რუბრიკის “ქართველი სტუდენტები უცხოეთში” სტუმარია ნინუცა ნანიტაშვილი
?ნინუცა, მე-12 კლასიდან სასწავლებლად ამერიკაში გაემგზავრე, როგორ მოხვდი GHSEP პროგრამაში, მიამბე, ამ პროგრამის შესახებ…
დავამთავრე თბილისის N155 საჯარო სკოლა, ვერცხლის მედალზე. XII კლასი ამერიკაში, ჯორჯიის შტატის ქალაქ ტიფტონში გავიარე. ყველაფერი 15-წუთიანი ტესტირებით დაიწყო, დაახლოებით 7 თვეში კი, ვაშინგტონის აეროპორტში ვიყავი. ალბათ, გაინტერესებთ როგორ მოვხვდი „ერთხელ ამერიკაში“.
უკვე მეოცე წელია, რაც მომავალ ლიდერთა გაცვლითი პროგრამა FLEX შესაძლებლობას აძლევს ქართველ მოსწავლეებს, ისწავლონ ამერიკულ სკოლებში. პროგრამას აფინანსებს ამერიკის მთავრობა და ადმინისტრირებას უწევს „საერთაშორისო განათლების ამერიკული საბჭოები“. ეს ერთწლიანი უფასო პროგრამაა, რომელიც გულისხმობს IX-XI კლასების მოსწავლეების ამერიკაში გაგზავნას, ამერიკულ სკოლებში (high school) სწავლას და ამერიკელ მასპინძელ ოჯახებში ცხოვრებას. ამ პროგრამის შესახებ მე-10 კლასში გავიგე, თუმცა პირველივე ტურში ჩავიჭერი, და გადავწყვიტე, მომავალ წელს ისევ გავსულიყავი. უბრალოდ, მინდოდა ჩემი თავისთვის დამემტკიცებინა, რომ ინგლისურ ენაში ამდენწლიანი მეცადინეობა წყალში არ ჩაყრილა. შემდეგ წელს, მეორე ტურში გადავედი, სადაც საფუძვლიანად უნდა გამოგვევლინა ინგლისური ენის კითხვის, მოსმენის და წერის უნარები. ეს საკმაოდ გრძელი, დაახლოებით, 3-საათიანი ტესტირება იყო. უკვე მესამე ტურში რომ გადავედი, დავიწყე ფიქრი, რომ მართლა შეიძლებოდა ამერიკაში წავსულიყავი. თუმცა, ამის შესახებ არავის ვეუბნებოდი, ოჯახის წევრებსაც კი, მეგონა ბევრს თუ ვილაპარაკებდი, აღარ გამოვიდოდა. გავიარე გასაუბრება და შევავსე სპეციალური აპლიკაციის ფორმა, სადაც დეტალურად წერ — ინტერესებს, მიღწევებს, სკოლის ნიშნებს, ასევე აგზავნი მასწავლებლის რეკომენდაციას და სხვა ინფორმაციას. საბოლოო შედეგებს 5 თვე ველოდებოდით მე და ჩემი კლასელი, ძალიან ახლო მეგობარი სალომე ხახლიშვილი. 8 მაისს გავიგეთ, რომ გავიმარჯვეთ და ამერიკაში მივდიოდით ერთი წლით. თუმცა, არა FLEX-ის, არამედ GHSEP (Georgian High School Exchange Program) პროგრამით, რომელიც საქართველოს განათლების სამინისტროს ინიციატივა იყო, ასევე ამერიკული საბჭოები უწევდა ადმინისტრირებას და 50 მოსწავლის ამერიკაში გაგზავნას გულისხმობდა. სამწუხაროდ, ეს პროგრამა მხოლოდ ორი წელი დაფინანსდა, მაგრამ დარწმუნებული ვარ, იმ 100-ვე ახალგაზრდამ ძალიან მნიშვნელოვანი ცხოვრებისეული გამოცდილება მიიღო. ამერიკაში ყოფნის დროს და შემდეგაც მათ დიდ წარმატებებს მიაღწიეს და ჩართულები არიან მოხალისეობრივ საქმიანობებში.
