ნინი მირაბალდი (სალუქვაძე) პროფესიით იურისტია. სამოქალაქო აქტივისტმა და ქალთა უფლებადამცველმა, 2019 წელს, არასამთავრობო ორგანიზაცია „მირაბალდები“ დააფუძნა, რომელსაც დომინიკელი აქტივისტი დების, მირაბალების, ინსპირაციით „მირაბალდები“ უწოდა. ნინი ამბობს, ძალადობის დამარცხების ყველაზე ეფექტური გზა მხოლოდ და მხოლოდ განათლებაა. არასამთავრობო ორგანიზაციის მთავარი მიზანი ქალთა გაძლიერება და იმ ქალების შესახებ საზოგადოებაში ცნობიერების ამაღლებაა, რომლებმაც მნიშვნელოვანი როლი ითამაშეს ჩვენი ქვეყნის განვითარების პროცესში. „26 მაისის ქალების“ პროექტის ავტორი მიიჩნევს, რომ „26 მაისის ქალები“ „მირაბალდების“ ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული პროექტია, რომლის ფარგლებშიც არაერთი საინტერესო ღონისძიება გაიმართა. ორგანიზაცია „მირაბალდები“ მომავალში კიდევ ბევრი საინტერესო პროექტის განხორციელებას გეგმავს.
⇒ როდის გაჩნდა იდეა არასამთავრობო ორგანიზაციის დაფუძნების და რატომ „მირაბალდები“? უამბეთ მკითხველს დები მირაბალების შესახებ
ორგანიზაციის შექმნის იდეა მას შემდეგ გამიჩნდა, რაც სამაგისტრო ნაშრომზე მუშაობისას, თბილისში, ძალადობის მსხვერპლთა მომსახურების სახელმწიფო დაწესებულებაში მოვხვდი. ადგილზე ნანახმა ჩემზე დიდი გავლენა მოახდინა, თუმცა არა – დადებითი. ავსტრიაში ნანახი ანალოგიური დაწესებულება გამახსენდა, სადაც ყველა პირობა იყო ძალადობის მსხვერპლთა რესოციალიზაციისთვის, განსხვავებით ქართული პრაქტიკისგან. ამ პარალელის გავლების შემდეგ მივხვდი, რომ საჭირო იყო მოქმედება. ჩვენ როცა ვიბადებით, უკვე გვაქვს მისია, ერთმანეთზე ვიზრუნოთ, თუმცა ამას ხშირად ვერ ან არ ვაკეთებთ. ძალიან მნიშვნელოვანია ძალადობაგამოვლილი ადამიანისთვის იმის ჩვენება, რომ მასზე ზრუნავენ, მას ხედავენ და აღიქვამენ საზოგადოების სრულყოფილ წევრად, რომლის ინტერესები არ შემოიფარგლება მხოლოდ საარსებო მინიმუმის გამომუშავებით.
რაც შეეხება სახელს – „მირაბალდები“, დები მირაბალების ინსპირაციით შეიქმნა. მსოფლიო ისტორია არაერთი ძლიერი ქალის სახელს ინახავს, მათ შორის, ერთ-ერთი გამორჩეული ადგილი უჭირავთ დებ მირაბალებს – დომინიკელ აქტივისტებს, რომლებიც ფემინისტური სიმტკიცისა და სიძლიერის სიმბოლოდ იქცნენ. „პეპელა მირაბალებად“ წოდებული სამი და შეუპოვრად იბრძოდა დიქტატორული რეჟიმის წინააღმდეგ. 1960 წლის 25 ნოემბერს ისინი ხელჯოხებით ჩაქოლეს, გვამები კი ხევში გადაყარეს. 1999 წელს გაერომ 25 ნოემბერი ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის საერთაშორისო დღედ გამოაცხადა. ორგანიზაცია „მირაბალდები“ სწორედ დები მირაბალების შთაგონებით შეიქმნა.
⇒ რას ემსახურება ორგანიზაციის ბაზაზე შექმნილი სოციალური საწარმო, რას სახის პროდუქცია მზადდება, ვინ არიან პროდუქციის ძირითადი მომხმარებლები და რას ხმარდება პროდუქციის რეალიზაციიდან მიღებული თანხა?
