ქართველ მოსწავლეებს, 2018 წლიდან, გენიოსების სამეცნიერო ოლიმპიადაში მონაწილეობის შესაძლებლობა აქვთ და ამ ხნის განმავლობაში, მათი სახით, ჩვენმა ქვეყნამ Genius Olympiad-ის შთამბეჭდავი ისტორიაც დაწერა.
Genius Olympiad-ზე, რომელიც აშშ-ში ტარდება, საქართველოს წარმომადგენლობა წელსაც გაემგზავრა, 20 ახალგაზრდა სხვადასხვა სკოლიდან სხვადასხვა მიმართულებით იასპარეზებს. ამ ღონისძიების („Genius-International High School Environmental Project“) ოფიციალური წარმომადგენლობის სტატუსი საქართველომ წელს მოიპოვა და მას, ყოველწლიურად, „როკო აკადემია“(დამფუძნებელი – დავით ნოზაძე) უხელმძღვანელებს.
პირველმა ქართველმა მოსწავლეებმა, რომლებმაც ოლიმპიადის ფინალურ რაუნდში მიიღეს მონაწილეობა, დიდი წარმატებით დაგვამახსოვრდეს თავი და სათავე დაუდეს მოზარდი გენიოსების ქართული ოლიმპიადის წარმატებულ ისტორიას. 2018 წელს, ბიოლოგიის სექციაში, ორმა ქართველმა გოგონამ ნამდვილი სასწაული მოახდინა – ოქროს მედლებით დაბრუნდნენ, საუკეთესო პროექტის ტიტული და კორეაში სამეცნიერო კონფერენციაზე მონაწილეობის სრული დაფინანსებაც მოიპოვეს. როგორც ჩანს, ეს დიდი ტრამპლინი აღმოჩნდა მათთვის და წარმატებული გზის დასაწყისი უფრო მეტი წარმატებით განაგრძეს: ანა წულაია მსოფლიოს ერთ-ერთ ყველაზე პრესტიჟულ სამედიცინო უნივერსიტეტში – Harvard Medical School-ში აგრძელებს სწავლას; ანა ბზიკაძემ როჩესტერის უნივერსიტეტი დაასრულა წარმატებით და ბრწყინვალე კარიერას აგრძელებს. ამავე წელს, ქართული წარმომადგენლობა რობოტიკის მიმართულებითაც შეეცადა, აშშ-ს ქალაქ ოსვეგოში გამართულ ღონისძიებაზე, საკუთარი ნიჭისა და შესაძლებლობების წარმოჩენას. მათი პირველი მცდელობა მხოლოდ მონაწილეობით შემოიფარგლა. თუმცა, 2019 წელს, „ევროპული სკოლის“ „რობოტიკის კლუბის“ გუნდმა შედეგი გააუმჯობესა და New York-ის შტატის როჩესტერის ტექნოლოგიურ ინსტიტუტში, GENIUS-ის საერთაშორისო ოლიმპიადაზე, რობოტიკის კატეგორიაში, ბრინჯაოს მედლები მოიპოვა. ოლიმპიადის მასშტაბიდან გამომდინარე, დამერწმუნებით, ეს დიდი წარმატებაა. გუნდმა, მსოფლიოს 75 ქვეყნისა და 35 შტატის წარმომადგენელ მონაწილე გუნდებს შორის, საუკეთესო მონაწილეთა ათეულში მეოთხე ადგილი დაიკავა, ამით ერთგვარ ტრადიციად იქცა, ყოველი მონაწილეობისას, შედეგების გაუმჯობესება. „საქართველოს გუნდი შესანიშნავია რობოტიკაში“ – ასეთი შეფასება მიიღო ჟიურისგან ქართველი მოზარდების მიერ შექმნილმა გამოგონებამ – „ევაკუატორი რობოტი“.
