Məlum olduğu kimi, Gürcüstan Təhsil və Elm Nazirliyinin qərarı ilə, Milli Qiymətləndirmə və İmtahanlar Mərkəzi bu il ilk dəfə Azərbaycan və erməni dili müəllimlərinin fənn imtahanını keçirəcəkdir. Təbii ki, fənn kompetensiyalarını təsdiqləməyi qərara alan müəllimlər arasında böyük maraq oyandı. Bundan irəli gələrək, Gürcü dili və ədəbiyyatı qrupunun rəhbəri Qoqi Maçavarianidən qeyri-gürcüdilli müəllimlərə ətraflı məlumat və imtahanlar haqqında məsləhətlər təklif etməyi qərara aldıq.
Aplikantlara xatırladırıq ki, qeydiyyatdan keçənlər üçün bu il müəllimlərin fənn və peşəkar bacarıqlar imtahanı iyulun 6-da başlayacaq və 25 iyul daxil olmaqla davam edəcəkdir.
♦ Azərbaycan dili imtahanı 15 iyul tarixinə təyin edilmişdir (ikinci sessiya);
♦ Erməni dili imtahanı 20 iyul tarixinə təyin edilmişdir (birinci sessiya).
Məlum olduğu kimi, bu ilin imtahanlarında maska taxmaq öhdəliyi götürülür, COVID təsdiqləndiyi halda, aplikantın səhiyyə bazasında qeydiyyatdan keçdiyi halda, onun xüsusi təşkil edilmiş əlavə sessiyada müvafiq fənn imtahanını vermək imkanı olacaqdır. İmtahan tarixi, imtahana çıxış vaxtı və imtahan mərkəzinin ünvanı haqqında ətraflı məlumat xüsusi vərəqədə göstəriləcək. İmtahan verənlər iyun ayının ikinci hissəsindən vərəqəni öz qeydiyyat səhifələrindən çap edə bilərlər.
⇒ Hər iki dil və ədəbiyyat müəllimlərinin fənn imtahanlarında və peşəkar kompetensiyanı təsdiqləyən sınaq imtahanlarında nə yoxlanılacaq? Müəllimdən tələb olunan nədir? O, nəyi bacarmalıdır?
Hər iki dil və ədəbiyyat müəllimlərinin fənn imtahanı və peşəkar kompetensiyalarını təsdiqləyən sınaq imtahanlarında yoxlanılacaq:
♦ Milli Tədris Planının əsas tələblərinin biliyi;
♦ Fənnin tədrisi üçün lazımi linqvistik və ədəbi material biliyi;
♦ Müxtəlif qiymətləndirmə metodundan istifadə edərək şagirdin bilik və bacarığının ölçülməsi;
♦ Naməlum mətnin dərk edilməsi və analiz bacarığı;
♦ Tənqidi təfəkkür bacarığı;
♦ Yazı mədəniyyəti.
Bununla birlikdə: müəllim imtahan proqramının nəzərdə tutduğu mətnləri dərk edə bilməlidir və bu da öz tərəfindən, bədii əsərdə ayrılmış obrazların, mövzu və ideyanın, motivlərin, ayrı-ayrı dialoqların, vəziyyətlərin, koliziyaların, yarımmətnlərin məğzini və qəhrəmanların davranış motivasiyasının adekvat anlayışını; bundan başqa, lirik əsərlərin məntiqi və emosional məzmununun, məcazın dərk edilməsini; esse və ya ədəbiyyatşünaslıq mətnlərinin anlaşılmasını nəzərdə tutur ki, bunun üçün də müəllifsayağı arqumentasiyanın tənqidi analiz və qiymətləndirmə bacarığı, müzakirə məntiqinin dərk edilməsi və müzakirə məsələsi haqqında şəxsi mövqeyin göstərilməsi vacibdir.
