ნინო ბერიანიძე
სსიპ ბოლნისის მუნიციპალიტეტის ტალავერის საჯარო სკოლის კონსულტანტი მასწავლებელი
რთულია საკუთარ თავზე წერა, მითუმეტეს, რომ არ მინდა პათეტიკურად ჟღერდეს, მაგრამ თითოეული ის მომენტი, რომლისგანაც ჩემი მასწავლებლობის ამბავი აიკინძა, იმდენად მნიშვნელოვანია ჩემთვის, მიჭირს მხოლოდ რამდენიმე გამოვყო.
ერთი შეხედვით, ყველაფერი facebook-ის ერთი ჩვეულებრივი პოსტით დაიწყო.
2013 წლის გაზაფხულზე, facebook-ზე ვნახე „სიქა – საგანმანათლებლო ინიციატივების ქართული ასოციაციის“ პოსტი, რომ Youth In Action საქართველოს მოქალაქე ორ მასწავლებელს ან ტრენერს 10-დღიან საერთაშორისო ტრენინგში მონაწილეობის შესაძლებლობას სთავაზობდა. ელვის სისწრაფით შევსებულ აპლიკაციასა და პასუხის მიღებამდე მღელვარებას არ აღვწერ, მაგრამ ეს ნამდვილად გარდამტეხი მომენტი იყო ჩემს კარიერაში. მანამდე, 2007 წლიდან, ილიას უნივერსიტეტსა და ჩაღლარის ნიკოლოზ წერეთლის საერთაშორისო სკოლაში ვმუშაობდი.
ამ ტრენინგიდან დაბრუნებულმა კი აბსოლუტურად ზუსტად ვიცოდი, რომ დედაქალაქიდან არაქართულენოვანი მოსახლეობით კომპაქტურად დასახლებულ სოფელში წავიდოდი სამუშაოდ. მთელი წელი ვემზადებოდი: იმ წელს უნივერსიტეტშიც პირველად შევედი არაქართულენოვანი სტუდენტების ჯგუფებთან და ჩემს მაშინდელ სკოლაშიც, პირველად, გამიზნულად, შევედი პირველ კლასში. მინდოდა, ყველა ასაკობრივ ჯგუფთან მუშაობის გამოცდილება მქონოდა.
და, როდესაც მასწავლებლის სახლმა კონკურსი გამოაცხადა ამ პროგრამაში მონაწილეობისთვის, აბსოლუტურად მზად ვიყავი.
მიმაჩნია, რომ გამიმართლა იმაშიც, რომ პროგრამაში არაჩვეულებრივი ადამიანები და პროფესიონალები გავიცანი და იმაშიც, რომ ძალიან კარგ სოფელში, ძალიან კარგ სკოლაში აღმოვჩნდი.
ცალკე ამბავია ტალავერში მუშაობის პირველი წელი. იმის მიუხედავად, რომ სოფელში მხოლოდ რამდენიმე ადამიანმა იცოდა სალაპარაკო ქართული და მე კი – მხოლოდ თითზე ჩამოსათვლელი აზერბაიჯანული სიტყვები და არასდროს არ შემეძლო არსად, საკუთარი სახლის გარდა, ცხოვრება (აი, დეიდასა და ბებიასთანაც კი), მაინც სოფელში, უცხო ოჯახში ცხოვრება გადავწყვიტე. მაშინ მხოლოდ ერთი, მეთორმეტე კლასი მებარა და სამუშაო კვირის თითოეული დღის თითოეულ თავისუფალ წუთს მათთან ერთად ვატარებდი. გაკვეთილების შემდეგ, ხან ისინი მათვალიერებინებდნენ სოფელს, ხან მე დამყავდა ბოლნისსა და კაზრეთში, რომელსაც მეც მათთან ერთად ვეცნობოდი.
ცხადია, ვიცი, რომ ჩემგანაც ბევრი ისწავლეს. ჩემმა მაშინდელმა მასპინძელმა გოგონამ, რომელიც XII კლასის მოსწავლე იყო, სასწავლო წლის ბოლოს, მითხრა: „მას, ნეტავ ახლა კი არა, მე-7 კლასში რომ ვიყავი, მაშინ მოსულიყავითო“, მაგრამ თვითონაც არანაკლები ცოდნა მომცეს. მათთან ერთად და მათ გამო, საკუთარ თავში ისეთი უნარები ვიპოვე, რომელთა არსებობის შესახებ წარმოდგენაც არ მქონდა. მაგალითად, მანამდე არასდროს მივლია ავტოსტოპით, არ მივლია კილომეტრები, ქარსა და წვიმაში, თბილისში ტრენინგზე დასასწრებად რომ ჩამოვსულიყავი და არც არასდროს მიმიღია ქალაქის ცენტრში გამართულ ფლეშმობში მონაწილეობა.
