორ ჩაუნაცვლეს ახალგაზრდა, სათნო მასწავლებელი ბრაზიანი მასწავლებლით. იმდროინდელი განცდები გაიხსენა, ზუსტად ვხვდები ახლა რასაც განიცდითო.
ბავშვებს უთხრა, რომ ერთი კვირის განმავლობაში არანაირი გაკვეთილი არ ჩატარდებოდა და ,შესაბამისად, წიგნებსაც არ წამოიღებდნენ.
ისევ ნიკომ იკითხა, რატომო? იმიტომ, რომ კარგად უნდა გავიცნოთ ერთმანეთიო, – უპასუხა ნიტა მასწავლებელმა.
მე-5ა კლასის ყველა მოსწავლე გაუჩერებლად ნიტა მასწავლებელზე და მათ საოცრად მოწყობილ კლასზე საუბრობდა. სოციალურ ქსელში მშობლების ჩატიც არ ჩერდებოდა მთელი საღამო.
„რას ქვია ერთი კვირა გაკვეთილები არ ჩატარდება? სკოლაა თუ გასართობი ცენტრი?“
„მგონი ანა მასწავლებელი სანატრელი გაგვიხდება.“
„ფილმებს ხომ სახლშიც უყურებს? მე სკოლაში სასწავლებლად ვუშვებ.“
„ეს გოგო ისე იზამს, დირექტორთან შევალ განცხადებით.“
„ეს საჩუქრები რა იყო? ანუ ჩვენც უნდა ვაჩუქოთ?“
ისეთებიც იყვნენ, და საბედნიეროდ ბევრნი, ნიტა მასწავლებლის მიდგომას რომ იწონებდნენ. მაგრამ არც კი აფიქსირებდნენ აზრს, იცოდნენ, რომ აზრი არ ჰქონდა მათთან საუბარს. მთავარი იყო ის, რომ ბავშვები მოუთმენლად ელოდნენ მეორე დღის გათენებას.
ზარი დაირეკა. ნიტა მასწავლებელი ისევ კართან ელოდა ბავშვებს. ამჯერად გაღიმებული სახით შემოცვივდნენ ბავშვები და სიყვარულით სავსე მზერით მიესალმნენ მასწავლებელს. ესეც პირველი გამარჯვება, – ჩაილაპარაკა ნიტამ და მღელვარებით აჩქარებული გულისცემა ღრმა ჩასუნთქვებით დაარეგულირა.
– ბავშვებო, ალბათ შეამჩნიეთ ცარიელი სივრცე ოთახში. ეს სიკეთის სივრცე იქნება. აქ განთავსდება თქვენ მიერ მოპოვებული ინფორმაცია ადამიანებზე, რომლებსაც ჩვენი დახმარება სჭირდებათ. ჯანმრთელობის პრობლემების მქონე ბავშვებზე, მიტოვებულ მოხუცებზე, მიუსაფარ ცხოველებზე… მეც მოვიძიებ თქვენთან ერთად ადამიანებს, რომლებსაც დახმარება სჭირდება. ყველაზე აუცილებელი და სასწრაფო რაც იქნება, ზედა თაროზე მოვათავსოთ. ცოტა რომ მოიცდის, ის – ქვედა თაროზე. ჩვენი ყოველი დღე დაიწყება ამ სასწრაფოდ გასაკეთებელი სიკეთის ამბით. 10 წუთი საკმარისია, გაკვეთილის დაწყებამდე რომ ვიმსჯელოთ თუ რა გზით შეგვიძლია ადამიანებს დავეხმაროთ. ალბათ გაინტერესებთ როგორ შევძლებთ დახმარებას. მე ასე ვიზამ, იმ თანხას, რაც კვებისთვის მაქვს გათვალისწინებული, სიკეთეს მოვახმარ, სანაცვლოდ, სახლიდან წამოვიღებ საჭმელს.
თქვენ რას იზამთ?
ნიკომ, ბაბუას გამოვართმევ ფულსო, წამოიძახა.
არა, ნიკო, ჩვენი ფული უნდა იყოს სიკეთისთვის გამოყენებული. უთხრა ღიმილით მასწავლებელმა.
– მასწავლებელო, მეც იმ ფულს გავიღებ სიკეთისთვის, მშობლები რომ მაძლევენ სახარჯოდ.
