რუბრიკის „ქართველი სტუდენტები უცხოეთში“ სტუმარია ნინო გვეტაძე
? ნინო, საზღვარგარეთ განათლების მისაღებად, გაცვლითი პროგრამით, მე-9 კლასიდან გაემგზავრე, მიჩიგანის შტატში, რატომ გადაწყვიტე ასე?
ყველაფერი დაიწყო 2001 წელს, როდესაც ქუთაისის წმინდა ნინოს სახელობის გიმნაზიის მე-9 კლასის მოსწავლემ სკოლაში შემთხვევით აღმოვაჩინე განცხადება მომავალ ლიდერთა გაცვლითი პროგრამის — FLEX-ის შესახებ. როგორც გავიგე კონკურსამდე სულ რაღაც ორი კვირა რჩებოდა და გამარჯვებულები სასწავლებლად ერთი წლით უნდა წაეყვანათ ამერიკაში. იმ მზიანი სექტემბრის დილას გადავწყვიტე, გამეკეთებინა რაც შემეძლო, რათა მეც გამარჯვებულთა შორის აღმოვჩენილიყავი და დავიწყე მზადება. იმ დროიდან განსაკუთრებით დამამახსოვრდა ვეებერთელა ინგლისურ-ქართულ ლექსიკონთან გატარებული გრძელი ღამეები და ახალი სიტყვების კორიანტელი — ასე ძლიერ რომ ვცდილობდი შემესწავლა. მაშინ ხომ კომპიუტერის და სწრაფი თარგმანის ფუფუნება არ გვქონდა.
და აი, დადგა გამოცდის დღეც, რომელსაც მალე მოჰყვა მე-2 და მე-3 ეტაპებში გადასვლაც. სკოლაში მეუბნებოდნენ, ჯერ პატარა ხარ და ალბათ მოგიწევს კიდევ სცადო მომავალ წლებშიო, რადგანაც, როგორც წესი, ამ პროგრამით ამერიკაში მხოლოდ უფროსკლასელები მიჰყავდათ. მე კი წარმატების მაინც მჯეროდა და, რაც ჩემგან საჭირო იყო, ყველაფერს ვაკეთებდი. მალე მოვიდა გაზაფხულიც და მასთან ერთად სასიხარულო ამბავიც.
შემდეგი სასწავლო წელი ამერიკაში გავატარე — მიჩიგანის შტატის ცენტრალური მონტკალმის საჯარო სკოლაში. ეს იყო ძალზე საინტერესო და სასარგებლო გამოცდილება, რისი მიღების საშუალებაც, ვფიქრობ, კარგი იქნება უფრო მეტ ახალგაზრდას რომ ჰქონდეს.
? ამის შემდეგ საქართველოში ბრუნდები და უმაღლესი განათლების მისაღებად ამერიკულ ჰუმანიტარულ უნივერსიტეტში აბარებ
დიახ, საქართველოში დაბრუნებისთანავე ჩავაბარე თბილისში, ამერიკულ ჰუმანიტარულ უნივერსიტეტში საერთაშორისო ურთიერთობების ფაკულტეტზე და ჩემი ცხოვრების ულამაზესი წლები დაიწყო. ამ ხნის განმავლობაში AUH ჩემთვის არა მხოლოდ საერთაშორისო სტანდარტების განათლების მიღების ადგილად გადაიქცა, არამედ თბილ ოჯახად, სადაც ყოველთვის მზად არიან მოგისმინონ და მოგცენ სასარგებლო რჩევები. ვსწავლობდი კარგად და რადგან მაინტერესებდა უფრო მეტი, თანაც შესაბამისი დროც მრჩებოდა, ვიღებდი დამატებით საგნებსაც. ოთხი წლის თავზე კი მოხდა ისე, რომ ერთი დიპლომის ნაცვლად ავიღე ორი, დამატებითი — მენეჯმენტში.
? ორი დიპლომის მიუხედავად სწავლის გასაგრძელებლად ისევ საზღვარგარეთ მიდიხარ, რატომ?
