13 ოქტომბერი, კვირა, 2024

დე­ბა­ტე­ბის ხე­ლოვ­ნე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა სას­კო­ლო პრაქ­ტი­კა­ში

spot_img

ნინო უგრეხელიძე
სსიპ აკა­კი ჩხენ­კე­ლის სა­ხ. ქ. ხო­ნის №2 სა­ჯა­რო სკო­ლის ქარ­თუ­ლი ენი­სა და ლი­ტე­რა­ტუ­რის უფ­რო­სი მას­წავ­ლე­ბე­ლი, მა­გის­ტ­რის ხა­რის­ხი

 

 

2023 წლის შე­მოდ­გო­მა­ზე შე­სარ­ჩე­ვი კონ­კურ­სით მოვ­ხ­ვ­დი ორ­გა­ნი­ზა­ცია სა­ერ­თა­შო­რი­სო დე­ბა­ტე­ბის სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო ასო­ცი­ა­ცი­ის მი­ერ ორ­გა­ნი­ზე­ბულ პრო­ექ­ტ­ში „დე­ბა­ტე­ბი უკე­თე­სი გა­ნათ­ლე­ბის­თ­ვის“. რამ­დე­ნი­მეკ­ვი­რი­ა­ნი ტრე­ნინ­გ­კურ­სის გავ­ლის შემ­დეგ მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ვი­ღე სა­ჯა­რო დე­ბა­ტებ­ში, რო­მელ­შიც მო­ნა­წი­ლე­ობ­და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სხვა­დას­ხ­ვა რე­გი­ო­ნი­დან შერ­ჩე­უ­ლი სკო­ლე­ბის ათო­ბით მას­წავ­ლე­ბე­ლი. დე­ბა­ტე­ბის ხე­ლოვ­ნე­ბის შეს­წავ­ლამ და მის­მა პრაქ­ტი­კა­ში გა­მო­ყე­ნე­ბამ კი­დევ ერ­თხელ და­მარ­წ­მუ­ნა რა მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნია, პრობ­ლე­მის გა­დაჭ­რი­სას, და­გეგ­მილ აქ­ტი­ვო­ბებ­ში დე­ბა­ტე­ბის რო­ლი.

აღ­ნიშ­ნუ­ლი კურ­სის გავ­ლის შემ­დეგ სკო­ლა­ში შევ­ქ­მე­ნი დე­ბატ­კ­ლუ­ბი, რო­მელ­შიც გა­ერ­თი­ან­დ­ნენ სხვა­დას­ხ­ვა კლა­სის მოს­წავ­ლე­ე­ბი.  სპე­ცი­ა­ლუ­რი პროგ­რა­მის გავ­ლის შემ­დეგ, მათ შეძ­ლეს და­უფ­ლე­ბოდ­ნენ პრობ­ლე­მის გა­დაჭ­რი­სას გზე­ბის ძი­ე­ბის, არ­გუ­მენ­ტი­რე­ბუ­ლი მსჯე­ლო­ბის, ოპო­ნენ­ტის მოს­მე­ნის, გეგ­მა-გა­მო­სავ­ლის წე­რის ტექ­ნი­კას. კლუბ­მა მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­ღო და­სავ­ლეთ სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში შერ­ჩე­უ­ლი სკო­ლე­ბის კლუ­ბე­ბის ტურ­ნირ­ში, რა­საც წარ­მა­ტე­ბით გა­არ­თ­ვა თა­ვი.