ძალადობასთან ბრძოლის მეთოდები განსხვავებულია. მჯერა, რომ ქალთა მიმართ ძალადობის აღმოფხვრის ყველაზე ეფექტური გზა განათლებაა. სწორედ ამ მიზანს ემსახურება ორგანიზაციის ბაზაზე შექმნილი სოციალური პროექტი (სოციალური საწარმო), რომელიც პირველი პარლამენტარი ქალების ილუსტრაციებით გაფორმებული უბის წიგნაკებით, სანიშნეებით, ჩანთებითა და წინდებით ამ ქალების ისტორიებს ჰყვება.
ჩვენი პროდუქციით დაინტერესება განსაკუთრებულად იზრდება 26 მაისის ღონისძიებების ფარგლებში, რადგან სწორედ ამ თემატიკისაა. მაგალითად, უბის წიგნაკებს თან ახლავს „26 მაისის ქალების“ მოკლე ბიოგრაფიები, რაც ერთ-ერთი გზაა მათზე ინფორმაციის გასავრცელებლად. პროდუქციის რეალიზაციიდან მიღებული თანხა მთლიანად ქალთა გაძლიერებას ხმარდება იმისდა მიხედვით, თუ რა საჭიროებები აქვთ მათ. თანხის ძირითადი ნაწილი, დღემდე, ხმარდება ძალადობის მსხვერპლთა თავშესაფრებში საგანმანათლებლო სივრცეების შექმნას და მათ მოწყობას, ქალებისთვის განათლებაზე ხელმისაწვდომობის ზრდის მიზნით. ჩვენი მომხმარებელი მრავალფეროვანია, თუმცა, განსაკუთრებით ვცდილობთ ჩვენი პროდუქციით ახალგაზრდების დაინტერესებას.
ჩვენი სოციალური პროექტი მიზნად ისახავს საზოგადოებისთვის „26 მაისის ქალების“ – პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალების გაცნობას, რომლებმაც უდიდესი წვლილი შეიტანეს ქვეყნის განვითარების, საქართველოში დემოკრატიული ღირებულებების დანერგვისა და განათლების გავრცელების პროცესში. სამწუხაროდ, მათ შესახებ საზოგადოების დიდმა ნაწილმა არაფერი იცის. ამ რეალობის შეცვლა გვინდა და ვფიქრობ, ამ კუთხით, მართლაც დიდი ნაბიჯები გადავდგით. 2021 წლიდან არაერთ გამოფენაში ვიღებთ მონაწილეობას როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ და ათასობით ადამიანს ვუყვებით ისტორიებს ქალებზე, რომლებმაც, თავის დროზე, ქვეყნის მომავალი უკეთესობისკენ შეცვალეს.
უახლოეს მომავალში ვგეგმავთ სხვადასხვა სერიის წარმოებას, რომელიც ძლიერ, რეალიზებულ და დამოუკიდებელ ქალებს გააერთიანებს. ვფიქრობ, მსგავსი ისტორიები ბევრი ქალისთვის გახდება შთაგონების წყარო და მისცემს ძალას, იბრძოლოს უკეთესი ცხოვრებისთვის, დაინახოს საკუთარი თავის მნიშვნელობა და საჭიროება საზოგადო საქმეების კეთების პროცესში. სწორედ ამას ემსახურება ჩვენი ერთ-ერთი ილუსტრაცია „პეპელა მირაბალდი“, რომელიც ძლიერი, მებრძოლი, ამბიციური ქალის კრებით სახეს წარმოადგენს და გულისხმობს ყველას, ვინც მასში საკუთარ თავს დაინახავს. ის არის ანარეკლი ყველა იმ ქალის, რომელიც მზად არის ცვლილებებისთვის.
⇒ სოციალური საწარმოს გარდა, გაქვთ სხვა დასრულებული თუ მიმდინარე პროექტები: „26 მაისის ქალები“, „ცვლილებების ფერი“, „განმანათლებელი ქალები“ და „ჰკითხე აქტივისტს“. გვიამბეთ ამ პროექტების შესახებ და რომელს მიიჩნევთ ყველაზე წარმატებულად?
