♦ რა ვიცით 25 თებერვლის შესახებ
ცოტნე ჯობავა
სსიპ ილია ჭავჭავაძის სახელობის ქ. ფოთის №5 საჯარო სკოლის მე-6 კლასის მოსწავლე
რა ვიცი 25 თებერვალზე? ვიცი, როგორი მძიმე იყო 1921 წელი ჩემი ქვეყნისთვის. რუსეთის იმპერიის ბატონობისგან განთავისუფლებული საქართველო კვლავ ტყვეობაში აღმოჩნდა. წითელი არმია მისკენ დაიძრა.
11 თებერვალს ბოლშევიკურმა რუსეთმა გამოუცხადებელი ომი დაიწყო საქართველოსთან.
მერე იყო 25 თებერვალი… „თბილისს დამშვიდებით ეძინა, მას ჯერ არ გაეგო თავისი „სიკვდილი“. დაიპყრეს პატარა, მაგრამ გულადი საქართველო, ერთ დროს უძლეველი, ახლა კი მტრებისა და მოღალატეებისგან გაპარტახებული. ის ვერასდროს დაივიწყებს ამ დღეს, როცა ჩაესო ლახვარი მის დიდებასა და ერთობას, როცა პატარა სახელმწიფო მტრის კლანჭებში აღმოჩნდა. 25-მა თებერვალმა აჩვენა, რომ საქართველოს ჰყავდა როგორც თავდადებული გმირები, ასევე უსირცხვილო მოღალატეები, რომლებიც წინ მიუძღოდნენ წითელ არმიას, ჩვენი სამშობლოს დამპყრობლებს. სერგო ორჯონიკიძემ საქართველოს მტრებს სიხარულით ამცნო, რომ თბილისის თავზე საბჭოთა ხელისუფლების წითელი დროშა ფრიალებდა.
1921 წლის 25 თებერვალი… ორჯონიკიძის დარი მოღალატეებისათვის საბჭოთა საქართველოს დაბადების დღე, ჩვენთვის კი – ჩვენი სამშობლოს თავისუფლების დაკარგვისა და გლოვის უმძიმესი დღე.
სანდრო ჯიქია
სსიპ აფხაზეთის №10 საჯაროს სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე
ერთ-ერთი გმირულად დაღუპული იუნკერი „შევარდენის“ ფეხბურთელი შალვა ერისთავი იყო. ფეხბურთი მიყვარს და ეს ამბავი განსაკუთრებულად მოქმედებს ჩემზე. რაც თავი მახსოვს, 25 თებერვლამდე რამდენიმე დღით ადრე, ისტორიის, სამოქალაქოს და ქართულის გაკვეთილებზე 21 წლის ამბების მოძიებას, გახსენებასა და განხილვას ვიწყებთ. იგივე ხდება სახლშიც. ისედაც ხშირად, მაგრამ თებერვლის დღეებში გამორჩეულად ბევრს ვლაპარაკობთ იმაზე, რაც 103 წლის წინ მოხდა და ხდება ახლაც, არ მთავრდება. წინა წლებში ნაკლებად მესმოდა, რატომ იცრემლებოდნენ მასწავლებლები თებერვლის ამბებზე საუბრისას. ახლა ვიცი, „თბილისის თავზე აფრიალებული წითელი დროშის“ გაგრძელებაა ის ამბავი, რომ მე არ ვარ ნამყოფი არც სამაჩაბლოში და არც აფხაზეთში, რომლის სახელსაც ჩვენი სკოლა ატარებს და რომელიც ჩემთვის თან თითქოს ახლობელია, თან შორეული. 21 წლის თებერვალი ჩემთვის შავ-თეთრ-შინდისფერ დროშასა და მარო მაყაშვილთან ასოცირდება ყველაზე მეტად, რადგან სახლშიც და სკოლაშიც სულ მაროს ფოტო გვაქვს ყველგან, იმ დროშის ფონზე, და ასევე წარწერა – „მაგრად სცხებენ ჩვენები“, მაგრამ ყველაზე მეტად მაინც „შეფიცულების“ სიმღერით, რომელსაც ხშირად ვუსმენთ ხოლმე სკოლაში, ვგრძნობ თებერვლის ამბების ძალას. მიუხედავად იმისა, რომ, გადმოცემით, ამ სიმღერას