ნადია დაბრუნდაშვილი
ხაშურის №1 საჯარო სკოლის მათემატიკის მასწავლებელი, „ახალი სკოლის მოდელის“ კომპიუტერული ტექნოლოგიების ექსპერტი
პანდემიის პერიოდში მასწავლებლები დიდი გამოწვევის წინაშე დავდექით, დისტანციური სწავლების გამოცდილება ძალიან ცოტა მასწავლებელს ჰქონდა და, ფაქტობრივად, ყველაფერი თავიდან უნდა დაგვეწყო. შედარებით უკეთეს მდგომარეობაში იყვნენ „ახალი სკოლის მოდელში“ ჩართული სკოლების ის მასწავლებლები, რომლებსაც გარკვეული ცოდნა უკვე მიღებული ჰქონდათ კომპიუტერული ტექნოლოგიების მიმართულებით.
აღსანიშნავია ჩვენი მასწავლებლების ძალისხმევა იმისათვის, რომ სასწრაფოდ დაუფლებოდნენ სხვადასხვა პლატფორმის, მათ შორის, Teams, Zoom, Feeds, Google Classroom-ის გამოყენებას დისტანციური გაკვეთილების ჩასატარებლად და შედეგად, ყველამ ერთად შევძელით ის, რომ გასულ სასწავლო წელს ვატარებდით დისტანციურ გაკვეთილებს და სასწავლო წელი აკადემიურ წლად არ გამოცხადდა. აღსანიშნავია, ამ პერიოდში, კომპიუტერისა და ინტერნეტის არქონის გამო, სწავლების მიღმა დარჩენილი მოსწავლეების არცთუ მცირე რიცხვი, რომელთათვისაც დღესაც იგივე პრობლემა დგას და რომელთა მდგომარეობა არ უნდა დავივიწყოთ. ჩვენი მხრიდან კი, ალბათ დამატებითი სამუშაოების ჩატარება მოგვიწევს, რათა გამოტოვებული გაკვეთილების ნაწილობრივი აღდგენა მაინც მოვახდინოთ.
ისევე, როგორც ნებისმიერი გასაჭირი რაღაც ახალს გვასწავლის და გამოცდილებას გვძენს, კოვიდ პანდემიამაც თავისი გავლენა მოახდინა ჩვენზე, ყველა ვცდილობდით, მოვრგებოდით რეალურ სიტუაციას და მაინც გვეკეთებინა ჩვენი საქმე.
სოციალური ქსელები ისედაც ჩვენი ცხოვრების ნაწილი იყო და პანდემიის პერიოდში, ადამიანებს შორის, სოციალური ქსელით — Facebook — ურთიერთობამ განსაკუთრებულ მასშტაბებს მიაღწია, ფაქტობრივად, ვირტუალურ გარემოში გადავსახლდით. ექსტრემალურ სიტუაციაში, სამწუხაროდ, ხდებოდა Facebook-ის გამოყენება იმ მოსწავლეებთან კომუნიკაციისათვის, რომელთათვისაც სოციალურ ქსელს ასაკობრივი შეზღუდვები აქვს დაწესებული. Facebook-ზე ადამიანი მარტივად შეიძლება ბულინგის მსხვერპლი გახდეს, ამიტომაც მცირეწლოვან მოსწავლეებთან ამ ქსელით სარგებლობა არ იყო კარგი გადაწყვეტილება, თუმცა, საწყის ეტაპზე, ზოგიერთ მასწავლებელს არჩევანი არ ჰქონდა და სწორედ სოციალური ქსელი იყო მოსწავლეებთან მათი საკომუნიკაციო ერთადერთი საშუალება.
ამ რთულ სიტუაციაში მინდოდა, რომ მასწავლებლებს დავხმარებოდი დისტანციური სწავლებისათვის Teams პლატფორმის ათვისებასა და, ზოგადად, სწავლებისას კომპიუტერული ტექნოლოგიების გამოყენებაში, ამიტომ გადავწყვიტე, შემექმნა Facebook ჯგუფი „ონლაინ სწავლება და ტექნოლოგიები“ — https://bit.ly/34HtM3Y, რომელშიც დისტანციური სწავლებით დაინტერესებული მასწავლებლები გაერთიანდნენ.
