ნანა ფილფანი
მესტიის წმინდა ილარიონ ქართველის სახელობის მართლმადიდებლური ზოგადსაგანმანათლებლო საშუალო სკოლის მეხუთე კლასის დამრიგებელი
♦ რა ევალება კლასის დამრიგებელს, როგორც მთავარი აღმზრდელობითი ფუნქციის მქონე ადამიანს
თანამედროვე სწავლა-სწავლების პროცესში განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია მოსწავლეთა სისტემატური მხარდაჭერა, მათი სრულფასოვანი აღზრდა-განვითარების მიზნით.
კლასის დამრიგებლის უპირველესი მოვალეობაა მოსწავლეთა შემეცნებითი, ფიზიკური, ემოციური და სოციალური განვითარება, მათ ინტერესებსა და საჭიროებებზე მორგებული აქტივობებისა და პროექტების შეთავაზება, პოზიტიური გარემოს შექმნა, ასევე სასწავლო პროცესის სიახლეებითა და მოულოდნელობებით გაჯერება. კლასის დამრიგებელი თავად უნდა ფლობდეს შესაბამის კომპეტენციებს იმისთვის, რომ მოსწავლეებს დაეხმაროს მათი იდეების რეალიზებაში, ლიდერობის უნარ-ჩვევების ჩამოყალიბებასა და პრობლემების კრეატიულად გადაჭრაში.
ყველა კლასი მრავალგანზომილებიანია, მოსწავლეები, თავისი უნარებითა და შესაძლებლობებით, უნიკალურები არიან, განსხვავებული იმიჯი და შეხედულებები აქვთ. სწორედ ამის გათვალისწინებით უნდა დაგეგმოს დამრიგებელმა ისეთი სადისკუსიო თემები, სადაც მოსწავლეები გამოკვეთილად იმსჯელებენ, მაგალითად, კულტურულ თავისებურებებზე, კონკურენტულ გარემოზე, თანამედროვე ტექნოლოგიურ მიღწევებსა და პრობლემებზე. რასაკვირველია, თემები მათი ასაკის მიხედვით უნდა იქნეს შერჩეული, რომ ანალიზი, შეფასება და კონკრეტული დასკვნების გაკეთება არ გაუჭირდეთ.
დამრიგებელმა უნდა აღიაროს მათი თუნდაც მცირე პროგრესი, თვითრწმენის ჩამოყალიბებაში დაეხმაროს და წარმატებული პრაქტიკის მაგალითები გაუზიაროს.
ყველა ვთანხმდებით იმ მოსაზრებაზე, რომ თვითრეალიზაცია და თვითსოციალიზაცია, უპირობოდ, აუცილებელი პროცესია ნებისმიერი პედაგოგისთვის, ვინაიდან ჩვენ უდიდესი პასუხისმგებლობა გვაკისრია მომავალი თაობების სწორი მიმართულებით აღზრდაში.
მე, როგორც კლასის დამრიგებელი, თუ არ ვფლობ შესაბამის კომპეტენციებს, არ ვარ კეთილგანწყობილი მოსწავლეების მიმართ, არ ვეცნობი სიახლეებს და არ ვზრუნავ პიროვნულ ზრდაზე და საკუთარი მიღწევების გაუმჯობესებაზე, მოსწავლეებს ვერც ერთი მიმართულებით ვერ დავეხმარები და ჩემი მუშაობაც, შესაბამისად, იქნება უნაყოფო.
♦ კონკრეტული აქტივობების ეფექტურად წარმოჩენის მიზნით
თითოეული მოსწავლე, თავისი ინტერესებით, საჭიროებებით, უნარ-ჩვევებითა და კოგნიტური მონაცემებით, უნიკალურია. ამის გამო, სხვადასხვა ღონისძიების ორგანიზების დროს, მივმართავ რანჟირების მეთოდს, კონკრეტული აქტივობების ეფექტურად წარმოჩენის მიზნით. ეს, ძალიან ხშირად, საუკეთესო შედეგს იძლევა. მაგალითად, მოსწავლეები, რომლებიც ხატავენ, საუკეთესო დეკორაციებს ქმნიან; ნაწილი, ვინც ცნობისმოყვარეობით გამოირჩევა, საუკეთესო იდეების ავტორებად გვევლინებიან, ხოლო ლიდერული უნარ-ჩვევების მატარებელი მოსწავლეები საოცრად კარგად ახერხებენ ნებისმიერი აქტივობის ორგანიზებასა და მონიტორინგს. საბოლოო ჯამში, ერთობლივი მრავალფეროვნებით გაჯერებული მოვლენის მომსწრენი თავად ხდებიან.
♦ პრობლემების პირისპირ
ვფიქრობ ოცდამეერთე საუკუნის მოსწავლეებში, მეტ-ნაკლებად, ყველა ტიპის გართულებებს ვაწყდებით, როგორც მენტალურს, ასევე ფიზიკურსა და სოციალურს. თუმცა, დღეს, ფსიქოლოგიური პრობლემები მეტად აქტუალურია. მათი ცნობიერება, დამოკიდებულებები და წარმოდგენები იმდენად განსხვავებული და უჩვეულოა, რომ ხშირად კლასის დამრიგებელს მათ ემოციურ ფონთან გამკლავება ძალიან უჭირს და დახმარებისთვის ფსიქოლოგს მიმართავს.