ქაქუცა ჩოლოყაშვილის რაზმის წევრები მოგვიანებით, 1924 წლის აჯანყების დამარცხების შემდეგ, მღეროდნენ მეტეხის ციხეში, ვფიქრობ, მისი ტექსტი არის ის, რაც ახლაც აქტუალურია და ზუსტად გამოხატავს ჩვენს მიზანს, იმას, რასაც უნდა ვაკეთებდეთ: „ჩვენ უბრძოლველად სამშობლოს არვის მივცემთ გულსაკლავად… ერთად წავიდეთ ბრძოლაში, ჩავლეწოთ ციხის კარები, საქართველოდან აღვგავოთ ცივ ჩრდილოეთის ჯარები!“…
მარიამ ასლანოვა
ბოლნისის მუნიციპალიტეტის სოფ. დარბაზის საჯარო სკოლის მე-8 კლასის მოსწავლე
ამიერკავკასიის სამი ქვეყანა – საქართველო, აზერბაიჯანი და სომხეთი რუსეთის იმპერიის შემადგენლობაში შედიოდა. 1918 წელს რუსეთის იმპერიაში სამოქალაქო ომი დაიწყო, ამ ქვეყნებს მიეცათ საშუალება გამოეცხადებინათ დამოუკიდებლობა და 1918 წლის 26 მაისს ჯერ საქართველომ, ხოლო აზერბაიჯანმა და სომხეთმა 28 მაისს გამოაცხადეს დამოუკიდებლობა. საქართველოს შემდგომი განვითარება დემოკრატიულად უნდა გაგრძელებულიყო, რადგან ჩატარდა პირველი დემოკრატიული არჩევნები, სადაც მონაწილეობას იღებდა ყველა სოციალური ფენის წარმომადგენელი, და ქალებიც მათ შორის. საქართველოსთვის ეს არჩევნები იყო განსაკუთრებულად საამაყო, რადგან 5 ქალი აირჩიეს დეპუტატად, ასევე ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებში აირჩიეს აზერბაიჯანელი ფარი-ხანუმ სოფიევა, რომელიც პირველი მუსლიმი არჩეული ქალია მსოფლიოში.
რუსეთში სამოქალაქო ომი 1920 წელს დამთავრდა და გაიმარჯვეს ბოლშევიკებმა. ბოლშევიკური ხელისუფლების დამყარების შემდეგ, ამიერკავკასიის ქვეყნებს კვლავ საფრთხე დაემუქრათ. ბოლშევიკური ხელისუფლება აზერბაიჯანში 1920 წლის მაისში დამყარდა, ხოლო სომხეთში -1920 წლის დეკემბერში. ამიერკავკასიაში დამოუკიდებლობას მხოლოდ საქართველოღა ინარჩუნებდა. 1921 წლის 21 თებერვალს საქართველოში მიიღეს პირველი დემოკრატიული კონსტიტუცია, რომელიც მხოლოდ 3 დღე არსებობდა. 1921 წლის 25 თებერვალს საქართველოს დედაქალაქი თბილისიც აიღეს და საქართველოს დემოკრატიულად არჩეული ხელისუფლება ემიგრაციაში წავიდა ჯერ სტამბულში, შემდეგ იქიდან – საფრანგეთში.
1921 წლის 25 თებერვალი არის თარიღი, როცა საქართველოში დამყარდა ბოლშევიკური რუსეთის მმართველობა, რომელიც 70 წელს გაგრძელდა.
მართალია, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა მალევე გაუქმდა, მაგრამ მან არსებობა გააგრძელა 1991 წლის შემდეგ, როცა საქართველომ დამოუკიდებლობა აღადგინა.
აშოტ ხაჩატურიანი
სსიპ ახალციხის №3 საჯარო სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე
1918 წლის 26 მაისს საქართველომ მიიღო დამოუკიდებლობა. 3 წლის განმავლობაში, საქართველოში გახსნეს სკოლები და პირველი უნივერსიტეტი, შექმნეს კონსტიტუცია, დაიწყო ქვეყნის ეკონომიკური განვითარება.
