ინტერვიუ განათლების და მეცნიერების მინისტრის მოადგილესთან, თამარ ქიტიაშვილთან 👇👇👇
– როგორი მომზადებული ხვდება პროფესიული განათლების სისტემა ახალ სასწავლო წელს და რა იყო წინა წლის ყველაზე მთავარი გამოწვევები პანდემიის პერიოდის განათლებაში, რომლის გათვალსიწინებასაც წელს აპირებთ?
– პირველ რიგში, დავიწყებ უსაფრთხოების საკითხით – ჩვენ წინა წელსაც და პანდემიის დასაწყისისთანავეც, სწრაფად მოვახერხეთ მობილიზება ყველა კოლეჯში, რეგულაციების გათვალსიწინებით. ხოლო, მას შემდეგ, რაც მთელ ქვეყანაში აქტიური ვაქცინაციის პროცესი დაიწყო, ზაფხულიდან, ჩვენც აქტიური კამპანია დავიწყეთ. აგვისტოს განმავლობაში გვქონდა შეხვედრები საჯარო და კერძო კოლეჯების მასწავლებლებთან და პერსონალთან; მოწვეული გვყავდა როგორც იმუნოლოგები, ასევე დაავადებათა კონტროლის ცენტრის წარმომადგენლები, იმართებოდა ინტენსიური საუბრები ვაქცინაციის საჭიროებაზე. საინფორმაციო კამპანიის შედეგად, ერთი თვის მანძილზე, ფაქტობრივად, გავაორმაგეთ შედეგი – 32%-ით დავიწყეთ და ახლა უკვე მასწავლებლებისა და პერსონალის 65% ვაქცინირებულია. კამპანიას არ ვაჩერებთ, ახლა უკვე სტუდენტებთან დავიწყეთ საინფორმაციო შეხვედრები. ჩვენი მიზანია, სტუდენტების ინფორმირებით, მათი აცრის მაჩვენებლებიც გავზარდოთ. უმნიშვნელოვანესია ვაქცინაციის აქტიურად წარმართვა. ეს აუცილებელიცაა, თუ გავითვალისწინებთ იმას, რომ კოლეჯებში პრაქტიკული სწავლება წამყვანი კომპონეტია სასწავლო პროცესში. ჩვენი მიზანია, ვაქცინაციის 80%-ს მივაღწიოთ. მთავარი ინდიკატორი საერთო ინფიცირების მაჩვენებელია – თუ ეს მაჩვენებელი 4%-ზე ქვემოთ ჩამოვა, დიდი იმედი გვაქვს, რომ სრულად დავიწყებთ პირისპირ სწავლებას ან ჰიბრიდულ სწავლებას, რაც გულისხმობს პრაქტიკული ნაწილის პირისპირ სწავლებას, ხოლო თეორიული ნაწილის ონლაინ წარმართვას.
თეორიულ სწავლებას რაც შეეხება, აქ ძალიან დიდი გამოწვევა გვქონდა სტუდენტების მოწყობილობებთან თუ ინტერნეტთან წვდომასთან დაკავშირებით. მნიშვნელოვანია, რომ კოლეჯები ძალიან მოქნილ და ინდივიდუალურ მიდგომებს სთავაზობენ სტუდენტებს. გვაქვს შემთხვევები, როცა მათ მოწყობილობები გააქვთ კოლეჯებიდან და სარგებლობენ; ასევე გვაქვს შემთხვევები, როცა კოლეჯები უზრუნველყოფენ ინტერნეტის ჩართვას სტუდენტებისთვის. ამის გარდა, მათთვის მოწყობილია უსაფრთხო სივრცეები თავად კოლეჯებში, სადაც სტუდენტები მიდიან, რომ ონლაინ სწავლებაში ჩაერთონ, ასეთი მოდალობაც გვაქვს. მოკლედ, სისტემა საკმაოდ მოქნილია, ამ თვალსაზრისით. თითოეული მინიციპალიტეტის დონეზე, კარგად არის გააზრებული სტუდენტთა ინდივიდუალური საჭიროება და კოლეჯი, ამ საჭიროებების გათვალისწინებით, ქმნის უსაფრთხო და შესაფერის სასწავლო გარემოს.
