ნანული დავითაძე
სსიპ დაბა შუახევის საჯარო სკოლის დაწყებითი კლასების მასწავლებელი
სწავლა-სწავლების პროცესში მნიშვნელოვანია თანამშრომლობის უნარის განვითარება. ადამიანებს, რომლებსაც შესწევთ ჯგუფში მუშაობის უნარი, შეუძლიათ საკითხის გააზრება და მკაფიოდ ჩამოყალიბება, სხვისი მოსმენა, ჯგუფის წევრებთან შეთანხმება, მათი შესაძლებლობების ადეკვატურად შეფასება და ჯგუფში კონფლიქტური სიტუაციების მართვა, წარმატებით მკვიდრდებიან სხვადასხვა სოციალურ რეალობაში. კომუნიკაციის და თანამშრომლობის უნარი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს ბავშვის განვითარებაში. თანამედროვე განათლების მიზანი არა მხოლოდ ცოდნის, ფაქტობრივი ინფორმაციის დაგროვება, არამედ მიღებული ინფორმაციის ანალიზის, კრიტიკული შეფასების უნარის განვითარებაა. სკოლაში გამომუშავებული კომუნიკაციის და თანამშრომლობის უნარები აუმჯობესებს სასწავლო პროცესსა და მის შედეგებს, ხელს უწყობს ეროვნული სასწავლო გეგმით გათვალისწინებული მიზნებისა და შედეგების წარმატებით მიღწევას. ბავშვები სწავლობენ ერთმანეთისგან მაგალითით და არა სახელმძღვანელოდან. ისინი სწავლობენ მოქმედებაში, როცა თანამშრომლობენ.
მოსწავლეთა შორის კომუნიკაციის და თანამშრომლობის უნარის გასავითარებლად მნიშვნელოვანია კლასის ორგანიზების ისეთი ფორმის გამოყენება, როგორიცაა ჯგუფური მუშაობა. ერთად მუშაობისას ბავშვები ეცნობიან ახალ ინფორმაციას, აანალიზებენ, უსმენენ განსხვავებულ აზრებს, ერთად ეძებენ და პოულობენ პრობლემის გადაჭრის გზებს, სწავლობენ ერთად მუშაობას, ამჟღავნებენ ურთიერთპატივისცემას, აღწევენ შეთანხმებას, აკეთებენ დასკვნებს და შეფასებებს. მოსწავლეებს, რომლებსაც შესწევთ ჯგუფში მუშაობის უნარი, შეუძლიათ საკითხის გააზრება და მკაფიოდ ჩამოყალიბება, სხვისი მოსმენა, ჯგუფის წევრებთან შეთანხმება, მათი შესაძლებლობების ადეკვატურად შეფასება და ჯგუფში კონფლიქტური სიტუაციების მართვა, წარმატებული არიან სხვადასხვა სოციალურ რეალობაში. შეუძლებელია მოსწავლემ ეს ყველაფერი შეძლოს, თუ მას არ ექნება განვითარებული კომუნიკაციისა და თანამშრომლობის უნარ-ჩვევები. სწორედ ამიტომ არის მნიშვნელოვანი სასკოლო გარემოში ჯგუფური მუშაობა.
სასწავლო წლის დასაწყისში, მოსწავლეებთან ერთად, შემუშავდება ჯგუფში მუშაობის ქცევის წესები, რომლებსაც მოსწავლეები მთელი წლის განმავლობაში ასრულებენ. ჯგუფური მუშაობის დავალებები და მიზანი მასწავლებელმა მოსწავლეთა საჭიროებებს უნდა მოარგოს, ასევე, გაითვალისწინოს მოსწავლეთა ინდივიდუალური შესაძლებლობები, ემოციური მდგომარეობა; შექმნას ურთიერთპატივისცემაზე დამყარებული სასწავლო გარემო; პირადად ითანამშრომლოს მოსწავლეებთან და ეცადოს თავისი ქცევებით მისცეს მაგალითი.