რაც შე­ე­ხე­ბა სა­გაკ­ვე­თი­ლო პრო­ცეს­ში დე­ბა­ტე­ბის ტექ­ნი­კის გა­მო­ყე­ნე­ბას, მინ­და გითხ­რათ, რომ იმ­დე­ნად პრაქ­ტი­კუ­ლი და ცხოვ­რე­ბი­სე­უ­ლია, რომ ბავ­შ­ვებს ერ­თ­გ­ვარ აუცი­ლებ­ლო­ბად ექ­ცათ, ნე­ბის­მი­ე­რი აზ­რ­თა სხვა­დას­ხ­ვა­ო­ბი­სას, დე­ბა­ტე­ბის გა­მარ­თ­ვა კლას­ში. ეს ერ­თ­გ­ვა­რი თა­მა­შია წე­სე­ბით: იყო­ფი­ან გუნ­დე­ბად, მტკი­ცე­ბი­თი და უარ­მ­ყო­ფე­ლი, ინა­წი­ლე­ბენ ფუნ­ქ­ცი­ებს – ვინ მომ­ხ­სე­ნე­ბე­ლი იქ­ნე­ბა, ვინ არ­გუ­მენ­ტებს მო­ი­ფიქ­რებს, ვინ – გა­მო­სა­ვალს, ვინ კითხ­ვებს დას­ვამს და ვინ ოპო­ნენტს დაჰ­კითხავს. თი­თო­ე­უ­ლი მათ­გა­ნის სიტყ­ვის დრო ლი­მი­ტი­რე­ბუ­ლია, აქვთ წე­სე­ბი: არა­სო­დეს აწყ­ვე­ტი­ნე­ბენ ოპო­ნენტს, ხე­ლის აწე­ვით აგ­რ­ძე­ლე­ბენ ერ­თ­მა­ნე­თის აზ­რებს, მო­ითხო­ვენ ობი­ექ­ტურ და კომ­პე­ტენ­ტურ შე­ფა­სე­ბას მსა­ჯი­სას, რო­მელ­საც თა­ვად ირ­ჩე­ვენ. დე­ბა­ტე­ბი მათ აძ­ლევთ მა­ღა­ლი დო­ნის ანა­ლი­ტი­კუ­რი უნა­რის გან­ვი­თა­რე­ბის შანსს, უყა­ლი­ბებთ მოს­მე­ნის კულ­ტუ­რას, სწავ­ლო­ბენ დრო­ის მე­ნეჯ­მენ­ტის მარ­თ­ვას, გა­მო­ი­მუ­შა­ვე­ბენ პრობ­ლე­მა­ზე ორი­ენ­ტი­რე­ბის, ოპ­ტი­მა­ლუ­რი გა­მო­სავ­ლის პოვ­ნის, გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი აზ­რის მოს­მე­ნის, მი­ღე­ბი­სა და გა­გე­ბის უნა­რებს, თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბით კულ­ტუ­რას, გუნ­დუ­რო­ბი­სა და ერ­თ­მა­ნეთ­ზე ზრუნ­ვის გან­ც­დას. ისი­ნი იღე­ბენ პრობ­ლე­მის გა­დაჭ­რა­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბას, ერ­თ­მა­ნეთს აკის­რე­ბენ მო­ვა­ლე­ო­ბებს და აც­ნო­ბი­ე­რე­ბენ თა­ვი­ანთ როლს საქ­ვეყ­ნოდ მტკივ­ნე­უ­ლი პრობ­ლე­მე­ბის მოგ­ვა­რე­ბა­ში.