? მიამბე ტიფტონის უმაღლესი სკოლის ისტორიისა და სასწავლო პროგრამების შესახებ. რა მსგავსება და განსხვავებაა ქართულ სკოლასა და ამერიკულ სკოლას შორის?
ქალაქ ტიფტონის უმაღლესი სკოლა, ანუ Tift Country High School ტიპური ამერიკული სკოლაა, სადაც IX-XII კლასების მოსწავლეები ერთ დიდ შენობაში სწავლობენ. შტატის მასშტაბით, რეიტინგით, 10-დან მე-5 სკოლაა. მოსწავლეების რაოდენობა 10 000-ზე მეტია. სკოლაში მრავალი კლუბია, რომელიც ყველა მოსწავლის ინტერესებს პასუხობს: სპორტის — კალათბურთის, ამერიკული ფეხბურთის, ფეხბურთის (soccer), ბეისბოლის, გოლფის, ტენისის, ფრენბურთის, ცურვის, მკლავჭიდის; უცხო ენების — ესპანურის, ფრანგულის; მათემატიკის; მეცნიერების და სხვ. სკოლას აქვს საკუთარი გაზეთი და მოსწავლეთა საბჭო (Student Council). ასევე მუშაობს სხვადასხვა საერთაშორისო ლიდერთა კლუბები (Key Club, Beta Club). ტიფტონის სკოლის მოსწავლეს შეუძლია, საკუთარი ინტერესის მიხედვით, გაწევრიანდეს ისეთ კლუბებში, როგორიცაა ახალგაზრდა ბიზნესმენთა, მარკეტოლოგთა და მეწარმეთა, ფერმერთა, ექიმთა, კულინართა და სხვ.
სკოლას ჰყავს საკუთარი ბენდი, თეატრალური დასი, ვოკალის გუნდი, არის ხატვის კლასები და ROTC, ანუ რეზერვისტი ოფიცრების კურსები. მოკლედ, აქ შენი ნიჭის და უნარის გამოვლენა და ბავშვობის ოცნებების ასრულება შეგიძლია. კლუბების წევრები ყოველკვირეულად იკრიბებიან, იღებენ ცოდნას და გამოცდილებას, ამზადებენ პროექტებს, მონაწილეობენ რეგიონულ და ნაციონალურ შეჯიბრებებში, რაც მთავარია, იძენენ მეგობრებს და ატარებენ ძალიან კარგ დროს.
ამერიკულ სკოლებში უამრავი შესაძლებლობაა მოსწავლეებისათვის. ტიფტის სკოლაში არა მხოლოდ აკადემიური საგნებია, არამედ ისეთი არჩევითი საგნებიც, რაც გეხმარება ჩამოყალიბდე არჩევანში — რა პროფესიას გინდა დაეუფლო მომავალში. სემესტრის განმავლობაში, ცხრილი ყოველ დღე ერთი და იგივეა, მხოლოდ 4 საგანი შეისწავლება, გაკვეთილის ხანგძლივობა 90 წუთია. სასწავლო პროგრამა მოიაზრებს უფრო მეტ პრაქტიკუმს, ვიდრე თეორიულ მეცადინეობას. გამოკითხვის მეთოდი — თითქმის ყოველდღიური ქვიზები, დავალებები, პროექტები, შუალედური და საბოლოო გამოცდები. იქ არასდროს გიწევს შეშინებული სახით დაფასთან დგომა და გაკვეთილის ჩაბარება, დაფასთან მხოლოდ პროექტების პრეზენტაციის დროს გადიხარ. დასწრებისა და ქულების აღრიცხვა კომპიუტერულად ხდება, სემესტრის მიმდინარეობისას მასწავლებელი ყველა მოსწავლეს პირადად აცნობს მათ ქულებს, მაქსიმუმი 100-ია, შეფასება სხვადასხვა მახასიათებელს ემყარება. ვფიქრობ, განსხვავებულია დამოკიდებულება მოსწავლესა და მასწავლებელს შორის. მასწავლებელს მიმართავენ ქალბატონო/ბატონოთი და გვარით, თუმცა ურთიერთობები ძალიან გახსნილია, შეიძლება მასწავლებელს ემეგობრო, მოუყვე შენი ისტორიები, თუ რაიმეს ვერ გაიგებ, დაგეხმარება. ყოველივე ეს არანაირად არ აისახება ნიშნებზე, შეფასების სისტემა ძალიან ობიექტურია. მოსწავლეებს არ ეშინიათ მასწავლებლების, როგორც ჩვენთან, თუმცა, მასწავლებლისადმი პატივისცემის გრძნობა, რაც ვფიქრობ, მნიშნელოვანია, იქ ცოტა ნაკლებად აქვთ.