Müəllimdən ədəbi mətnlərdə əks olunan bu və ya digər mərhələ üçün səciyyəvi ideyaların və ya problematikanın biliyi tələb olunur; eləcə də onun bir tərəfdən, ədəbi prosesdə dövrün özünəməxsusluqlarına və digər tərəfdən bədii yaradıcılığın ictimai anlayışa təsirinə çıxış bacarığı olmalıdır.
Müəllim eyni dövrün mətnlərində əksini tapmış problemləri oxşarlıq-fərqlilik baxımından analiz etməyi (eyni mövzuları, ideyaları, problemləri və onların müxtəlif dövrlərə aid mətnlərdə şərhlərini müqayisə etmək); müxtəlif ölkələrin və ya mədəniyyətlərin nümayəndələrinin işində oxşar və ya eyni problemləri analiz etməyi bacarmalıdır.
Belə tələblərə cavab vermək üçün müəllimdə müstəqil, yaradıcılıq təfəkkürünü inkişaf etdirmək, əsəri tənqidi, məntiqi və əsaslı şəkildə müzakirə etmək, bədii mətnin bölmələri və ya müxtəlif bədii əsərlər arasında əlaqə yaratmaq bacarığı olmalıdır. Linkə baxın
⇒ Azərbaycan və erməni dillərinin sınaq imtahanları hansı çətinlikdə olacaqdır?
Azərbaycan və erməni dili müəllimlərinin kompetensiyalarını təsdiqləyən sınaq imtahanları Gürcü dili və ədəbiyyatının 7-ci – 12-ci siniflərinin müəllimlərinin kompetensiyalarını təsdiqləyən sınaq imtahanlarının dəqiq analogiyasını təqdim edir, imkan daxilində, onlar maksimal olaraq gürcü dili və ədəbiyyatı müəllimlərinin sınaq imtahanları kimi eyni çətinlikdə olacaqlar.
⇒ İmtahanların (sınaq imtahanlarının) strukturu haqqında məlumat.
Test növbəti hissələrdən ibarətdir:
- Dil (Tapşırıqlar 1-10) – 35 bal.
- Ədəbiyyat (Tapşırıqlar 11-30) – 20 bal.
3. Oxunulan mətnin anlaşılması və yazılı tapşırıq (Tapşırıqlar 31-41) – 15 bal.
Bunun barəsində informasiya internet səhifəmizdə yerləşdirilmişdir (həm Azərbaycan, eləcə də erməni dillərinin müəllimlərinin kompetensiyasını təsdiqləyən sınaq imtahanlarının strukturu ilə maraqlanan şəxslər faylları yükləyə bilərlər: „Azərbaycan dili və ədəbiyyatı üzrə sınaq imtahanının təsviri“ və „Erməni dili və ədəbiyyatının sınaq imtahanının təsviri“. Baxın:
⇒ Müəllimlər köhnə dərsliklərin olmasından narahatdırlar, imtahan proqramlarına isə, məsələn, elə yazıçılar daxil edilmişdir ki, onların yaradıcılığını heç bilmirlər. Testlərdə onlar üçün naməlum material olacaqmı?
Azərbaycan dili və ədəbiyyatı və erməni dili və ədəbiyyatı (milli kurikulumlar) fənlərinin kurikulumları bu ölkələrin (Azərbaycan və Ermənistan) müvafiq sənədləri ilə oxşardır və bizim mütəxəssislərimiz məhz onlara istinad edərək imtahan proqramlarını tərtib etmişlər. Hər bir halda, şübhəsiz ki, dil və ədəbiyyat müəllimindən onun şagirdə öyrətməli olduğundan daha çox bilik tələb olunur.
Beləliklə, müəllimin kompetensiyasını təsdiqləyən imtahan proqramı, bir qayda olaraq, şagird üçün nəzərdə tutulmuş proqramı davam etdirməməli və daha geniş olmalıdır.