– შეიძლება ნია, ეგ უკვე შენი ფულია, მშიერი რომ არ დარჩე, შენც სახლიდან უნდა წამოიღო საჭმელი.
ყველა შეთანხმდა, რომ თანხას რასაც მშობლები სახარჯოდ აძლევდნენ ყოველდღიურად, სიკეთისთვის უნდა მოეხმარათ. ყველა სიკეთე, რასაც გააკეთებდნენ, ცალკე თაროზე უნდა განეთავსებინათ, რაც უფრო ბევრი ფურცელი მოგროვდებოდა შესრულებული სიკეთის თაროზე, მათი გამარჯვება იქნებოდა.
უნდა გენახათ როგორი სახე მიიღო ამ ყველაფერმა. ერთი კვირაც არ იყო გასული და მთელი სკოლა მათზე საუბრობდა. მშობლების ჩატი კი დღითი დღე უფრო აქტიურ ფაზაში შედიოდა.
რა თქმა უნდა, როგორც მშობლებში, ისე მასწავლებლებში გამოჩნდენ ხელის შემშლელები.
ნიტა სამასწავლებლო ოთახში იშვიათად შედიოდა. ან სად ჰქონდა მაგის დრო, დასვენებაზეც ბავშვებთან ერთად იყო. მასწავლებლებს უკვირდათ რატომ არ გამორბოდნენ საკლასო ოთახიდან ბავშვები დასვენებაზე და რას მიეწებნენ ახალ მასწავლებელს. მალე დირექტორამდე მივიდა ხმა. ამისთანა რამე ჩვენს სკოლას არ ახსოვს და როგორ ბედავს ახალმოსული გოგონა თავის ჭკუაზე იაროსო. ისიც კი დასწამეს, ბავშვებს ფულს საკუთარი ახლობლებისთვის აგროვებინებსო.
იყო დიდი მითქმა-მოთქმა. როგორც ხდება ხოლმე, ახლის მიუღებლობის დროს. იყვნენ ისეთებიც, ვისაც მოსწონდათ ნიტას ახალგაზრდული შემართება და მხარდაჭერას უცხადებდნენ.
დირექტორი ხმას არ იღებდა. რატომღაც დიდი ნდობა გაუჩნდა პირველივე დანახვაზე ნიტას მიმართ. იცის რასაც აკეთებსო, სასწავლო ნაწილისთვის უთქვამს. ნიტა კი არავის არ აქცევდა ყურადღებას, მხოლოდ თავისი საქმით იყო დაკავებული და ბავშვებთან დაახლოებას ცდილობდა.
– ბავშვებო, მოდი, დღევანდელი დღე დავუთმოთ იმას, რა არ გვიყვარს თითოეულ ჩვენგანს, რათა გავითვალისწინოთ და თავიდან ავირიდოთ უსიამოვნებები. დავიწყოთ ჩემგან და მერე მოგისმენთ თქვენ, ყველას.
– მე მწყინს, როდესაც გარკვეულ წესებს, რომელსაც ვაწესებთ, ერთობლივად არ სცემენ პატივს. ყველაფერს თავისი დრო აქვს. ერთმანეთში არ უნდა ავურიოთ.
– აბა, ნიკო, შენი ჯერია.
– მე მწყინს, როდესაც უსამართლოდ მექცევიან. რადგან უფროსია, ყოველთვის მართალი ხომ არ არის?
– ნამდვილად, გეთანხმები, გავითვალისწინებთ ყველა, ჰო ბავშვებო?
ყველა დაეთანხმა.
– ნია, შენი ჯერია.
– მე არ მომწონს, როდესაც დამცინიან. ცეკვის მასწავლებელი წონაზე დამცინოდა და ბავშვებიც აჰყვებოდნენ ხოლმე, ძალიან მწყინს ასეთი მოქცევა.
– მართლა საწყენია. დაცინვა ყველაზე ცუდი საქციელია უსაქციელობებს შორის. აუცილებლად გავითვალისწინებთ.
– დემეტრე, გისმენთ.
– მე არ მომწონს როდესაც არ მიჯერებენ. ერთხელ ინგლისურის რვეული სახლში დამრჩა. მთელი საღამო დავალებებს ვასრულებდი. რანაირად დამრჩა ოთახში არ ვიცი. მასწავლებელს რომ ვუთხარი, არ დამიჯერა, არ გეწერა ალბათ დავალება და დატოვეო. ძალიან, ძალიან მეწყინა, ისე, რომ ტირილი დავიწყე.
