მაია ვახტანგიშვილი
სსიპ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ კიროვაკანის საჯარო სკოლის კონსულტანტ-მასწავლებელი
მაია ვარ, ვახტანგიშვილი. ჯავახეთში დაბადებული, გაზრდილი, 30-წლიანი სამუშაო გამოცდილებითა და ბევრი გეგმებითა და მიზნებით.
1994-2000 წწ. ვისწავლე თსუ-ს ახალციხის ფილიალში, ფილოლოგიის ფაკულტეტის ქართული ენა-ლიტერატურის სპეციალობაზე. პარალელურად დავიწყე მუშაობა მშობლიურ სოფელში, ხოსპიოში, დაწყებითი კლასების მასწავლებლად. ეს ჩემთვის დიდი გამოწვევა იყო, ვინაიდან იმ გარემოში მიწევდა ყოფნა, სადაც ჩემი პედაგოგები უკვე ჩემი კოლეგები იყვნენ. მადლიერებით გავიხსენებ მათ დამოკიდებულებას ჩემ მიმართ, დახმარებასა და თანადგომას. მას შემდეგ მომიწია კიდევ სხვა, ორ ქართულ სკოლაში მუშაობა, ქართული ენის მასწავლებლად.
2013 წლიდან კი ვარ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ კიროვაკანის სომხურენოვან სკოლაში ქართული ენის მასწავლებელი. 2014 წელს ჩავერთე პროგრამაში „არაქართულენოვანი სკოლების მასწავლებლების პროფესიული განვითარების პროგრამა“. კადრების შერჩევის მიზნით, ჩატარდა კონკურსი, რომელიც საკმაოდ რთულ ეტაპებთან იყო დაკავშირებული. პირადი ამბიციური სურვილის, მეგობრების რჩევით, პროგრამის მაშინდელ მენეჯერთან, ქ-ონ თამარ კეკელიძესთან პირველი შეხვედრის შემდეგ მიღებული შთაბეჭდილებებით, გავბედე და შევავსე განაცხადი. კონკურსის მოთხოვნებიდან გამომდინარე, იმავე წელს ჩავაბარე მასწავლებლის სასერტიფიკაციო გამოცდაც ქართულ ენაში.
დღეს ვარ ამ პროგრამის მასწავლებელი, სტატუსით – წამყვანი.
სკოლა, გარემო, ბავშვები, თემი , დამოკიდებულებები… კიდევ ბევრი სიტყვა და განცდა შეიძლება ჩამოვთვალო, რომელიც იმ დღიდან თავში მიტრიალებს, როდესაც გავიაზრე ჩემი წილი პასუხისმგებლობა, რომელიც ჩემს საქმიანობასთან მაკავშირებს. უმთავრესი ფაქტორი, რომელიც ცალსახად დამეხმარა, სომხურენოვან გარემოში მუშაობასა და მეგობრობაში, არის ის, რომ ჯავახეთი ჩემი მშობლიური რეგიონია, კარგად ვიცნობ აქაურ მოსახლეობას, სპეციფიკას, ტრადიციებს და ურთიერთობის ფორმულებს.
ჩემი ემოცია ჯავახურია, მშობლიურია.
თუმცა, არაქართველ ბავშვებთან მუშაობა, მოითხოვს გარკვეულ და მრავალფეროვან ცოდნას, ეტაპებს, რომელსაც ერთად ვახორციელებთ, ვამუშავებთ, ვალაგებთ და ვფიქრობ, მეგობრულად ვთანამშრომლობთ. მე მყავს ბევრი პატარა მეგობარი, თავიანთი საინტერესო იდეებით, ფანტაზიებით, სამყაროთი… ისინი მე მთვლიან მეგობრად, მიზიარებენ საკუთარ ფიქრებს, მენდობიან, ეს ჩემთვის დიდი ენერგიაა…
თავდაპირველად, რა თქმა უნდა, მქონდა სათანადო მეთოდური სიმწირეები, არამშობლიური ენის სწავლების მხრივ, თუმცა დამსაქმებელი პროგრამა ამ მიმართულებით ახორციელებდა და ახორციელებს მრავალფეროვან ტრენინგებს, რაც მეხმარება პროფესიულ განვითარებასა და პრაქტიკის გაუმჯობესებაში. პროგრამის მენეჯერი, ქ-ნი ნინო ბერიკაშვილი გვთავაზობს სიახლეებს, პროფესიული წინსვლისთვის სამუშაო შეხვედრებს, ტექნოლოგიური თვალსაზრისით რესურსების შექმნის და გამოყენების საშუალებებს, რაც მიმარტივებს პროგრამული მასალის სათანადო დონეზე ადაპტირებას.