O ki qaldı „xarici material“-a, yuxarıda qeyd etdiyim kimi, bu ifadə mənim üçün bir qədər anlaşılmazdır, çünki peşəkar ana dili və ədəbiyyat müəllimi təkcə doğma deyil, dünya ədəbiyyatı ilə də lazımınca tanış olmalıdır. Müvafiq olaraq, dərc olunmuş imtahan proqramlarına daxil edilmiş bütün yazıçıların əsərlərinə dair tapşırıqlar testlərə daxil edilə bilər.
⇒ İmtahan verənlər esse yazısı zamanı hansı kriteriləri nəzərə almalıdırlar?
41-ci yazılı tapşırığın maksimal balı 5-dir. Əgər mətn adekvat şəkildə başa düşülməmişdirsə və birdən çox faktiki səhv buraxılmışdırsa və ya cavab 50 sözdən azdırsa, bu halda yazı yoxlanılmayacaq və 0 bal yazılacaqdır. Əgər əsərdə mətnin əsas ifadəsi dəqiq təqdim edilmişdirsə, müstəqil təfəkkür bacarığı görünürsə, müzakirə inandırıcı şəkildə sübut edilmiş və arqumentlər uyğun misallarla əsaslandırılmışdırsa, bu halda 3 balla qiymətləndiriləcəkdir və s. Bunun barəsində informasiya internet səhifəmizdə yerləşdirilmişdir (maraqlanan şəxslər faylları yükləyə bilərlər: „Azərbaycan dili və ədəbiyyatı üzrə sınaq imtahanının təsviri“ və „Erməni dili və ədəbiyyatının sınaq imtahanının təsviri“ və bu sənədlərin 14-cü və 15-ci səhifələrində verilən informasiya ilə diqqətlə tanış ola bilərlər). Baxın: https://www.naec.ge/?fbclid=IwAR17foSC9UdeiN9ez7IjG8fcWJyaTm0iE3vIctVPIByN37aobF0uMfM9b_Q#/ge/post/2566
⇒ Baryer – müəllimlər üçün sədd nə qədərdir?
Test 70-ballıqdır. Nailiyyət əldə etmək üçün imtahan verən ən azından 43 bal toplamalıdır. Sınaq imtahanının müddəti 4 saatdır.
⇒ İmtahanın gedişində iştirakçılar nəyə diqqət verməlidirlər?
İlk növbədə, sınaq imtahanının iştirakçısı hər bir tapşırığın şərtinə xüsusi diqqət yetirməli və çalışmalıdır ki, açıq tapşırığı yerinə yetirdikdə verdiyi cavab həmin konkret tapşırığın şərtinə adekvat olsun. Yəni, sadə dillə desək, cavabında yalnız bu konkret tapşırığın şərtinin nəyi tələb etdiyi barədə danışmalı və çoxlu sözlərdən və cəfəngiyyatdan çəkinməlidir.
Qapalı tapşırıqları yerinə yetirərkən cavab vərəqində düzgün cavabların qeyd edilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir ki, təsadüfən digər xanalara X işarəsi qoyulmasın və sadə çaşqınlıq nəticəsində bal itirməsin.
Cavablar vərəqində hər bir tapşırıq üçün yerlər ayrılmalı və hər bir tapşırığın cavabı müvafiq tapşırıqların nömrələri ətrafında yazılmalıdır.
Vaxta nəzarət etməlidir ki, qaralamadan cavab vərəqinə hər bir tapşırığın cavabını köçürə bilsin və nəzərə alsın ki, yalnız cavab vərəqi üzərində düzəlişlər aparılır, qaralamada yerinə yetirilmiş iş qiymətləndirilmir. Bunun barəsində informasiya internet səhifəmizdə yerləşdirilmişdir (maraqlanan şəxslər faylları yükləyə bilərlər: „Azərbaycan dili və ədəbiyyatı üzrə sınaq imtahanının təsviri“ və „Erməni dili və ədəbiyyatının sınaq imtahanının təsviri“.Bu sənədlərdə sınaq imtahanlarının strukturu ətraflı təsvir edilmişdir və eləcə də həm imtahan vaxtı, eləcə də sınaq imtahanlarının maksimal balları haqqında informasiya verilmişdir). Baxın:
⇒ Onlar imtahan vərəqəsini harada çap edə bilərlər və imtahan verərkən özləri ilə gətirməlidirlərmi?
