1 მარტს დაიწყო და 4 აპრილამდე გაგრძელდება რეგისტრაცია ერთიანი ეროვნული გამოცდებისათვის. რას უნდა მიაქციოს აბიტურიენტმა ყურადღება რეგისტრაციისას, რა სიახლეა წელს გამოცდებზე, კოვიდ რეგულაციებით ჩატარდება თუ არა საგამოცდო პროცესი და სხვ. ეროვნული გამოცდები 2022-ის საინტერესო დეტალებზე გვესაუბრება შეფასებისა და გამოცდების ეროვნული ცენტრის დირექტორი სოფიო გორგოძე.
✅ თუ არის სიახლე რეგისტრაციის პროცესში?
დ ყოველ წელს, გარკვეულწილად, ვცდილობთ დავხვეწოთ სარეგისტრაციო სისტემა, რათა აბიტურიენტებისათვის რეგისტრაციის პროცესი უფრო მოსახერხებელი გახდეს. ტექნიკური თვალსაზრისით განსაკუთრებული სიახლე წელს არ გვაქვს, უმნიშვნელო ცვლილებებია რეგისტრაციის პროცესის გასამარტივებლად. რაც შეეხება შინაარსობრივ ნაწილს, წელს აბიტურიენტები კარგად უნდა დააკვირდნენ, რომელ მესამე საგანს მოითხოვს თითოეული პროგრამა. ეს ინფორმაცია დეტალურად მოცემულია ელექტრონულ კრებულში „ცნობარი აბიტურიენტებისათვის“. თუკი შარშან მესამე საგნად მხოლოდ ისტორიის ან მათემატიკის ჩაბარება შეეძლოთ გამოსაცდელებს, ზოგიერთ შემთხვევაში კი მხოლოდ ერთის, ისიც მიმართულების მიხედვით, წელს ეს სია გაფართოვდა. აბიტურიენტებს საშუალება აქვთ, სასურველ საგანმანათლებლო პროგრამებზე სწავლის გასაგრძელებლად აირჩიონ კონკრეტული პროგრამისთვის განსაზღვრული რელევანტური საგანი, მაგალითად, საბუნებისმეტყველო მეცნიერებებზე შეუძლიათ აირჩიონ ქიმიაც, ფიზიკაც და ბიოლოგიაც. იმ შემთხვევაში, თუ აბიტურიენტი ორ ან მეტ არჩევით საგანს ჩააბარებს, ჩარიცხვისა და გრანტის კონკურსშიც იგი ორჯერ მონაწილეობს: ერთხელ იმ ერთი საგნით, მაგ., ფიზიკით (თუ ფიზიკა აირჩია) და მეორედ მათემატიკით (თუ მათემატიკა აირჩია). შესაბამისად, შანსები ამ შემთხვევაში იზრდება. თუმცა აბიტურიენტმა არ უნდა იფიქროს, რომ სავალდებულოა მესამე საგნის ჩამონათვალიდან ყველა საგნის ჩაბარება.
✅ რა ეტაპები უნდა გაიაროს აბიტურიენტმა რეგისტრაციისას?
დ რეგისტრაცია წელსაც სამ ეტაპად მიმდინარეობს, თუმცა მაინც უნდა შევახსენოთ აბიტურიენტებს, რადგან მათთვის მნიშვნელოვანია ამ დეტალების ცოდნა.
