ზაზა შულაია
სსიპ ხობის მუნიციპალიტეტის სოფელ საგვიჩიოს საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი
„საჯარო სკოლის დირექტორის სტანდარტით“ განსაზღვრულიაახალი განათლება სკოლის ლიდერის კომპეტენციები ურთიერთდაკავშირებული და თანაბრად მნიშვნელოვანი 4 მიმართულებით:
- სკოლის ფილოსოფია;
- სკოლის კურიკულუმი;
- სასწავლო პროცესის ადმინისტრაციული და ინფრასტრუქტურული მხარდაჭერა;
- მოსწავლეთა მხარდაჭერა.
განვიხილოთ სკოლის დირექტორის კომპეტენცია თითოეულ მიმართულებასთან დაკავშირებით:
- სკოლის ფილოსოფია:
ა) სკოლის მისია, ხედვა და ღირებულებები:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სკოლის მისია და დანიშნულება საგანმანათლებლო სივრცესა და საზოგადოებაში; უნდა შეეძლოს სასკოლო საზოგადოების მიერ მხარდაჭერილი სასკოლო კულტურის ჩამოყალიბება, განვითარება და მართვა;
- სკოლის კონტექსტიდან და სპეციფიკიდან გამომდინარე, ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნების გათვალისწინებით, უნდა უზრუნველყოს საგანმანათლებლო მისიისა და ხედვის შემუშავება მოსწავლეთა აკადემიური წარმატებისა და აღზრდის ხელშესაწყობად.
ბ) სკოლის დაგეგმვა და განვითარება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სკოლის ეფექტიანად მართვის პროცესში სტრატეგიული დაგეგმვის მნიშვნელობა, პრიორიტეტების გამოყოფა სტრატეგიული მიზნებისათვის და ამ მიზნების რეალიზების ეფექტიანი მექანიზმების შექმნა;
- უნდა შეეძლოს სტრატეგიული განვითარებისა და სამოქმედო გეგმების შემუშავების მეთოდოლოგიის უზრუნველყოფა, რომლითაც განსაზღვრული იქნება სასკოლო საზოგადოებისა და ჩართულ მხარეთა პრიორიტეტებისა და ინტერესების გათვალისწინების მექანიზმი.
- სასკოლო კურიკულუმი:
ა) სასკოლო კურიკულუმის შემუშავება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სასკოლო ცხოვრებასა და სწავლა-სწავლების პროცესში სასკოლო საზოგადოების როლი და მნიშვნელობა; უნდა შექმნას ნაყოფიერი სივრცე კონსტრუქციული კომუნიკაციისა და თანამშრომლობისათვის;
- უნდა შეეძლოს კურიკულუმის შემუშავებისა და განვითარების იმგვარი მეთოდოლოგიის შექმნა, რომელიც იქნება საფუძველი გაზიარებული პასუხისმგებლობის, ინიციატივისა და თანამონაწილეობისათვის.
ბ) სასკოლო კურიკულუმის განხორციელება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სწავლის კონსტრუქტივისტული ბუნება; უნდა ავითარებდეს მოსწავლეზე ორიენტირებულ, აქტიურ და შემოქმედებით სასწავლო პროცესს;
- უნდა უზრუნველყოს იმგვარი სასწავლო პროცესი, სადაც: მოსწავლე აქტიურ შემოქმედებით პროცესშია ჩართული; ახალი ცოდნის კონსტრუირება ხდება წინარე ცოდნაზე დაფუძნებით; მოსწავლე დამოუკიდებელი მსწავლელია; სასწავლო პროცესი ორიენტირებულია ცოდნის სამივე კატეგორიაზე.
გ) სასკოლო კურიკულუმის მონიტორინგი და შეფასება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს მონიტორინგისა და შეფასების, როგორც სასწავლო პროცესის განუყოფელი ნაწილის, მნიშვნელობა; უნდა იცოდეს, როგორ გამოიყენოს პროცესებისა და შედეგების გასაუმჯობესებლად;
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს ჰოლისტური შეფასების მნიშვნელობა; უნდა შეეძლოს მრავალმხრივი და მრავალფეროვანი ინფორმაციის ანალიზზე დაფუძნებული მონიტორინგისა და შეფასების უზრუნველუოფა.
დ) სასკოლო კურიკულუმის გადასინჯვა და რევიზია:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სასკოლო სასწავლო გეგმის დანერგვის ციკლური ბუნება; კურიკულუმის გადამუშავებისას უნდა ითვალისწინებდეს წინარე გამოცდილებას;
- კურიკულუმის რევიზირებული ვერსიის შემუშავებას უნდა უზრუნველყოფდეს სასკოლო საზოგადოების ჩართულობით და ქმნიდეს კურიკულუმის განვითარებისა და მხარდაჭერის სარეკომენდაციო საჭიროებათა პაკეტს.