გადაწერა და კარნახი არ შეიძლება, ამ დროს არა მხოლოდ ის ისჯება ვინც იწერს, არამედ ისიც, ვინც აწერინებს. მახსოვს, ესპანურის მასწავლებლისაგან 3-ჯერ მივიღე გაფრთხილება, რადგან ჩემ გვერდით მსხდომებს სულ ვეხმარებოდი ტესტების დაწერაში, ბოლოს მითხრა: ვიცი, რომ შენ იცი და სხვას ეხმარები, მაგრამ თუ გამოცდაზეც ასე მოიქცევი, 0 ქულას დაგიწერო.
განსხვავებულია, ასევე, კლასებად დაყოფის სისტემა. როგორც იცით, საქართველოში გვაქვს, მაგალითად: მე-11ა ან მე-111 კლასები. ტიფტის უმაღლეს სკოლაში მსგავსი რამ არ იყო, სტუდენტი თვითონ ირჩევს ყველა საგანს და არ არის განსაზღვრული კლასები და დამრიგებლები. შესაბამისად, არც კონკრეტული ოთახი ეკუთვნის რომელიმე კლასს. ყველა მასწავლებელს საკუთარი ოთახი აქვს, სადაც მოსწავლეები მიდიან გაკვეთილზე და არა მასწავლებელი. შესვენებების დროს ძალიან სახალისოა, როდესაც დერეფნებში მოსწავლეების დიდი ნაკადი მოძრაობს, ოთახიდან ოთახამდე გადაადგილებისას.
ჩემი აზრით, იქ სწავლა უფრო მარტივია, რადგან ყოველდღიურად ამოწმებ შენს ცოდნას ტესტების საშუალებით. ასევე, არც პროგრამაა დატვირთული. ჩემი აზრით, სწავლაზე ყველაფერს აქვს გავლენა — კარგი შენობა, ოთახის აღჭურვილობა, სწავლების თანამედროვე მეთოდი, კარგი ბიბლიოთეკა და კომპიუტერული კვლევითი ცენტრები, ლაბორატორიები, კვალიფიციური მასწავლებლები — ეს ყველაფერი მოტივაციას აძლევს მოსწავლეს კარგად ისწავლოს, სწავლის პროცესიც სასიამოვნო და სახალისოა.
კიდევ ერთი განსხვავება ქართულ და ამერიკულ სკოლას შორის ის არის, რომ იქ უნარშეზღუდული მოსწავლეებიც სწავლობდნენ, რომლებიც ცალკე ჯგუფებში არიან, თუმცა ხშირად ვერთვებოდით ერთად სხვადასხვა ღონისძიებებში.
სკოლაში ძალიან ბევრი სახალისო რამ კეთდებოდა, რაშიც მასწავლებლებიც მონაწილეობდნენ. სხვათა შორის, ტიფტონს „მსოფლიოს კითხვის დედაქალაქის“ ტიტული მიენიჭა 2000 წელს. არსებობს სისტემა, რომლის მიხედვითაც, ყოველ წიგნს მინიჭებული აქვს ქულა, სიდიდისა და ნაწარმოების სირთულის მიხედვით, წიგნის წაკითხვის შემდეგ, კომპიუტერში შეგიძლია გაიარო ტესტირება ამ წიგნის შესახებ და მიიღო ქულა, რომელიც დიდ სისტემაში ინახება. ერთ წელს, ტიფტონში, დიდიც და პატარაც, მოსწავლეც და მასწავლებელიც — მთელი ქალაქი ჩაერთო ამ მარათონში და 900 000-ზე მეტი წიგნი წაიკითხეს, ქალაქმა 1 მილიონზე მეტი ქულა მოიპოვა და ეს ტიტული დაიმსახურა. ყველა ამბობდა, რომ ეს ძალიან საინტერესო იყო, მთელი ქალაქი გაერთიანდა და ყველგან ყველა წიგნს კითხულობდა.