აუცილებლად უნდა გაიარონ პირველი ეტაპი იმისათვის, რომ მეორეზე გადავიდნენ. პირველი ეტაპი გულისხმობს პირადი მონაცემების შეყვანას, საგამოცდო ქალაქისა და ჩასაბარებელი საგნების არჩევას, ასევე, საჭიროების შემთხვევაში, სპეციალური პირობის მონიშვნას. პირველი ეტაპის შემდეგ აბიტურიენტები საგამოცდო ქალაქს ვეღარ შეცვლიან და მნიშვნელოვანია, რომ ეს იცოდნენ. ხშირად გამოსაცდელები ზაფხულში გვთხოვენ გამოცდების სხვა ქალაქში ჩაბარებას. მათ იციან, რომ რეგისტრაციის მესამე ეტაპი არსებობს და ჰგონიათ, რომ ამ ეტაპზე ქალაქის შეცვლაც შესაძლებელია (მაგ., ზღვაზე თუ არიან, შეიძლება გამოცდების ბათუმში ჩაბარება მოინდომონ). ეს არჩევანი აუცილებლად ახლა უნდა გააკეთოს ყველამ, რადგან 4 აპრილის შემდეგ ქალაქის შეცვლას აბიტურიენტები ვეღარ შეძლებენ.
4 აპრილის შემდეგ შესაძლებელია მხოლოდ საგნის შეცვლა ან დამატება და ასევე გამოცდის ენის შეცვლა. ეს ვადა 14 აპრილის 18:00 საათზე იწურება.
მესამე, ყველაზე ხანგრძლივი ეტაპი, რომელიც რამდენიმე თვე გრძელდება, ეს არის პროგრამების ჩამონათვალში ცვლილებების შეტანის შესაძლებლობა. აბიტურიენტებმა უნდა იცოდნენ, რომ ცვლილების შეტანა კიდევ გარკვეული პერიოდის განმავლობაში შეეძლებათ, მას შემდეგ, რაც თავიანთ ქულებს გაიგებენ. ეს კი მათ საშუალებას აძლევთ უკეთესად შეაფასონ, თუ რამდენად აქვთ ამა თუ იმ პროგრამაზე სწავლის გაგრძელების შესაძლებლობა. მაგალითად, იმ შემთხვევაში, თუ მე მინდოდა ისეთ პროგრამაზე ჩაბარება, სადაც ძალიან მაღალი კონკურსია, ჩემი ქულები კი არ შეესაბამება პროგრამის მოთხოვნებს, ხვა პროგრამებიც უნდა ავირჩიო. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, როდესაც აბიტურიენტს შეუძლია თავის ქულებთან მიმართებასა და კონკურსის გათვალისწინებით შეაფასოს საკუთარი შანსი და ამის შესაბამისად შეცვალოს პროგრამების თანმიმდევრობა ან გაზარდოს მათი რაოდენობა. ეს პერიოდი გრძელდება აპელაციის შედეგების გამოცხადებიდან მომდევნო დღის 18:00 საათამდე. როგორც წესი, აგვისტომდე აბიტურიენტებს შეუძლიათ ცვლილებების განხორციელება.
თუმცა, მნიშვნელოვანია, რომ თავიდანვე ბევრი პროგრამა აირჩიონ. ყოველ წელს მცირდება იმ აბიტურიენტების რაოდენობა, რომლებმაც გადალახეს კომპეტენციის მინიმალური ზღვარი, მაგრამ ვერსად ირიცხებიან. ჩვენი აქტიური კომუნიკაციის შედეგად, შარშან მათი რიცხვი კიდევ ასი აბიტურიენტით შემცირდა, თუმცა მაინც გვყავს ასეთი აბიტურიენტები, ამიტომ კიდევ ერთხელ გვინდა მოვუწოდოთ მათ, რომ ისარგებლონ შესაძლებლობით და არ შეიზღუდონ პროგრამების არჩევაში.