İmtahan vərəqəsini iyunun ikinci yarısından çap etmək mümkün olacaq. Vərəqə qeydiyyat səhifəsinə yükləniləcək: https://online.naec.ge/defonline/. Şəxsi nömrə və beşrəqəmli koddan istifadə etdikdən sonra imtahan verən şəxs internetə qoşulmuş istənilən kompüterdən vərəqəni çap edə bilər. İmtahanda şəxsiyyəti təsdiq edən sənədlə birlikdə onu təqdim etmək lazımdır.
Tərcüməçi – Qızxanım Əhmədova
რჩევები გამოცდაზე გამსვლელი არაქართულენოვანი პედაგოგებისთვის
საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროს გადაწყვეტილებით, შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრი აზერბაიჯანული და სომხური ენისა და ლიტერატურის პედაგოგთა საგნის გამოცდას წელს პირველად ჩაატარებს. ბუნებრივია, პედაგოგებში, რომლებმაც საგნის კომპეტენციის დადასტურებას აპირებენ, დიდი ინტერესი გაჩნდა. აქედან გამომდინარე, გადავწყვიტეთ, არაქართულენოვან პედაგოგებს შევთავაზოთ დეტალური ინფორმაცია და რჩევები გამოცდების შესახებ, ქართული ენისა და ლიტერატურის ჯგუფის ხელმძღვანელისგან, გოგი მაჭავარიანისგან.
აპლიკანტებს შევახსენებთ, რომ წელს, მასწავლებლის საგნისა და პროფესიული უნარების გამოცდებზე დარეგისტრირებულთათვის, გამოცდები 6 ივლისს დაიწყება და 25 ივლისის ჩათვლით გაგრძელდება.
♦ აზერბაიჯანული ენის გამოცდის თარიღად განისაზღვრა 15 ივლისი (მეორე სესია);
♦ სომხური ენის საგამოცდო თარიღად – 20 ივლისი (პირველი სესია).
როგორც ცნობილი გახდა, წლევანდელ გამოცდებზე, იხსნება პირბადის ტარების ვალდებულება, ხოლო კოვიდის დადასტურების შემთხვევაში, თუ აპლიკანტი რეგისტრირებული იქნება ჯანდაცვის ბაზაში, მას შესაძლებლობა ექნება, საგანგებოდ ორგანიზებულ დამატებით სესიაზე ჩააბაროს შესაბამისი საგანი.
დეტალური ინფორმაცია გამოცდის თარიღის, გამოცდაზე გამოცხადების დროისა და საგამოცდო ცენტრის მისამართის შესახებ მითითებული იქნება სპეციალურ ბარათზე, რომლის ამობეჭდვასაც გამოსაცდელები საკუთარი სარეგისტრაციო გვერდიდან, ივნისის მეორე ნახევრიდან, შეძლებენ.
⇒ რა შემოწმდება ორივე ენისა და ლიტერატურის პედაგოგთა საგნის გამოცდებსა და პროფესიული კომპეტენციის დამადასტურებელ ტესტირებებზე? რა მოეთხოვება მასწავლებელს, რა უნდა შეძლოს?
ორივე ენისა და ლიტერატურის პედაგოგთა საგნის გამოცდასა და პროფესიული კომპეტენციის დამადასტურებელ ტესტირებაზე შემოწმდება:
♦ ეროვნული სასწავლო გეგმის ძირითადი მოთხოვნების ცოდნა;
♦ საგნის სწავლებისათვის აუცილებელი ლინგვისტური და ლიტერატურული მასალის ცოდნა;
♦ მოსწავლის ცოდნისა და უნარის გაზომვა შეფასების სხვადასხვა მეთოდის გამოყენებით;
♦ უცნობი ტექსტის გააზრებისა და ანალიზის უნარი;
♦ კრიტიკული აზროვნების უნარი;
♦ წერის კულტურა.