- სასწავლო პროცესის ადმინისტრაციული და ინფრასტრუქტურული მხარდაჭერა:
ა) ადამიანური რესურსების მართვა:
- დირექტორს უნდა შეეძლოს გაზიარებულ პასუხისმგებლობასა და დელეგირებაზე დაფუძნებული სისტემის შექმნა;
- უნდა უზრუნველყოს სკოლის სტრუქტურულ ერთეულებს შორის ფუნქციებისა და პასუხისმგებლობების ისე გადანაწილება, რომ თითოეული მათგანი საგანმანათლებლო საქმიანობასთან იყოს დაკავშირებული.
ბ) სკოლის პერსონალის განვითარება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს ადამიანური რესურსების განვითარებაზე ორიენტირებული სასკოლო კულტურის როლი და მნიშვნელობა სწავლა-სწავლების პროცესში; უნდა ნერგავდეს პერსონალის შეფასებისა და განვითარების ისეთ მხარდამჭერ სისტემას, რომელიც ორიენტირებულია მიღწევებსა და სასწავლო პროცესის გაუმჯობესებაზე;
- უნდა შეეძლოს, შეიმუშაოს და სკოლაში დანერგოს ადამიანური რესურსების სტრატეგიულად და ოპტიმალურად მართვა, რათა თითოეულმა თანამშრომელმა მაქსიმალურად შეძლოს საკუთარი შესაძლებლობების განვითარება.
გ) პროცესების მართვა:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სკოლის საგანმანათლებლო საქმიანობის მართვის პოლიტიკის მნიშვნელობა; უნდა უზრუნველყოფდეს შესაბამისი პროცედურების განხორციელებას სკოლის მიერ გაცხადებული მისიისა და მიზნების შესაბამისად;
- გააზრებული უნდა ჰქონდეს სასკოლო საზოგადოების ჩართულობაზე დაფუძნებული სკოლის მართვის პოლიტიკის მნიშვნელობა და უნდა უზრუნველყოფდეს საგანმანათლებლო საქმიანობის თანამონაწილეობით მართვას.
დ) ადამიანისა და პროცესების უსაფრთხოება:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სწავლის პროცესში ფიზიკური და ფსიქო-ემოციური უსაფრთხო გარემოს როლი და უნდა შეეძლოს ადამიანებისა და პროცესების უსაფრთხოების უზრუნველყოფა;
- უნდა უზრუნველყოფდეს სკოლის ტერიტორიაზე ფიზიკურ უსაფრთხოებას, მათ შორის საგანგებო სიტუაციებში რეაგირებისა და პირველადი დახმარების აღმოჩენის მექანიზმებით.
ე) მატერიალური რესურსები და ინფრასტრუქტურა:
- დირექტორს გააზრებული უნდა ჰქონდეს სკოლის მატერიალური რესურსებისა და ინფრასტრუქტურის მნიშვნელობა დაწესებულების მისიით განსაზღვრული მიზნების მისაღწევად;
- უნდა შეეძლოს მართვის პოლიტიკის დაგეგმვა და განხორციელება.
ვ) საინფორმაციო რესურსები:
- დირექტორს გააზრებული უნდა ჰქონდეს თანამედროვე ტექნოლოგიების მნიშვნელობა დაწესებულების მისიით განსაზღვრული მიზნების მისაღწევად;
- გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სისტემური საქმისწარმოების მნიშვნელობა ორგანიზებული პროცესების წარმართვისათვის;
- უნდა შეეძლოს სტრატეგიული კომუნიკაციის წარმართვა დაინტერესებულ მხარეებთან.
ზ) ფინანსური რესურსები:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს დაწესებულების ფინანსური მდგრადობის მნიშვნელობა;
- უნდა შეეძლოს სკოლის ფინანსური მართვა სტრატეგიული მიზნების მისაღწევად.
- მოსწავლეთა მხარდაჭერა:
ა) მოსწავლეთა უფლებების დაცვა:
- დირექტორს გააზრებული უნდა ჰქონდეს მოსწავლეთა უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის მნიშვნელობა;
- უნდა ქმნიდეს მყარ გარანტიებს მოსწავლეთა უფლებებისა და კანონიერი ინტერესების დაცვის უზრუნველსაყოფად.
ბ) მოსწავლეთა მხარდაჭერის ღონისძიებები:
- დირექტორს გაცნობიერებული უნდა ჰქონდეს სასწავლო გარემოსთან ადაპტაციის მნიშვნელობა და უნდა უზრუნველყოფდეს ამ პროცესის ხელშემწყობი სისტემის ჩამოყალიბებას;
- გააზრებული უნდა ჰქონდეს სკოლის, როგორც მოსწავლეზე ორიენტირებული ინსტიტუციის, როლი და მნიშვნელობა და უნდა ქმნიდეს მოსწავლეთა აკადემიური და ადმინისტრაციული მხარდაჭერის სისტემას;
- უნდა იზრუნოს, შექმნას ინკლუზიური გარემო მოსწავლეთა საუკეთესო ინტერესების გათვალისწინებით;
- უნდა შეეძლოს მოსწავლეებისათვის მრავალფეროვანი სერვისების მიწოდება, მათი საუკეთესო ინტერესების გათვალისწინებით.