ზოგიერთი იმასაც ამბობს, თუ არ მოვხვდი ჩემ მიერ არჩეულ პროგრამაზე, მაშინ სხვაგან არ მინდა. ესეც გასაგებია, მაგრამ იქნებ სჯობდეს მაინც ვრცელი ჩამონათვალის გაკეთება. თუ არ მოუნდება, ნუ გააფორმებს ხელშეკრულებას უნივერსიტეტთან, მაგრამ ეცოდინება, რომ უმაღლეს სასწავლებელში ჩაირიცხა, ვიდრე მერე გული დასწყდეს და ინანოს, რომ მომენიშნა და ჩავრიცხულიყავი, იქნებ გამეგრძელებინა კიდეც სწავლა. ისიც შეუძლიათ, რომ დაიწყონ სწავლა იმ პროგრამაზე, რომელიც მათთვის ნაკლებ სასურველი იყო, შემდეგ მობილობით ისარგებლონ და სასურველ პროგრამაზე გადავიდნენ. კარგად უნდა დაფიქრდნენ აბიტურიენტები და არჩევანი გააზრებულად გააკეთონ.
✅ კიდევ რას უნდა მიაქციონ ყურადღება რეგისტრაციის პროცესში, რას ურჩევდით?
დ ერთ-ერთი რჩევა, რაც შეგვიძლია დამატებით მივცეთ აბიტურიენტებს, არის ის, რომ რეგისტრაციის დასრულებისას აუცილებლად გადაამოწმონ, არიან თუ არა დარეგისტრირებულნი. ხშირად ხდება ისე, რომ იწყებენ რეგისტრაციას, მაგრამ ბოლომდე აღარ მიჰყავთ ეს პროცესი და, სამწუხაროდ, ამას მაშინ აღმოაჩენენ, როდესაც რეგისტრაცია უკვე დასრულებულია. მერე იქმნება ძალიან ცუდი ვითარება, რადგან რეგისტრაციის დასრულების შემდეგ ჩვენ ვეღარ ვახერხებთ ასეთი აბიტურიენტების დარეგისტრირებას და ამის გამო ისინი ერთ აკადემიურ წელს კარგავენ. ამიტომ, საბოლოოდ რომ დარწმუნდეთ, შეინახეთ რეგისტრაციის დამადასტურებელი დოკუმენტი და პაროლი, რომელიც რეგისტრაციისას მითითებულ ტელეფონის ნომერზე მოგივათ მოკლე ტექსტური შეტყობინებით.
თუკი მოგვიანებით, რეგისტრაციის პირველი ეტაპის დასრულებამდე, აბიტურიენტი გადაწყვეტს, განაცხადში რაიმე სახის ცვლილების შეტანას, ეს ცვლილებები ისევ უნდა დაიმახსოვროს და დოკუმენტი ხელახლა ამობეჭდოს ან ელექტრონულად შეინახოს.
„ცნობარი აბიტურიენტებისთვის“ ძალიან მნიშვნელოვანი დოკუმენტია. იგი თავს უყრის 2022 წლის სიახლეებს, საგანმანათლებლო პროგრამების ჩამონათვალს, ხშირად დასმულ კითხვებსა და საგამოცდო პროცესთან დაკავშირებულ ყველა მნიშვნელოვან საკითხს. თუმცა აბიტურიენტების ნაწილი, სამწუხაროდ, მას სრულად არ ეცნობა. ამაში ვრწმუნდებით ღია კარის დღეებზე, სადაც ისეთი კითხვები შემოდის, რომლებიც ცნობარში განსაკუთრებული ხაზგასმითაა აღნიშნული და ყურადღებამისაქცევია. კარგია, რომ გვისვამენ ამ კითხვებს და ჩვენგანაც იღებენ განმარტებებს, მაგრამ აუცილებლად უნდა გაეცნონ ცნობარშიც იმიტომ, რომ ღია კარის დღეებზე შეიძლება რაიმე დეტალი გამოგვრჩეს. მართალია, ვრცელი დოკუმენტია, მაგრამ სწორედ იმიტომ არის ვრცელი, რომ ყველა დეტალზეა ინფორმაცია მოცემული. ამ დეტალებს აუცილებლად ყურადღებით უნდა გაეცნონ, მათთვის საინტერესო პროგრამების შესახებ შეუძლიათ ამომწურავი ინფორმაცია მიიღონ, ასევე გაიგონ, მაგალითად, აქვს თუ არა უნივერსიტეტს გაზრდილი მინიმალური კომპეტენციის ზღვარი. მათ იციან ხოლმე ზღვრები, რაც ზოგადადაა დაწესებული, მაგრამ უნივერსიტეტს შეიძლება გაზრდილი ჰქონდეს კომპეტენციის ზღვარი, ვთქვათ, რომელიმე უცხოურ ენაში. ამასაც უნდა მიაქციოს აბიტურიენტმა ყურადღება. ასევე მნიშვნელოვანია, სწავლების საფასური, რადგან არის შემთხვევები, როდესაც არ აკვირდებიან გადასახადს და გვიან აღმოაჩენენ, რომ თანხა გაცილებით მეტია, ვიდრე გრანტის მოცულობა.