ასევე დაწყებულია დამატებითი ინვენტარის შესყიდვა, რომ კიდევ მეტად გავზარდოთ სტუდენტების წვდომა სასწავლო პროცესზე როგორც დაწესებულებებში, ისე მის გარეთაც. მობილიზებულია სხვადასხვა დონორული რესურსი, მათი მხარდაჭერით შევისყიდეთ დამატებითი აღჭურვილობები, რომ შესაძლებელი გამხდარიყო ჰიბრიდული სწავლება. ამისათვის ბევრი სხვადასხვა ინსტრუმენტი გამოვიყენეთ.
რაც ძალიან მნიშვნელოვანია, პანდემიის პერიოდმა კიდევ უფრო დაგვაახლოვა კერძო სექტორთან, რითაც ხელი შეეწყო რეალურ სამუშაო გარემოში სასწავლო პროცესის გადატანას. მოგეხსენებათ, დამსაქმებლებს თავიანთი დარგობრივი რეგულაციები აქვთ შემუშავებული, თუ როგორ შექმნან უსაფრთხო გარემო, სწორედ ამან გახადა შესაძლებელი სტუდენტების ჩართულობის ზრდა პრაქტიკულ ნაწილში.
რთულია, მარტივად და მოკლედ ჩამოვაყალიბო, რაც ამ პერიოდში შევძელით და გავაკეთეთ, რადგან, როგორც აღვნიშნე, ძალიან მრავალფეროვანია ამ დიდი სექტორის სპეციფიკა, მით უფრო, რეგიონების სპეციფიკის გათვალისწინებით. თუმცა, ვფიქრობ, ყველაზე მნიშვნელოვანი მექანიზმების შესახებ მაინც მოგიყევით.
აქვე გეტყვით იმასაც, რომ სასწავლო გეგმებთან და მის გადაწყობასთან დაკავშირებული პირველადი გამოწვევა, რაც პანდემიის დასაწყისში გვქონდა, მეორე ჯერზე აღარ გვქონია, რადგან გასული სასწავლო წლის დასაწყისისთვის ეს შევძელით.
– ქალბატონო თამარ, როგორ წარიმართა წელს მიღების პროცესი, პანდემიით შექმნილი ვითარების ფონზე?
– ხაზი მინდა გავუსვა განსაკუთრებულ გამოწვევას, რომელიც სტუდენტების შერჩევის პროცესს უკავშირდება – წელს სიახლეები დავნერგეთ ამ მიმართულებით. ბუნებრივია, გავითვალისწინეთ ძალიან მოქნილი, ლოიალური მიდგომა კოვიდინფიცირებული და კარანტინში მყოფი აპლიკანტების მიმართ. ასეთი იყო მიდგომა შარშანაც და წელსაც ისარგებლეს აპლიკანტებმა ამ მექანიზმით, მაგრამ, გარდა ამისა, წელს მიღების ერთიან სისტემაში გვქონდა ცვლილებები, დეცენტრალიზაციის სასარგებლოდ. კერძოდ, ცენტრალიზებული ეროვნული გამოცდები მხოლოდ უმაღლეს პროფესიულ საგანმანათლებლო პროგრამებზე ჩასარიცხი აპლიკანტებისთვის დავტოვეთ, დანარჩენებს შიდა შერჩევებში მოუწიათ მონაწილეობა, რომელიც ორგანიზებული იყო კოლეჯების მიერ, სამინისტროს მხარდაჭერით. ეს ძალიან საინტერესო პროცესი იყო. მესამე და მეოთხე დონის პროგრამებზე შერჩევის მთავარ კრიტერიუმად სტუდენტთა მოტივაცია განვსაზღვრეთ და არა მათი აკადემიური მოსწრება. შესაბამისად, აპლიკანტებს მოუწიათ სხვადასხვა მოტივაციურ გასაუბრებებში მონაწილეობა და შემთხვევების ანალიზში, ანუ ე.წ. ქეისების მეთოდით შერჩევაში ჩართვა; ასევე, სპეცტურებსა და პროფესიის მოსინჯვის ტურებში მონაწილეობა.