გან­სა­კუთ­რე­ბით გა­მო­ვარ­ჩევ­დი დე­ბა­ტე­ბის როლს შემ­დე­გი ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის სწავ­ლე­ბი­სას: „ბე­დი ქარ­თ­ლი­სა“, „ალუ­და ქე­თე­ლა­უ­რი“, „ხე­ვის­ბე­რი გო­ჩა“, „ჯა­ყოს ხიზ­ნე­ბი“, „და­ვი­თი­ა­ნი“ (სწავ­ლა-აღ­ზ­რ­დის სა­კითხის შეს­წავ­ლი­სას), „სიბ­რ­ძ­ნე-სიც­რუ­ი­სა“ (ჯუმ­ბე­რის აღ­ზ­რ­დის ეპი­ზო­დი), „შე­ლოც­ვა რა­დი­ო­თი“, „თორ­ნი­კე ერის­თა­ვი“, „დი­დოს­ტა­ტის კონ­ს­ტან­ტი­ნეს მარ­ჯ­ვე­ნა“ – რომ­ლებ­შიც კარ­გად ჩანს ორი პო­ზი­ცია, ორი სი­მარ­თ­ლე: სო­ლო­მონ ლი­ო­ნი­ძე თუ მე­ფე ერეკ­ლე, ალუ­დას სი­მარ­თ­ლე თუ თე­მის ტრა­დი­ცი­ე­ბი, ხე­ვის­ბე­რის გა­ნა­ჩე­ნი თუ ონი­სეს გრძნო­ბე­ბი, თე­ი­მუ­რა­ზის ბრა­ლე­უ­ლო­ბა მარ­გოს ტრა­გე­დი­ა­ში თუ ჯა­ყო­სი, ყმის წკეპ­ლით ცე­მა თუ ლმო­ბი­ე­რე­ბა, ლე­ო­ნის აღ­ზ­რ­დის მე­თო­დე­ბი თუ დღე­ვან­დე­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი, ელი გორ­დე­ლი­ა­ნი – მსხვერ­პ­ლი თუ დამ­ნა­შა­ვე, თორ­ნი­კე ერის­თა­ვის სი­მარ­თ­ლე თუ არ­სენ კა­თა­ლი­კო­სის, მე­ფე გი­ორ­გი – ტი­რა­ნი თუ პატ­რი­ო­ტი – ეს ის თე­მე­ბია, რომ­ლე­ბიც მუდ­მი­ვად იძ­ლე­ვა დი­ა­ლო­გის შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, მუდ­მი­ვად იარ­სე­ბებს გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი პო­ზი­ცი­ე­ბი, ემო­ცი­ე­ბის გა­რე­შე ძნე­ლია მა­თი სწავ­ლე­ბა. სწო­რედ დე­ბა­ტე­ბი­სას გა­მო­ხა­ტა­ვენ მოს­წავ­ლე­ე­ბი თა­ვი­ანთ გან­ც­დებს, ემო­ცი­ებს, პო­ზი­ცი­ებს, ეძე­ბენ გზებს დაც­ვი­სა და გა­მარ­თ­ლე­ბის, ეძე­ბენ ბრა­ლე­უ­ლო­ბებს, სიღ­რ­მი­სე­უ­ლად იძი­ე­ბენ სა­კითხს, უვი­თარ­დე­ბათ სიტყ­ვით გა­მოს­ვ­ლის მა­ნე­რა, ეფექ­ტი­ა­ნი და ეფექ­ტუ­რი პო­ზი­ცი­ის წარ­დ­გე­ნის უნა­რი, სა­ჯა­რო სივ­რ­ცე­ში სა­უბ­რის სი­თა­მა­მეს ეჩ­ვე­ვი­ან. ისი­ნი და­მა­ჯე­რებ­ლად სა­უბ­რო­ბენ, არი­ან კრი­ტი­კუ­ლე­ბი, სა­კუ­თა­რი რწმე­ნით აღ­ჭურ­ვი­ლე­ბი, ად­ვო­კა­ტი­რე­ბას უწე­ვენ თა­ნა­გუნ­დელს, ესაა თვი­სე­ბე­ბი, რომ­ლე­ბიც მათ  სრულ­ფა­სო­ვან , პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლი­ან , მო­აზ­როვ­ნე მო­ქა­ლა­ქე­ე­ბად აქ­ცევ­ს­და სხვა რა ევა­ლე­ბა მას­წავ­ლე­ბელს!

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია, დე­ბა­ტე­ბის რო­ლი ამე­რი­კულ სა­არ­ჩევ­ნო კულ­ტუ­რა­ში. საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ნი ვალ­დე­ბულ­ნი არი­ან, წარ­მო­ად­გი­ნონ დო­კუ­მენ­ტი დე­ბა­ტე­ბის კურ­სის გავ­ლი­სა, რაც ცხად­ყოფს მის როლ­სა და მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას ამე­რი­კე­ლი ხალ­ხის სა­მო­ქა­ლა­ქო შეგ­ნე­ბა­ში.

ჩე­მი გმოც­დი­ლე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ვურ­ჩევ ყვე­ლა დამ­წყებ პე­და­გოგს, და არა მარ­ტო მათ, გა­მო­ი­ყე­ნონ დე­ბა­ტე­ბის ტექ­ნი­კა ლი­ტე­რა­ტუ­რუ­ლი ნა­წარ­მო­ე­ბე­ბის შეს­წავ­ლი­სას, რაც სა­შუ­ა­ლე­ბას მის­ცემს მოს­წავ­ლეს პრობ­ლე­მა და­ი­ნა­ხოს ყვე­ლა კუთხი­დან.

