Makedoniyalı İskəndər və Ellinizm

Nəticələr: ümumi orta təhsil pilləsi:    3, 9

Altanlayış –

·         İmperiya

·         Ellin dövlətləri

·         Kolonistlər

Altmövzu

·         Makedoniyalı İskəndərin işğalçı müharibələri

·         Makedoniyalının imperiyasının yaranması

·         Diadoxlar, Ellinizm dövrü

Açar sual –

Makedoniyalı İskəndərin işğalçı yürüşləri nəticəsində Avropa və Asiyanın biri-biri ilə qarşılıqlı əlaqəsi ilə baş verən dəyişiklikləri tarixi hekayə vasitəsi ilə necə göstərim

Kompleks tapşırığın təlimatı-

Təsəvvür edin ki, eradan əvvəl II əsrdə yaşamış tarixçisiniz və ellin Misirində, İskəndəriyyədə xadimlik edirsiniz. Qərar verdiniz ki, Makedoniyalı İskəndər və onun dövlətinin dağılması nəticəsində yaranan ellin dövlətləri haqqında tarixi hekayə yazasınız. Arzuediləndir ki, hekayə pergamentdə yazılsın və İskəndərin işğallarını/ellin dövlətlərini əks edən xəritələrdə əlavə edilsin.

1.       Coğrafi mühit və coğrafi bilik insan cəmiyyətinin inkişafına təsir edir;

2.       Komunikasiyanın tezliyi böyük/kiçik ölçülü sosial-mədəni məkanların əmələ gəlməsinə şərait yaradır;

3.     Konkret tarixi-coğrafi arealların iqtisadi, stratejik və mədəni əhəmiyyəti vardır

Əsərdə xüsusi olaraq göstərin

·         Coğrafi mühit və bu mühitdə mövcud olan siyasi vəziyyət Makedoniyalı İskəndərə  işğalçı müharibəyə başlamasında necə təkan verdi və bu müharibələrin nəticəsində insanların həyatı necə dəyişdi? (Mək. 1)

·         Ellin mədəniyyəti hansı coğrafi məkanı əhatə edirdi və özü ilə birlikdə  hansı iqtisadi, siyasi və mədəni dəyişiklikləri gətirdi? (mək. 2,3.)

Kompleks tapşırığın həyata keçirilmə mərhələləri (aktivliklər, resurslar, suallar)

Mərhələ I – kompleks tapşırığın şərtinin tanış edilməsi

Resurs :

·         https://kaspi.az/az/hekaye-nece-yazilmalidir-her-kesin-istifade-ede-bileceyi-7-usul

·         Old Paper Tutorial – YouTube

Aktivliklər:

·         Şagirdlər üçün kompleks biletlərinin verilməsi

·         Kompleks tapşırığın şərtinin və qiymətləndirmə kriterilərinin tanış edilməsi

·         Hədəf anlayışa- məkana diqqətin yönəldilməsi, konkret misallar: Coğrafi proseslərdə məkan hansı rol oynayır.

·         Şagirdlərə məhsulun quruluşunun tanıdılması

·         Məhsul üzərində texniki iş- video resurs

·         Suallarla ön biliyin yoxlanılması- Qədim Yunanistam (erkən antik dövr)

·         Giriş biletləri-Makedoniyalı İskəndər

Suallar:

·         Hekayə nədir?

·         Necə hekayə yazaq?

·         Hekayə üzərində iş təcrübəniz varmı?

·         Hekayə yazarkən nəyə nəzər yetirək?

Mərhələ II – Kompleks tapşırıq üzərində iş

Addım 1 Coğrafi mühit və bu mühitdə mövcud olan siyasi vəziyyət Makedoniyalı İskəndərə  işğalçı müharibəyə başlamasında necə təkan verdi və bu müharibələrin nəticəsində insanların həyatı necə dəyişdi?

Resurslar:

·         Dərslik ( səh. 82-84)

·         Əlavə 1.

·         https://youtu.be/P-kKlrwgL0k

·         ALEXANDER THE GREAT – THE CAMPAIGN (334 BC – 324 BC) (HD) – YouTube

Aktivliklər:

·         Ön biliyin aktivləşdirilməsi üçün suallar (coğrafi, Əhəmənilər sülaləsi)

·         Müəllimin  mini-mühazirəsi „ işğalçı müharibələr necə başladı? „

·         Şagirdlər biletlər üzərində işləyirlər, hansılar ki Makedoniyalı İskəndərin işğallarının əsas etapı haqqındadır, nəticələrin təsviri zaman oxunun istifadəsi ilə olacaq.

·         Şagirdlər Makedoniyalı İskəndər haqqında olan interaktiv videoya baxacaqlar,  İskəndərin yürüş etdiyi bölgələri qeyd edəcəklər.

·         Şagirdlər kontur xəritədə işləyirlər, Makedoniyalı İskəndərin yürüş marşrutunu çəkirlər

·         Şagirdlər mənbələrdə- „ Plutarxın paralel bioqrafiaları“ işləyirlər, İskəndərin uğurlarında ona yardım edən xüsusiyyətlərini ayırırlar (vurğulayırlar).