მით უფრო გასათვალისწინებელია ის ფაქტორიც, რომ მსოფლიო ბაზარზე, ამ მიმართულებით, კონკურენცია ძალიან მაღალია და როგორც გუნდის ხელმძღვანელი დავით ნოზაძე აღნიშნავს: „ზოგადად, საქართველოში შედარებით ნაკლებადაა განვითარებული ეს მიმართულება, შეიძლება ითქვას, ახლა იდგამს ფეხს. ამიტომაც რთულია ასეთ პირობებში კონკურენცია გავუწიოთ საერთაშორისო მასშტაბით წარმოდგენილ გუნდებს. მაგრამ ფაქტია, რომ შედეგები გვაქვს. გასულ წელს, ჩვენი რობოტიკის გუნდის წევრები ბრინჯაოს მედლით დაუბრუნდნენ ქვეყანას. დიდი მღელვარება ახლავს ხოლმე ოლიმპიადისთვის მზადებას, ხშირად ამბობენ: „ჩვენ მათ როგორ ვაჯობებთ?“ მაგრამ მაინც დიდი მონდომებითა და მოტივაციით აგრძელებენ მზადებას. ყველაფერი ხომ ქმედებაზე, მოხერხებულობაზე, გადაწყვეტილებასა და გუნდურობაზეა დამოკიდებული; რამდენად შეძლებენ ამ ყველაფრის გამოყენებას საერთაშორისო ასპარეზზე“.
მართალია, საქართველოს მოსწავლეეები უკვე მეშვიდედ მონაწილეობენ Genius Olympiad-ში, მაგრამ 2025 წელი მაინც განსაკუთრებით საინტერესო და გამორჩეულია, რადგან წელს ჩვენი ქვეყანა პირველად მონაწილეობს სამ მიმართულებაში: ბიზნესი, ინჟინერია და რობოტიკა. ამის გარდა, პირველად დაფიქსირდა მონაწილეთა უპრეცედენტო რაოდენობაც – 31 წევრი წარადგენს წელს საქართველოს მოზარდ გენიოსებს. ასევე, როგორც უკვე აღვნიშნე, საქართველომ ოფიციალური წარმომადგენლის სტატუსიც წელს მოიპოვა.
„დიდი იმედი გვაქვს, წელსაც არ დავარღვევთ ტრადიციას და წარმატებას მოვუტანთ ჩვენს ქვეყანას“ – გვითხრა, გამგზავრების წინ, დავით ნოზაძემ – ბუნებრივია, მღელვარება მატულობს, რადგან დიდი პასუხისმგებლობა აკისრიათ ჩვენს მოსწავლეებს – საერთაშორისო ასპარეზზე უნდა წარდგნენ ქვეყნის მოზარდი გენიოსების სახელით და ამის გარდა, უცხოელ თანატოლებსა და საზოგადოებას ჩვენი ქვეყნის კულტურა გააცნონ. გუნდის სახელით უკვე შეძენილია სუვენირები და სამახსოვრო საჩუქრები ჩვენი უცხოელი კოლეგებისა და მონაწილეებისთვის.
ასეთი ტიპის ოლიმპიადებში მონაწილეობა მართლაც უმნიშვნელოვანესია ჩვენი მოსწავლეებისთვის როგორც გამოცდილების დაგროვების თვალსაზრისით, ისე მოტივაციის ზრდისთვის, რომ ყოველი შემდგომი ასპარეზობა უფრო და უფრო ეფექტური გავხადოთ. რაც მთავარია, ოლიმპიადა არ არის მხოლოდ კონკრეტული პროექტების წარდგენის შესაძლებლობა. უნივერსიტეტების მხრიდან, ამ ღონისძიებით, სტემ მიმართულების პოპულარიზება ხდება, ასე ვთქვათ, არჩევენ მომავალ თაობას, იმ ახალგაზრდებს, რომლებიც შემდეგ მათ უნივერსიტეტებში გააგრძელებენ სწავლას. ერთგვარი მოტივაციაა მათი მხრიდან – გამოიწვიონ ახალგაზრდები! ძალიან სასიხარულოა, რომ ამის საუკეთესო პრეცედენტი უკვე შექმნეს ჩვენმა პირველმა მონაწილე გოგონებმა“.
აქვე ერთ მტკივნეულ თემასაც შევეხები, რადგან ქართველი მოსწავლეების ოლიმპიადაში მონაწილეობას გარკვეული პრობლემებიც ახლავს. ყოველწლიურად უწევთ მათ სპონსორის მოძიება, რომელიც გამგზავრებისა და მონაწილეობის ხარჯებს გაიღებს. სამწუხაროდ, არის შემთხვევები, როცა მოზარდებს უარის თქმა უწევთ წასვლაზე, რადგან ოჯახი ფინანსურად ვერ უზრუნველყოფს მათ გამგზავრებას. „შეიძლება რომელიმე ძალიან ნიჭიერი მოზარდი ოლიმპიადის მიღმა აღმოჩნდეს იმ მიზეზით, რომ ოჯახი მას გასამგზავრებელ თანხას ვერ გადაუხდის. აქვე დიდ მადლობას გადავუხდი მშობლებს, რომლებიც ყველაფერს აკეთებენ იმისათვის, რომ ბავშვები გამოაგზავნონ ოლიმპიადაზე. განსაკუთრებული მადლობა იმ მშობლებს, რომლებმაც 2024 წელს მხოლოდ საკუთარი ძალებით შეძლეს თავიანთი შვილების მონაწილეობის დაფინანსება. სასიხარულოა, რომ მათ მართლაც დაუფასდათ და ბავშვები წარმატებული შედეგებით დაბრუნდნენ. რაც შეეხება სხვა წლების ოლიმპიადებში მონწილეობას – 2018 წელს გვყავდა სპონსორი, ტექნოლოგიების სააგენტომ დააფინანსა ერთი გუნდის ხარჯი და მაშინ, სწორედ მათი ხელშეწყობით, შედგა ჩვენი პირველი ვიზიტი; 2019 წელს – განათლების სამინისტრომ”, – ამბობს დავით ნოზაძე.
ცხადია, ეს ღონისძიება არ არის მხოლოდ რობოტიკის მიმართულება, გენიოსების სამეცნიერო ოლიმპიადა დაფუძნებულია გარემოს დაცვით საკითხებზე და მისი ლეიტმოტივია, როგორ გავხადოთ სამყარო უკეთეს საცხოვრებელ ადგილად. ეს ათმაგად საინტერესო და სასიხარულო ხდება ჩვენთვის, რადგან ამ გლობალური საკითხების გადაჭრაში ქართველი მოსწავლეების მცირე წვლილიც იქნება.
„ჩვენი გუნდი სრულ მზადყოფნაშია!“ – აცხადებს საქართველოს წარმომადგენელი. მსოფლიოს ყველაზე მასშტაბურ საერთაშორისო ოლიმპიადაში მონაწილეობის მისაღებად ქართველი მოსწავლეები უკვე ჩავიდნენ ამერიკაში, წინ რთული და საინტერესო დღეები ელოდება ჩვენს გენიოს მოზარდებს, რადგან მსოფლიოს მასშტაბით მოუწევთ იმის მტკიცება, რომ მართლა „გენიოსები“ არიან, ქვეყნის მასშტაბით კი – წარმატების ისტორიის გაგრძელება, რომელიც ტრადიციულად მხოლოდ უკეთესი შედეგებით დაიწერება.
ვგულშემატკივრობთ ქართველ მოზარდებს, წარმატებებს ვუსურვებთ – კიდევ ერთხელ დაბრუნებას შეფასებით, რომ „საქართველოს გუნდი შესანიშნავია რობოტიკაში“ და არა მხოლოდ ამ მიმართულებით.
მომავალი წლისთვის სამზადისი, როგორც გუნდის ხელმძღვანელი დავით ნოზაძე ამბობს, ოლიმპიადიდან დაბრუნებისთანავე, კიდევ უფრო ამბიციური გეგმებით დაიწყება, რადგან „2026 წელს რვავე მიმართულებაში გვსურს მონაწილეობა!“
ლალი ჯელაძე
