გორის სახელმწიფო უნივერსიტეტის ერთ სართულზე განლაგებულია კოლეჯი „განთიადი“, რომელიც 2012 წელს, სამი პროფესიული სასწავლებლის (ხიდისთავის, სასოფლო სამეურნეო სასწავლებელი და გორის უნივერსიტეტთან არსებული „ორიენტირი“) შეერთებით დაფუძნდა. კოლეჯისთვის, რომელმაც წელს 195 პროფესიული სტუდენტი მიიღო, მთლად კომფორტული არ უნდა იყოს ასეთ პირობებში ფუნქციონირება, თუმცა, როგორც ჩანს, ადაპტაციის პერიოდი კარგა ხანია გავლილია. ამის თქმის საფუძველს ის გვაძლევს, რომ წლებია, აქ 13 გრძელვადიანი პროფესიული პროგრამა წარმატებით ხორციელდება, მათგან 3 დუალური, ისეთ დიდ კონტრაქტორ კომპანიებთან თანამშრომლობით, როგორიცაა აგროკომი და აგროქართლი, მეფუტკრეობის პროგრამის განხორციელებაში ფიზიკური პირები უწევენ დახმარებას. ამ მიმართულებაზე მსურველებიც გაცილებით მეტია; ასევე პოპულარულია სამშენებლო მიმართულება და სამკერვალო წარმოება. კოლეჯის დირექტორი, ფილოლოგიის დოქტორი ანა დათუაშვილი ახალგაზრდების ამ სფეროებისადმი ინტერესს დასაქმების მაღალი ალბათობით ხსნის, ამბობს, რომ „კურსდამთავრებულები თავად ქმნიან ბრიგადებს და თითქმის სულ აქვთ სარემონტო, სამშენებლო სამუშაოებზე შეკვეთები. ასევე, სამკერვალო წარმოებაშიც. აქ ყოველთვის იყო დიდი კონკურსი, მაგრამ მას შემდეგ რაც ქარგვის ელემენტები დაემატა პროგრამას, ინტერესი კიდევ უფრო გაიზარდა; ანალოგიური მოთხოვნაა სტილისტის სპეციალობაზე, რადგან დასაქმების კოეფიციენტი აქაც მაღალია“.
მაგრამ პროფესიული განათლების ხიბლი ხომ ისიცაა, რომ აქ დასაქმებულ ადამიანებსაც ეძლევათ ახალი პროფესიის შესწავლისა თუ თავიანთ პროფესიებში ახალი ცოდნის შეძენის შანსი. მაგალითად, მეხილეობის მიმართულებით, ბოლო წლებში, ბევრი სიახლე შემოვიდა ქვეყანაში. კოლეჯის კონტრაქტორები კურსდამთავრებულთა მხოლოდ დამსაქმებლები კი არ არიან, თავიანთ გამოცდილ სპეციალისტებსაც აგზავნიან კოლეჯში სიახლეების შესასწავლად. ზოგი საკუთარი მეურნეობის უკეთ სამართავად საჭირო უნარ-ჩვევების შესაძენადაც მოდის, ამიტომ აქ ყველა ასაკის სტუდენტს შეხვდებით, რომელთაც ერთი საერთო ინტერესი აქვთ — შედარებით მოკლე დროში დაეუფლონ პროფესიას ან კიდევ უფრო გაიღრმაონ ცოდნა უკვე არჩეულ პროფესიაში, რათა კონკურენტუნარიანები იყვნენ შრომის ბაზარზე და უკეთ შეძლონ საკუთარი ბიზნესის თანამედროვე მეთოდებით მართვა. თუ ჩვენი რესპონდენტების ნაამბობს დავეყრდნობით „განთიადში“ მათ ამის შესაძლებლობა ნამდვილად აქვთ.
ბაგრატ შოშიაშვილი, მომზადება-გადამზადების მოკლევადიანი პროგრამის სტუდენტი: „მთელი ცხოვრება სოფელში გავატარე, ბაღსაც ვუვლი და სხვა სასოფლო-სამეურნეო საქმეებსაც ვაკეთებ. ბოლო წლებში, როცა ამის შანსი მოგვეცა, ჩემი ხეხილის ბაღი გავაფართოვე, კარგ მოსავალს ვიღებ, შემდეგ ნერგების გამოყვანაც დავიწყე. ჩემი შვილი მებოსტნეობას მისდევს, მასაც კარგი შემოსავალი აქვს, მაგრამ მირჩია, იმდენი სიახლეა ამ სფეროში, მხოლოდ ინტერნეტში მოძიებული ინფორმაციით ბევრს ვერაფერს გავხდებითო, მეც დავუჯერე და შარშან ორივენი კოლეჯის სტუდენტები გავხდით. მართლაც ბევრი რამ ვისწავლეთ თეორიულადაც და პრაქტიკებზეც, ბევრი ახალი ჯიშის ნერგი შემოდის, რომელსაც თავისებური მოვლა, გასხვლა სჭირდება, შხამ-ქიმიკატებიც ახლებურ მიდგომას მოითხოვს. სხვათა შორის, რამდენიმე ჩემთვის უცნობი ოპერაციაც შევისწავლეთ, მეც და ჩემმა შვილმაც, ჩვენ ხომ ახალი ჯიშებიც შევმატეთ ოჯახურ მეურნეობას, აღმოჩნდა, რომ მათი მოვლა რამდენიმე განსხვავებული მეთოდით უფრო ეფექტიანი იქნება. პანდემიამ შეგვიშალა ხელი, თორემ წლის ბოლოსთვის დავასრულებდით პროგრამას, სავარაუდოდ, გაზაფხულისთვის გადაიწევს ეს დრო, მაგრამ არ ვნანობ, სასიამოვნოც კია ახალგაზრდების გვერდით შრომა და მეცადინეობა, მით უმეტეს, რომ გამოცდების წარმატებით ჩაბარების შემდეგ დიპლომსაც გვაძლევენ, რასაც ნამდვილად აქვს მნიშვნელობა — მეტ ნდობას იმსახურებ კლიენტის თვალში, ამ ნდობის გაცრუება კი ყოვლად დაუშვებელია“.