ეს იყო ძალიან საინტერესო პროცესი, კოლეჯებს რეალურად ჰქონდათ შეხება მომავალ სტუდენტებთან. აქამდე ეს დიდ პრობლემას წარმოადგენდა, რადგან შერჩევის პროცესში სტუდენტები ალგორითმის განაწილებით ხვდებოდნენ კოლეჯებში. ასეთი შერჩევისას კი, კოლეჯის წარმომადგენლები მომავალ სტუდენტებს ესაუბრებიან და გარკვეულ ორიენტირებსაც აძლევენ. ცდილობენ, დაეხმარონ და დააკვალიანონ პროგრამის შერჩევასა და გადაწყვეტილების მიღებაში. რაც მთავარია, კოლეჯს შესაძლებლობა აქვს, დაადგინოს, რომელი აპლიკანტი უფრო მეტადაა მოტივირებული. სამწუხაროდ, ხშირად გვქონდა შემთხვევები, როცა აპლიკანტები უბრალოდ შეავსებდნენ განაცხადს და ტესტირების შედეგად ირიცხებოდნენ რომელიმე კოლეჯში და როცა სწავლა იწყებოდა, ორ კვირაში ანებებდნენ თავს. სწორედ ამ მიზეზით, გადინება გვქონდა ძალიან მაღალი. ახლა, პირადი კონტაქტი დამყარდა აპლიკანტსა და კოლეჯს შორს. მსგავსი მიდგომა კი, გამოიწვევს იმას, რომ ყველაზე მოტივირებულები გახდებიან სტუდენტები და შემდგომში, პროფესიაში დარჩენისა და დასაქმების მაჩვენებელიც ბევრად მაღალი იქნება.
– როგორია ზოგადი ტენდენცია – ბოლო დროს, გაიზარდა თუ არა ახალგაზრდების ინტერესი პროფესიული პროგრამებისადმი?
– წელს უპრეცედენტოდ ბევრი ადგილი გვქონდა გამოცხადებული, ასევე, გვყავდა უპრეცედენტოდ ბევრი აპლიკანტი, რაც ერთმნიშვნელოვნად მიუთითებს, ერთი მხრივ, სისტემაში ხელმისაწვდომობის ზრდაზე და, მეორე მხრივ, პროფესიული პროგრამების მისამართით გაზრდილ ინტერესზე. აქედან გამომდინარე, შემიძლია გითხრათ, რომ ინტერესი რეალურად მზარდია. ჩვენ გვაქვს ათწლიანი გეგმა, რომელიც სისტემაში ჩართული ადამიანების რაოდენობის ყოველწლიურ ზრდას გულისხმობს, საბოლოო ნიშნული 100 ათას ბენეფიციარამდე უნდა გაიზარდოს. ცხადია, აქ ჯამურად მოიაზრება როგორც პროფესიული, ისე მომზადება-გადამზადების პროგრამები. ახლანდელი მონაცემებით კი, ბენეფიციართა რაოდენობა, წელიწადში, დაახლოებით, 15 ათასია. წარმოიდგინეთ, დინამიკაში, რა მასშტაბის ზრდა გვჭირდება, რომ აქამდე მივიდეთ. როგორც გითხარით, ეს ყველაფერი დაგეგმილი გვაქვს როგორც ბიუჯეტის თვალსაზრისით, ისე სისტემის ხელმისაწვდომობის კუთხითაც. რა თქმა უნდა, ამას ძალიან დიდი ძალისხმევა და ეტაპობრივი ინტერვენციები სჭირდება როგორც ინფრასტრუქტურული თვალსაზრისით (ახალი სივრცეების მოწყობა), ისე ხარისხის გაუმჯობესების კუთხითაც. მნიშვნელოვანია ადამიანური რესურსის მომზადება, იქნება ეს მასწავლებლები თუ კოლეჯების ადმინისტრაცია, ასევე, ახალი პროგრამებისა და კვალიფიკაციების გაჩენა და სისტემაში დანერგვა და ა.შ. შესაბამისად, პროცესი ძალიან დიდი გამოწვევებით სავსე იქნება, მაგრამ – აუცილებელი და უალტერნატივო.