კიდევ აღვნიშნავდი სკოლის გამოსაშვებს, რომელიც მართლაც განსხვავდება ქართული სკოლის ბოლო ზარისგან. მანტიები, დიდი ცერემონიალი, ქუდების ჰაერში სროლა… — ეს ყველაფერი ძალიან კარგი იყო. თუმცა, მე ჩვენი ბოლო ზარიც ძალიან მიყვარს. სამწუხაროდ, თბილისში ჩამოსვლა ვერ მოვასწარი, თუმცა ამერიკაში მოვიწყვე ბოლო ზარი და ყველას გავაცანი ჩვენი ტრადიცია და ხელმოწერებიც შევაგროვე.
ამერიკაში ყოფნისას ვცდილობდი, ამერიკელებისთვის საქართველო გამეცნო, რადგან ცოტამ თუ იცოდა, რომ არსებობს ქვეყანა სახელად საქართველო. გავმართე ძალიან ბევრი პრეზენტაცია სხვადასხვა თემაზე, სხვადასხვა აუდიტორიასთან — დაწყებული საბავშვო ბაღებში ქართული ანბანის სწავლებით, დამთავრებული კულინარიის კლასში ხაჭაპურის გამოცხობით, ბენდთან მუსიკალურ საკრავებზე და ფოლკლორზე საუბრით, თეატრალურ კლასში ქართული ქორწილის იმპროვიზებით, ხმლების ქვეშ ნეფე-პატარძლის გატარებით, „ვისია, ვისიას“ სიმღერითა და სხვ. საერთო ჯამში, 35-ზე მეტი პრეზენტაცია მოვაწყვე. ამისთვის დავჯილდოვდი კიდეც გაცვლითი ორგანიზაციისაგან და წლის ბოლოს, გაცვლით სტუდენტებს შორის, „გლობალურ ლიდერად“ გამომაცხადეს სამოქალაქო საქმიანობაში, კულტურულ ურთიერთობებსა და ლიდერობაში მიღწევებისთვის.
?ამერიკულ სკოლაში რა პრივილეგიებით სარგებლობენ წარჩინებული მოსწავლეები?
კომპიუტერულ ბაზაში შედის ყველა სტუდენტის ქულები და დგება რეიტინგი. წელიწადში ორჯერ ეწყობა „ღირსების საღამო“, სადაც იმ მოსწავლეებს იწვევენ, რომელთაც 91-ზე მეტი საშუალო ქულა აქვთ. ეს ნამდვილი დღესასწაულია, მეგობრები და ნათესავები იკრიბებიან, მოსწავლეებს აჯილდოვებენ სპეციალური მედლებითა და დიპლომებით. ეს წახალისების ძალიან კარგი ფორმაა, რადგან უამრავი ადამიანის წინაშე აცხადებენ შენს გვარს და გადმოგცემენ ჯილდოებს. თუ 91-დან 95 ქულამდე გაქვს, „ღირსეული სტუდენტის“ ტიტულს იღებ. 95-დან ზევით კი — „უმაღლესი წოდების ღირსების სტუდენტი“ ხდები. საბედნიეროდ, მქონდა პატივი, გავმხდარიყავი „უმაღლესი წოდების ღირსების სტუდენტი“, კლასში, რეიტინგით, 294 მოსწავლიდან მე-7 ვიყავი. წარჩინებულ მოსწავლეებს, ასევე, ანებივრებენ საჩუქრებით, შეღავათებით, იწვევენ სხვადასხვა ღონისძიებებზე და ა.შ.
?განსაზღვრა თუ არა შენი მომავალი პროფესია ტიფტონის უმაღლესმა სკოლამ?