AUH-ში სწავლის პერიოდში, უკვე II-III კურსებზე, აქტიურად დავიწყე ფიქრი მომავალზე. ვცდილობდი გამერკვია, რა მსურდა მეკეთებინა სწავლის დასრულების შემდეგ. ერთი, რაც დანამდვილებით ვიცოდი, ის იყო, რომ მინდოდა მომავალში მქონოდა სამსახური, რომელიც საშუალებას მომცემდა დავხმარებოდი გაჭირვებაში მყოფ ბევრ ადამიანს, განსაკუთრებით ბავშვებს არა მარტო საქართველოში, არამედ სხვა ქვეყნებშიც. ამისთვის კი, სავარაუდოდ, სწავლის გაგრძელება საზღვარგარეთ დამჭირდებოდა. ამ ფიქრით დავიწყე ინტერნეტში სამაგისტრო პროგრამების ძებნა და ბევრი ძებნის შემდეგ ვიპოვე ის, რაც ჩემს ინტერესებს იდეალურად შეესაბამებოდა — სამაგისტრო პროგრამა ჰუმანიტარულ დახმარებაში.
დავიწყვე აპლიკაციების შევსება, რეკომენდაციების აღება და საბუთების შეტანა ევროპის რამდენიმე უნივერსიტეტში ამ განხრით, მათ შორის გრონინგენის უნივერსიტეტშიც, სადაც შემდგომში, 2007 წელს, მიმიღეს. ეს მხოლოდ პირველი ნაბიჯი იყო ჩემი მიზნისკენ, რადგან დაფინანსების მოპოვების გარეშე ვერაფერს შევძლებდი. თავიდან ვცადე დაფინანსების მიღება ერაზმუს მუნდუსის პროგრამიდან, მაგრამ ასაკის სიმცირისა და სამუშაო გამოცდილების ნაკლებობის გამო უარი მივიღე, რადგან კონკურენცია მაღალი იყო. მალევე, მაგისტრატურაზე მიღების შემდეგ, როგორც წარჩინებულ მოსწავლეს ბაკალავრის დიპლომით, გრონინგენის უნივერსიტეტმა თავად შემომთავაზა, შემეტანა განცხადება ჰოლანდიის განათლების სამინისტროს პროგრამაზე — HSP Huygens programme დაფინანსების მოსათხოვნად. ასეც მოვიქეცი და მივიღე სრული დაფინანსება 18-თვიან ევროპულ სამაგისტრო პროგრამაზე ჰუმანიტარულ დახმარებაში.
? გვიამბე ამ პროგრამისა და გრონინგენის უნივერსიტეტის შესახებ, სასწავლო პროგრამების, ლექციებისა და საუნივერსიტეტო ბიბლიოთეკების როლსა და მნიშვნელობაზე.
ეს პროგრამა დაარსდა 90-იან წლებში ევროკომისიის მიერ და შვიდ ევროპულ უნივერსიტეტს აერთიანებს. შესაბამისად, შესაძლებელია სემესტრების გავლა სხვადასხვა უნივერსიტეტში. პროგრამის პირველი სემესტრი დავხურე გრონინგენის უნივერსიტეტში, რომელიც ნიდერლანდების სამეფოში ერთ-ერთი უძველესი და წამყვანი უნივერსიტეტია, განსაკუთრებით სამეცნიერო კვლევების დარგში, სამაგისტრო პროგრამების კუთხით და უზარმაზარი ბიბლიოთეკით, რომელიც სტუდენტებს მათთვის საინტერესო ნებისმიერ საკითხზე სიღრმისეული ინფორმაციის მოპოვების შესაძლებლობას აძლევს. 400-წლიანი არსებობის მანძილზე, ამ უნივერსიტეტს არაერთი ცნობილი კურსდამთავრებული ჰყოლია, მათ შორის, სამეფო ოჯახის რამდენიმე წევრი და ევროპის ცენტრალური ბანკის პირველი პრეზიდენტი. მეორე სემესტრი დეუსტოს უნივერსიტეტში, ესპანეთში გავაგრძელე. პროგრამა ძალიან დინამიური და საინტერესო იყო, მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან ჩამოსული სტუდენტებისა და მოწვეული ლექტორების მონაწილეობით, რომელთა შორისაც იყვნენ ცნობილი სპეციალისტები ჰუმანიტარული განხრით ისეთი ორგანიზაციებიდან, როგორებიცაა: გაერო, წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტი და ა.შ.
? სწავლის პარალელურად, გქონდა თუ არა სხვა ქვეყნებში მოგზაურობის ან სტაჟირების საშუალება.
ყველაფერთან ერთად, მოპოვებული დაფინანსება, რა თქმა უნდა, მაძლევდა იმის საშუალებას, რომ ბევრი მემოგზაურა და უკეთ გამეცნო ევროპა. ამ პროგრამის ნაწილი იყო ორი სტაჟირებაც, რომელიც გავიარე ინდოეთში — გაეროს ბავშვთა ფონდ (იუნისეფში) და ბრიუსელში — ევროკომისიაში.
განსაკუთრებით მინდა აღვნიშნო ინდოეთის გაეროს ბავშვთა ფონდის სამთვიანი სტაჟირების პროგრამა, რომელშიც ყოველწლიურად, მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხიდან, 80-მდე ახალგაზრდა მონაწილეობს. როგორც წესი, კონკურსი თებერვალ-მარტში ცხადდება და შერჩეული კანდიდატები ინდოეთის სხვადასხვა ნაწილში, ოთხკაციან ჯგუფებად ნაწილდებიან. 2008 წელს, ამ პროგრამაში ჩართვის შემდეგ, მე გამანაწილეს ინდოეთის ჩრდილო-აღმოსავლეთი შტატის — ასამის ძალიან პატარა ქალაქ დიბრუგარჰში.
? საინტერესოა, რა საქმიანობას ეწეოდი?
მე და ჩემი ჯგუფის სამ წევრს ამერიკიდან და ინდოეთიდან დავალებად გვქონდა შეგვეფასებინა პროგრამა სახელად — „იმედის ნავი“, რომელიც მდინარე ბრაჰმაპუტრას კუნძულებზე მცხოვრებ მოსახლეობას საბაზისო სოციალურ სერვისებს აწვდიდა, კერძოდ კი — განათლებას და ჯანდაცვას. ჩვენი სამუშაოს დიდ ნაწილს შეადგენდა კვლევის მეთოდოლოგიის შემუშავება და კუნძულებზე კითხვარების ადმინისტრირება, შემდეგ კი რეკომენდაციების შემუშავება მთავარი დაინტერესებული მხარეებისათვის (იუნისეფი და ასამის მთავრობა).
შესაბამისად, დროის დიდ ნაწილს „იმედის ნავზე“ ვატარებდით, რაც სრულიად განსხვავებული და თავგადასავლებით აღსავსე გამოცდილება გახლდათ.
? გარდა საქმიანობისა, რით დაგამახსოვრდა ინდოეთში გატარებული დღეები, როგორია აზიელი ხალხის ცხოვრება, განსაკუთრებით ახალგაზრდების. რა არის მათთვის პრიორიტეტული?
განსაკუთრებით საინტერესო სანახავი იყო, მუსონური წვიმების დროს, როგორ იფარება წყლით ეს კუნძულები და მოსახლეობას თავის შეფარება მოშორებულ ბანაკებში უწევს. ამ კუნძულებზე არც საავადმყოფოა და არც სკოლა, მოსახლეობა კი, ყველაზე მეტად პირუტყვის — მათი ერთადერთი მარჩენალის დაკარგვას წუხს. როცა თავიდან ადვილად აცილებადი დაავადებების გამო ათეულ შვილთაგან ერთ-ერთი ეღუპებათ, ამბობენ — არა უშავს, კიდევ გვეყოლებაო. მიუხედავად ყველა გასაჭირისა, კუნძულების ბინადარნი, ყოველწლიურად, უბრუნდებიან თავიანთ მიწას და ცხოვრებას თავიდან იწყებენ. მიუხედავად ყველაფრისა, ისინი უაღრესად სტუმართმოყვარეები და მადლიერები არიან იმ ცხოვრებისა, როგორიც აქვთ. ერთადერთი, რაზეც ხშირად დაიჩივლებენ ხოლმე ჩვენი თანატოლები, არის ის, რომ სათანადო განათლების მიღების საშუალება არ აქვთ და მიაჩნიათ, რომ ჩვენ ძალიან გაგვიმართლა, რაც აუცილებლად უნდა დავაფასოთ და სწორად გამოვიყენოთ.
მკითხველს დეტალებით თავი რომ არ შევაწყინო, მოკლედ ვიტყვი, რომ სწორედ ამ სამაგისტრო პროგრამის წყალობით მივაღწიე იმას, რაც იყო მთელი ჩემი ბავშვობის ოცნება — მემუშავა გაეროს ბავშვთა ფონდში. დიდხანს ვერ ვიჯერებდი, რომ სულ რაღაც 23 წლის უკვე ვმუშაობდი პროგრამის ხელმძღვანელად გაეროში, ვაკეთებდი და ვაგრძელებ ჩემი ქვეყნისათვის სასარგებლო საქმის კეთებას.
? ნინო, ამჟამად რა საქმიანობას ეწევი?
იუნისეფში, უკვე მესამე წელია, ვმართავ ბუნებრივი კატასტროფების რისკის შემცირების პროგრამას, რომლის მიზანია კატასტროფებისადმი მოსწავლეებისა და სკოლების მზაობის გაზრდა, რაც მათ უფრო დაცულს გახდის მიწისძვრის, წყალდიდობისა თუ სხვა სტიქიური მოვლენის შემთხვევაში. პროგრამა ხორციელდება საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტროსთან და შ.ს.ს. საგანგებო სიტუაციების მართვის დეპარტამენტთან მჭიდრო თანამშრომლობით და ითვალისწინებს კატასტროფების რისკის შემცირებასთან დაკავშირებული საკითხების ჩართვას საგანმანათლებლო პოლიტიკასა და ეროვნულ სასწავლო გეგმაში.
? როგორ ფიქრობ, საზღვარგარეთ მიღებულმა განათლებამ და დიპლომმა საქართველოში დასაქმებაში ითამაშა თუ არა გადამწყვეტი როლი?
როცა ვაანალიზებ ჩემს აქამდე განვლილ გზას, ვხედავ, რომ ყველაფერი ერთმანეთზეა გადაჯაჭვული. სკოლის გაცვლითი პროგრამა პირველი კარი იყო წარმატებისკენ, რომელიც ჩემთვის გაიღო და მას შემდეგ მოჰყვა სხვა მრავალი. საზღვარგარეთ მიღებულმა განათლებამ და დიპლომმა საქართველოში დასაქმებაში უდავოდ მნიშვნელოვანი როლი ითამაშა. თუმცა, არავინ იფიქროს, რომ ეს ყველაფერი მარტივად მოდის. იყო და არის ბევრი იმედგაცრუება, რაც სრულიად არ ნიშნავს იმას, რომ დავნებდეთ მიზნისათვის ბრძოლას. როგორც უინსტონ ჩერჩილი ამბობდა, წარმატება ხომ დამარცხებათა სერიაა, ენთუზიაზმის დაკარგვის გარეშე… მთავარია, გავარკვიოთ რა გვსურს, მთელი გულით მაქსიმუმი ჩავდოთ შედეგის მისაღწევად. სანახევროდ საქმე არ კეთდება. იმისთვისაც მზად უნდა ვიყოთ, რომ რაც დრო გავა, ცხოვრების მაღალ საფეხურზე ასვლა უფრო გართულდება. ზოგს ყველაფერი მარტივად მიეცემა, ზოგს კი — უფრო რთულად.
რასაც უნდა ვაკეთებდეთ, ნებისმიერ საქმეში, უნდა ვეცადოთ ვიყოთ საუკეთესოები, ვიშრომოთ დაუზარლად და სხვასაც გავუწოდოთ დახმარების ხელი. რაც მთავარია, არ დაგვავიწყდეს, რომ შესაძლებლობები ყოველთვის არსებობს. მთავარია სწორად ვეძიოთ, ვიქონიოთ მოთმინება და შეუპოვრობა! დაბოლოს, „ყოველთვის გახსოვდეთ, თქვენი გადაწყვეტილება, რომ წარმატებას მიაღწიოთ, ბევრად მნიშვნელოვანია, ვიდრე სხვა დანარჩენი“ — აბრაამ ლინკოლნი.
გისურვებთ წარმატებებს!
ესაუბრა მაკა ყიფიანი
