ამერიკის შეერთებულ შტატებში განათლების სისტემის სტრუქტურა ქვეყნის შიგნით ძალზე მრავალფეროვანი და ცვალებადია, პროგრამების ფართო არჩევანს სთავაზობს მოსწავლეებს და სტუდენტებს. აშშ ბევრს ხარჯავს განათლებაზე და განსაკუთრებულ ადგილს ანიჭებს მას.
განვიხილავთ რამდენიმე ფაქტს ამერიკული განათლების სისტემის შესახებ.
- შეფასების სისტემა
შეფასების სისტემა საკმაოდ ფართოა და დეტალური:
A – უმაღლესი შეფასებაა და ვარირებს 90%-იდან 100% მდე;
B – საშუალო ქულაზე მაღალი – 80%-89%
C – საშუალო დონე – 70%-79%
D – გამსვლელი ქულა – 56%-79%
F – არადამაკმაყოფილებელი შეფასება აღნიშნავს, რომ მოსწავლემ უფრო გულმოდგინედ უნდა იმეცადინოს.
შეფასება, ამერიკული სტანდარტით (GPA), ხდება საშუალო ქულით, რომელიც აჩვენებს, რომელ ტიპს მიეკუთვნება მოსწავლე ან სტუდენტი. GPA-ს ითვალისწინებენ სტიპენდიის დანიშვნისას, კლუბში გაწევრიანებისას ან სხვა სკოლაში გადასვლისას.
- ხელისუფლების მონაწილეობა
განათლებასთან დაკავშირებით ამერიკული სახელმწიფო და ეროვნული მთავრობა ძალაუფლებას ინაწილებენ, კონტროლის უმეტესი ნაწილი სახელმწიფოს ხელშია. ფედერალური მთავრობა კონტროლს განათლების ამერიკული დეპარტამენტების მეშვეობით ახორციელებს.
აშშ პირველ ადგილზეა ერთ მოსწავლეზე დახარჯული თანხის რაოდენობით. ეს, პირველ ყოვლისა, სახელმწიფო სკოლებს შეეხება. კოლეჯებში სტუდენტის სწავლისთვის განკუთვნილი თანხა შუაზეა გაყოფილი, ნახევარს განათლების სამინისტრო გამოყოფს, ნახევარს – კომერციული ორგანიზაციები.
- სასწავლო პროგრამა
ქვეყანაში უამრავი და მრავალფეროვანი პროგრამაა, რომელიც ეფუძნება მაღალ სტანდარტებს ყველა საგანში. ისინი აკრედიტებულია ისეთი ცნობილი ჯგუფების მიერ, როგორიცაა საერთაშორისო სასკოლო საბჭო და ახალი ინგლისის სკოლებისა და კოლეჯების ასოციაცია.
ამერიკული სასწავლო პროგრამის დამახასიათებელი ფაქტორებია:
♦ ამ პროგრამებს ამერიკული სკოლები მთელ მსოფლიოს სთავაზობენ;
♦ ფართო, დაბალანსებული სისტემა სტუდენტზეა ორიენტირებული;
♦ სისტემას აქვს სტანდარტული ტესტი, რომელიც მთელ მსოფლიოში ტარდება.
- ტესტირება და შემოწმება
ფართოდ გამოიყენება SAT (Scholastic Aptitude Test — სასწავლო უნარების ტესტი) და რამდენიმე დამატებითი ტესტი უნივერსიტეტში შესასვლელად, ეს სისტემა აღიარებულია აშშ-სა და კანადაში.
წინასასკოლო კლასში, როცა ბავშვი იწყებს ასოების, ციფრების შესწავლას და კითხვას, მიღებულია თამაში და სოციალური ურთიერთქმედება. ტესტები ბარდება სწავლის ბოლო კვირაში, რადგან გამოცდები ყველა ეტაპზე იცვლება.
- განათლების სტრუქტურა
სკოლა 12-წლიანია. ბავშვები სკოლაში 6 წლის ასაკში შედიან. დაწყებითი სკოლა 5 ან 6-წლიანია, ამის მერე ორი პროგრამაა – საშუალო კლასებისა და უფროსი კლასების. სერტიფიკატი გაიცემა 12 კლასის დამთავრების შემდეგ და ახალგაზრდები სწავლას კოლეჯში ან უნივერსიტეტში განაგრძობენ.
- მოქნილობა
ამერიკულ განათლების სისტემაში დასაშვებია გარკვეული მოქნილობა კურსის არჩევისას, განსაკუთრებით, კოლეჯებში. იმ მოსწავლეებს, ვისაც სკოლაში სიარული არ შეუძლიათ, უფლება აქვთ, სახლში ისწავლონ, რადგან შინ სწავლებისთვის სპეციალური პროგრამა არსებობს.
- სასწავლო წელი
სასწავლო კალენდარი აგვისტოს შუა რიცხვებიდან სექტემბრის შუა რიცხვებამდე იწყება და მაისის შუა რიცხვებიდან ივნისის შუა რიცხვებამდე მთავრდება. საშობაო (ზამთრის) არდადეგები გრძელდება 1-3 კვირას.
უმაღლესი განათლების სისტემაში სხვადასხვაგვარი მოდელებია. სემესტრული სისტემა სასწავლო წელს ორ ნაწილად ყოფს და თითო სემესტრი 15-16 კვირა გრძელდება.
გარდა ამისა, არსებობს მეოთხედური სისტემაც — სასწავლო წელი გაყოფილია სამ ნაწილად (მეოთხედებად), რომლებიც 10 კვირა გრძელდება. მეოთხე მეოთხედი არ არის სავალდებულო. ზამთრის არდადეგები შემოდგომისა და ზამთრის მიჯნაზეა, საგაზაფხულო – ზამთრისა და გაზაფხულის მიჯნაზე.
- შინ სწავლება
შინ სწავლება იურიდიულად აღიარებულია და სახელმწიფო არეგულირებს. ხშირ შემთხვევაში, სწავლებას მშობლები ხელმძღვანელობენ, მაგრამ უმეტესად რეპეტიტორს ქირაობენ. შინ სწავლების მიზეზები დაკავშირებულია უსაფრთხოებასთან და სოციალურ გარემოსთან ადგილობრივ სახელმწიფო სკოლებში.
- აკადემიური შეფასებების რეჟიმი
განათლების ამერიკული სისტემა მოსწავლეების მოსწრებას, ყოველწლიურად, კურსდამთავრებულთა რაოდენობით ზომავს და აფასებს.
- სასკოლო საათები
ამერიკული სკოლების დიდ ნაწილში მოსწავლეები სკოლაში კვირაში 5 დღე დადიან, ორშაბათიდან პარასკევის ჩათვლით, წელიწადში 9 თვის განმავლობაში. სრული სასწავლო დღე 7-8 საათს გრძელდება, სადილისა და კლასგარეშე მეცადინეობის ჩათვლით.
Current School News-ის მასალების მიხედვით მოამზადა ნინო მეტრეველმა