კონკრეტული პროფესია არ განუსაზღვრავს, თუმცა, მომცა საშუალება, გამომეცადა ჩემი თავი სხვადასხვა სფეროში, გამეგო რა გამომდის კარგად და რა — არა, რისი კეთება მსიამოვნებს და ა.შ., რაც არა მარტო პროფესიის არჩევაში, პიროვნულადაც ძალიან დამეხმარა. როგორც უკვე ვთქვი, იქ ძალიან ბევრი საგანი და კლუბი იყო. ვიყავი შოუს გუნდში, რომლის ყოველი მეცადინეობა კონცერტი იყო, გვქონდა კონცერტები სკოლაშიც და გასვლითი ტურებიც სხვა ქალაქებსა და შტატებში. ძალიან კარგი იყო, როგორც ცნობილ ტელესერიალ GLEE-შია. ასევე მოვსინჯე ჩემი შესაძლებლობები დრამაში, დავდგით 5 სპექტაკლი, მათ შორის მიუზიკლში მქონდა ერთ-ერთი მთავარი როლი. წლის დასაწყისში მოეწყო სკოლის Idol, ანუ სიმღერის კონკურსი, როგორც American Idol, სადაც მესამე ადგილი მოვიპოვე. სხვათა შორის ერთ-ერთ ტურში ვიმღერე ქართული „იავნანა“, რომელსაც თამრიკო ჭოხონელიძე ასრულებს. ამ კონკურსის შემდეგ ჯაზ ბენდში ვოკალისტად მიმიწვიეს, ვაწყობდით კონცერტებს, ვიყავით ფლორიდაში გასტროლზე და ჩავწერეთ CD. ხელოვნება ყოველთვის მიზიდავდა და ბავშვობიდან მინდოდა მსახიობობა. ამერიკული გამოცდილების შემდეგ, ოჯახი დავითანხმე კიდეც, რომ ჩამებარებინა თეატრალურში, თუმცა, შიდა გამოცდებამდე ჩამოსვლა ვერ მოვახერხე.
ძალიან კარგად მახსენდება, ასევე, ბიზნესის და მარკეტინგის კლასი. პროფესიად ეს სფერო არ ამირჩევია, თუმცა, ძალიან მომწონს და არც არის გამორიცხული, რომ მომავალში ბიზნესი წამოვიწყო. ერთადერთი, რაც გავაგრძელე, ჟურნალისტიკაა. იქ სკოლის ახალი ამბების ერთ-ერთი წამყვანი ვიყავი. ასევე, როგორც ვახსენე, ბევრი ლიდერთა კლუბია და იქაც გავწევრიანდი, ძალიან ბევრ საქველმოქმედო და მოხალისეობრივ ღონისძიებაში ვიყავი ჩართული. ამ საქმიანობას ჩამოსვლის შემდეგაც ვაგრძელებ.
?მიამბე ამერიკულ ცხოვრებაზე — როგორ ცხოვრობენ ამერიკელები, ახალგაზრდები, რა არის მათთვის პრიორიტეტული?
დღის განმავლობაში ყველა დაკავებულია თავისი საქმით, საღამოს აწყობენ ოჯახურ „Shopping“-ს ან ვახშამს, სადაც ერთმანეთს უყვებიან ამბებს, ხუმრობენ და ა.შ. დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ სპორტს და ჯანსაღ ცხოვრებას. რა თქმა უნდა, მთელ ამერიკაზე ვერ ვილაპარაკებ, რადგან ის ძალიან დიდია და ხალხიც თავისებურად განსხვავებულია. შემიძლია მოკლედ მოგიყვე ჩემი მასპინძელი ოჯახის შესახებ. ძალიან დიდ ყურადღებას აქცევდნენ ჯანსაღ კვებას. კვირაში ერთხელ, გარეთ საჭმელად გავდიოდით, ოჯახის მეგობრებთან ერთად.