ამასთან ერთად: მასწავლებელმა უნდა შეძლოს საგამოცდო პროგრამით გათვალისწინებული ტექსტების გააზრება, რაც, თავის მხრივ, მხატვრულ ნაწარმოებში გამოკვეთილი სახეების, თემისა და იდეის, მოტივების, ცალკეული დიალოგების, სიტუაციების, კოლიზიების, ქვეტექსტების არსისა და პერსონაჟთა ქცევის მოტივაციის ადეკვატურ გაგებას გულისხმობს; გარდა ამისა, ლირიკული ნაწარმოებების აზრობრივი და ემოციური შინაარსის წვდომას, ტროპის გააზრებას; ესეისტური თუ ლიტერატურათმცოდნეობითი ტექსტების გაგებას, რისთვისაც აუცილებელია ავტორისეული არგუმენტაციის კრიტიკული ანალიზისა და შეფასების უნარი, მსჯელობის ლოგიკის წვდომა და სამსჯელო საკითხის შესახებ საკუთარი პოზიციის გამოკვეთა.
პედაგოგს მოეთხოვება ლიტერატურულ ტექსტებში ასახული ამა თუ იმ ეპოქისათვის დამახასიათებელი სპეციფიკური იდეებისა თუ პრობლემატიკის ცოდნა; აგრეთვე, მას უნდა ჰქონდეს, ერთი მხრივ, ლიტერატურულ პროცესზე ეპოქის თავისებურებებისა და, მეორე მხრივ, მხატვრული შემოქმედების საზოგადოებრივ ცნობიერებაზე ზეგავლენის წვდომის უნარი.
მასწავლებელმა უნდა შეძლოს ერთი და იმავე ეპოქის ტექსტებში ასახული პრობლემატიკის გაანალიზება მსგავსება-განსხვავების თვალსაზრისით (სხვადასხვა ეპოქის ტექსტებში ერთი და იმავე თემების, იდეების, პრობლემებისა და მათი ინტერპრეტაციების ერთმანეთთან შედარება); მსგავსი ან ერთნაირი პრობლემების გაანალიზება სხვადასხვა ქვეყნისა თუ კულტურის წარმომადგენელთა შემოქმედებაში.
იმისათვის, რომ ამგვარ მოთხოვნებს უპასუხოს, მასწავლებელს განვითარებული უნდა ჰქონდეს დამოუკიდებელი, შემოქმედებითი აზროვნება, ნაწარმოების შესახებ კრიტიკული, ლოგიკური და არგუმენტირებული მსჯელობისა და ლიტერატურული ტექსტის მონაკვეთებსა თუ სხვადასხვა მხატვრულ ნაწარმოებს შორის კავშირების დამყარების უნარი. იხილეთ ბმული: https://www.naec.ge/?fbclid=IwAR17foSC9UdeiN9ez7IjG8fcWJyaTm0iE3vIctVPIByN37aobF0uMfM9b_Q#/ge/post/2566
⇒ რა სირთულის იქნება სომხური და აზერბაიჯანული ენების ტესტები?
ვინაიდან აზერბაიჯანული და სომხური ენების პედაგოგთა კომპეტენციის დამადასტურებელი საგამოცდო ტესტები ქართული ენისა და ლიტერატურის VII-XII კლასების მასწავლებელთა კომპეტენციის დამადასტურებელი საგამოცდო ტესტების ზუსტ ანალოგიას წარმოადგენს, შეძლებისდაგვარად, ისინი მაქსიმალურად იმავე სირთულისა იქნება, როგორიც ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელთა ტესტებია. ქართული ენისა და ლიტერატურის პედაგოგთა გამოცდები კი ჩვენს ქვეყანაში უკვე 10 წელზე მეტია ტარდება და მათ შესახებ დეტალური ინფორმაციის მოძიება, ვფიქრობ, დიდ სირთულეს არ უნდა წარმოადგენდეს.