აბიტურიენტებმა ყურადღება უნდა გაამახვილონ კოეფიციენტებზეც. თითოეული პროგრამა თითოეული საგნისთვის აწესებს გარკვეულ კოეფიციენტს, რომელიც ამ საგანს, მისი მნიშვნელობიდან გამომდინარე (რა მნიშვნელობა აქვს ამ კონკრეტულ საგანს ამ პროგრამისთვის), აქვს მინიჭებული. რაც უფრო მაღალია საგნის კოეფიციენტი, რა თქმა უნდა, სასურველია, იმ საგანში უფრო მაღალი შეფასება ჰქონდეს აბიტურიენტს. ბევრი მსგავსი დეტალია გასათვალისწინებელი. თუკი კარგად გაეცნობა მათ ცნობარში აბიტურიენტი, საკუთარ შანსებსაც უკეთ შეაფასებს და შესაბამისად, უფრო გააზრებულად აირჩევს პროგრამებს, დაალაგებს და შედეგიც უკეთესი ექნება, ვიდრე არაინფორმირებული არჩევნის შემთხვევაში.
✅ ალბათ გამოცდების ორივე ვარიანტისთვის ხართ მზად – რეგულაციების დაცვით თუ მათ გარეშე
დ ბოლო წლების განმავლობაში საკმაოდ დიდი გამოცდილება დაგვიგროვდა, როგორ ჩავატაროთ გამოცდები ისე, რომ მაქსიმალურად უზრუნველვყოთ აბიტურიენტების ჯანმრთელობის უსაფრთხოება. ასე რომ, თუ რეგულაციების საჭიროება იქნება, მზადყოფნაში ვართ, თუმცა, როგორც წესი, სპეციალური კომისია გამოცდებამდე რამდენიმე კვირით ადრე იკრიბება და, ეპიდემიოლოგიური ვითარებიდან გამომდინარე მსჯელობს, იმ წელს ზუსტად როგორი რეგულაციები იქნება. შესაბამისად, ალბათ ივნისში გვეცოდინება, კონკრეტულად რა რეგულაციებით ვატარებთ გამოცდებს (რა თქმა უნდა, იგულისხმება კოვიდრეგულაციები) და ივნისშივე მოვახსენებთ აბიტურიენტებს, რა წესები უნდა დაიცვან. გავიმეორებ, რომ ჩვენ ყველა სცენარისთვის მზად ვართ.
✅ როგორია პროცედურა სპეციალური საჭიროების მქონე აბიტურიენტების შემთხვევაში?