1921 წლის 25 თებერვალს თბილისი მე-11 წითელმა არმიამ დაიკავა. საქართველომ დაკარგა დამოუკიდებლობა. დაიწყო რეპრესიები, განათლებული ადამიანები ზოგი დახვრიტეს, ზოგი გადაასახლეს. თავგანწირვის მიუხედავად, ქართველებმა ვერ შეძლეს დამოუკიდებლობის შენარჩუნება. 25 თებერვალს დაწყებულმა საბჭოთა ოკუპაციამ სამოცდაათი წელი გასტანა.
საბჭოთა კავშირის დროს მხოლოდ ერთი პარტია არსებობდა, არ იყო სიტყვის თავისუფლება, არ ვითარდებოდა ეკონომიკა. ევროპა და ამერიკა ვითარდებოდა, ქმნიდნენ ახალ ტექნოლოგიებს, ავითარებდნენ დემოკრატიას, იბრძოდნენ ფერადკანიანებისა და ქალების უფლებებისთვის. ყველაფერს აკეთებდნენ, რომ ადამიანს ყველა პირობა ჰქონოდა განვითარებისთვის და კარგი ცხოვრებისთვის.
ქართველ ხალხს ათასობით წლები უბრძოლია მარტო მრავალ მტერთან და საქართველო ღირსია კარგი მომავლის.
ნინო კუტალია
სსიპ ილია ჭავჭავაძის სახელობის ქ. ფოთის №5 საჯარო სკოლის მე-12ბ კლასის მოსწავლე
1921 წლის 25 თებერვალი ის დღეა, რომლის შემდეგაც, როგორც ერთი მოხალისე ჯარისკაცი წერდა, „როგორც ჩვენი სამშობლო, საქართველო, ისე ქართველი ერი სამუდამოდ დაიღუპა, ჩარხი უკუღმა გადატრიალდა, საქართველოს შვიდივე ვარსკვლავი ჩაქრა, თეთრი მერანი უფსკრულში გადავარდა“. დღე, რომელმაც არაერთი ადამიანის სიცოცხლე და, რაც მთავარია, ჩვენი სამშობლოს დამოუკიდებლობა შეიწირა. დამოუკიდებლობა, რომლისთვისაც ჩვენი წინაპრები თავგამოდებით იბრძოდნენ და რომლის შესანარჩუნებლადაც არაფერს იშურებდნენ. ის საზარელი დღე იყო, როდესაც კოლაუ ნადირაძის თქმით: „წითელი დროშით, მოღერილ ყელით, თეთრ ცხენზე მჯდომი, ნაბიჯით ნელით შემოდიოდა სიკვდილი ცელით!“ ამ სისხლიანმა ცელმა მოსრა სამშობლოსთვის თავდადებული ქართველების სიცოცხლე, კვლავ ჩაავლო პატარა, მრავალჭირნახულ ქვეყანას დამპყრობელმა კლანჭები, დაატყო კვალი, რომელიც დღესაც შესამჩნევია და რომლის გაქრობასაც დღემდე ვცდილობთ. ამ დღემ გვაქცია რუსული საბჭოთა იმპერიის ნაწილად. მიუხედავად იმისა, რომ დღეს სუვერენული სახელმწიფო გვქვია, არასდროს უნდა დავივიწყოთ დღე, როდესაც დამოუკიდებლობა ხელიდან გამოგვგლიჯეს, ახალგაზრდების სიცოცხლე წაგვართვეს… ილია ჭავჭავაძეც ხომ სწორედ ამას გვასწავლის: „შვილმა უნდა იცოდეს, სად და რაზედ გაჩერდა მამა, რომ იქიდამ დაიწყოს ცხოვრების უღელის წევა, შვილს უნდა გამორკვეული ჰქონდეს, რაში იყო მართალი და კარგი მისი მამა, რაში იყო შემცდარი და რა ავი მიიჩნია კეთილად, და რა კეთილი – ავად“.
მარიამ ოჩინსკი
სსიპ ყვარლის №2 საჯარო სკოლის მე-11ა კლასის მოსწავლე
1921 წლის 25 თებერვლის მნიშვნელოვანი დღე: გარდამტეხი მომენტი საქართველოს ისტორიაში.
1917 წლის რუსეთის რევოლუციის შემდეგ, საქართველომ დამოუკიდებლობა გამოაცხადა 1918 წლის 26 მაისს. თითქმის სამი წლის განმავლობაში საქართველო ცდილობდა დემოკრატიული საზოგადოების ჩამოყალიბებასა და საერთაშორისო პოზიციის განმტკიცებას. თუმცა, ბოლშევიკური რუსეთის გეოპოლიტიკური ამბიციები დიდ ჩრდილს აყენებს ახალ რესპუბლიკას და 1921 წლის 25 თებერვალს საქართველოს ისტორიაში გარდატეხა მოხდა, წითელი არმია, საბჭოთა რუსეთის ხელისუფლების ინტერესით, საქართველოში შემოიჭრა, რაც ქვეყნის გასაბჭოების დასაწყისი იყო. ამ შემოჭრამ გამოიწვია არსებული ხელისუფლების დამხობა და საბჭოთა კავშირის შემადგენლობაში საქართველოს საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკის დაარსება. დედაქალაქი თბილისი რამდენიმე დღეში დაეცა და მალევე საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკა ფაქტობრივად დაიშალა. შემოჭრამ გრძელვადიანი გავლენა მოახდინა ქვეყანასა და მის ხალხზე, მკაცრი რეპრესიების პერიოდი 70 წელი გრძელდებოდა.
1921 წლის 25 თებერვლის გახსენება და გააზრება ემსახურება ერის გამძლე სულისკვეთებას, რომელმაც, მიუხედავად მრავალი გამოწვევისა, შეძლო შეენარჩუნებინა უნიკალური იდენტობა და კულტურული მემკვიდრეობა.
მარიამ იაშაღაშვილი
სსიპ თბილისის №213 საჯარო სკოლის მე-9 კლასის მოსწავლე
რთულია 25 თებერვლის შესახებ ცოტა რამ იცოდე, რადგან ეს დღე საქართველოს ისტორიაში ერთ-ერთი ყველაზე ტრაგიკული დღეა. 1921 წლის 25 თებერვალს თბილისი მე-11 წითელმა არმიამ დაიკავა. საქართველო რუსული საბჭოთა იმპერიის ნაწილად იქცა. დამოუკიდებლობის დაკარგვას მოჰყვა სასტიკი რეპრესიები, პოლიტიკური პარტიების აკრძალვა, ათასობით ადამიანის დახვრეტა, ხანგრძლივი პატიმრობა და გადასახლება. 1921 წლის 25 თებერვალს, დღევანდელ თავისუფლების მოედანზე, ამჟამინდელ საკრებულოს შენობასთან, კომუნისტებით სავსე პირველი სამხედრო მანქანა დადგა. წითელმა არმიამ კი, 25 თებერვლიდან 17 მარტამდე, საქართველოს დანარჩენი ტერიტორიებიც დაიკავა. ასე დაიწყო საქართველოს ოკუპაციის მრავალწლიანი ისტორია.
ალექსანდრე კიკნაველიძე
სსიპ თბილისის №172 საჯარო სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე
1921 წელი, 12 თებერვალი. წითელი არმია საქართველოსკენ მოემართება. სახალხო გვარდია, მოხალისეები, იუნკერები თბილისის მისადგომებთან დგანან.
ასობით გული ძგერს იმ მომენტში, ასობით ფიქრი, ასობით გრძნობა. მათ იციან რა ელოდებათ, მაგრამ მაინც ამაყად დგანან სამშობლოს სადარაჯოზე. იმ დღეს შეიღება კოჯრისა და ტაბახმელის მიდამოები წითლად. იმ დღეს გაუბედურდა ასობით ოჯახი. მათ შორის იყო საქართველოს მწერალთა კავშირის ერთ-ერთი დამაარსებლის, პოეტ კონსტანტინე მაყაშვილის ასული – მარო მაყაშვილი. ერთი იუნკერი ამბავს ასე იხსენებს: „სწორედ ამ დღეს ამოვიდა ტაბახმელაზე მოწყალების და მარო მაყაშვილი, რომელიც იქვე შტაბის აივანზე იდგა და სრულიად დამშვიდებული უსმენდა არტილერიის ყუმბარების აფეთქებას, რომლებიც სულ ახლოს ეცემოდნენ შტაბთან. სჩანდა, რომ მათ სწორედ ის დუქანი ჰქონდათ მიზანში ამოღებული, სადაც გენერალ ანდრონიკაშვილის შტაბი იყო. პოლკოვნიკი ჩხეიძე გამოვიდა შტაბიდან და დაინახა მარო, რომელსაც მე ველაპარაკებოდი; უთხრა მას ახლავე დაბრუნებულიყო თბილისში. მარო ჩაჯდა სასანიტარო ორთვალაში და თბილისისაკენ დაეშვა, სულ ნახევარი კილომეტრი არ ჰქონდა გავლილი, რომ მტრის ყუმბარა ორთვალას მოხვდა და მარო იმსხვერპლა“. ამ დღეს დაღუპული ახალგაზრდები თბილისში, სამხედრო ტაძრის ეზოში (რომელიც 1930 წელს კომუნისტებმა დაანგრიეს), 23 თებერვალს დაკრძალეს.