მასწავლებელთა პროფესიული განვითარების ცენტრი, ჩვენი მიზნობრივი პროგრამა და ხელმძღვანელობა, ამავე პროგრამაში დასაქმებული პედაგოგები, ჩვენ ყველა ვერთიანდებით ერთი მიზნის გარშემო, მრავალფეროვანი სტრატეგიული მიდგომებითა და წინგადადგმული ნაბიჯებით, რისი გამოხატულებაც არის ჩვენი მოსწავლეების წარმატებები და მოსახლეობიდან წამოსული დადებითი შეფასებები ქართული ენის სწავლების მიმართულებით.
პროგრამა, ამავდროულად, ახორციელებს მასწავლებლებისთვის ქართული ენის შესწავლას ენის ფლობის დონეების მიხედვით.
კიროვაკანის სკოლის დირექტორი, ბ-ნი პეტროს აკოპიანი და მასწავლებლები, ეტაპობრივად და აქტიურად, ჩაერთვნენ სახელმწიფო ენის შესწავლის კურსებში და წარმატებით გავიარეთ A1, A2, B1 დონე, რამაც კიდევ უფრო დაგვაახლოვა ერთმანეთს, რაც ძალიან მნიშვნელოვანი და სასიხარულო ფაქტია. ყოველთვის კარგად გამახსენდება ის წლები, როცა სხვადასხვა საგნის მასწავლებლები, მეორე ცვლაში, „მაია მასწავლებელოს“ მეძახდნენ. მეორე მხრივ, მიღებული ცოდნა მათ პროფესიულ განვითარებასა და სტატუსის ამაღლებაში დაეხმარათ.
მინდა აღვნიშნო, რომ გამიმართლა სკოლის კოლეგებსა და ხელმძღვანელობაში. ჩვენ ვართ მეგობრები, თანამშრომლები, ვატარებთ ინტეგრირებულ გაკვეთილებს, გვესმის ერთმანეთის, ჩვენ გვაქვს ნდობა და ამბიცია, დავეხმაროთ ერთმანეთს.
ასევე კარგად მაქვს გააზრებული, რამდენად დიდი და საპასუხისმგებლო საქმე მაკისრია. ყოველთვის ვცდილობ, დავგეგმო და ჩავატარო ხალისიანი გაკვეთილი მრავალფეროვანი აქტივობებით, ბავშვების ინტერესებზე მორგებული და ყოფითი ცხოვრებისთვის გამოსაყენებელი. თანამედროვე ბავშვი მეტ სიახლეს, მეტ ინფორმაციას ითხოვს. არ არის ადვილი, საპროგრამო თემა მიაწოდო, თავისი თემატური საკითხებით, არამშობლიურ ენაზე ისე, რომ მისთვის გასაგები და ინტერესზე მორგებული იყოს. ამაში მეხმარება ქართული ენის ახალი, ჩვენივე პროგრამის მასწავლებლების-ავტორების მიერ შექმნილი სახელმძღვანელოები, რომლებშიც ავთენტური თემებია ენობრივი თუ შინაარსობრივი დავალებებით, მრავლმხრივ ჭრილში განხილული ელემენტებით თუ კრიტიკული აზროვნების განვითარებაზე ორიენტირებული.