მნიშვნელოვანია დებატების მე­თო­დის გამოყენება მშობ­ლი­უ­რი ენის სწავ­ლე­ბა­ში. ენის ათ­ვი­სე­ბა მრა­ვალ­მ­ხ­რი­ვი პრო­ცე­სია, რო­მე­ლიც სხვა­დას­ხ­ვა ლინ­გ­ვის­ტურ, შე­მეც­ნე­ბით და სო­ცი­ა­ლურ-კულ­ტუ­რულ გან­ზო­მი­ლე­ბებს მო­ი­ცავს. ვი­ნა­ი­დან პე­და­გო­გე­ბი ცდი­ლო­ბენ ენის შეს­წავ­ლის ეფექ­ტუ­რი გა­მოც­დი­ლე­ბის და­ნერ­გ­ვას, აუცი­ლე­ბე­ლი ხდე­ბა სწავ­ლე­ბის ინო­ვა­ცი­უ­რი მე­თო­დე­ბის ინ­ტეგ­რი­რე­ბა, რო­მელ­თა შო­რის, დე­ბა­ტე­ბი მიჩ­ნე­უ­ლია, რო­გორც მყა­რი პე­და­გო­გი­უ­რი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი. ის არა მხო­ლოდ აძ­ლი­ე­რებს ენის ცოდ­ნას, არა­მედ ავი­თა­რებს კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის უნარს. მშობ­ლი­უ­რი ენის სწავ­ლე­ბის კონ­ტექ­ს­ტ­ში, დე­ბა­ტე­ბი მოს­წავ­ლე­ებს სთა­ვა­ზობს შე­საძ­ლებ­ლო­ბას, ჩა­ერ­თონ ში­ნა­არ­სობ­რივ დის­კურ­ს­ში, გა­ა­ა­ნა­ლი­ზონ მრა­ვალ­ფე­რო­ვა­ნი პერ­ს­პექ­ტი­ვე­ბი და მო­ი­ფიქ­რონ თან­მიმ­დევ­რუ­ლი არ­გუ­მენ­ტე­ბი. ეს სტა­ტია კი­დევ ერ­თხელ გან­მარ­ტავს დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დის ჩარ­თ­ვის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას ენის სწავ­ლე­ბის პრო­ცეს­ში და მის გავ­ლე­ნას სწავ­ლის შე­დე­გებ­სა და სა­გან­მა­ნათ­ლებ­ლო პრაქ­ტი­კა­ზე.

ენის სწავ­ლე­ბის დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დის თე­ო­რი­უ­ლი სა­ფუძ­ვ­ლე­ბი კონ­ს­ტ­რუქ­ტი­ვის­ტულ და სო­ცი­ა­ლურ-კულ­ტუ­რულ პერ­ს­პექ­ტი­ვებს ემ­ყა­რე­ბა. ვი­გოტ­ს­კის სო­ცი­ო­კულ­ტუ­რუ­ლი თე­ო­რი­ის თა­ნახ­მად, სწავ­ლა ხდე­ბა სო­ცი­ა­ლუ­რი ინ­ტე­რაქ­ცი­ი­სა და თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბის გზით, სა­დაც ენა კოგ­ნი­ტუ­რი გან­ვი­თა­რე­ბის ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტია. დე­ბა­ტე­ბი ამ პრინ­ციპს მოს­წავ­ლე­თა აქ­ტი­უ­რი ჩარ­თუ­ლო­ბით, თა­ნა­ტო­ლებ­თან ურ­თი­ერ­თო­ბი­თა და მო­ლა­პა­რა­კე­ბის ხელ­შეწყო­ბის გზით ატა­რებს. უფ­რო მე­ტიც, კონ­ს­ტ­რუქ­ტი­ვის­ტუ­ლი თე­ო­რი­ე­ბი ხაზს უს­ვამს ენის როლს ცოდ­ნის კონ­ს­ტ­რუ­ი­რე­ბა­სა და ცნე­ბე­ბის გა­გე­ბა­ში.