ნიკა მალაშხია ერთი თვეა, რაც პროფესიული სტუდენტი გახდა, საგარეჯოდანაა, დოისის საჯარო სკოლაში სწავლობდა. გადაწყვეტილების მიღებაში შრომის გაკვეთილები დაეხმარა. „სწავლა მაინცდამაინც არ მიზიდავდა, დაბალი ნიშნები მქონდა. მომავალ პროფესიაზე მანამდე არც არასდროს მიფიქრია, მაგრამ, რაც შრომის გაკვეთილები დაგვეწყო, თითქოს, შვება ვიგრძენი, მივხვდი ეს საქმე მაინტერესებდა, მამა ხელოსანია და ლესვა მისგან ვისწავლე. 9 კლასის დამთავრების შემდეგ ბევრი არ მიფიქრია, ზუსტად ვიცოდი, სწავლა კოლეჯში უნდა გამეგრძელებინა — თაბაშირ-მუყაოს კონსტრუქციები ავირჩიე. ჯერ მხოლოდ რამდენიმე ლექცია ჩამიტარდა, მასწავლებლებიც მომწონს და სპეციალურად აღჭურვილი აუდიტორიებიც. იმედი მაქვს, პროფესიას ისე კარგად დავეუფლები, რომ დასაქმება არ გამიჭირდება“.
ჩვენი კიდევ ერთი რესპონდენტი ქეთევან მამაცაშვილია. იგი ქარელიდანაა, სოფელ ებიმის მეურნეობაში ცხოვრობს და ყოველდღე დადის კოლეჯში. პირველად ოფისის მენეჯერის პროგრამაზე ისწავლა, შემდეგ აღმოაჩინა, რომ ბებოსგან კერვა-ქარგვის ნიჭი გამოჰყვა (პაპაც ქუდების მკერავი ყოფილა), თავადაც აინტერესებდა ეს საქმე, კოლეჯსაც კარგად იცნობდა და გადაწყვეტილების მისაღებად ბევრი არ უფიქრია. „თავიდან ხომ მომწონდა, მაგრამ, რაც მეტი ვისწავლე, უფრო და უფრო დავინტერესდი სამკერვალო საქმით. პანდემიამ ცოტათი კი გაახანგრძლივა სწავლის პროცესი, მაგრამ ონლაინ მხოლოდ ინგლისური, სამოქალაქო განათლება, კომუნიკაცია და მეწარმეობა გვიტარდებოდა, დანარჩენი მოდულები პირისპირ გავიარეთ თანამედროვე მანქანა-დანადგარებით აღჭურვილ კაბინეტებში. უკვე შევკერეთ ქალის სამოსი და მამაკაცის ტანსაცმელზე გადავედით, პარალელურად, ეროვნული სამოსის კერვას ვსწავლობ, ქარგვასაც გავდივართ, მოუთმენლად ველოდები, როდის დავიწყებთ ოქრომკერდით ქარგვას. ჯგუფში 10-ნი ვართ. ხშირად ვსაუბრობთ სამომავლო გეგმებზე, გვინდა გარკვეული დრო, დამთავრების შემდეგ, ატელიეებში ვიმუშაოთ და გამოცდილება შევიძინოთ, შემდეგ კი იქნებ საკუთარი საქმის წამოწყებაც შევძლო. ბებო ძალიან მიწყობს ხელს, პლასტმასის საოჯახო მანქანაც კი მიყიდა, თანამედროვე ძალიან ძვირია, ეს მერე, როცა ფინანსები მექნება. მანამდე, ყოველდღიურად, ახალ-ახალ რამეებს ვსწავლობ. ჩვენს პედაგოგს უნდა, რომ ჩვენი საბოლოო ნამუშევრებით გამოფენა მოგვიწყოს. მინდა, ეს ნიმუშები საუკეთესო იყოს მათ შორის, რაც აქამდე შემიკერავს“.