ამ ჯგუფში მასწავლებლები, ყოველდღიურად, ეცნობიან ახალ-ახალ ვიდეოინსტრუქციებს და იღებენ მყისიერ პასუხებს იმ კითხვებზე, რომლებიც მუშაობის პროცესში უჩნდებათ. ჯერ მხოლოდ მეოთხე თვეა, რაც ეს ჯგუფი არსებობს და მასში უკვე 8000-ზე მეტი მასწავლებელია გაერთიანებული, ჯგუფის წევრთა რაოდენობა ყოველდღიურად იზრდება და სამუშაოც იზრდება, თუმცა ჯერჯერობით ყველაფერს ვუმკლავდები.
Facebook ჯგუფის შექმნის პარალელურად, აქტიურად დავიწყე ტექნოლოგიების გამოყენებაზე ვიდეოინსტრუქციების ჩაწერა და მათი ატვირთვა Youtube არხზე — http://bit.ly/2P9Cfa9.
ვიდეოინსტრუქციებს, ძირითადად, ვწერ კომპიუტერული ტექნოლოგიების სხვადასხვა ინსტრუმენტის გამოყენების შესახებ, ასევე, მასწავლებლების მიერ დასმული კითხვების საპასუხოდ და ვაზიარებ ზემოთ აღნიშნულ Facebook ჯგუფში. მიხარია, რომ ტექნოლოგიების გამოყენებასთან და მათემატიკის სწავლებასთან დაკავშირებული ჩემი Youtube არხი საკმაოდ პოპულარული გახდა და, დღეისათვის, 3000-ზე მეტი გამომწერი ჰყავს, მათ შორის არიან სხვადასხვა ასაკობრივი კატეგორიის და სხვადასხვა სტატუსის მქონე ადამიანები, როგორც მოსწავლეები, ასევე სტუდენტები, მშობლები და მასწავლებლები. აღნიშნული ვიდეოები რომ ყველა მათგანის მოთხოვნილებას მიესადაგება, ამაში მათი კომენტარები და შეტყობინებები მარწმუნებს და ვცდილობ, სწორედ მათ საჭიროებაზე მორგებული ინსტრუმენტების გამოყენების ვიდეოინსტრუქციები ჩავწერო და გავუზიარო.
სამომავლოდ, მინდა, ჯგუფის მასწავლებლები უფრო გააქტიურდნენ და თავადაც შექმნან მსგავსი არხები Youtube-ზე, სადაც გამოაქვეყნებენ და კოლეგებს გაუზიარებენ შესწავლილი ინსტრუმენტების გამოყენების საკუთარ გამოცდილებას და სწავლების მეთოდების შესახებ ვიდეოებს.
ოქტომბრიდან განახლდა „ახალი სკოლის მოდელში“ ჩართული და არაჩართული სკოლების მასწავლებლებთან შეხვედრები, ახლა უკვე რეგიონულ დონეზე, როგორც დისტანციურ, ასევე პირისპირ შეხვედრების ფორმატში და მასწავლებლებისთვის ძალიან კომფორტულია შეხვედრის შემდეგ მზა ვიდეოინსტრუქციის მიწოდება.
მასწავლებლები უამრავ კითხვას სვამენ გარე დაკვირვების გაკვეთილებთან დაკავშირებით, განსაკუთრებით ახლა, როცა ზოგიერთ მათგანს დისტანციურ რეჟიმში მოუწევთ აღნიშნული გაკვეთილების ჩატარება.
მე, როგორც მათემატიკის საგნის მასწავლებელი და კომპიუტერული ტექნოლოგიების ექსპერტი, გავაცნობ მათ ჩემს პირად გამოცდილებას და მივცემ გარკვეულ რჩევებს როგორც ჩვეულებრივი, ასევე გარე დაკვირვების გაკვეთილის დისტანციურ რეჟიმში ჩასატარებლად.
როგორც ცნობილია, გარე დაკვირვების გაკვეთილები ჩატარდება იმ ხანგრძლივობის, რა ხანგრძლივობის გაკვეთილებიც ტარდება იმ კონკრეტულ სკოლაში, რომელშიც ეს გაკვეთილი ტარდება.
მასწავლებელთა ერთი ნაწილი რჩევებს ითხოვს ჯგუფურ მუშაობასთან დაკავშირებით. ჩემი აზრით, პანდემიის პირობებში, საკლასო ოთახში გაკვეთილის ჩატარებისას, კლასის ორგანიზების ფორმად ჯგუფური მუშაობის არჩევა არ იქნება კარგი გადაწყვეტილება, რადგან ცოტა ძნელად წარმოსადგენია ჯგუფური მუშაობა მოსწავლეთა შორის დისტანციის დარღვევის გარეშე.
⇒ თუ online შეხვედრისას ჯგუფური მუშაობის ორგანიზებას გადაწყვეტთ, წინასწარ შედაგინეთ სამუშაო ჯგუფები, რათა ისედაც მცირე საგაკვეთილო დრო არ დახარჯოთ კლასის შიდა ჯგუფების შექმნასა და ორგანიზებაზე — https://bit.ly/2GTen8Q
⇒ გაკვეთილზე მოსწავლეებს შეუქმენით პოზიტიური და მშვიდი გარემო, თუ რამე ისე არ გამოვა, როგორც დაგეგმილი გქონდათ ან თუ მოსწავლე, თუნდაც ძალიან ელემენტარულ კითხვაზე, ვერ გაგცემთ პასუხს, მკაცრად ნუ განსჯით, რადგან მოსწავლეები მასწავლებელზე არანაკლებ განიცდიან უცხო ადამიანის დასწრებას გაკვეთილზე.
⇒ გაკვეთილის მიმდინარეობისას, შესაძლოა, შეიქმნას პრობლემები ინტერნეტის სიჩქარესთან დაკავშირებით. შეეცადეთ წინასწარ მოაგვაროთ ეს საკითხი, მინიმუმ, დაეუფლოთ სატელეფონო ინტერნეტის გამოყენებას კომპიუტერში. შეიძინეთ სატელეფონო ინტერნეტის პაკეტი და, საჭიროების შემთხვევაში, გაკვეთილი სატელეფონო ინტერნეტის გამოყენებით გააგრძელეთ.
⇒ მნიშვნელოვანი საკითხია გაკვეთილზე მრავალფეროვანი რესურსების გამოყენება და მათი გაზიარება მოსწავლეებისათვის.
⇒ ჩვეულებრივ საკლასო გარემოში, მოერიდეთ ისეთი რესურსების გამოყენებას, რომელთან შეხებაც, შეიძლება, რამდენიმე მოსწავლეს მოუწიოს, ასევე, ნუ გააცვლევინებთ მოსწავლეებს ერთმანეთს შორის რესურსებს, ბარათებს, მარკერებსა და ა.შ.
⇒ ონლაინ გაკვეთილის ჩატარებისას, წინასწარ მოამზადეთ თქვენი გაკვეთილისთვის შესაფერისი და საჭირო რესურსები, პრეზენტაცია იქნება, ვიდეო-აუდიოფაილები თუ რომელიმე საიტის გამოყენება.
