„რა ენა წახდეს…“ – ვიცით და გვსმენია ამ დამაფიქრებელი, უფრო კი გამაფრთხილებელი ჩაგონების დანიშნულება და მიზანი… და თავგადაკლულები, კბილებით ვიცავთ უძველესსა და ულამაზესს, დედასავით სანუკვარსა და უსაყვარლესს, უმშვენიერესსა და ტკბილხმოვან, უმდიდრეს ენას ქართულს. თავს ვწირავთ, სიცოცხლეს ვანაცვალებთ მის შენარჩუნებას და დაფარვას, თავდაუზოგავად ვიღწვით მომავალი თაობისთვის შეუბღალავად და ნირშეუცვლელად გადასაცემ-დასატოვებლად. ვიცით ქართველებმა ჩვენი ენის ძალა და ფასი, მისი დანიშნულება და ღონე, რადგან, მამულთან და სარწმუნოებასთან ერთად, არნახული შემოტევებისგან გადარჩენილებსა და თავდახსნილებს, დღესაც, ქართულად გვალაპარაკებს და განა მარტო ჩვენ. ქართულად მეტყველება ბევრ ქვეყანაში სურთ, გულით სწადიათ მისი დაუფლება.
და მაინც, საზოგადოების დიდი ნაწილი მეტყველებს და წერს იმგვარად, როგორც „ხშირად გავრცელებულია, …მაგრამ არასწორი“.
სწორედ ამ პრობლემის აღმოფხვრაზე ფიქრმა გააერთიანა ეროვნულ-საგანმანათლებლო პროექტის იდეა, რომლის ხელმძღვანელ-ორგანიზატორები არიან: ნანა ლომაია — სსიპ ხობის მუნიციპალიტეტის სოფელ ხამისქურის საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი; ზაზა შულაია — სსიპ ხობის მუნიციპალიტეტის სოფელ საგვიჩიოს საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი.
პროექტის მიზნები:
• მოსწავლეების ენობრივი კომპეტენციის გაუმჯობესება;
• მოსწავლეების კრიტიკული აზროვნების უნარის განვითარება ენობრივ საკითხებში;
• საზოგადოებაში ენობრივი ცნობიერების გაზრდა;
• ქართული ენის სიწმინდის შენარჩუნება;
• გავრცელებული გრამატიკული და ლექსიკური შეცდომების შემცირება;
• ქართული ენის სწორი ფორმების პოპულარიზაცია.
პროექტის ამოცანები:
• გავრცელებული, მაგრამ არასწორი ენობრივი ფორმების იდენტიფიცირება და ანალიზი;
• თითოეული არასწორი ფორმის შესაბამისი სწორი ფორმის განსაზღვრა და ახსნა;
• არასწორი ფორმების გამოყენების მიზეზების ანალიზი და შესწავლა;
• პროექტის ფარგლებში შეგროვებული მონაცემების სისტემატიზაცია და დოკუმენტირება.
პროექტის აქტუალობა:
პროექტი ხელს შეუწყობს:
• მოსწავლეების ენობრივი კომპეტენციის გაუმჯობესებას;
•სწორი მეტყველების კულტურის დამკვიდრებას;
• კრიტიკული აზროვნების უნარის განვითარებას ენის გამოყენებისას;
• სალიტერატურო ენის ნორმების პრაქტიკულ გამოყენებას ყოველდღიურ კომუნიკაციაში;
• მოსწავლეთა მეტყველებისა და წერის კულტურის დახვეწას.
პროექტის მოკლე აღწერა:
პროექტი „ყველაზე გავრცელებული, მაგრამ… არასწორი“ მიზნად ისახავს მოსწავლეებში გავრცელებული, მაგრამ არასწორი ენობრივი ფორმების იდენტიფიცირებასა და კორექტირებას. მასწავლებლები მოსწავლეებს გააცნობენ ხშირად გამოყენებულ, თუმცა არასწორ გრამატიკულ ფორმებს, სიტყვათა არასწორ გამოყენებას და სხვა ენობრივ შეცდომებს. პროექტის ფარგლებში, მოსწავლეები შეისწავლიან ამ შეცდომების სწორ ვარიანტებს და გაიაზრებენ მათი გამოყენების კონტექსტს. გათვალისწინებული იქნება პრაქტიკული სავარჯიშოები, დისკუსიები და შემოქმედებითი დავალებები, რომლებიც ხელს შეუწყობს სწორი ფორმების დამკვიდრებას მოსწავლეთა წერითსა თუ ზეპირ მეტყველებაში.
მოსალოდნელი შედეგები:
• მოსწავლეები შეძლებენ გავრცელებული ენობრივი შეცდომების ამოცნობას და მათ თავიდან აცილებას;
• გაუმჯობესდება მოსწავლეთა წერითი და ზეპირი მეტყველების ხარისხი;
• მოსწავლეები გააცნობიერებენ სწორი მეტყველების მნიშვნელობას ეფექტური კომუნიკაციისთვის;
• გაიზრდება მოსწავლეთა ინტერესი ენის სწავლის მიმართ;
• მოსწავლეები შეძლებენ საკუთარი და სხვების მეტყველების კრიტიკულ შეფასებას და კორექტირებას.
პროექტი გრძელვადიანია, შეხვედრების ციკლი გაგრძელდება ივნისის ჩათვლით, რაც ხელს შეუწყობს მოსწავლეებში ენობრივი კომპეტენციის ამაღლებას და დაეხმარება მათ, უფრო გამართულად და ეფექტურად გამოიყენონ ქართული ენა როგორც აკადემიურ გარემოში, ასევე ყოველდღიურ ცხოვრებაში.
♦♦♦
პროექტის ფარგლებში, პირველი შეხვედრა 21 ნოემბერს გაიმართა. პროექტის მხარდამჭერმა – მარიამ ჩაჩანიძემ წარმოადგინა თავისი ნაშრომი – „პუნქტუაციის მოკლე გზამკვლევი“, რაც მიზნად ისახავს, მოსწავლეებს გაუმარტივდეთ სასვენი ნიშნების სწორად შესწავლა. მარიამის მიერ წარმოდგენილი რესურსი ერთნაირად საჭირო და გამოყენებადია როგორც მოსწავლეებისთვის, ასევე პედაგოგებისთვისაც.
შეხვედრაზე „ზმნისწინების მართლწერის საკითხებზე“ თავად ვისაუბრე. საპრეზენტაციო ფორმატში მომზადებულ მასალაში წარმოვადგინე არა მხოლოდ ენობრივი მარეგულირებელი პუნქტები ზმნისწინების მართლწერისა, არამედ ინტერაქციული სავარჯიშოები, რომელთა შესრულება მსმენელთა ჩართულობაზე იყო გათვლილი. ჩანაფიქრმა გაამართლა და მსენელ-მოსწავლეები აქტიურად ჩაერთვნენ მცდარი ფორმების გასწორებისა და წარმოების პროცესში.
ინგა ხვიჩია
სსიპ ხობის მუნიციპალიტეტის სოფელ ნოჯიხევის №1 საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი
