ნინო ზამბახიძე №92 საჯარო სკოლის სპეციალური მასწავლებელი
🔎პირველი ნაბიჯი ინკლუზიურ განათლებაში
ჩემი პირველი ნაბიჯები ინკლუზიურ განათლებაში პროფესიის არჩევის დღიდანვე დაიწყო, როგორც კი ჩავაბარე ფსიქოლოგიურ ფაკულტეტზე. პროფესიის დაუფლების პარალელურად, უფრო და უფრო ძლიერდებოდა სურვილი, რომ სიღრმისეულად შემესწავლა და მეტი და მეტი გამეგო ინკლუზიური განათლების შესახებ. უნივერსიტეტის დამთავრების შემდეგ გავიარე არაერთი ტრენინგი და პრაქტიკა.
ვფიქრობ, ინკლუზიური განათლება ის მთავარი ბერკეტია, რომლის წყალობითაც თითოეულ მოსწავლეს, განურჩევლად შესაძლებლობებისა, შეუძლია გახდეს პროცესის სრულფასოვანი მონაწილე, ეს კი განსაკუთრებით მამოტივირებელია ჩემთვის. მოსწავლეთათვის სტიმულის მიცემა, მშობლებისთვის სირთულეების დაძლევაში დახმარების გაწევა — ჩემთვის ძალზე დიდი ბედნიერების მომტანია. თითოეულ ქეისზე მუშაობა, რაც, თავის მხრივ ძალზე საინტერესო პროცესია, გამოწვევაა, რომელსაც აუცილებლად მოსდევს ხოლმე საკუთარ თავზე დიდი პასუხისმგებლობის აღება, რადგან როცა ასეთ გამოწვევას ეჭიდები, აუცილებლად უნდა გადალახო ყველა სირთულე. მოსწავლის სულ მცირე წინსვლასაც კი დიდი ენთუზიაზმით ვხვდები, მათ მიერ წინ გადადგმული ყოველი ნაბიჯი მართლაც რომ დიდი სიხარულის მომნიჭებელია.
🔎 სპეციალური მასწავლებლის ერთი დღე საკმაოდ დატვირთულია
დილა იწყება ბავშვებთან შეხვედრით, ვცდილობ, ხშირად დავესწრო საგაკვეთილო პროცესს, მოვინახულო ჩემი მოსწავლეები, გადავამოწმო თუ როგორ არიან გაკვეთილზე ჩართულები, ხომ არ სჭირდებათ ჩემი დახმარება, როგორც ბავშვს ასევე ასისტენტსა და მასწავლებელს. ყოველივე ამის შემდეგ ვემზადები უკვე რესურსოთახში სამუშაოს გასაგრძელებლად. ბავშვებისთვის ვამზადებ მოსწავლეზე მორგებულ მრავალფეროვან მასალას, სწავლის დაგეგმვის დროს აუცილებლად ვითვალისწინებ თითოეული ბავშვის შესაძლებლობებსა და ინტერესებს, დასწავლის დონესა და ემოციურ მზაობას. სწავლის პროცესში ვაძლევ შესაძლებლობას მრავალფეროვანი გზით მიიღონ ამა თუ იმ საკითხთან დაკავშირებული ინფორმაცია. რესურსოთახში ბავშვებს აქვთ საშუალება თვითონ აკეთონ, იკვლიონ და მოიძიონ მათთვის საინტერესო ინფორმაცია. ვცდილობ, სწავლის პროცესი სასიამოვნო იყოს. სწორედ ამიტომ რესურსოთახში ვახვედრებ კეთილგანწყობილ გარემოს.
მიმაჩნია, რომ თითოეულ მოსწავლესთან მუშაობა სრულიად ორმხრივი პროცესია, რადგან ჩვენ ერთმანეთისგან ბევრ რამეს ვსწავლობთ და შევიმეცნებთ, ამ პროცესს თან სდევს დადებითი ემოციების ერთმანეთისთვის გადაცემა, ემოციური ინტელექტის განვითარება კი, ცოდნის გადაცემის პარალელურად, უმნიშვნელოვანესია.
იმისათვის, რომ სპეციალური მასწავლებლის მუშაობა ეფექტური იყოს, საჭიროა საგანმანათლებლო სივრცეში სხვადასხვა რგოლთან მჭიდრო თანამშრომლობა. სწორედ ამიტომ ხშირად ვხვდები მასწავლებლებს, რომლებთანაც განვიხილავ ბავშვის საჭიროებებს, რაზეც უნდა დავაფუძნოთ შემდგომში მათთან მუშაობის გეგმები და სტრატეგიები. საგულისხმოა, რომ სკოლის დირექცია მუდმივად არის მზად ინკლუზიური განათლების ხელშეწყობისთვის. გუნდი გრძნობს სრულ მხარდაჭერას, რაც, თავის მხრივ, აუცილებელი პირობაა ეფექტიანი შედეგის მისაღწევად.
🔎 ყველაზე მნიშვნელოვანი მიდგომა – პედაგოგიური პრაქტიკიდან
ჩემი პრაქტიკიდან და გამოცდილებიდან გამომდინარე შემიძლია ვთქვა, რომ ყველაზე მნიშვნელოვანი ბავშვთან მუშაობის დროს უპირობო სიყვარულია და მოთმინების უნარი, მასწავლებელს უნდა შეგეძლოს, დროულად უპასუხო მათ საჭიროებებს, იყო მათ გვერდით როდესაც ჩვენი დახმარება სჭირდებათ, ირწმუნო მათი შესაძლებლობების, ამის შემდგომ კი აუმაღლო თვითშეფასება და დაარწმუნო საკუთარ სიძლიერეში.
მიმაჩნია, რომ ბავშვებთან მუშაობის დროს, ნაბიჯების თანმიმდევრულად გადადგმა, უმნიშვნელოვანესია. მე როცა ბავშვთან მუშაობას ვიწყებ, პირველ რიგში, ვაფასებ მის შესაძლებლობებს, ვეძებ იმ ძლიერ მხარეს, რომლის საშუალებითაც შევძლებ მის წინსვლის გზაზე დაყენებას. ყველა ბავშვს აქვს თავისი უნიკალური უნარი, შესაძლებლობა, ძალა, რომელიც ჩვენ უფრო მეტად უნდა განვავითაროთ და გამოვიტანოთ დღის სინათლეზე. ცხადია, ეს უდიდეს შრომას, მოთმინებასა და გამოცდილებას მოითხოვს, ამიტომაც აუცილებელია სწორად დაგეგმილი და შერჩეული სტრატეგიები, რომელსაც, საბოლოო ჯამში, მივყავართ დასახულ მიზნამდე.
🔎 როცა კლასში სსსმ ან შშმ მოსწავლე გყავს
ჩემს კოლეგებს, რომელთაც კლასში ეყოლებათ სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროების მქონე მოსწავლე, ვურჩევ, შეუქმნან მიმღებლური და თბილი გარემო, არ ჰქონდეთ გადამეტებული და შეუთავსებელი მოთხოვნები, არ იყვნენ გულგრილნი არც ერთი წამითაც კი. მთავარი მაინც ის არის, რომ ბავშვებს თავიანთ გარემოსთან ჰქონდეთ მიკუთვნებულობის განცდა, მოსწავლეს უნდა აგრძნობინოთ რომ კლასის ისეთივე სრულფასოვანი ნაწილია, როგორც სხვა მისი თანატოლები. აგრეთვე, აუცილებელია, რომ მათ კარგად შეაფასონ მოსწავლის შესაძლებლობები და საჭიროებები, წაახალისონ მათი მცირე მცდელობაც კი და საგაკვეთილო პროცესში დაუბრუნონ უკუკავშირი. ეცადონ, არასდროს დატოვონ საგაკვეთილო პროცესის მიღმა და არ აგრძნობინონ თავი განრიდებულად. მასწავლებლებს ძალიან დიდი შრომა უწევთ თითოეული მოსწავლის ცოდნის გასავითარებლად. თუმცა აუცილებლად უნდა ეცადონ მთელი თავიანთი ძალით ინდივიდუალურად მიუდგნენ მათ საჭიროებებს. ვურჩევ, არ შეუშინდნენ იმ სირთულეებს, რასაც მუშაობის დროს წააწყდებიან.
🔎 დღეს ბევრი ახალგაზრდა ფიქრობს, გახდეს სპეციალური მასწავლებელი
სპეცმასწავლებლის დეფიციტი ადრე უფრო იყო სკოლებში, ვიდრე ახლაა. ქვეყანაში ცნობიერების ამაღლებამ და ამ პროფესიის საჭიროებამ ნამდვილად შეცვალა ეს მდგომარეობა და მიხარია, რომ, დღეს უკვე ბევრი ახალგაზრდა ფიქრობს, გახდეს სპეციალური მასწავლებელი. როგორც იცით, ფსიქოლოგებსაც მიეცათ საშუალება დასაქმდნენ, სურვილის შემთხვევაში, სპეციალურ მასწავლებლებად. ბევრი კურსდამთავრებული ფსიქოლოგი უერთდება სპეციალურ მასწავლებელთა გუნდს და, ვფიქრობ, ეს გარკვეულ წვლილს შეიტანს როგორც კადრების დეფიციტის აღმოფხვრის, ისე ზოგადად, ინკლუზიური განათლების განვითარების საქმეში.