ჩვენი ერთ-ერთი ყველაზე წარმატებული პროექტია „26 მაისის ქალები“, რომლის ფარგლებშიც არაერთი საინტერესო ღონისძიება ჩავატარეთ. სწორედ ისინი იყვნენ საგანმანათლებლო სივრცეების შექმნის იდეის ინსპირატორები – ერთი ის, რომ საზოგადოების ფართო ჯგუფებისთვის გაგვეცნო „26 მაისის ქალები“, როგორც მათ ვუწოდეთ, და მეორე – მათი სახელით, მხარი დაგვეჭირა ზოგადად ქალებისთვის, თუმცა განსაკუთრებულად ძალადობაგამოვლილი ქალებისთვის, რომლებსაც არაერთი დამატებითი დაბრკოლების და გამოწვევის გადალახვა უწევთ.
პირველ ეტაპზე, რამდენიმე მიმართულებით ვმუშაობდით:
1. დავიწყეთ პირველი პარლამენტარი ქალების შესახებ მაქსიმალურად ბევრი ინფორმაციის მოპოვება, რათა რაც შეიძლება მეტი ფაქტი გვცოდნოდა მათზე. ამ პროცესში ჩვენი უმთავრესი წყარო, რასაკვირველია, ირაკლი ხვადაგიანის მიერ მოპოვებული ინფორმაციები იყო;
2. შევქმენით „26 მაისის ქალების“ ფერადი, ძალიან ლამაზი ილუსტრაციები, რომლებიც დღემდე იქცევს ხალხის ყურადღებას. განსაკუთრებულად მოსწონთ ბავშვებს, რაც ძალიან გვახარებს;
3. გავხსენით სოციალური საწარმო, რომლის ფარგლებშიც, დავიწყეთ ამ ქალების ილუსტრაციებით უბის წიგნაკების, მაისურების, ჩანთების, სანიშნეების, სტიკერების დამზადება და ვცდილობდით, მაქსიმალურად ბევრი ადამიანისთვის ყოფილიყო ისინი ხელმისაწვდომი, რადგან თითოეულ მათგანზე დატანილი იყო ამ ქალების მოკლე ბიოგრაფიები. გარდა იმისა, რომ ამ გზით მართლაც ბევრ ადამიანამდე მივიტანეთ ინფორმაცია პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალების შესახებ, შემოსულ თანხას სრულად ვახმარდით ძალადობაგამოვლილი ქალების გაძლიერებას;
4. ძალადობის მსხვერპლთა თავშესაფრებში მოვაწყვეთ „26 მაისის ქალების“ სახელობის საგანმანათლებლო სივრცეები, სადაც იქ მცხოვრებ ქალებს შეუძლიათ ინტერნეტით სარგებლობა, წიგნების კითხვა ან უბრალოდ დასვენება და ფიქრი. ეს პროექტი სრულად მოხალისეობრივად გავაკეთეთ, რადგან ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანი იყო. ალბათ, ყველაზე დიდი ძალისხმევა სწორედ მასში ჩავდეთ, რათა საქმე ბოლომდე მიგვეყვანა. ვრეკავდით ან მეილების საშუალებით ვუკავშირდებოდით არაერთ კომპანიას, რომლებიც, ჩვენ მიერ მოპოვებული ინფორმაციის თანახმად, მსგავს თემებზე იღებდნენ სოციალურ პასუხისმგებლობას, თუმცა ძალიან გვიჭირდა ადამიანების დარწმუნება იმაში, რომ ძალადობაგამოვლილ ქალებს სჭირდებოდათ წიგნი, ინტერნეტი და სივრცე, სადაც თავს ამ საზოგადოების სრულფასოვან წევრებად იგრძნობდნენ. საბოლოოდ, ძალიან ცოტა კომპანიის დარწმუნება შევძელით, დღესაც კი ჩვენი საზოგადოება ვერ აცნობიერებს განათლების მნიშვნელობას, ძალადობაგამოვლილ ქალს კი არ აღიქვამს საზოგადოების სრულფასოვან წევრად, რომელსაც არა მხოლოდ ფინანსური დახმარება, არამედ სულიერი საზრდოც სჭირდება იმისთვის, რომ გადარჩეს და მომავლის იმედი ჰქონდეს. საბედნიეროდ, ჩვენი ადამიანური, ზოგჯერ ჩვენივე ფინანსური, რესურსით, უდიდესი ძალისხმევითა და ამ რამდენიმე კომპანიის დახმარებით, შევძელით და მოვაწყვეთ საგანმანათლებლო სივრცეები თბილისის, გორისა და სიღნაღის თავშესაფრებში, ჩავიტანეთ ძალიან ბევრი წიგნი, უზრუნველვყავით კომპიუტერებით და მოვხატეთ კედლები „26 მაისის ქალებისა“ და სხვადასხვა ილუსტრაციით, რათა ეს გარემო უფრო მყუდრო და ფერადი გაგვეხადა თავშესაფარში მცხოვრები ქალებისთვის. ყოველ მნიშვნელოვან დღესასწაულზე, ასევე კომპანიებთან თანამშრომლობით, ძალადობაგამოვლილი ქალებისთვის სასაჩუქრე ნაკრებები ჩაგვაქვს, რაც მათთვის ძალიან ბევრს ნიშნავს.