დე­ბა­ტე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით, მოს­წავ­ლე­ე­ბი აქ­ტი­უ­რად არი­ან ჩარ­თუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის გან­მა­ვი­თა­რე­ბელ აქ­ტი­ვო­ბებ­ში, სა­დაც ისი­ნი გა­მო­ხა­ტა­ვენ თა­ვი­ანთ იდე­ებს, მსჯე­ლო­ბენ, გა­მოთ­ქ­ვა­მენ ვა­რა­უ­დებს და უკეთ ერ­კ­ვე­ვი­ან ენის სტრუქ­ტუ­რა­სა და ფუნ­ქ­ცი­ებ­ში. დე­ბა­ტე­ბი წა­ა­ხა­ლი­სებს კრი­ტი­კულ აზ­როვ­ნე­ბას, აჩ­ვევს მოს­წავ­ლე­ებს ინ­ფორ­მა­ცი­ის ანა­ლიზს, შე­ფა­სე­ბა­სა და სინ­თეზს. კვლე­ვის, დე­ბა­ტე­ბის­თ­ვის მომ­ზა­დე­ბი­სა და მსჯე­ლო­ბის გზით მოს­წავ­ლე­ებს უვი­თარ­დე­ბათ ანა­ლი­ტი­კუ­რი უნა­რე­ბი, ლო­გი­კუ­რი მსჯე­ლო­ბა და მარ­თე­ბუ­ლი არ­გუ­მენ­ტე­ბის გარ­ჩე­ვის უნა­რი. დე­ბა­ტებ­ში ჩარ­თ­ვა მოს­წავ­ლე­ე­ბის­გან კრი­ტი­კულ მიდ­გო­მას, მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბით სა­უ­ბარს მო­ითხოვს, მათ უნ­და გა­ნი­ხი­ლონ მრა­ვა­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბა და და­მა­ჯე­რებ­ლად და­იც­ვან სა­კუ­თა­რი. მსგავ­სი შე­მეც­ნე­ბი­თი ჩარ­თუ­ლო­ბა არა მხო­ლოდ აძ­ლი­ე­რებს ენის ცოდ­ნას, არა­მედ ავი­თა­რებს უმაღ­ლე­სი დო­ნის სა­აზ­როვ­ნო უნა­რებს, რომ­ლე­ბიც აუცი­ლე­ბე­ლია აკა­დე­მი­უ­რი და პრო­ფე­სი­უ­ლი წარ­მა­ტე­ბის­თ­ვის.

დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დი იძ­ლე­ვა კარგ შე­საძ­ლებ­ლო­ბას ენის პრაქ­ტი­კი­სა და ცოდ­ნის გან­ვი­თა­რე­ბის­თ­ვის. დე­ბა­ტებ­ში აქ­ტი­უ­რი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით მოს­წავ­ლე­ე­ბი იუმ­ჯო­ბე­სე­ბენ სა­უბ­რის, მოს­მე­ნი­სა და არ­გუ­მენ­ტა­ცი­ის უნა­რებს. ისი­ნი სწავ­ლო­ბენ იდე­ე­ბის თან­მიმ­დევ­რუ­ლად გად­მო­ცე­მას, დე­ბა­ტებ­ში მო­ნა­წი­ლე სა­პი­რის­პი­რო გუნ­დის წარ­მო­მად­გენ­ლის და­სარ­წ­მუ­ნებ­ლად სტრა­ტე­გი­უ­ლად იყე­ნე­ბენ ენას და ეფექ­ტუ­რად რე­ა­გი­რე­ბენ კონ­ტ­რარ­გუ­მენ­ტებ­ზე. გარ­და ამი­სა, მოს­წავ­ლე­ე­ბი ეუფ­ლე­ბი­ან მრა­ვალ­ფე­რო­ვან ლექ­სი­კას, იდი­ო­მა­ტურ გა­მო­ნათ­ქ­ვა­მებ­სა და რი­ტო­რი­კულ მოწყო­ბი­ლო­ბებს, რი­თაც იმ­დიდ­რე­ბენ ენობ­რივ კომ­პე­ტენ­ცი­ებს.

რე­გუ­ლა­რუ­ლი პრაქ­ტი­კით, მოს­წავ­ლე­ე­ბი იძე­ნენ სა­კუ­თა­რი მო­საზ­რე­ბე­ბის მშობ­ლი­ურ ენა­ზე თა­ვი­სუფ­ლად გა­მო­ხატ­ვის უნარს. თა­ნამ­შ­რომ­ლო­ბი­თი დე­ბა­ტე­ბი, ასე­ვე, ხელს უწყობს თა­ნაგ­რ­ძ­ნო­ბას, შემ­წყ­ნა­რებ­ლო­ბას და გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი მო­საზ­რე­ბის და­ფა­სე­ბას, ასე­ვე, კლას­ში ინ­კ­ლუ­ზი­უ­რო­ბი­სა და ღია აზ­როვ­ნე­ბის კულ­ტუ­რის დამ­კ­ვიდ­რე­ბას. ეფექ­ტუ­რი კო­მუ­ნი­კა­ცია დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დის ცენ­ტ­რა­ლუ­რი ნა­წი­ლია, რად­გან ამ დროს მოს­წავ­ლე­ე­ბი სწავ­ლო­ბენ თა­ვი­ან­თი აზ­რე­ბის და­მა­ჯე­რებ­ლად გად­მო­ცე­მას და ში­ნა­არ­სობ­რივ დი­ა­ლოგს.