აქვე გეტყვით ახალ ტენდენციებზეც – ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი სიახლე, რაც სისტემაში გვაქვს, კერძო სექტორის თანასწორი ჩართულობაა. წელს პირველად, აპრილში, დაფუძნდა ახალი სააგენტო – პროფესიული უნარების სააგენტო, რომელიც ახლა იკრებს ძალებს და იანვრიდან აქტიური ამუშავებისთვის ემზადება. მიმდინარეობს დაგეგმარება, კონცეპტუალიზაცია პერსონალის სრული ციკლით დაქირავების მიმართულებით. ეს გახლავთ კერძო სექტორისა და სახელმწიფოს თანამშრომლობის ინოვაციურ მოდელზე დაფუძნებული სტრუქტურა, რომლის სამეთვალყურეო საბჭოს შემადგენლობაში 6 მინისტრის მოადგილეა, სხვადასხვა სამინისტროდან და ექვსი უმსხვილესი ბიზნეს გაერთიანების ხელმძღვანელი.
რეალურად, ეს უპრეცედენტო სიახლეა, პოსტსაბჭოთა სივრცეში მსგავსი გამოცდილება არ არსებობს. რაც მთავარია, გადაწყვეტილებას განათლების სამინისტრო მხოლოდ სამეთვალყურეო საბჭოსთან ერთად მიიღებს. აქვე დავძენ, რომ შარშან, მსოფლიო კონგრესზე, მოფლიოს ეკონომიკურმა ფორუმმა სწორედ ეს მოდელი აღიარა (თორმეტ ქვეყანას შორის) ერთ-ერთ ყველაზე ინოვაციურ მოდელად.
– კიდევ რა სიახლეებს უნდა ელოდოს პროფესიული განათლების სისტემა?
– სასაუბრო, რა თქმა უნდა, გაცილებით მეტია, თუმცა ვეცადე, ამ ინტერვიუში თითქმის ყველა საკვანძო საკითხი გამომეყო. დავამეტებ იმას, რომ ყველა მიმართულებით გაშლილია სამუშაოები – მასწავლებლების განვითარების, სამეწარმეო კულტურის დანერგვის, სოციალური სერვისების ხელშეწყობის და ა.შ. ასევე, წელს, გერმანიის საზოგადოების მხარდაჭერით, დაწყებულია პროცესი კვალიფიკაციების შემუშავების ახალი მეთოდოლოგიის მიმართულებით; ასევე, ოქტომბრიდან იწყება მუშაობა პროფესიული განათლების დაფინანსების ახალ სისტემაზე.
რაც შეეხება პროფესიული განათლების დაწესებულებების ავტორიზაციის ახალ სტანდარტს, რომელიც 2020 წელს დამტკიცდა, შემიძლია თამამად გითხრათ, რომ ძალიან წარმატებულად მიმდინარეობს. უკვე რამდენიმე კოლეჯში განვახორციელეთ საპილოტე პროექტები და ძალიან მიხარია, რომ კოლეჯებმა მხარი აუბეს ამ სიახლეებს. მართალია, სიახლეების დანერგვა ყოველთვის დიდ გამოწვევებთანაა დაკავშირებული, მაგრამ შეიძლება იქვას, იმაზე უკეთ წავიდა პროცესები და ნაკლებ მტკივნეულად, ვიდრე ამის მოლოდინი გვქონდა.
ესაუბრა ლალი ჯელაძე