⇒ ინფორმაცია გამოცდების (საგამოცდო ტესტების) სტრუქტურის შესახებ.
ტესტი შედგება შემდეგი ნაწილებისაგან:
- ენა (დავალებები 1-10) – 35 ქულა.
- ლიტერატურა (დავალებები 11-30) – 20 ქულა.
3. წაკითხული ტექსტის გააზრება და წერითი დავალება (დავალებები 31-41) – 15 ქულა.
ინფორმაცია ამის შესახებ ჩვენს ვებგვერდზეა განთავსებული (როგორც აზერბაიჯანული, ასევე სომხური ენების მასწავლებელთა კომპეტენციის დამადასტურებელი საგამოცდო ტესტების სტრუქტურით დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ ჩამოტვირთონ ფაილები: „აზერბაიჯანული ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“ და „სომხური ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“). იხ.:
⇒ პედაგოგები გამოთქვამენ წუხილს, რომ ძველი სახელმძღვანელოები აქვთ, საგამოცდო პროგრამებში კი, მაგალითად, ისეთი მწერლები არიან შეყვანილი, რომელთა შემოქმედებასაც საერთოდ არ იცნობენ. იქნება თუ არა მათთვის უცხო მასალა ტესტებში?
აზერბაიჯანული ენისა და ლიტერატურის და სომხური ენისა და ლიტერატურის სასწავლო პროგრამები (ეროვნული სასწავლო გეგმები) ამ ქვეყნების (აზერბაიჯანისა და სომხეთის) შესაბამისი დოკუმენტების ანალოგიურია და ჩვენმა სპეციალისტებმა საგამოცდო პროგრამები სწორედ მათზე დაყრდნობით შეადგინეს. ესეც რომ არ იყოს, ცხადია, ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელს იმაზე მეტის ცოდნა მოეთხოვება, ვიდრე მისგან მისმა მოსწავლემ უნდა ისწავლოს. ასე რომ, პედაგოგთა კომპეტენციის დამადასტურებელი გამოცდის პროგრამა, წესით, არც უნდა მისდევდეს მოსწავლეთათვის განკუთვნილ პროგრამას და მასზე გაცილებით ვრცელი უნდა იყოს.
რაც შეეხება „უცხო მასალას“, როგორც ზემოთაც აღვნიშნე, ეს გამოთქმა ჩემთვის ოდნავ გაუგებარია, ვინაიდან მშობლიური ენისა და ლიტერატურის პროფესიონალი პედაგოგი სათანადოდ უნდა იცნობდეს არა თუ მშობლიურ, არამედ მსოფლიო ლიტერატურასაც. შესაბამისად, ტესტში შესაძლებელია იყოს დავალებები ყველა იმ მწერლის ნაწარმოებების შესახებ, რომლებიც გამოქვეყნებულ საგამოცდო პროგრამებშია შეტანილი.
⇒ რა კრიტერიუმები უნდა გაითვალისწინონ გამოსაცდელებმა ესეს წერის დროს?
41-ე წერითი დავალების მაქსიმალური ქულაა 5. თუ ტექსტი არ არის ადეკვატურად გაგებული და დაშვებულია ერთზე მეტი ფაქტობრივი შეცდომა ან პასუხი 50 სიტყვაზე ნაკლებია, ის არ შემოწმდება და დაიწერება 0 ქულა. თუ ნაშრომში ზუსტად არის წარმოდგენილი ტექსტის მთავარი სათქმელი, ჩანს დამოუკიდებელი აზროვნების უნარი, მსჯელობა დამაჯერებლადაა დასაბუთებული და არგუმენტები გამყარებულია შესაფერისი მაგალითებით, შეფასდება 3 ქულით და ა.შ.