დე­ბა­ტე­ბის სა­შუ­ა­ლე­ბით მოს­წავ­ლე­ე­ბი იუმ­ჯო­ბე­სე­ბენ სა­უბ­რი­სა და მოს­მე­ნის უნა­რებს, სწავ­ლო­ბენ არ­გუ­მენ­ტე­ბის თან­მიმ­დევ­რუ­ლად სტრუქ­ტუ­რი­რე­ბას და იდე­ე­ბის ცხა­დად და ზუს­ტად გად­მო­ცე­მას. გარ­და ამი­სა, დე­ბა­ტე­ბი ავი­თა­რებს აქ­ტი­უ­რი მოს­მე­ნის უნარს, რად­გან მოს­წავ­ლე­ე­ბი ყუ­რადღე­ბით უნ­და მიჰ­ყ­ვ­ნენ თა­ნა­ტო­ლე­ბის მი­ერ წარ­მოდ­გე­ნილ არ­გუ­მენ­ტებს და შე­სა­ბა­მი­სად უპა­სუ­ხონ. კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის უნა­რის დახ­ვე­წით, ისი­ნი ახერ­ხე­ბენ თა­ვი­სუფ­ლად და და­მა­ჯე­რებ­ლად გა­მო­ხა­ტონ სა­კუ­თა­რი თა­ვი რო­გორც ზე­პი­რი, ისე წე­რი­ლო­ბი­თი ფორ­მით.

ენის სწავ­ლე­ბის პრაქ­ტი­კა­ში დე­ბა­ტე­ბის ინ­ტეგ­რი­რე­ბა უამ­რავ პრაქ­ტი­კულ სარ­გე­ბელს სთა­ვა­ზობს რო­გორც მას­წავ­ლებ­ლებს, ასე­ვე მოს­წავ­ლე­ებს. დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დის გა­მო­ყე­ნე­ბით მას­წავ­ლებ­ლებს შე­უძ­ლი­ათ შექ­მ­ნან დი­ნა­მი­უ­რი და ინ­ტე­რაქ­ტი­უ­ლი სას­წავ­ლო გა­რე­მო, რო­მე­ლიც ხელს უწყობს მოს­წავ­ლე­ებ­ში კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის, ლინ­გ­ვის­ტუ­რი ცოდ­ნი­სა და კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის უნა­რე­ბის გან­ვი­თა­რე­ბას, ასე­ვე, ჩარ­თუ­ლო­ბას, მო­ტი­ვა­ცი­ას და სწავ­ლის ფლო­ბას, რაც გა­ნა­პი­რო­ბებს აკა­დე­მი­ურ მიღ­წე­ვებ­სა და კოგ­ნი­ტურ გან­ვი­თა­რე­ბას. ამ­გ­ვა­რად, მას­წავ­ლებ­ლებს ვურ­ჩევთ, გა­მო­ი­ყე­ნონ დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დი, რო­გორც ღი­რე­ბუ­ლი პე­და­გო­გი­უ­რი ინ­ს­ტ­რუ­მენ­ტი მშობ­ლი­უ­რი ენის სწავ­ლე­ბი­სას, რი­თაც სა­შუ­ა­ლე­ბას მივ­ცემთ მოს­წავ­ლე­ებს, გახ­დ­ნენ თავ­და­ჯე­რე­ბუ­ლე­ბი, გა­მო­ი­ყე­ნონ სა­კუ­თა­რი უნა­რე­ბი და კომ­პე­ტენ­ცი­ე­ბი სწრა­ფად­ც­ვა­ლე­ბად სამ­ყა­რო­ში.

დე­ბა­ტე­ბი ეხ­მა­რე­ბა მოს­წავ­ლე­ებს გა­ნი­ვი­თა­რონ აკა­დე­მი­უ­რი წარ­მა­ტე­ბი­სა და მთე­ლი ცხოვ­რე­ბის მან­ძილ­ზე სწავ­ლის­თ­ვის აუცი­ლე­ბე­ლი უნა­რე­ბი.