ვცდილობთ, ასეთ საქველმოქმედო საქმეში ბევრი კომპანია ჩავრთოთ და მათაც მოვუყვეთ „26 მაისის ქალების“ შესახებ. ასევე, ძალიან ბევრი მცდელობის შემდეგ, შევძელით თბილისის ძალადობის მსხვერპლთა თავშესაფარში ეზოს კეთილმოწყობა, რაც უკვე ბევრი წელია პრობლემა იყო. ამ წლების განმავლობაში, ჩამოვყალიბდით ერთადერთ არასამთავრობო ორგანიზაციად, რომელსაც უშუალო კომუნიკაცია აქვს თავშესაფრებთან, აქვს მათი ნდობა და შესაბამისად, ყოველთვის ვიცით, რა კონკრეტული გამოწვევების წინაშე დგანან ისინი, რისი გათვალისწინებითაც ვგეგმავთ სამომავლო ნაბიჯებს;
5. როგორც არასამთავრობო ორგანიზაციის, ისე სოციალური საწარმოს ფარგლებში, „26 მაისის ქალების“ არაერთი გამოფენა გავმართეთ როგორც ქვეყნის შიგნით, ისე მის ფარგლებს გარეთ, ისეთ სივრცეებში, როგორიცაა: „კუბი კონტექსტი“, „მწერალთა სახლი“, „რედისონ ბლუ ივერია“, „ბილტმორი“„ და სხვა. 2022 წელს, ასევე, მოვაწყვეთ „26 მაისის ქალების“ გამოფენა ბუდაპეშტში, Eჯtvჯs Lorქnd University International-ში, რომლის ფარგლებშიც ვისაუბრეთ პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალების როლზე ქვეყნის განვითარების პროცესში. გამოფენებს, როგორც წესი, სულ თან ახლავს დისკუსიები სტუმრებთან, რათა დამთვალიერებლებს მეტი ინფორმაცია მივაწოდოთ;
6. დავწერეთ ვრცელი სტატიები ამ ქალების შესახებ, ჟურნალ „ბომონდთან“ თანამშრომლობით, რათა მათი მკითხველისთვისაც გაგვეცნო „26 მაისის ქალები“ და ასე უფრო მრავალფეროვან აუდიტორიამდე მიგვეტანა ჩვენი სათქმელი;
7. „26 მაისის ქალების“ ფარგლებში შევქმენით, ასევე, ფარი-ხანუმ სოფიევას, მსოფლიოში პირველი მუსლიმი ქალი დეპუტატის, ილუსტრაცია, რომელმაც უამრავი სიკეთე მოუტანა თავის თემს და მთლიანად ქვეყანას. ფარი-ხანუმის შთამომავლებთან თანამშრომლობის გზით, მოვაწყვეთ საჯარო დისკუსია ქალთა უფლებებზე და ფარი-ხანუმის პიროვნების მნიშვნელობაზე აზერბაიჯანელი თემისთვის. როგორც თავად აღნიშნეს, ეს პირველი დისკუსია იყო ამ თემაზე, რაც დიდ მოტივაციად იქცა ჩვენთვის, უფრო მეტი გავაკეთოთ ამ თემისთვის. ახლახან, სოფელ ყარაჯალარში, მოვხატეთ კედელი ფარი-ხანუმის ილუსტრაციით, სადაც უახლოეს მომავალში საგანმანათლებლო სივრცის შექმნასაც ვგეგმავთ აზერბაიჯანელი ქალებისთვის, რომლებიც იქ თავიანთი უფლებების შესახებ ღიად საუბარს შეძლებენ.