ჩვენ უნდა შევასრულოთ შუამავლის როლი მოსწავლეს, მშობელსა და მასწავლებელს შორის, ინტენსიურად ვითანამშრომლოთ მათთან იმისთვის, რომ არ გამოგვრჩეს კონკრეტული პრობლემა და ერთობლივი ძალებით მივიდეთ სასურველ შედეგამდე.
დღევანდელ რეალობაში ფსიქოლოგიური, სოციალური თუ მენტალური პრობლემები განსკუთრებით აქტუალურია მოსწავლეებში, რის გამოც დამრიგებლები უამრავ სტრატეგიებსა და მიდგომებს ვახორციელებთ მათი გადაჭრის მიზნით.
ერთ-ერთ მოსწავლეს, გარკვეული პერიოდი, კლასელებთან ურთიერთობის დეფიციტი ჰქონდა, საკუთარი უნარების წარმოჩენას ვერ ახერხებდა, სწავლის პროცესის ორგანიზება უჭირდა და მუდმივად, ყველაფრის მიმართ, პროტესტს გამოხატავდა. მე, როგორც კლასის დამრიგებელი, მის ამ მდგომარეობას განსაკუთრებით მტკივნეულად აღვიქვამდი. ამ მოცემულობიდან გამომდინარე, დავგეგმე შემდეგი ღონისძიებები:
მოვაწყვეთ ნამუშევრების გამოფენა, სადაც დიდი სიხარულით ჩაერთო, ვინაიდან მას ხატვა ძალიან უყვარდა, თუმცა, ხატავდა ფარულად. მისი თითოეული ნახატი უნიკალური და შთამბეჭდავი იყო. ეს მონდომება დავუფასე და წავახალისე. ასევე, გავაკეთეთ პრეზენტაცია მისთვის სასურველ თემატიკაზე, რითაც მისი ცნობისმოყვარეობა კიდევ უფრო გაიზარდა და მისი უნარებიც სხვადასხვა მიმართულებით ცხადად გამოიკვეთა. დღეს ბავშვი აქტიურია, შემოქმედებითი და მხიარული. როგორც თავად აღნიშნავს, აღიარებას შეუძლია მთლიანად შეცვალოს პიროვნება.
♦ გაწეული საქმიანობის ანაზღაურება
ანაზღაურება არ შეესაბამება სადამრიგებლო მუშაობას, ვინაიდან პასუხისმგებლობები, მოვალეობები და ფუნქციები, დროსთან ერთად, შეიცვალა და გაიზარდა. თუმცა, ბევრი დამრიგებელი მოწოდების სიმაღლეზე დგას და, დიდი ძალისხმევის ფასად, საუკეთესო თაობებს ზრდის. ვფიქრობ, ყველაფრის თავი და თავი სიყვარული და პოზიტიური გარემოა, სადაც ნებისმიერი მოსწავლის პრობლემების მართვა გაცილებით მარტივია, მთავარია, მათი ნდობა და პატივისცემა მოვიპოვოთ.
♦ რა მხარდაჭერა სჭირდება დამრიგებელს
სადამრიგებლო საქმიანობაში სკოლის ადმინისტრციის მხრიდან მხარდაჭერა აუცილებელი კომპონენტია, რადგან სხვადასხვა პროექტისა და აქტივობის განხორციელების პროცესში მუდმივად ესაჭიროება სხვადასხვა ტიპის ტექნიკური მხარდაჭერა, შესაბამისი ლიტერატურა, ციფრული რესურსი, ტრანსპორტი და გარემო, არაფორმალური განათლების მისაღებად მოწყობილი, სადაც მოსწავლეებს მრავალმხრივად შეუძლიათ გამოხატონ საკუთარი თავი.
♦ გამოცდილების გაზიარება
ჩემი გამოცდილებიდან გამომდინარე, მინდა აღვნიშნო, რომ მოსწავლეებს განსაკუთრებით მოსწონთ, როცა თავად დამრიგებელია მათი დაკვირვების ობიექტი. ისინი სხვადასხვა სახის დავალებას მაძლევენ, რომელიც გარკვეული პერიოდის განმავლობაში უნდა შევასრულო. ეს დავალებები, ძირითადად, სახალისო ხასიათისაა. ისინი თავად ეძებენ საინტერესო გამოცანებს, რომლებიც ცხოვრებისეულ პრობლემებს უკავშირდება და მოითხოვს პრობლემის გადაჭრის გზების ძიებას, მათი ამოხსნის პროცესში თავად მეხმარებიან.
♦ არაფორმალური განათლება
ვატარებ შემოქმედებით ღონისძიებებს, დავდივართ თეატრში, შემდეგ ვმსჯელობთ და ვაანალიზებთ სპექტაკლებს. ხშირად ვსტუმრობთ სვანეთის ეთნოგრაფიულ მუზეუმს, რომელიც მრავალფეროვან საგანმანათლებლო პროგრამებს გვთავაზობს და მოსწავლეებს შესაძლებლობა აქვთ, მოისმინონ საინტერესო ლექციები, ჩაერთონ პროგრამით გათვალისწინებულ ნებისმიერი სახის შემეცნებით აქტივობაში, დაათვალიერონ საგამოფენო სივრცეში გამოფენილი არტეფაქტები და ეზიარონ როგორც ადგილობრივ, ასევე მსოფლიო მასშტაბის ისტორიულ მემკვიდრეობას.