ინფორმაცია ამის შესახებ ჩვენს ვებგვერდზეა განთავსებული (დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ ჩამოტვირთონ ფაილები: „აზერბაიჯანული ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“ და „სომხური ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“ და ყურადღებით გაეცნონ ამ დოკუმენტების მე-14 და მე-15 გვერდებზე მოცემულ ინფორმაციას). იხ.:
⇒ ბარიერი – რამდენია ზღვარი მასწავლებლებისათვის?
ტესტი 70-ქულიანია. წარმატების მისაღწევად გამოსაცდელმა, მინიმუმ, 43 ქულა უნდა დააგროვოს. ტესტირების ხანგრძლივობა 4 საათია.
⇒ რას უნდა მიაქციონ მონაწილეებმა ყურადღება გამოცდის მსვლელობისას?
უპირველეს ყოვლისა, ტესტირების მონაწილემ განსაკუთრებული ყურადღება უნდა მიაქციოს თითოეული დავალების პირობას და შეეცადოს, რომ ღია დავალების შესრულებისას მისი პასუხი ამ კონკრეტული დავალების მითითების ადეკვატური იყოს. ანუ, მარტივად თუ ვიტყვით, თავის პასუხებში ისაუბროს მხოლოდ იმის შესახებ, რის შესახებაც საუბარს კონკრეტულად ამ დავალების პირობა მოითხოვს და მაქსიმალურად მოერიდოს მრავალსიტყვაობასა და ფუჭსიტყვაობას.
დახურული დავალებების შესრულებისას განსაკუთრებული ყურადღება უნდა გამოიჩინოს პასუხების ფურცელში სწორი პასუხების მონიშვნის დროს, რათა უნებლიედ სხვა უჯრედებში არ ჩასვას X ნიშნები და უბრალო დაბნეულობის გამო არ დაკარგოს ქულები.
უნდა იმყოფინოს პასუხების ფურცელში თითოეული დავალებისათვის გამოყოფილი ადგილები და ყოველი დავალების პასუხი შესაბამისი დავალებების ნომრების გასწვრივ ჩაწეროს.
უნდა აკონტროლოს დრო, რათა მოასწროს შავი ფურცლებიდან პასუხების ფურცელში თითოეული დავალების პასუხის გადატანა და გაითვალისწინოს, რომ სწორდება მხოლოდ პასუხების ფურცელი, შავად შესრულებული ნამუშევარი კი არ ფასდება. ინფორმაცია ამის შესახებ ჩვენს ვებგვერდზეა განთავსებული (დაინტერესებულ პირებს შეუძლიათ ჩამოტვირთონ ფაილები: „აზერბაიჯანული ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“ და „სომხური ენისა და ლიტერატურის ტესტის აღწერა“. ამ დოკუმენტებში დაწვრილებითაა აღწერილი საგამოცდო ტესტების სტრუქტურა და, აგრეთვე, მოცემულია ინფორმაცია როგორც საგამოცდო დროის, ასევე ტესტების მაქსიმალური თუ გამსვლელი ქულების შესახებ). იხ.:
⇒ სად შეძლებენ საგამოცდო ბარათის ამობეჭდვას და თან უნდა იქონიონ თუ არა გამოცდაზე გასვლისას?
საგამოცდო ბარათის ამობეჭდვა შესაძლებელი იქნება ივნისის მეორე ნახევრიდან. ბარათი ატვირთული იქნება სარეგისტრაციო გვერდზე: https://online.naec.ge/defonline/. პირადი ნომრისა და ხუთნიშნა კოდის გამოყენების შემდეგ გამოსაცდელი შეძლებს ნებისმიერი ინტერნეტში ჩართული კომპიუტერიდან ამობეჭდოს ბარათი. მისი წარმოდგენა გამოცდაზე, პირადობის დამადასტურებელ დოკუმენტთან ერთად, სავალდებულოა.