გავიხსენებ იმ პერიოდსაც, როდესაც პანდემიის დროს ონლაინ-რეჟიმში გვიწევდა გაკვეთილების ჩატარება. ეს დრო ბევრ გამოწვევასთან იყო დაკავშირებული, თუმცა — დაძლევადი. ამ პერიოდში დისტანციურად ჩავატარეთ რამდენიმე ღონისძიება, მათ შორის, რამდენიმე კლასის მოსწავლეთა ჩართულობით: 1 ივნისი, ბავშვთა უფლებების დაცვის დღე. თითოეულმა მოსწავლემ გააკეთა ვიდეოჩანაწერი ბუნებაში, სადაც გავააქტიურეთ ლექსები, ტექსტები, ფრაზები, სიმღერები, ცეკვები… საბოლოოდ, გავაერთიანეთ და გამოგვივიდა ერთი ძალიან ლამაზი ვიდეოჩანაწერი… რომელსაც ძალიან კარგად ვიხსნებთ, ვუყურებთ და ვაანალიზებთ ჩვენს შესაძლებლობებს.
გარდა ამ ყველაფრისა, მაინც დიდი ძალისხმევაა საჭირო, ვიზრუნო მოსწავლეთა არა მარტო ცოდნა-განათლებაზე, არამედ მათი მოქალაქეობრივი პასუხისმგებლობის ამაღლებაზე, უფლებებისა და თავისუფლების გააზრებასა და თანამედროვე ეპოქაზე მორგებული უნარების განვითარებაზე. ამ მიზნით, ხშირად ვიკრიბებით, სხვადასხვა კლასის მოსწავლეებთან ერთად, არაფორმალურ გარემოში. გვაქვს გაწერილი მიზნები, იდეები, რასაც მივყვებით და ვახორციელებთ ისეთ აქტივობებს, რაც ეხმარება მათ, იფიქრონ და თავისუფლად გამოხატონ საკუთარი აზრები, იმსჯელონ, შეძლონ არჩევანის გაკეთება, განვითარდნენ და ჩაერთონ დისკუსიაში.
ჩემმა მოსწავლეებმა იციან თავისუფლების არსი, გულწრფელად გამოხატავენ ფიქრებს ჩემთან, მე ვიცავ მათ ინტერესებს. მე ვუფრთხილდები ამ ურთიერთობას!
არაფორმალური შეხვედრების დროს, ჩვენ ვქმნით რესურსებს, ქართული ენის სხვა პედაგოგების – მედეია ოსიძისა და ნაირა ჯინისიანის ჩართულობით, ვატარებთ ღონისძიებებს, კონკურსებს, პროექტებს… ძალიან საინტერესო პროექტი გვქონდა ძალადობაზე, ჯანსაღ ცხოვრებაზე, ბავშვთა უფლებებზე… არაერთი სასკოლო კონკურსი თუ ოლიმპიადა, რომელშიც დიდი მონდომებით ერთვებიან… შევქმენით ძალიან საინტერესო დიდი წიგნი, საინტერესო დიალოგებითა და ნახატებით… მოსწავლე-ავტორებმა თავად მოიფიქრეს თემები, რომლებიც ამ რესურსში განვათავსეთ და რომელმაც დიდი მოწონება დაიმსახურა პრეზენტაციის დროს. ახლახან ჩავატარეთ ღონისძიება „პოეზია, უპირველეს ყოვლისა!“ – 21 მარტი, პოეზიის მსოფლიო დღე… გვაქვს გასვლები და ექსკურსიები, რომელსაც აქვს ასევე თავისი მიზნობრივი დატვირთვები.
ეს ყველაფერი აუცილებელია, ვინაიდან მხოლოდ საგაკვეთილო დრო ვერ გაზრდის ისეთ მოქალაქეს, რომელსაც ექნება მზაობა დამოუკიდებელი ცხოვრებისთვის, რომელსაც ეყვარება ქართული ენა და საქართველო.