როგორც ჩანს, ქეთევანი ზოგადად ინტერესიანი ადამიანია, სულ ცდილობს ყველა შესაძლებლობა, რაც მიეცემა, მაქსიმალურად გამოიყენოს. როცა გრაფიკული დიზაინის უფასო კურსებს სთავაზობდნენ დევნილ გოგონებს, არც კი იცოდა რა იყო ეს, ინფორმაცია მოიძია და მიხვდა, რომ სწორედ ისაა, რაც მომავალ საქმიანობაში აუცილებლად წაადგებოდა. ისეთი მონდომებით შეუდგა სწავლას, რომ 15-დან 5 საუკეთესოს შორის მოხვდა და ჯეოლაბში ანაზღაურებადი სტაჟირება გაიარა. „ლოგოების და პოსტერების გაკეთება ვისწავლე. მე გორის უნივერსიტეტის ლოგოს სამუშაო ვერსია ავაწყვე გრაფიკოს-დიზაინერის მენტორობით, ძალიან საინტერესო სამუშაოა. ახლა შემიძლია, თარგი ხელით კი არ გამოვჭრა, გრაფიკულად გავაკეთო და ამოვბეჭდო, მომავალში პრინტერის ყიდვაც მინდა, იმედია, მექნება ამის ფინანსური შესაძლებლობა, მით უმეტეს, რომ იუთუბიდან ბევრი რამის სწავლა და გაკეთება შეიძლება“. ახლა ქეთევანი პასუხს ელოდება, მკერავის დამხმარის ვაკანსიაზე გასაუბრება გაიარა, თუ გაუმართლებს და აიყვანენ, ძალიან კარგი იქნება დამწყები სპეციალისტისთვის, თუნდაც მცირე ანაზღაურებით. „უნივერსიტეტზე არ ვფიქრობ. საყვარელი საქმე ვიპოვე და ვსწავლობ. მინდა, არჩეულ პროფესიაში დავოსტატდე, ჩემი კოლეჯი ამ სურვილის ასრულებაში ყოველმხრივ მეხმარება“
♦ ♦ ♦
კოლეჯი „განთიადი“, როგორც გითხარით, მულტიპროფილურია და დუალურ პროგრამებს ახორციელებს. სასოფლო-სამეურნეო მიმართულების ყველა განხრაზე კონკურსიც ყოველთვის დიდია, საკუთარი მეურნეობა კი არ აქვთ. ხიდისთავის პროფესიული სასწავლებლიდან მხოლოდ სახელოსნოები გადმოეცათ, უზუფრუქტის წესით, მიწები კი კერძო საკუთრებაშია და ბუნებრივია, მათი სარგებლობის უფლება კოლეჯს არ აქვს; არც კამპუსი აქვს, თუმცა საჭიროება არის, რადგან სტუდენტები მხოლოდ შიდა ქართლიდან კი არა, დასავლეთ საქართველოდანაც არიან. ძირითადი კონტინგენტი 9-კლას დამთავრებულებსა და მოკლევადიან პროგრამებზე მოდის. კოლეჯს სკოლებთან საპროფორიენტაციო მუშაობის კარგი გამოცდილება აქვს: „პანდემიის გამო წელს ვერ შევედით სკოლებში, — გვეუბნება ქალბატონი ანა, – ადრე კოლეჯში მოგვყავდა IX-XII კლასების მოსწავლეები და პრაქტიკულ მეცადინეობებს ვასწრებდით. შრომის გაკვეთილებიც ძალიან კარგი პრაქტიკაა, როგორც აპლიკანტებთან გასაუბრებისას ვარკვევდით, ბევრი სწორედ ამ გაკვეთილებით დაინტერესდა ამა თუ იმ პროგრამით. განსაკუთრებული კონკურსია აიტი პროფესიებზე, რაც IV საფეხურზე ისწავლება, ჩვენ კი უმეტესობა III საფეხურის პროგრამები გვაქვს. ვფიქრობთ, მესამე საფეხურზეც ჩავაშენოთ ისეთი პროფესიები, რაც თანაბრად დააინტერესებთ გოგონებსაც და ვაჟებსაც, თორემ წელს, ინტეგრირებული კურსით, მიღება მხოლოდ შემდუღებელზე იყო და არ გაგვკვირვებია, რომ 10 ადგილზე მხოლოდ 5 სტუდენტი ჩაირიცხა. შეთავაზებული პროგრამა აუცილებლად ინტერესს უნდა იწვევდეს ახალგაზრდებში, სხვანაირად ვერ მოიზიდავ. ამ მიმართულებით უნდა ვიმუშაოთ და ისეთი პროფესიები შევთავაზოთ, რომ სწავლაც საინტერესო ოყოს და შრომის ბაზრის მოთხოვნასაც აკმაყოფილებდეს. კოლეჯის წინსვლისა და განვითარებისთვის სიახლეებზე ორიენტირება აუცილებელი პირობაა.“
ანა ფირცხალაიშვილი
