საზოგადოებრივი კოლეჯი „კავკასიონი“ 2015 წლიდან ფუნქციონირებს და ზოგადი მოდულების გარდა – მეწარმეობა, ბიზნესმიმართულება, კომპიუტერული ტექნოლოგიები, ინგლისური ენა – რამდენიმე პროფესიულ პროგრამას ახორციელებს. მათ შორის არის სკოლამდელი აღზრდა. დღეისათვის 20-ზე მეტი კოლეჯი ამზადებს ახალგაზრდებს აღმზრდელის პროფესიით. ჩვენ მათი გაცნობის სურვილით ვეწვიეთ „კავკასიონს“ და ორ პროფესიულ სტუდენტს შევხვდით. როგორც ნახავთ, მათი მოტივაცია, გახდნენ საბავშვო ბაღის აღმზრდელები, რადიკალურად განსხვავებულია.
დავიწყოთ თამარ ანთიძით. იგი პოლიტექნიკური უნივერსიტეტის კურსდამთავრებულია ტელეკომუნიკაციების სპეციალობით, სამაგისტრო კურსიც გავლილი აქვს ბიზნესის მიმართულებით და იმის გამო, რომ სამსახური ვერ იშოვა, შემთხვევის წყალობით, საბავშვო ბაღში დაიწყო მუშაობა. „კიდევ კარგი, რომ ასე მოხდა, ეს ყოფილა ჩემი მოწოდება,“ – ამბობს თამარი. ამ 10 წლის განმავლობაში ჯერ აღმზრდელის თანაშემწე იყო, შემდეგ არაერთი ტრენინგი გაიარა, მათ შორის, მასწავლებელთა სახლის და აღმზრდელის კვალიფიკაცია მიენიჭა. რაც შეეხება კოლეჯს, ეს უკვე პრაგმატული გადაწყვეტილება იყო — პროფესიის დამადასტურებელი საბუთის/დიპლომის აღება. ასე გახდა პირველი კურსის სტუდენტი, მაგრამ როგორც ამბობს: „აღმოჩნდა, რომ საბუთზე გაცილებით მეტის მიღება შემიძლია, ტრენინგებმაც ბევრი რამ მომცა, მაგრამ კოლეჯში უფრო საფუძვლიანად, ნიუანსების დონეზე გვასწავლიან; თავად სამი შვილის დედა ვარ და კარგად ვიცი, მაგალითად, თამაშის როლის შესახებ ბავშვის განვითარებაში, მაგრამ რაც აქ ვისწავლე, ამას ვერასდროს წარმოვიდგენდი.“
კოლეჯში ონლაინ ლექციებია, ამიტომ თამარი ახერხებს, პარალელურად, იმუშაოს კიდეც, დღის მეორე ნახევარში, 19-ჯგუფიან მე-100 ბაღში, სადაც, რაოდენობის გარდა, ათასგვარი ხასიათისა და საჭიროების მქონე ბავშვებთან ურთიერთობს, მათ შორის, შშმ და სსსმ ბავშვებთანაც, მათთან სხვა ემოციური დამოკიდებულება აქვს – მისი ვაჟიც ერთი იმათგანია. „სპეციალური მასწავლებლის გამოცდაზეც ამიტომ დავრეგისტრირდი — პრაქტიკული გამოცდილება მაქვს, თეორიულ (და არა მარტო თეორიულ, პრაქტიკაც გვაქვს საბავშვო ბაღში) ცოდნას კოლეჯი მაძლევს. ბავშვებთან მუშაობა ხომ ერთმნიშვნელოვნად ჩემი საქმეა, ეს ზუსტად ვიცი. ტიპური ბავშვები თავადაც შეძლებენ ყველაფერს, მე ამათ უფრო გამოვადგები. როგორც ვიცი სპეციალური განათლებით ამ სფეროში ძალიან ცოტაა, ვინც არის, გოგებაშვილის სასწავლებლის კურსდამთავრებულები არიან და, ალბათ, კარგი სპეციალისტებიც, მაგრამ მას შემდეგ იმდენი დრო გავიდა, იმდენი სიახლეა ამ სფეროში და ზოგადად, სკოლამდელი აღზრდის მიმართულებით, რომ ცოდნის განახლება და შევსება აუცილებელია. მე ყოველდღიური და ყოველწუთიერი შეხება მაქვს ბავშვებთან, ვაკვირდები და ვხედავ, რომ ყოველ წელს განსხვავებულები არიან უნარებით, ხასიათით; იციან საკუთარი უფლებები – ერთმა 3 წლის პატარამ მითხრა კიდეც – მე შემიძლია არ შევჭამო, თუ დამაძალებ, ეს ძალადობაა და არ შეიძლებაო“. ამ და სხვა ბევრი რამის გამო მიაჩნია თამარს, რომ ძალიან მნიშვნელოვანი და საპასუხისმგებლო პროფესია აირჩია, რომ აქ კრიტიკულად აუცილებელია სპეციალური თეორიული განათლება, რადგან სწორედ საბავშვო ბაღის კედლებში ეყრება საფუძველი, ზოგადად, ადამიანის აღზრდისა და განათლების საქმეს.