პრაქ­ტი­კუ­ლი რე­კო­მენ­და­ცია მას­წავ­ლებ­ლე­ბის­თ­ვის, რო­დე­საც დე­ბა­ტე­ბის მე­თოდს იყე­ნე­ბენ კლა­სებ­ში:

♦ მკა­ფი­ოდ გან­საზღ­ვ­რეთ თე­მა: დარ­წ­მუნ­დით, რომ დე­ბა­ტე­ბის თე­მა არის ნა­თე­ლი, შე­სა­ბა­მი­სი და სა­და­ვო. მან უნ­და და­უშ­ვას გან­ს­ხ­ვა­ვე­ბუ­ლი მო­საზ­რე­ბე­ბი და არ­გუ­მენ­ტე­ბი;

♦ და­ა­წე­სეთ დე­ბა­ტე­ბის მკა­ფიო წე­სე­ბი და სა­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო მი­თი­თე­ბე­ბი, მათ შო­რის, სა­უბ­რის დრო­ის ლი­მი­ტი, ფორ­მა­ტი (მაგ., გახ­ს­ნის გან­ცხა­დე­ბე­ბი, უარ­ყო­ფა, დას­კ­ვ­ნი­თი არ­გუ­მენ­ტე­ბი) და ქცე­ვის მო­ლო­დი­ნე­ბი (მაგ., პა­ტი­ვის­ცე­მის ენა, სხვე­ბის მოს­მე­ნა);

♦ მი­ა­ნი­ჭეთ კონ­კ­რე­ტუ­ლი რო­ლე­ბი მოს­წავ­ლე­ებს, რო­გო­რი­ცაა დე­ბა­ტე­ბის მო­დე­რა­ტო­რე­ბი, დრო­ის მეთ­ვალ­ყუ­რე­ე­ბი და მო­სა­მარ­თ­ლე­ე­ბი, რაც უზ­რუნ­ველ­ყოფს, რომ ყვე­ლას ჰქონ­დეს მკა­ფიო მი­ზა­ნი და პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა დე­ბა­ტე­ბის დროს;

♦ კვლე­ვის მომ­ზა­დე­ბა: წა­ა­ხა­ლი­სეთ მოს­წავ­ლე­ე­ბი, ჩა­ა­ტა­რონ სა­ფუძ­ვ­ლი­ა­ნი კვლე­ვა შერ­ჩე­ულ თე­მა­ზე, მათ შო­რის, მო­ი­ძი­ონ მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი, მო­იშ­ვე­ლი­ონ სტა­ტის­ტი­კა და მა­გა­ლი­თე­ბი თა­ვი­ან­თი არ­გუ­მენ­ტე­ბის გა­სამ­ყა­რებ­ლად. მი­ა­წო­დეთ რე­სურ­სე­ბი და და­ეხ­მა­რეთ სან­დო წყა­რო­ე­ბის პოვ­ნა­ში;

♦ ავარ­ჯი­შეთ არ­გუ­მენ­ტა­ცი­ის უნა­რე­ბი: დე­ბა­ტე­ბის დაწყე­ბამ­დე, მი­ე­ცით ბავ­შ­ვებს სა­შუ­ა­ლე­ბა, გა­მო­ი­ყე­ნონ არ­გუ­მენ­ტა­ცი­ის უნა­რე­ბი ისე­თი აქ­ტი­ვო­ბე­ბით, რო­გო­რი­ცაა იმი­ტი­რე­ბუ­ლი დე­ბა­ტე­ბი, არ­გუ­მენ­ტე­ბის რუ­კა ან და­მა­ჯე­რე­ბე­ლი წე­რის სა­ვარ­ჯი­შო­ე­ბი;

♦ წა­ა­ხა­ლი­სეთ კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბა: ხა­ზი გა­უს­ვით კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის და ანა­ლი­ზის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბას დე­ბა­ტე­ბის პრო­ცეს­ში. წა­ა­ხა­ლი­სეთ მოს­წავ­ლე­ე­ბი, ეჭ­ვ­ქ­ვეშ და­ა­ყე­ნონ ვა­რა­უ­დე­ბი, შე­ა­ფა­სონ მტკი­ცე­ბუ­ლე­ბე­ბი და გა­ნი­ხი­ლონ კონ­ტ­რარ­გუ­მენ­ტე­ბი;