25 თებერვალს კი შემოიჭრა მე-11 წითელი არმია საქართველოში, რომელსაც ქვეყანამ წინააღმდეგობა ვერ გაუწია. ამ დღეს რუსეთის არმიამ საქართველოს დედაქალაქი თბილისი დაიკავა. დაიმორჩილა ქალაქი, რომელმაც საუკუნეების მანძილზე ათას წნეხს გაუძლო, დაიმორჩილა მან, ვისაც ენდობოდა ერეკლე მეფე, ვისი იმედიც გვქონდა და ვისი „მოძმენიც“ ვიყავით.
2010 წელს საქართველოს პარლამენტმა მიიღო დადგენილება, რომ ყოველი წლის 25 თებერვალს დაეშვას სახელმწიფო დროშები და წუთიერი დუმილით პატივი მივაგოთ ოკუპაციის ათასობით მსხვერპლს.
უჩა მიქაია
სსიპ აფხაზეთის №10 საჯარო სკოლის მე-9 კლასის მოსწავლე
1921 წლის 25 თებერვალს თბილისი მე-11 წითელმა არმიამ დაიკავა. საქართველო რუსული საბჭოთა იმპერიის ნაწილად იქცა. დამოუკიდებლობის დაკარგვას მოჰყვა სასტიკი რეპრესიები, ათასობით ადამიანის დახვრეტა, ხანგრძლივი პატიმრობა და გადასახლება, პოლიტიკური პარტიების აკრძალვა. ხუთკვირიანი ბრძოლისა და გმირული თავგანწირვის მიუხედავად, საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მოქალაქეებმა, ვერ შეძლეს დამოუკიდებლობის დაცვა. 25 თებერვალს დაწყებული საბჭოთა ოკუპაცია სამოცდაათი წელი გაგრძელდა.
ყოველწლიურად, ამ თარიღთან დაკავშირებით, იმართება ლექციები და სიმპოზიუმები, ვსაუბრობთ რუსეთის აგრესიაზე, ოკუპაციაზე, გეოპოლიტიკურ მდგომარეობაზე, ქართულ ჯარსა და მის სარდლებზე. ყველა ქართველმა იცის ამ დღის ავბედითი ისტორია. ჩემთვის 25 თებერვალი არის დღე, როცა საქართველომ, სიმწრით მოპოვებულ, სამწლიან დამოუკიდებლობასთან ერთად, დაკარგა შესაძლებლობა, გამხდარიყო დასავლური ცივილიზაციის წევრი. ამ დღეს დაიწყო ეპოქა, რომლის შემდეგაც საქართველო კიდევ ერთხელ მოხვდა საბჭოთა იდეოლოგიის, რუსეთის კლანჭებში. მიხეილ ჯავახიშვილი თავის უბის წიგნაკში წერდა: „25 თებერვალს მე ვიგრძენი, თუ როგორ შემოვიდა ტანში მჭრელი მახვილი, რომელიც მას აქეთ დღითი-დღე უფრო მეტად მერჭობა…“ საქართველოსთვის და, უპირველეს ყოვლისა, ქართველი ხალხისთვის, 25 თებერვლის ტრაგედია, ვფიქრობ, დღესაც ის „ტანში მჭრელი მახვილია“, რომელიც, სამწუხაროდ, დღემდე ღრმადაა შერჭობილი ქართველთა სხეულებში რუსეთის მიერ. ეს დღე იმასაც გვახსენებს, რომ თავისუფლებისათვის ბრძოლა არ არის მხოლოდ წარსული, ეს ჩვენი აწმყოცაა, რომელიც მომავალში გამოიღებს შედეგს.
ზოია თუმასიანი
სსიპ ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტის სოფ. უჩმანის საჯარო სკოლის მე-12 კლასის მოსწავლე
1921 წლის 25 თებერვალი შეიძლება ჩაითვალოს ერთ-ერთ ყველაზე ტრაგიკულ ფურცლად საქართველოს ისტორიაში.
იმ დღიდან 103 წელი გავიდა, მაგრამ ჩვენ მაინც გვახსოვს ის დღე და ყოველთვის გვემახსოვრება. როგორც უკვე ვიცით, 1921 წლის 25 თებერვალს, თბილისში, ბოლშევიკების მე-11 არმია შევიდა და საქართველო საბჭოთა სოციალისტურ რესპუბლიკად გამოაცხადა. თავისუფლებისათვის ბრძოლას, კოჯორსა და ტაბახმელის მისადგომებთან, არაერთი იუნკერი შეეწირა. ვისაც ახსოვს ტრაგიკული ოკუპაციის დღეები, სოციალურ ქსელებში გვიზიარებს კოჯორთან და ტაბახმელასთან დაღუპული სტუდენტების შესახებ, ბევრი მათგანი სოციალურ ქსელში საკუთარ გვერდებზე აქვეყნებს 19 წლის მედდის, მარო მაყაშვილის ფოტოს, რომელიც გარდაიცვალა ტრაგიკული სიკვდილით.საქართველოს მაშინდელმა ახალგაზრდა თაობამ აჩვენა, როგორი უნდა იყოს საქართველოს მომავალი თაობა. და მართლაც, როგორი უნდა იყოს ჩვენი თაობა ამ ისტორიის გახსენებისას?
ის, რომ ეროვნებით სომეხი ვარ, არ მიშლის ხელს სამშობლოს გვერდში დგომას და სამშობლოსათვის ბრძოლას. საქართველო ყოველთვის მხიბლავდა თავისი მდიდარი ისტორიით, ძლიერი მეფე-დედოფლებით, გამოჩენილი მწერლებით…
25 თებერვალი რუსეთის მიერ საქართველოს ოკუპაციის ტრაგიკული დღეა. ამ დღეს, ვფიქრობ, სიამაყით უნდა გავიხსენოთ თავისუფლებისთვის მებრძოლი ეროვნული გმირები: ალექსანდრე ახვლედიანი, პლატონ დოლიძე, შალვა ერისთავი, პავლე იაკობაშვილი, ლევან კანდელაკი, ოთარ ლორთქიფანიძე, მიხეილ ლოლუა, ილია ჯანდიერი, იოსებ ჯანდიერი, არჩილ ჯანდიერი, გიორგი ანდრონიკაშვილი, გიორგი ზედგინიძე, გიორგი იაშვილი, ვახტანგ ისკანდერაშვილი, ივანე კერესელიძე, რევაზ ფავლენიშვილი, ივანე ჯამასპიშვილი, გრიგოლ კიკიანი, პალიკო ბეშქენაძე, ნიკოლოზ ზანდუკელი, ნიკოლოზ სტურუა, მიხეილ თუმანიშვილი, ნიკოლოზ კალანდარიშვილი, გენო ქარუმაძე, ვანო მუჯირიშვილი, სანდრო მუჯირიშვილი, ჯიშკარიანი, ირაკლი თოიძე, ბესარიონ კემულარია, არჯევან ანანიაშვილი, გაბრიელ გეხტმანი, მიხეილ იოსელიანი, გერონტი არჩვაძე, მარო მაყაშვილი…
კიდევ ერთხელ ქედს ვიხრი მათ წინაშე. ახალგაზრდებო, მუდამ მემახსოვრებით და ვიამაყებ თქვენი გმირობით.
ელენე ჯალაღონია
სსიპ თბილისის №102 საჯარო სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე
1921 წლის 25 თებერვალი. ერთი შეხედვით, ზამთრის ცივი, სუსხიანი დღე, რომელიც ყველა ქართველს უნდა გვახსოვდეს. დღე, როდესაც საქართველომ, თავისუფლებასთან ერთად, მისთვის მეომარი, უშიშარი გმირები დაკარგა. დიახ, ეს სწორედ იმ საბჭოთა მმართველობის დასაწყისია საქართველოში რომელზეც ქართველების დიდ ნაწილს უსიამოვნო ჟრუანტელი უვლის, ვიღაცები კი კვლავ მინატრიან „იმ დროს“.
