ამის შესახებ ირინა აბულაძემ რეფორმის ფარგლებში გამართულ პრეზენტაციაზე ისაუბრა: „მიუხედავად იმისა, რომ დღეს გამოცდებზე ვსაუბრობდით, აუცილებელია ცვლილება სისტემური ცვლილების ჭრილში წარმოვიდგინოთ, რადგან მხოლოდ გამოცდის ცვლილება არაფერს მოგვცემს, ისევე როგორც არაფერი არ მოგვცა თავის დროზე კონკრეტული მიზნისთვის შემოღებულმა საატესტატო გამოცდების სისტემამ. ბევრი მონაცემი გავაანალიზეთ და ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი მათ შორის სკოლის მიტოვების ყველაზე მაღალი მაჩვენებელია, რომელიც განსაკუთრებით მე-10 კლასში ფიქსირდება. თავისთავად, ეს რაღაცაზე მეტყველებს და აუცილებლად სჭირდება მიზეზებს გამოკვლევა. თუმცა, ჩვენი საინფორმაციო სისტემა იმის შესაძლებლობას მაინც იძლევა, დავინახოთ, ძირითადად, რის საფუძველზე ხდება მოსწავლის მიერ სკოლის მიტოვება. რასაკვირველია, ასეთი მშრალი პასუხი მიზეზების შესახებ სრულ ინფორმაციას ვერ გვაძლევს, მაგრამ, ერთი დეტალი ძალიან ნიშანდობლივია — მიტოვების მაჩვენებლის ზრდა სკოლაში საგამოცდო პერიოდს ემთხვევა.“
მინისტრის მოადგილე იხსენებს შემთხვევებს, როცა გამოსაშვებ გამოცდებზე ჩაჭრის გამო დირექტორებს ათავისუფლებდნენ და ამბობს, რომ ეს შიში და დაძაბულობა კატის გამოცდებს დღემდე მოჰყვება. „სკოლა, პრაქტიკულად, კედელთანაა მიყენებული. რასაკვირველია, მისი პასუხისმგებლობა მართლაც ძალიან მაღალი უნდა იყოს, მაგრამ სწავლის პროცესში და არა გამოცდების შედეგებთან მიმართებაში. ამიტომ მნიშვნელოვანია, სკოლა სასწავლო პროცესზე, კარგ გაკვეთილზე ორიენტირდეს და არა კატის გამოცდების შედეგზე. გვაქვს ინფორმაცია ძალიან ბევრი ცუდი შემთხვევების შესახებაც. მაგალითად, მასწავლებლებს, განსაკუთრებით ქალაქებში, სკოლებთან ახლოს, აქვთ სარეპეტიტორო სივრცეები და საკუთარ მოსწავლეებს გარკვეული საფასურით ამზადებენ გამოცდებისთვის. ამით იმის თქმაც მინდა, რომ, სამწუხაროდ, საგამოცდო სისტემამ ბევრი სიმახინჯე წარმოშვა. თავისთავად, ძალიან მნიშვნელოვანია, რომ მოსწავლე სისტემიდან არ გავიდეს, სამწუხაროდ, მოსწავლეთა სკოლიდან გადინების ერთ-ერთ მიზეზად გამოცდების ვერდაძლევაც მიიჩნევა. ერთ-ერთი პრეზენტაციისას ვთქვით, რომ 5-6-წლიანებისთვის, 2022 წლისთვის, სკოლამდელი მოსამზადებელი პროგრამები უნივერსალური უნდა გავხადოთ, რაც გულისხმობს დამატებით ერთ წელს ქვემოთ. ცვლილებით, რომელსაც გთავაზობთ, სავალდებულო საბაზო განათლების 9-წლიანი სწავლებიდან 10-წლიან სწავლებაზე გადავდივართ (ამას ძალიან ბევრი ქვეყანა აკეთებს. არსებობს საერთაშორისო კვლევებიც, რომ ერთი წლით მეტი დაყოვნება ფორმალურ საგანმანათლებლო სივრცეში, მინიმუმ, 9 პროცენტით მაღალ შემოსავალს უდრის მომავალში). რასაკვირველია, ცვლილებას თავისი მიზეზები აქვს, მათ შორის, მაგალითად, 9-კლასდამთვრებულ მოსწავლეს არც ასაკობრივი და არც აკადემიური მზაობა არ გააჩნია იმისთვის, რომ სწორი გადაწყვეტილება მიიღოს — გადავიდეს პროფესიულ პროგრამაზე თუ გააგრძელოს სკოლაში, შემდეგ საფეხურზე სწავლა. ამას ისიც ემატება, რომ მას წინ გამოცდების ჩაბარება უწევს, რომლისთვისაც უნდა მოემზადოს. თუ მომზადების თავი არ აქვს, ურჩევნია სკოლა მიატოვოს ან სცადოს ბედი. ასეთი მოსწავლე ხშირად მეთერთმეტე კლასში იჭრება გამოცდაზე და უწევს კლასის გამეორება ან რაღაცნაირად გადადის შემდეგ კლასში და მერე იქ იჭრება გამოცდებზე. საბოლოო ჯამში, შედეგად გვაქვს ის, რომ დღეს, ჩვენი მოსახლეობის საერთო ციფრიდან, მილიონამდე ეკონომიკურად პროდუქტიული ადამიანი დაუსაქმებელია. რატომ? იმიტომ, რომ ან არასრული განათლება აქვს სკოლის დონეზე ან უმაღლესის განათლება აქვს, რომელსაც ვერ იყენებს დასაქმებისთვის და ა.შ.“
მისვე განმარტებით, 10 წლამდე საბაზო განათლების გაზრდა ნიშნავს, რომ სახელმწიფო იღებს ვალდებულებას, იმ 13 პროცენტზე მეტ მოსწავლეს, რომელიც ყოველწლიურად ტოვებს სკოლას მეათე კლასში, მისცეს საფუძვლიანი ზოგადი განათლება და აუცილებლად უზრუნველყოს მისი ინფორმირებული გადაწყვეტილების მიღების შესაძლებლობა.
ირინა აბულაძემ პრეზენტაციაზე კიდევ ერთ სიახლეზე ისაუბრა, რომელიც საშუალო საფეხურისა და პროფესიული განათლების ინტეგრაციის შესაძლებლობას მოგვცემს. ის ამბობს, რომ საბაზო საფეხურიდან პროფესიულ განათლებაში იმიტომ ვერ გადადიოდნენ, რომ ატესტატს ვერ იღებდნენ და ჩიხში ექცეოდნენ: „საბაზო საფეხურის 10-წლიან სისტემაზე გადასვლა იმის შესაძლებლობასაც მოგვცემს, რომ მოსწავლე, რომელიც საბაზო ცოდნას მიიღებს მე-10 კლასის ჩათვლით, შეუძლია უკვე დასაქმების ბაზარზე გავიდეს ან კოლეჯში წავიდეს. იქ, სადაც ამის სურვილი და შესაძლებლობა იქნება მოხდება მათი ინტეგრაცია პროფესიულ კოლეჯებში და რაც მთავარია, მოსწავლე, რომელიც პროფესიულზე ჩააბარებს ატესტატსაც აიღებს. ეს მნიშვნელოვანია, რადგან ამით მივცემთ უფლებას, სურვილის შემთხვევაში, სწავლა გააგრძელოს როგორც მოკლე ციკლის საბაკალავრო, ორწლიან პროგრამებზე (რომელიც, ასევე, სიახლეა), ისე სრულ საბაკალავრო პროგრამებზე.“
ამბობს, რომ რეალურად დაწყებითიდან საბაზო საფეხურზე გადასული მოსწავლეების აკადემიური მდგომარეობა უცნობია, არადა, „ჩვენი ესგ განვითარებადია და მის მიერ დადგენილი კომპეტენციები ბოლომდე უნდა ვითარდებოდეს. შესაბამისად, თუკი მოსწავლეს დაწყებით საფეხურზე კომპეტენციების განვითარების შესაბამისი დონე არ ექნება მიღწეული, ის ვეღარც საბაზოზე განვითარდება. ამ მიმართულებით ვმუშაობთ მსოფლიო ბანკთან ერთად და დიდი იმედი გვაქვს, რომ ზაფხულიდან ჩაერთვება შეფასებების ნაწილში, რაც ძალიან დაგვეხმარება პრობლემის მოგვარებაში. ჩვენი მოსწავლეების რეალური შედეგები გვეცოდინება და მხოლოდ საერთაშორისო შეფასებების ანგარიშებიდან აღარ გავიგებთ, რას შვებიან მეოთხე და მერვეკლასელები, რომლის ანგარიშები ოთხ წელიწადში ერთხელ ქვეყნდება და ამ შედეგების გასაუმჯობესებლად ვერაფერს ვაკეთებთ.“– აღნიშნა ირინა ალუბაძემ.
ლალი ჯელაძე