დ რეგისტრაციისას მათ შესაძლებლობა აქვთ, მონიშნონ სპეციალური პირობა. თუ აბიტურიენტს სპეციალური საჭიროება აქვს, ვთქვათ, მხედველობის პრობლემა ან სხვა ტიპის საჭიროება, მონიშნავს ამ ველს, შემდეგ მოთხოვნილ ვადაში უნდა გამოგვიგზავნოს ჯანმრთელობის ცნობა (ფორმა №100 – ამის შესახებ ცნობარშიც არის მითითებული), რომელსაც სპეციალური კომისია განიხილავს. ყოველი კონკრეტული საჭიროების შემთხვევაში, კომისია იღებს გადაწყვეტილებას, რა პირობები უნდა შევთავაზოთ აბიტურიენტს, ან დაუკმაყოფილდეს თუ არა მას ეს მოთხოვნა. არის შემთხვევები, როდესაც კომისია წყვეტს, რომ ეს ის შემთხვევა არ არის, როდესაც აბიტურიენტს სპეციალური პირობა უნდა შეექმნას. თუ ამის საჭიროებაა, ჩვენ ყველაფერს ვაკეთებთ სათანადო პირობების შესაქმნელად, მაგალითად, ტესტებს ბრაილის შრიფტით ვბეჭდავთ, გარკვეულ შემთხვევებში, აბიტურიენტს საგამოცდო დრო გაუორმაგდება ან, თუ ამის საჭიროებაა, შეიძლება ცალკე, განსხვავებული ტიპის სავარძელი მოვუწყოთ იმისთვის, რომ თავი კომფორტულად იგრძნოს. ასე რომ, ვცდილობთ, შევქმნათ ყველა პირობა, რათა გამოცდაზე მოსულმა აბიტურიენტებმა მაქსიმალურად გამოავლინონ თავიანთი ცოდნა და უნარები.
✅ ტესტის ფორმატთან დაკავშირებული სიახლეებიც შევახსენოთ აბიტურიენტებს
დ ტესტის ფორმატზე თუ ვისაუბრებთ, ძირითადი სიახლე ქართულ ენასა და ლიტერატურაში გვაქვს. ახლახან გვქონდა ღია კარის დღე და ქართული ენისა და ლიტერატურის სპეციალისტებმა დეტალურად ისაუბრეს, რას გულისხმობს ეს ცვლილებები – ყველა ვთანხმდებით, რომ ნამდვილად არ ართულებს საგამოცდო პროცესს ქართულ ენასა და ლიტერატურაში. ცოტათი მცირდება ტესტის შესრულების ხანგრძლივობა, რაც ვფიქრობ, ასევე პოზიტიურია.
გეოგრაფიაშია ძალიან მცირე, უმნიშვნელო ცვლილება, სხვა საგნებში გამოცდები ისეთივე ფორმატით ტარდება, როგორიც წინა წელს იყო. ასე რომ, აბიტურიენტებს შეუძლიათ 2021 წელს გამოქვეყნებული ნიმუშებით იხელმძღვანელონ. შეუძლიათ გაეცნონ კრებულებს, სადაც კვალიფიციური რჩევებია იმასთან დაკავშირებით, თუ როგორ მოემზადონ თითოეული გამოცდისთვის, ასევე ნახონ აბიტურიენტების მიერ ყველაზე ხშირად დაშვებული შეცდომები, ესეც გასათვალისწინებელია. ჩვენს ვებგვერდზე www.naec.ge ძალიან ბევრი საჭირო ინფორმაციაა აბიტურიენტებისთვის და კარგი იქნება, თუ გაეცნობიან.
სხვა შინაარსობრივი ცვლილებები წელს არ გვაქვს. რაც შეეხება მესამე საგნის ნუსხის გაფართოებას, ამაზე ზემოთ უკვე მოგახსენეთ, რომ უფრო მეტი არჩევანი აქვთ აბიტურიენტებს.
ამ ეტაპზე, მთავარია, აბიტურიენტები 4 აპრილის 18:00 საათამდე დარეგისტრირდნენ და გადაამოწმონ, რომ ნამდვილად არიან რეგისტრირებულნი, იმიტომ, რომ ყველა დანარჩენს მნიშვნელობა ეკარგება, თუ რეგისტრაციის პროცესი არ გავიარეთ ისე, როგორც საჭიროა.