⇒ ხმოვანი ფაილების გაზიარებისას, გაითვალისწინეთ სისტემური ხმის ჩართვა, სხვა შემთხვევაში, ფაილის ხმას მსმენელები ვერ მოისმენენ და შესაბამისად ვერც გამოიყენებენ — https://bit.ly/3iXwkQB
⇒ Teams პლატფორმაზე რესურსების გაზიარება შეგიძლიათ როგორც ცალკეული ფაილების, ასევე Desktop-ისა და Windows-ის გაზიარების საშუალებით. გაითვალისწინეთ, Desktop-ის გაზიარებისას, შეხვედრის მონაწილეები დაინახავენ ყველაფერს, რასაც პრეზენტატორი თავისი კომპიუტერის ეკრანზე გააკეთებს, ხოლო Windows-ფანჯრის გაზიარების შემთხვევაში, მონაწილეები დაინახავენ მხოლოდ იმ ფანჯარას, რომელსაც გაუზიარებთ, მაგ., თუ აზიარებთ Teams-ის ფანჯარას Windows-ის რეჟიმში, მაშინ მოსწავლეები ხედავენ მხოლოდ იმას, რაც ხდება Teams-ის ფანჯარაში — https://bit.ly/2SRHT1i
⇒ გაითვალისწინეთ, Teams-ის განახლებულ ვერსიაში, ონლაინ შეხვედრისას, ორი ფანჯარა იხსნება, ერთში უშუალოდ შეხვედრა მიმდინარეობს, ხოლო მეორეში კი ჩანს ჯგუფის ფანჯარა, კომენტარები, რესურსები და ა.შ.
შეგიძლიათ, ეს სიახლე თქვენს სასარგებლოდ გამოიყენოთ, ერთი ფანჯრის არსებობის შემთხვევაში, გაკვეთილიდან გასვლის და გათიშვის მაღალი რისკი იყო.
⇒ Teams-ში დისტანციური გაკვეთილის ჩატარებისას, გამოიყენეთ ხელის აწევის ფუქნცია, ეს საშუალებას მოგცემთ, დროის დაკარგვის გარეშე, წარმართოთ გაკვეთილი.
⇒ თუ გაკვეთილის მიმდინარეობისას, მოგეჩვენებათ, რომ გაკვეთილი ზედმეტად ხმაურიანად მიმდინარეობს, გამოიყენეთ მოსწავლეებისათვის მიკროფონის მართვის შეზღუდვის ფუნქცია და პრეზენტატორის უფლება მიეცით მას, ვინც ხელს იწევს და სურს პასუხის გაცემა — https://bit.ly/33RYzvQ
⇒ არ დაგავიწყდეთ გაკვეთილის ვიდეოჩანაწერის გაკეთება, გაკვეთილის რეფლექსიის დაწერისას მნიშვნელოვან დახმარებას გაგიწევთ თქვენივე გაკვეთილის ხელმეორედ ნახვა, გაანალიზება და ობიექტურად შეფასება — https://bit.ly/2SSWCZQ
⇒ მნიშვნელოვანია მოსწავლეთა ჩართვა საგაკვეთილო პროცესში, წინასწარ მოიფიქრეთ და შეარჩიეთ ისეთი აქტივობები, რომლებშიც მოსწავლეები მარტივად შეძლებენ ჩართვას, მონაწილეობას და კოლაბორაციულ რეჟიმში მუშაობას, გაითვალისწინეთ ის, რომ ზოგიერთ ვირტუალურ დაფაზე მუშაობა საკმაოდ რთულია მაუსის ან ტელეფონის გამოყენებით, ამიტომ, რესურსების სწორად შერჩევაზე მნიშვნელოვნადაა დამოკიდებული თქვენი მოსწავლეების ეფექტური ჩართულობა.
⇒ კარგი იქნება თუ გამოიყენებთ მოსწავლეთა შეფასების სხვადასხვა ფორმას.
გავიხსენოთ, რომ „განმსაზღვრელ და განმავითარებელ შეფასებას ერთმანეთისგან განსხვავებული ფუნქცია აქვთ. პირველი მათგანი (განმსაზღვრელი შეფასება) ემსახურება მოსწავლის აკადემიური მიღწევის დონის დადგენას საგნობრივი სასწავლო გეგმის შედეგებთან/ყველასათვის საერთო კრიტერიუმთან მიმართებით, მეორე (განმავითარებელი შეფასება) კი აღწერს მოსწავლის მიერ განვლილ საგანმანათლებლო გზას; ახასიათებს მის ძლიერ და სუსტ მხარეებს; წარმოაჩენს თუ რისი გაგება, გააზრება გაუჭირდა და გაუადვილდა მოსწავლეს მისი ეფექტიანად დახმარებისა და წინსვლის ხელშეწყობის მიზნით.“ — გზამკვლევი (მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით).