ძალიან გვიხარია, რომ ჩვენმა საქმიანობამ, „26 მაისის ქალების“ პოპულარიზაციის მიმართულებით, უკვე მიიქცია ყურადღება – ჩვენგან დამოუკიდებლად და ჩვენი ჩარევის გარეშე, სულ ახლახან, აღმოვაჩინეთ, რომ ჩვენი სოციალური საწარმოსა და საქმიანობის შესახებ ინფორმაცია შეიტანეს მოქალაქეობის სახელმძღვანელოში. ამის გამო, 2023 წლის დეკემბერში, „ეროვნულ სასახლეში“ მიგვიწვიეს „26 მაისის ქალებზე“ სასაუბროდ და, რაც ყველაზე მეტად გვახარებს, ეს შეხვედრა სწორედ სკოლის მოსწავლეების ინიციატივითა და სურვილით შედგა. ამ შეხვედრის შემდეგ კიდევ ერთი დიდი პროექტის იდეა გაგვიჩნდა, რაც სკოლის მოსწავლეებისთვის ამ თემაზე – „26 მაისის ქალებზე“ – კონკურსის გამოცხადებას გულისხმობს. 10 აპრილიდან დავიწყეთ პროექტის განხორციელება, სკოლებთან კომუნიკაცია, რაშიც მხარს გვიჭერს ეროვნული სასახლე, თბილისის მერია და განათლების სამინისტრო, ამიტომ დარწმუნებული ვართ, ძალიან მასშტაბური პროექტი გამოგვივა. მისი მთავარი მიზანია სკოლის მოსწავლეების დაინტერესება პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალების ისტორიებით და მათთვის მოტივაციის მიცემა, მეტი წაიკითხონ მათ შესახებ, რათა უფრო საინტერესო ჩანახატი/ესე დაწერონ. საუკეთესო ნამუშევრები შევა კრებულში, რომელიც პროექტის ფარგლებში მომზადდება.
„26 მაისის ქალების“ შესახებ ვსაუბრობთ ყველგან, სადაც ამის უმცირესი შესაძლებლობა გვეძლევა, არაერთ გადაცემაში ვიყავით მიწვეული და არაერთხელ ვისაუბრეთ ამ ქალების ისტორიებზე, მათ მნიშვნელობაზე ქვეყნის განვითარების პროცესში და თამამად შეგვიძლია ვთქვათ, რომ სწორედ „მირაბალდებმა“ გააცნო საზოგადოების ძალიან დიდ ნაწილს პირველი ქართველი პარლამენტარი ქალების ამბავი.
ჩვენი კიდევ ერთი პროექტია „ცვლილებების ფერი“, რაც თავშესაფრის კედლების მოხატვას გულისხმობს. თბილისის, გორის და სიღნაღის თავშესაფრებში უკვე მოვხატეთ კედლები. თეთრ, ცივ კედლებში სითბო და მრავალფეროვნება შევიტანეთ იმისთვის, რომ ყოველ ჯერზე, როცა ბენეფიციარები შეხედავენ, იგრძნონ, რომ მათზე ზრუნავენ. ქალებს, რომელთაც ჩვენ ვხატავთ, კონკრეტული სახეები არ აქვთ, რადგან ქალების კრებით სახეს წარმოადგენენ, ზოგადად. როცა მათ უყურებ, გრძნობ, რომ შენ ხარ ის ქალი, რომელიც სავსეა ფერებითა და ემოციებით, რომელსაც შეუძლია, პირველ რიგში, შეცვალოს თავისი ცხოვრება და ხელახლა დაწეროს საკუთარი ისტორია…
მიმდინარე პროექტებიდან ორს გამოვყოფდი, რომელიც ჩვენთვის ძალიან მნიშვნელოვანია: „განმანათლებელი ქალები“ და „ჰკითხე აქტივისტს“. „განმანათლებელი ქალების“ ფარგლებში შევქმენით იმ ათი ქალის ილუსტრაცია, რომლებიც აზიარებდნენ თავიანთ ცოდნას, ეწეოდნენ საგანმანათლებლო საქმიანობას და თავიანთ ადამიანურ თუ ფინანსურ რესურსს სხვების განათლებას ახმარდნენ. რაც შეეხება პროექტს „ჰკითხე აქტივისტს“, მისი მიზანია იმ თანამედროვე ქალი აქტივისტების გაძლიერება, რომლებიც უმნიშვნელოვანეს საქმეს აკეთებენ ჩვენი ქვეყნისთვის არაერთი მიმართულებით და რომელთა ხმა ჯერ კიდევ არ ისმის ყველგან ისე ძლიერად, როგორც საჭიროა. სწორედ ამის შეცვლა გვინდა ამ პროექტით.