Suallar:

·         Yunan polislərinin daxili mübarizələri Makedoniyanın Balkan yarımadasında ağalığına necə imkan yaratdı?

·         Makedoniyalı Filipin İranla bağlı hansı düşüncələri var idi? Bu  yürüşün hansı əlverişli və əlverişsiz  faktorları vardı?Niyə?

·         Hərbi uğurlarda Makedoniyalı İskəndərə hansı şəxsi keyfiyyətlər imkan yaradırdı?

·         Makedoniyalı İskəndərin yürüşünün marşrutu necə idi? O, hansı əraziləri işğal etdi?

·         İranın və Orta Asiyanın işğalı hansı çətinliklər (fiziki-coğrafi) ilə əlaqədar idi?

·         Makedoniyalı İskəndər Hindistan yürüşünü niyə davam edə bilmədi?

·         İskəndər niyə görə öz imperiyasının paytaxtı kimi Babili seçdi? Bu şəhərin hansı üstünlüyü var idi?

·         İskəndərin müharibələrinin nəticəsində İran imperiyasının taleyi necə oldu?

Addım 2. Ellin mədəniyyəti hansı coğrafi məkanı əhatə edirdi və özü ilə birlikdə  hansı iqtisadi, siyasi və mədəni dəyişiklikləri gətirdi?

Resurslar:

·         Dərslik səh. 84- 86

·         Greek history – Hellenistic period (323-31 BC) – YouTube

·         https://youtu.be/prj5TxHy8Zo

Aktivliklər:  Mənbə, narativ material, video, cədvəllər və ven diaqramı üzərində iş

·         Ön biliyin aktivləşdirilməsi: Yunan şərq mədəniyyəti haqqında suallar (əqli hücum)

·         Alternativ: Yunan şərq mədəniyyəti nümunələri  haqqında slaydlar, onların bir-biri ilə müqayisəsi

·         Makedoniyalı İskəndərin ölümündən sonra baş verən siyasi, iqtisadi və mədəni dəyişikliklər ( dərslikdə olan mətn əsasında)

·         Mənbələr (ellin dövrünün heykəlləri), videolar (ellin mədəniyyət nümunələri) üzərində iş. Ven diaqramının hazırlanması: Şagirdlər mədəniyyət nümunələrində var olan yunan və fars elementlərini aşkar edib biri-biri ilə müqayisə edəcəklər

·         Mətn „İskəndrəiyyə kitabxanası“ və videoresurs „İskəndəriyyə“ üzərində iş. „İskəndəriyyə, ellin dünyasının mədəniyyət mərkəzi“ mövzusunda təqdimat hazırlayacaq və müzakirə edəcəklər.

Suallar:

·          İskəndərin ölümündən sonra imperiyasın taleyi necə oldu?

·         Makedoniyalı İskəndər yunan-makedoniyalı və İran imperiyasının əhalisinin yaxınlaşması üçün hansı tədbirlərdən istifadə edirdi?

·         Xəritəyə əsasən Makedoniyalının imperiyasının ərazisində hansı müstəqil siyası vahidlər ortaya çıxdı?

·         Diaoxların ölkələrini nə birləşdirirdi?

·         Ellin hökmdarlarının mədəniyyətə qarşı hansı münasibətləri var idi? Onların bu münasibətləri özünü harada biruzə verir?

·         Ellin dövrünün incəsənətini hansı özünəməxsusluqlar xarakterizə edir?

·         Makedoniyalı İskəndər yunan və şərq mədəniyyətlərinin bir-birinə nüfuz etməsinə niyə imkan yaradırdı?

·         Ellinizm və müasir qloballaşmanı necə müqayisə edərdiniz?

Qiymətləndirmə:

Şagirdlər tərəfindən kompleks tapşırığı təqdim edən zaman müəllim tərəfindən verilmiş suallar:

·         Tapşırıq üzərindı iş prosesinin necə aparıldığını təsvir et;

·         Nə məhsul yaratdığını təsvir et;

·         Hazırladığın tapşırıq hansı mövzu ilə əlaqədardır;

·         Təsvir et, niyə hekayə hazırladın? Onun vasitəsilə nəyi vurğulamaq istəyirdin?

·         Nəyə görə düşünürsənki, sən tərəfindən hazırlanmış məhsul həqiqətəndə hekayədir?

·         Sənin fikrincə sən tərəfindən hazırlanmış kompleks tapşırıq ilə kim maraqlanmalıdır və niyə?

·         Tapşırıq üzərində iş zamanı hansı çətinliklər ilə qarşılaşdın?

·         Tapşırığa indi başlasan nəyi başqacür edərdin?

·         Başqa vaxt eyni formalı və ya mənalı tapşırıq yerinə yetirmisənmi?

·         Sənin fikrincə sənin tapşırığın sinif  yoldaşının əsərindən nə ilə fərqlənir və ya bənzəyir?