⇒ გაკვეთილზე ნუ გამოთქვამთ წუხილს იმასთან დაკავშირებით, რომ ვიღაცას უკეთესი ხარისხის ინტერნეტი აქვს და ვიღაცას არა, ნუ უსაყვედურებთ მოსწავლეებს, რომ ტელეფონით არიან შემოსულები და არა კომპიუტერებიდან, ამას ისინი ისედაც განიცდიან და ამის აღნიშვნით პრობლემა მაინც არ მოგვარდება.
აქვე შემოგთავაზებთ ჩემ მიერ შექმნილი ვიდეოინსტრუქციების იმ კრებულებს, რომლებიც გამოგადგებათ თქვენი გაკვეთილებისთვის რესურსების შექმნასა და Teams პლატფორმის გამოყენებით დისტანციური გაკვეთილების წარმართვაში:
⇒ Ms Teams-ში მუშაობის შესახებ ვიდეოინსტრუქციები: https://bit.ly/3lAoBtl
⇒ ელექტრონული ჟურნალის გამოყენების ვიდეოინსტრუქციები: https://bit.ly/3dij7Ax
⇒ PowerPoint პრეზენტაციის გამოყენების შესახებ ვიდეოინსტრუქციები: https://bit.ly/3dub3gt
⇒ კომპლექსური დავალებები კომპიუტერული ტექნოლოგიების გამოყენებით: https://bit.ly/30U53bJ
⇒ პროგრამა GeoGebra-ს გამოყენების ვიდეოინსტრუქციები: https://bit.ly/3djQzH0
⇒ ტექნოლოგიების გამოყენების ვიდეოინსტრუქციები: https://bit.ly/34LQBUb
⇒ ელექტრონული ტესტები მათემატიკაში: https://bit.ly/3fl3tVH
დაბოლოს, კიდევ ერთხელ აღვნიშნავ, ნებისმიერი გაკვეთილის მიმდინარეობისას, მნიშვნელოვანია, რომ გარემო იყოს მშვიდი და პოზიტიური.
ტექნიკური პრობლემები და რისკები წინასწარ გათვალეთ, გქონდეთ მომზადებული გეგმა ბ)-ც კი, თუმცა, გაითვალისწინეთ ისიც, რომ ყველას მოსდის შეცდომა ან ჩნდება გაუთვალისწინებელი ტექნიკური ხარვეზი, ამიტომ პანიკაში ნუ ჩავარდებით და სცადეთ, ისევ სიმშვიდით გაუმკლავდეთ ყველა გამოწვევას.
ნუ შეგეშინდებათ, გადაუხვიოთ გაკვეთილის გეგმას, საჭიროებიდან გამომდინარე, გადაადგილოთ ან შეცვალოთ აქტივობები, შემდეგ კი, გაკვეთილის რეფლექსიაში კარგად ასახოთ თქვენი გადაწყვეტილებების მიზეზები.
გამეხარდება, თუ ჩემი გამოცდილება და რჩევები გამოადგებათ ჩვენს ძვირფას მასწავლებლებს.
მინდა ვუსურვო მათ ჯანმრთელობა და პროფესიული წარმატებები!
ვისურვებდი, რაც შეიძლება მალე გაგვესტუმრებინოს კოვიდ-19 და დავბრუნებულიყავით ცხოვრების ჩვეულებრივ რეჟიმში, კომპიუტერული ტექნოლოგიების გამოყენების გაღრმავებული ცოდნით და იმ დიდი გამოცდილებით, რომელიც კოვიდ-19-ის გაკვეთილებისგან მივიღეთ.