ეს არჩევანი კი საბოლოოა და როცა საქმისადმი ასეთი დამოკიდებულებაა, წარმატებაც გარდაუვალია.
რაც შეეხება მანანა კუკავას, II კურსის სტუდენტს: „მე არ ვარ დიპლომის მიღებაზე ორიენტირებული, იმიტომ, რომ არ ვაპირებ მუშაობას აღმზრდელის პოზიციაზე. უბრალოდ, მინდა ამ სფეროში უფრო განსწავლული ვიყო და ჩემი ცოდნა უფრო სიღრმისეული იყოს. კოლეჯი მაძლევს საშუალებას, მივიღო ბევრი და მნიშვნელოვანი ინფორმაცია აღზრდის შესახებ. ერთი წამითაც არ მინანია ეს გადაწყვეტილება იმიტომ, რომ უფრო მეტი დამხვდა, ვიდრე ველოდი – თუ აქამდე მეგონა, რომ ბავშვის განვითარება იწყება I კლასიდან, თურმე ეს პროცესი გაცილებით ადრე, მუცლად ყოფნის დროიდან იწყება. ძირითადი, რაც ამ კოლეჯმა მომცა, სწორედ ამის გაცნობიერება და გაანალიზებაა. მაგისტრატურაში ამ ჩემი ცოდნის ინტეგრაციას ვცდილობ“.
აქ მანანას შევაწყვეტინებ და გეტყვით, რომ იგი საკმაოდ არაორდინალურად მოაზროვნე გოგოა და აი, რატომ. მას თსუ აქვს დამთავრებული ქართული ფილოლოგიის განხრით. მაგისტრატურაში სწავლის გაგრძელებამდე, გადაწყვიტა „აეღო რაღაც ისეთი, უნივერსიტეტის გარეთ“, და არჩევანი კოლეჯზე შეაჩერა. ამის შემდეგ ჩაირთო მისი ერთი გამორჩეული თვისება თუ ჩვევა, გადაწყვეტილების მიღებამდე გამოეკითხა ამა თუ იმ მიმართულების კურსდამთავრებულები, ძირითადად, უცნობები. ამბობს, რომ ყველაზე გულწრფელი და საიმედო სწორედ მათი პასუხებია. სწორედ ამ პასუხებზე დაყრდნობით, კოლეჯის I კურსის დასრულების შემდეგ, გადაწყვიტა მაგისტრატურაში სწავლის გაგრძელება, ამჯერად, აღმოსავლეთ ევროპის უნივერსიტეტში განათლების ადმინისტრირების კვლევების მიმართულებით (კოლეჯში, სხვა მოდულებთან ერთად, დაკვირვება და შეფასება ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მოდულია). ზემოთ რომ კოლეჯში მიღებული ცოდნის ინტეგრირებაზე საუბრობდა, ის იგულისხმა, რომ მაგისტრატურაში რეფერატი წარადგინა სკოლამდელი დაწესებულების დაფინანსების პრინციპების შესახებ. მისი დასკვნა ასეთია: „დაფინანსების მოქმედი პრინციპი/სისტემა ვერ პასუხობს გაცხადებულ მიზანს განათლების პრიორიტეტულობის შესახებ“.
რაც შეეხება პრაქტიკულ მეცადინეობებს, რომელსაც პროფესიული სტუდენტები მოდულების მიხედვით გადიან ორ საბავშვო ბაღში, მანანასა და თამარის შეფასებით, ძალიან ნაყოფიერი და ბევრის მომცემია, „პერსონალი ყურადღებიანია და ნდობით ეკიდებიან ჩვენს ურთიერთობას აღსაზრდელებთან, შეთავაზებულ აქტივობებსაც იზიარებენ, შეხება გვაქვს აღზრდის მრავალფეროვან ფაქტორებთან, ბაღები, სადაც პრაქტიკას გავდივართ, აღჭურვილია ყველა საჭირო ინვენტარით, სწავლება კი მიზანმიმართულად მიმდინარეობს თამაშის მეშვეობით. სათამაშო არა მხოლოდ ნივთია, რომლითაც ბავშვი ითამაშებს, არამედ ამ ნივთით ის რაღაც ფუნქციას, უნარს ივითარებს“.
მანანას შეფასებით, ბაღებში გარემო უსაფრთხოა, მაგრამ ყველგან არ არის სათანადოდ ინტეგრირებული, მიაჩნია, რომ გადასახედია კურიკულუმიც, სასურველია შეივსოს ახალი თემატიკით, განახლდეს და გამრავალფეროვნდეს რესურსები. „თუ ავტორიზაციას არ ექნება ფორმალური ხასიათი, მაშინ ორიენტირებული უნდა იყოს აღმზრდელის განვითარებასა და გარემოს გაუმჯობესებაზე,“ – ამბობს მანანა, რომელიც მარტო კი არ სწავლობს, აკვირდება კიდეც არსებულს და ფიქრობს, როგორ შეიძლება გახდეს უკეთესი ის გარემო, სადაც საფუძველი ეყრება მომავალი თაობების აღზრდა-განვითარებას.
ესეც კიდევ ერთი კარგი თვისება განათლების სფეროთი დაინტერეებული მომავალი მკვლევრისთვის.
ანა ფირცხალაიშვილი