მიხარია, რომ ჩვენი სკოლის კურსდამთავრებულები, უმაღლესი განათლების მისაღებად, ირჩევენ საქართველოს უნივერსიტეტებს. ეს უკვე ნიშნავს პროგრესს, ეს უკვე ნიშნავს ძალას, ეს უკვე ნიშნავს მათ პოზიტიურ განწყობას. სკოლის დამთავრების შემდგომაც მაქვს ურთიერთობა ყოფილ მოსწავლეებთან, მზად ვარ მათთვის ვიყო იმედი და უშუალო მეგობარი. მათ ეს იციან. დიდი იმედი მაქვს, მომავალშიც გადაიკვეთება ჩვენი საერთო ხედვები და გზები, საერთო ინტერესებსა და მიზნებზე მორგებული.
ხშირად მეკითხებიან: როგორ ახერხებ ბავშვებთან ასე დაახლოებას? ეს კითხვაც კი საკმარის სიხარულს მანიჭებს, ვინაიდან გარშემომყოფები ხედავენ ჩვენს დამოკიდებულებებს. სხვანაირად შეუძლებელია იყო მასწავლებელი, ბავშვი ვერ გაიგებს, არც ექნება სურვილი გაიგოს და ისწავლოს, თუ მოსწავლე-მასწავლებელს შორის იქნება ბარიერი. მე არ ვქმნი ასეთ ბარიერს, ხშირად ვჯდები მათ გვერდით მერხთან, ეს არის მარტივი საშუალება, იყვნენ გახსნილები, ლაღები და თავისუფლები ჩემთან. აი, მაშინ შევძლებთ ერთმანეთის მოსმენას, კითხვას-წერას, ლაპარაკს.
მაქვს ოცნება: ჩემს პატარა სკოლაში იყოს საკმარისი საკლასო ოთახები და მქონდეს ჩემი კუთხე, ოთახი, სადაც შევქმნით ისეთ გარემოს, რომ კოლეგებთან, მოსწავლეებთან ერთად ბევრი დრო გავატარო. ჩვენი გარემო იქნება მწვანე (სიცოცხლის) ფერი, იასამნისფერი (ინტელექტუალური) შტრიხებით. კარზე ეწერება „ქართული ჩვენთვის“. ჩვენ გვექნება უამრავი რესურსი, საინტერესო აქტივობები, წიგნის კითხვის დღეები, ფილმების ყურების დღეები, დისკუსია და ანალიზი, საუბრები ენაზე, ლიტერატურაზე, ხელოვნებაზე, ისტორიაზე… მჯერა, ჩემი მოსწავლეები თავად გააფორმებენ კედლებს, სკამებსა და მაგიდებს, საყვარელი ფერებითა და დიზაინით… მჯერა, ამისრულდება ეს ოცნება!
თუ იქნება სურვილი, ყველაფერი მიიღწევა! მე ვცდილობ, გაჩნდეს და გაფართოვდეს სურვილი, კიროვაკანის სკოლის მოსწავლეებმა ისწავლონ ქართული ენა, აუმაღლდეთ ცნობიერება, ხელი მიუწვდეთ ინფორმაციებზე სახელმწიფო ენაზე და გამოიყენონ, იყვნენ ტოლერანტი ადამიანები, რეალიზებული მოქალაქეები, აფასებდნენ დემოკრატიულ ღირებულებებს და შექმნან ჩვენი საქართველოს ღირსეული მომავალი.
ჩვენ ერთად გვიხარია ერთ ენაზე საუბარი!
(დაბოლოს, ვინც კი მიცნობს, ყველამ იცის ჩემი დამოკიდებულება მწვანე ფერის მიმართ. წლების წინ, როცა გარემონტდა კიროვაკანის საჯარო სკოლა, მწვანედ შეღებეს – კიდევ უფრო გამიმძაფრეს აქ მუშაობის სურვილი.)
განა შესაძლებელია არ გავუმართლო იმედები?!