– ხო, მეც მეწყინებოდა მსგავსი დამოკიდებულება. აუცილებლად გავითვალისწინებთ.
ასე გულდასმით უსმენდა ნიტა მასწავლებელი თითოეულ მათგანს და რვეულში რაღაცას იწერდა. ბავშვებიც ინტერესით ისმენდნენ, თითქოს აქამდე არ იცნობდნენ და ახლა გაიცნეს ერთმანეთი. ისე გავიდა რამდენიმე საათი, ვერ გაიგეს. ზარის ხმასაც არ აქცევდნენ ყურადღებას, შესვენებას რომ ამცნობდა ბავშვებს.
პირველად მოხდა ასეთი კომუნიკაცია კლასელებს შორის. პირველად გადაუშალეს ერთმანეთს გული და ისაუბრეს იმაზე თუ რა სწყინთ. რაღაცნაირად გაზრდილები წავიდნენ სახლში. დაფიქრდნენ თავიანთ ქმედებებზე. იხსენებდნენ ვის დასცინეს ბოლოს, ვის არ დაუჯერეს, ვის მოატყუეს.
ზუსტად ერთი თვის თავზე, 20 გაკეთებული სიკეთე ჰქონდათ სათვალავში. ერთ მრავალშვილიან ოჯახს მთელი თვის სამყოფი საკვები მიუტანეს. მთელი სკოლა ჩაერთო მათ წამოწყებულ საქმეში. სკოლასთან ახლოს ძაღლებისთვის სახლები დადგეს. დღეები აქვთ გადანაწილებული ვინ როდის უნდა აჭამოს. საკვებიც ნაყიდი აქვთ და სკოლაში, ერთ-ერთ ოთახში, საგულდაგულოდ აქვთ შენახული.
მათი სკოლელი მათესთვის, რომელსაც წამლებისთვის გარკვეული თანხა სჭირდებოდა, მთელი სკოლა გაერთიანდა და პრობლემა უცებ მოაგვარეს.
თუკი საუბნო მაღაზიაში ჯგუფად შეკრებილ ბავშვებს დაინახავდნენ, ყველამ იცოდა, რომ „სიკეთის ბავშვები“ მორიგი სიკეთისთვის ემზადებოდნენ. სიყვარულით ურჩევდნენ საკვებს თანატოლ ბავშვებს, ვისაც იმ მომენტში მათი თანადგომა სჭირდებოდა. ნიტა მასწავლებელი, რა თქმა უნდა, სულ მათ გვერდით იყო და თვალზე სიხარულის ცრემლები ადგებოდა.
სიკეთის პარალელურად, თხუთმეტამდე აუცილებლად სანახავ ფილმს უყურეს კლასში. სოციალურ ქსელში ჯგუფი შექმნეს და საღამოობით, ყოველი კინო ჩვენების შემდეგ, განიხილავდნენ, მსჯელობდნენ. ბევრი რამ გაიგეს, გაიაზრეს, ისწავლეს. ფილმების სათაურებს ინიშნავდენ და თავიანთ მეგობრებს ურჩევდნენ ყურებას.
6 თვის თავზე სიკეთის სათვალავი აერიათ. მათი გონება მხოლოდ კეთილი საქმის კეთებით იყო მოცული.
ყველა მასწავლებელი აღნიშნავდა, რომ სწავლით გაცილებით უკეთ სწავლობდნენ, ვიდრე ადრე. რამდენჯერმე დასჭირდა ნიტა მასწავლებელს შეხსენება, რაც ეწყინებოდა და გულს ატკენდა, ამიტომ ცდილობდნენ მეტად აღარ დასჭირვებოდა გამეორება.
მასწავლებლებიც აღარ შედიოდნენ დირექტორთან საჩივლელად. ნელ-ნელა დაიწყეს სიახლის მიღება.
მშობელთა ჩატიც ჩაცხრა, ერთი-ორი თუ გამოერეოდა ყველაფრით უკმაყოფილო.
ნიტა მასწავლებელი და მე-5ა კლასი ერთ გუნდად შეიკრა და მალე მთელმა საქართველომ გაიგო მათ შესახებ.
ჰო, სიკეთე დასწავლადია და მთლიანად ცვლის ადამიანს სასიკეთოდ.