♦ აქ­ტი­უ­რი მოს­მე­ნის ხელ­შეწყო­ბა: ას­წავ­ლეთ აქ­ტი­უ­რი მოს­მე­ნა, რა­თა და­ეხ­მა­როთ მათ სა­პი­რის­პი­რო არ­გუ­მენ­ტე­ბის გა­აზ­რე­ბა­ში, რომ ეფექ­ტუ­რად შეძ­ლონ რე­ა­გი­რე­ბა. წა­ა­ხა­ლი­სეთ ისი­ნი, დე­ბა­ტე­ბის დროს, გა­მოთ­ქ­ვან შე­ნიშ­ვ­ნე­ბი და დას­ვან და­მა­ზუს­ტე­ბე­ლი კითხ­ვე­ბი;

♦ მი­ა­წო­დეთ უკუ­კავ­ში­რი: შეს­თა­ვა­ზეთ მოს­წავ­ლე­ებს კონ­ს­ტ­რუქ­ცი­უ­ლი გა­მოხ­მა­უ­რე­ბა დე­ბა­ტე­ბის შემ­დეგ, ხა­ზი გა­უს­ვით მათ ძლი­ერ მხა­რე­ებ­სა და სფე­რო­ებს, მა­თი არ­გუ­მენ­ტე­ბის, პრე­ზენ­ტა­ცი­ის უნა­რე­ბი­სა და გუნ­დუ­რი მუ­შა­ო­ბის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად;

♦ და­ფიქ­რ­დით გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე: ხე­ლი შე­უწყ­ვეთ დე­ბა­ტე­ბის შემ­დ­გომ დის­კუ­სი­ას, სა­დაც მოს­წავ­ლე­ებს შე­უძ­ლი­ათ და­ფიქ­რ­დ­ნენ თა­ვი­ანთ გა­მოც­დი­ლე­ბა­ზე, რა ის­წავ­ლეს და რო­გორ შე­იც­ვა­ლა მა­თი ხედ­ვა დე­ბა­ტე­ბის შე­დე­გად;

♦ შემ­დ­გო­მი დაკ­ვირ­ვე­ბა: გა­აძ­ლი­ე­რეთ დე­ბა­ტე­ბის­თ­ვის სა­ინ­ტე­რე­სო თე­მე­ბის სწავ­ლე­ბა, მა­გა­ლი­თად, მიმ­დი­ნა­რე მოვ­ლე­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით ან მო­მა­ვა­ლი და­ვა­ლე­ბე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე. წა­ა­ხა­ლი­სეთ მოს­წავ­ლე­ე­ბი, გა­აგ­რ­ძე­ლონ თე­მის შეს­წავ­ლა კლა­სის გა­რეთ.

ამ რე­კო­მენ­და­ცი­ე­ბის დაც­ვით მას­წავ­ლებ­ლებს შე­უძ­ლი­ათ, ეფექ­ტუ­რად გა­მო­ი­ყე­ნონ დე­ბა­ტე­ბის მე­თო­დი მოს­წავ­ლე­ე­ბის ჩარ­თუ­ლო­ბის­თ­ვის, კრი­ტი­კუ­ლი აზ­როვ­ნე­ბის ხელ­შეწყო­ბი­სა და კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის უნა­რე­ბის გა­სა­უმ­ჯო­ბე­სებ­ლად.

 

ბიბ­ლი­ოგ­რა­ფია:

  1. დე­ბა­ტე­ბის წა­რმო­ე­ბა.

https://www.living-democracy.com/ge/textbooks/volume-2/students-manual-10/tool-2/toolbox-12/

  1. კარლ პო­პე­რის სა­ხე­ლო­ბის დე­ბა­ტე­ბის ფორ­მა­ტი.

https://taoba.edu.ge/wp-content/­uploads/2018/10/%E1%83%­93%­E1%­83%­­94%E1%83%91%E1%83%90%E1%83%A2%E1%83%94%­E1%­83%­­91%E1%83%98%E1%83%­A1-%­E1%­83%­AC%­E1%­83%­94%E1%­83%­­A1%E1%83%94%E1%83%91%E1%83%98-PDF-%E1%83%A4%­E1%83%­90%­E1%83%98%E1%83%9A%E1%83%98.pdf

მკითხველთა კლუბი

მე ვარ…

ბლოგი

კულტურა

უმაღლესი განათლება

პროფესიული განათლება

მსგავსი სიახლეები