ბუნებრივია, ყველაფერი მხოლოდ სახალისო და გასართობი არ ყოფილა. როგორც მასწავლებელს, რამდენიმე დიდი გამოწვევა შემხვდა. პირველი – სახელმწიფო ენის არცოდნა და გაზეპირებული უემოციო ფრაზა: „უნდა ვისწავლო ქართული იმიტომ, რომ საქართველოში ვცხოვრობ“; მეორე – ის უნდობლობა, რასაც ადამიანების უმეტესობა აგებებს ხოლმე უცნობსა და განსხვავებულს. მეათე წელია უკვე ამ სკოლაში ვმუშაობ და ზოგ რამეში ახლა მიტყდებიან თანამშრომლები, თურმე როგორი ეჭვით გვიყურებდნენ სოფელში მე და სწავლების ჩემს სტილს: ბავშვებთან ერთად სოფელში ხეტიალს, გაკვეთილების დროს ეზოში „თამაშს“, საკლასო ოთახში წრიულად დალაგებულ მერხებსა და კლასიდან გამოსულ ჯგუფური მუშაობის თანმხლებ ხმაურს, გაკვეთილებზე ლეპტოპითა და ტელეფონით შესვლას. ის კი არა, თურმე ჩემს კომპეტენციასაც კი აყენებდნენ ეჭვქვეშ, გაკვეთილის დროს ტელეფონით „თამაშის“ გამო.
მე კი, მაშინაც და ახლაც, სულ ის მაქვს მხედველობაში, რომ ჩემი მოსწავლეებისთვის ქართული ენის სწავლა დადებით ემოციებთან იყოს ასოცირებული. ცხადია, ყველაფერი ყოველთვის ისე არ გამოდის, როგორც ვინატრებდი, მაგრამ ვცდილობ, რაც შეიძლება ნაკლები „უნდა“ და რაც შეიძლება მეტი „მინდა“ იყოს ჩემს გაკვეთილებთან დაკავშირებული. ლოგიკურია, რომ ბიჰევიორიზმი, რაღაც დოზით, აუცილებელია სასკოლო გარემოში, ხშირად განმეორებადი საგაკვეთილო აქტივობების სწავლის ჩვევად გარდასაქმნელად, მაგრამ მიმაჩნია, რომ სწავლებაში წამყვანი ჰუმანიზმი და კონსტრუქტივიზმი უნდა იყოს.
პირადი მაგალითით და გამოცდილებით გაცილებით უკეთ და მყარად ისწავლება, ვიდრე კათედრიდან ქადაგებით. ვერავინ გადამაფიქრებინებს, რომ ბოლნისში, სხვა თანატოლებთან ერთად, საზოგადოებრივი სივრცის დასუფთავებაში გატარებული ერთი დღე ნაკლებად მნიშვნელოვანია, ვიდრე მთელი კვირა მერხთან ჯდომა და მასწავლებლის მოსმენა, ან რომ ქართულენოვან ოჯახში გატარებული რამდენიმე დღე ვერ გადაწონის მთელი თვის განმავლობაში სახელმძღვანელოდან უცხო სიტყვების გადმოწერასა და უშეცდომოდ დაზეპირებას.
ჩემთვის ყველაზე სასიამოვნო ის მომენტებია, როდესაც ჩემი მოსწავლეების პატარ-პატარა აღმოჩენებს დავიჭერ ხოლმე, ფორმალურ ან არაფორმალურ გარემოში. აი, როდესაც, რაიმე თემაზე მუშაობის დროს, თვალებში მიხვედრილობის ნაპერწკლები აენთებათ და „aha, anladım” („აჰა, გავიგე“) მესმის. გაგებით კი ჩემი მოსწავლეების თაობა ყველაფერს უკეთ იგებს და იჭერს, ჩემს თაობასთან შედარებით. უფრო ჭკვიანები და თავისუფლები არიან. მთავარია, ჩვენ დავეხმაროთ, ზოგჯერ კი ხელი არ შევუშალოთ საკუთარი თავისა და საკუთარი ინდივიდუალიზმის განვითარებაში და განათლების სისტემაში განხორციელებულმა რეფორმებმა კი მათი სასწავლო მოტივაცია ასტიმულიროს.