ამერიკაში სხვადასხვა თაობები ერთად არ ცხოვრობენ. სკოლის ან კოლეჯის დამთავრების შემდეგ, ახალგაზრდები, ძირითადად, ცალკე გადადიან საცხოვრებლად, განსაკუთრებულ დღესასწაულებზე, მაგალითად, მადლიერების დღეს, აწყობენ ოჯახურ შეკრებებს.
ტიფტონი არც ისე დიდი ქალაქია, დაახლოებით, 15 000 ადამიანი ცხოვრობს და ცნობილია როგორც მეგობრული ქალაქი. მართლაც, ყველა ერთმანეთს იცნობს და ძალიან მეგობრული სიტუაციაა. ჩასვლიდან რამდენიმე თვეში, უკვე ყველამ იცოდა, რომ ამ ქალაქში ცხოვრობდა გაცვლითი პროგრამის სტუდენტი — ნინო მეორე ჯორჯიიდან, ანუ საქართველოდან.
ამერიკელები ძალიან დიდ მნიშვნელობას ანიჭებენ მოხალისეობას. ვიღაცის დახმარება იქ ჩვეულებრივი მოვლენაა და უფრო სოციალური პასუხისმგებლობაა. პატარაც და დიდიც — ყველა ერთვება მოხალისეობრივ ღონისძიებებში, იქნება ეს ერთობლივად პარკის დალაგება თუ საქველმოქმედო ღონისძიება. მეც ძალიან აქტიური მოხალისე ვიყავი და იმისთვის, რომ გავიღე დრო და ენერგია ამერიკელი ხალხის დახმარებისათვის, თეთრი სახლიდან მივიღე „პრეზიდენტის მოხალისეობრივი სერვისის ოქროს მედალი“ და ბარაკ ობამას მადლობის წერილი. მოგეხსენებათ, ამერიკელები ტოლერანტები არიან, იქ ძალიან ბევრი ეროვნების და რასის წარმომადგენელი ცხოვრობს. ბევრი ახალგაზრდა მუშაობს ნახევარ განაკვეთზე, არც თუ ისე პრესტიჟულ თანამდებობებზე, თუმცა, მათ ყოველთვის აქვთ „ჯიბის ფული“. შეიძლება ითქვას, რომ ამერიკელებისთვის პრიორიტეტია კარგი კარიერის შექმნა, არიან მიზანდასახულნი, ნაკლებად აინტერესებთ პოლიტიკა და ცდილობენ საკუთარი საქმეები მოაგვარონ.
?სად და როგორ ატარებდი თავისუფალ დროს?
თავისუფალ დროს, ძირითადად, ისევ სკოლაში ან მეგობრებთან ერთად ვატარებდი. სკოლაში იმიტომ, როგორც გითხარით, სხვადასხვა კლუბებში ვიყავი გაწევრიანებული. რაც შეეხება მეგობრებთან ერთად ყოფნას, კლუბებში სიარული და დალევა 21 წლამდე არ შეიძლება. გართობის საშუალებაა სადმე ერთად წასვლა — კინო, კონცერტი, კაფე, ვინმესთან შეკრება და სხვადასხვა თამაშები.
ყოველ პარასკევს ამერიკული ფეხბურთის ან კალათბურთის თამაშები იმართება, რაც ცალკე მოვლენაა. სკოლის მოსწავლეები ტიფტონის სკოლის ლურჯ და თეთრ ფერებში იღებებიან, თამაშს აფორმებს დიდი ბენდი და ცეკვავენ „Cheerleader“-ები.
?ამერიკაში ყოფნის პერიოდში, ხომ არ მოგიწია სასწავლებლიდან სხვა ქვეყნებში წასვლა? რამდენადაც ვიცი, ასეთ სასწავლებლებში სამოგზაურო ტურები ეწყობა?
სხვადსხვა ქვეყანაში არა, თუმცა ქალაქებსა და შტატებში კი — რეგიონულ ან ნაციონალურ კონფერენციებზე, შეჯიბრებებზე. ერთხელ, ჩიკაგოში შევიკრიბეთ გაცვლითი პროგრამის სტუდენტები საქართველოდან, უკრაინიდან, მოლდოვადან და სხვა ქვეყნებიდან. ძალიან საინტერესო და სახალისო მოგზაურობა იყო.