რა ხდებოდა რეალურად თითოეული პატრიოტი ქართველის გულში? 25 თებერვლის ღამეს ქართველი მეომრების ბრაზი დამპყრობლების მიმართ და სურვილი თავისუფლებისა სიკვდილის შიშსაც აღემატებოდა. დასადგურებული იყო ყველაზე ხმაურიანი სიჩუმე. ოჯახებში შიშის სუნს თითოეული მშობელი გრძნობდა. მაგრამ არ ეშინოდათ მათ, რომლებმაც თავი დაუფიქრებლად გაწირეს. ქართველი ვაჟკაცები ქვეყნის დასაცავად იბრძოდნენ და გმირულად დაეცნენ ბრძოლის ველზე. დღეს ჩვენი ქვეყნის თავისუფლება სწორედ მათი დამსახურებაა. ბრძოლა თავისუფლებისთვის ქართველებმა მისი წართმევის დღესვე დაიწყეს და სწორედ ამიტომ ვართ დღეს იქ, სადაც ვართ.
„სჯობს სიცოცხლესა ნაძრახსა სიკვდილი სახელოვანი“.
სამაგალითოა გმირი იუნკერების – შალვა ერისთავის, პავლე ბეშკენაძის, კოლია კალანდარიშვილის, გიორგი გამყრელიძის და კოტე კვიცარიძის თავდადება ქვეყნის თავისუფლებისთვის. დღესაც ვაგრძელებთ ბრძოლას რუსეთის წინააღმდეგ და მათ მაგალითებზე ახალი გმირები ჩნდებიან, როგორც გაზაფხულზე ველად ამოსული ყაყაჩოები. 2008 წლის შინდისის გმირებიც იუნკერთა იდეური შვილები იყვნენ, რომლებიც წლების შემდეგ თავად გახდებიან სხვათათვის მაგალითები.
ელენე გიუნაშვილი
სსიპ თბილისის №102 საჯარო სკოლის მე-11 კლასის მოსწავლე
25 თებერვალი, 1921 წელი. დღე, რომელიც საქართველოს ისტორიაში მტკივნეულად მნიშვნელოვანია. დღე, როდესაც ქართველების წადილს თავისუფლებისკენ ხაზი გადაესვა.
გენერალმა კვინიტაძემ თბილისის დატოვების გადაწყვეტილება მიიღო, კოჯრის გზიდან ქალაქში კი რუსული ჯარი შემოდის. დაიწყო თბილისის ევაკუაცია და ქალაქში წითელი დროშის ფრიალი. შეიარაღებული ძალები და მთავრობა ქალაქს ტოვებს. სერგო ორჯონიკიძე აგზავნის დეპეშას მოსკოვში: „ლენინს, სტალინს, ბაქო. 25.II.21 წ. თბილისის თავზე საბჭოთა ხელისუფლების წითელი დროშა ფრიალებს. გაუმარჯოს საბჭოთა საქართველოს. ორჯონიკიძე“. ეს იყო დასტური იმისა, რომ „სიკვდილი“ მოვიდა. რუსული არმიის ტფილისში შემოსვლას ზუსტად აღწერს ისტორიკოსი ირაკლი ხვადაგიანი: „უმეტესი ნაწილი მოქალაქეებისა დარჩა ქალაქში, არადა დიდი იყო შიში და მოლოდინი იმისა, რომ მე-11 არმია დაიწყებდა ქალაქის დარბევას და ძალადობას. ჩვეულებრივი ამბავი იყო ეს, მოგეხსენებათ, რა რეპუტაცია ჰქონდა წითელ არმიას, რომელიც, ომის კანონით, ბრძოლით დაკავებულ ქალაქში აკეთებდა იმას, რაც მოესურვებოდა. ქუჩები, როგორც წესი, უკაცრიელი იყო“.
1993 წლის აფხაზეთის ოკუპაციისა და 2008 წლის აგვისტოში რუსული არმიის საქართველოში შემოჭრას კვლავ მოჰყვა მშვიდობიანი მოსახლეობის დევნა, რბევა, ძარცვა და ყაჩაღობა, დამოუკიდებლობისთვის ბრძოლა გრძელდება…