⇒ ძალადობაგამოვლილი ქალები, ძირითადად, რა დაბრკოლებების წინაშე დგანან, რა სახის დახმარებას უწევს მათ თქვენი ორგანიზაცია, რა მიგაჩნიათ ქალთა მიმართ ძალადობის დაძლევის ყველაზე რელევანტურ გზად?
ამ ეტაპზე ჩართული ვართ საგანმანათლებლო მიმართულებით, რათა ძალადობაგამოვლილ ქალებს ჰქონდეთ წვდომა წიგნებსა და ინტერნეტზე, ასევე, მათთვის სასურველ სხვა საგანმანათლებლო სერვისებზე. ძალადობის დაძლევის ერთი კონკრეტული გზა არ არსებობს, საჭიროა მრავალი მიმართულებით მუშაობა, თუმცა, ამ პროცესში საზოგადოებაში ცნობიერების ამაღლებას ერთ-ერთი გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს.
⇒ რა არის ესეების კონკურსის „26 მაისის ქალები – მათი როლი საქართველოს დემოკრატიული განვითარების პროცესში“ მიზანი?
გამომდინარე იქიდან, რომ „26 მაისის ქალების“ შესახებ ინფორმაცია სკოლის სახელმძღვანელოებში არ არის, გადავწყვიტეთ, თავად მიგვეტანა სკოლის მოსწავლეებამდე. იმისათვის, რომ მოსწავლეები უფრო აქტიურად ჩავრთოთ და ამას მხოლოდ ლექციის ხასიათი არ ჰქონდეს, მოვიფიქრეთ კონკურსის ფორმატი – მოსწავლეები დაწერენ ესეებს/ჩანახატებს ან შექმნიან ნახატებს „26 მაისის ქალების“, ჩვენი ქვეყნის ისტორიაში მათი მნიშვნელობის შესახებ. შესაბამისად, კონკურსის მიზანია ახალგაზრდების ამ თემით დაინტერესება და მათთვის იმ ცოდნის გაზიარება, რომელიც ჩვენამდე ისტორიკოსმა ირაკლი ხვადაგიანმა მოიტანა, რითაც უდიდესი საქმე გააკეთა.
⇒ ნინი, ერთ-ერთ ინტერვიუში ამბობ: „ჩვენ ვამაყობთ, რომ „26 მაისის ქალების“ სახელით 21-ე საუკუნეშიც შეგვიძლია საზოგადოებისთვის სასარგებლო საქმეების კეთება. ჩვენ ვქმნით საგანმანათლებლო სივრცეებს და ამ ფორმით ვაგრძელებთ მათ მიერ დაწყებულ ყველაზე ღირებულ საქმეს – ცოდნის გაზიარებას“. 26 მაისის ქალთაგან, რომელიმე ერთს ხომ არ გამოარჩევდით?
ერთს ნამდვილად ვერ გამოვყოფ, რადგან ხუთივეს საქმიანობა თანაბრად ღირებული იყო ჩვენი ქვეყნის განვითარების პროცესში. „26 მაისის ქალები“ – ელისაბედ (ლიზა) ნაკაშიძე-ბოლქვაძე; ანა (ოლღა) სონღულაშვილი; მინადორა ორჯონიკიძე-ტოროშელიძე; ქრისტინე (ჩიტო) შარაშიძე და ფარი-ხანუმ სოფიევა, პირველი მუსლიმი ქალი დეპუტატი მსოფლიოში – ერთნაირად იბრძოდნენ და იღვწოდნენ დემოკრატიისთვის, თავისუფლებისა და განათლებისთვის. პრინციპში, ყველაფერი ღირებულიც ხომ ყოველთვის ერთიანი ძალებით მიიღწევა.