?ამის შემდეგ, ბრუნდები საქართველოში და სწავლას აგრძელებ უნივერსიტეტში. რომელ კურსზე ხარ და რა პროფესიას ეუფლები?
ამერიკიდან დავბრუნდი 2010 წლის მაისის ბოლოს, ჩავაბარე ერთიანი ეროვნული გამოცდები და ჩავაბარე თბილისის ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, სოციალურ და პოლიტიკურ მეცნიერებათა ფაკულტეტზე, მივიღე 100%-იანი დაფინანსება. ამჟამად, მეორე კურსის სტუდენტი ვარ. ძირითად პროფესიად სოციოლოგია ავირჩიე, ხოლო დამატებით — ჟურნალისტიკა.
ასევე, ამერიკიდან ჩამოსვლის შემდეგ დავინიშნე GHSEP (უფროსკლასელ მოსწავლეთა გაცვლითი პროგრამის) კურსდამთავრებულთა კოორდინატორად, ერთი წელი ვმუშაობდი ამერიკულ საბჭოებში და ყოველთვიურად 5-7 ღონისძიებას ვაწყობდი (საქველმოქმედო აქციები ბავშვთა და მოხუცთა სახლებში, გარემოს დასუფთავება, ხეების დარგვა, კულტურული საღამოები, სხვადასხვა კამპანიები და სხვ.).
?დაბოლოს, რა მოგცა ამერიკაში გატარებულმა ერთმა წელმა, რა რჩევას მისცემდი თანატოლებს?
ძალიან ბევრი რამ, პირველ რიგში, კარგად გავიცანი საკუთარი თავი და შესაძლელობები, გავხდი დამოუკიდებელი და თავდაჯერებული. თუმცა, ვფიქრობ, ამისთვის არ არის აუცილებელი ამერიკაში, ევროპაში ან სხვა ქვეყანაში წასვლა. ჩემს თანატოლებს ვურჩევდი, რომ ყოველთვის ეცადონ მიიღონ ახალი გამოცდილება, არ შეეშინდეთ რისკის და წაგების, არ გაუშვან შესაძლებლობები ხელიდან, რადგან ეს ძალიან დაეხმარებათ, გაიცნონ საკუთარი თავი და იყვნენ წარმატებულები.
საქართველოდან შორს ცხოვრებამ სხვა ჭრილიდან დამანახა ჩვენი თავი, უფრო დავაფასე ჩვენი კულტურა, ტრადიციები, ისტორია, გავხდი უფრო პატრიოტი და მივხვდი, რომ ესა თუ ის საკითხი უკეთესად შეიძლება მოვაგვაროთ და ამისთვის არ არის აუცილებელი რომელიმე ინსტიტუციის ჩარევა. თითოეულ ჩვენგანს შეგვიძლია ვაკეთოთ რაღაც კარგი, შევიტანოთ დადებითი ცვლილებები ჩვენი და სხვების ცხოვრებაში. ალბათ, მეორე რჩევა იქნებოდა, რომ იყვნენ აქტიური მოქალაქეები და ჩაერთონ საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. მოქალაქეობა მხოლოდ ხმის მიცემის უფლებას არ ნიშნავს. ცოტა უხერხულია რჩევების მიცემა და არ მინდა დიდაქტიკური საუბარი გამომივიდეს. უბრალოდ, რაც ამერიკაში დავინახე და აქაც მინდა დავინახო, არის აქტიური ახალგაზრდობა, რომელიც კარგი მომავლის შექმნაზე ფიქრობს.
?მომავალი როგორ გესახება, სად აპირებ დამკვიდრებას, სამომავლოდ ხომ არ გეგმავ საზღვარგარეთ სწავლის გაგრძელებას?
ჯერჯერობით დიდი ხნით წასვლას არსად ვგეგმავ, შეიძლება მაგისტრატურა გავაგრძელო საზღვარგარეთ, თუმცა, დამკვიდრებას, რა თქმა უნდა, საქართველოში ვაპირებ.
ესაუბრა მაკა ყიფიანი