ჯგუფური მუშაობისთვის კლასის მომზადებისას მოსწავლეები შეიძლება დაჯგუფდნენ წყვილებად, ტრიადებად, მცირე (4-5-კაციან) და დიდ (6 და მეტ კაციან) ჯგუფებად. წყვილები ყველაზე მოსახერხებელია დაბალ კლასებში მუშაობისას, ან ისეთ მოსწავლეებთან, რომლებიც მორცხვობენ, ან არა აქვთ თანატოლებთან თანამშრომლობის გზით ამოცანების გადაჭრის გამოცდილება. საწყის ეტაპზე, სასურველია, ეს ფორმა გამოვიყენოთ. მასწავლებლისთვისაც შედარებით ადვილია წყვილებში მუშაობის დაგეგმვა და წარმართვა. წყვილებში მოსწავლეები ზოგჯერ იოლად ართმევენ თავს ისეთ დავალებებს, რომელთა შესრულებაც დამოუკიდებლად გაუჭირდებოდათ. მაგალითად, გადაწყვეტილების მიღებასთან, პრობლემის გადაჭრის გზების ძიებასთან დაკავშირებული დავალებები. წყვილებში მუშაობა უნდა გამოვიყენოთ იმისათვის, რომ ძლიერი მოსწავლე დაეხმაროს აკადემიურად სუსტ მოსწავლეს. ამავე დროს, მასწავლებელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს, რომ ერთი მოსწავლე არ დომინირებდეს მეორეზე. ტრიადები (3-კაციანი ჯგუფები) განსაკუთრებით მიზანშეწონილია, როცა ერთი მოქმედებს დანარჩენი ორის ხელმძღვანელობით, მათი სახელით. მაგალითად, მუშაობს კომპიუტერზე, იწერს მათ მიერ შეთხზულ ამბავს და ა.შ. ან კიდევ, დისკუსიისას, როცა ბავშვებს ჯერ კიდევ უჭირთ შეთანხმებამდე მისვლა, მესამე მოსწავლის აზრი შეიძლება გადამწყვეტი აღმოჩნდეს. თუმცა ჩნდება საფრთხე, რომ უმრავლესობა გადაძლევს ერთის უფრო სწორ მოსაზრებას. მცირე ჯგუფები (4-5-კაციანი) უფრო მოსახერხებელია, რადგან აქ იშვიათია ერთი მოსწავლის დომინირება ყველა სხვაზე. ალბათ მეგობრობა გახდება განმსაზღვრელი ფაქტორი, თუ ჯგუფების შექმნას თავად ბავშვებს მივანდობთ. ამ არჩევნის დადებითი მხარე ისაა, რომ ბავშვები სიამოვნებით იმუშავებენ მათ მიერ შერჩეულ წევრებთან, ასევე იგრძნობენ პასუხისმგებლობას. მეორე მხრივ, ამგვარმა დაჯგუფებამ შეიძლება ქაოსი და არეულობა გამოიწვიოს კლასში, რადგან ნაკლებად პოპულარულ ბავშვებთან ჯგუფის შექმნას ცოტა თუ მოისურვებს. ასევე, შეიძლება მეგობრები გადაერთონ დავალების შესრულებიდან სხვა საკითხების განხილვაზე. თანაც ასეთი ნიშნით შექმნილი ჯგუფები სტაბილურია და შეიძლება ბავშვებს მთელი წლის განმავლობაში არ მიეცეთ სხვა მოსწავლეებთან მუშაობის საშუალება.
ჯგუფების შექმნისას აუცილებელია გავითვალისწინოთ მოსწავლეთა ცოდნის დონე. ზოგჯერ სასურველია შერეული დონის ჯგუფების შექმნა, რადგან უფრო ძლიერი მოსწავლეები დახმარებას უწევენ, უხსნიან სუსტებს და ამ პროცესში თავადაც უკეთ გაიაზრებენ დასმულ პრობლემას. ასეთ შემთხვევაში, ექსპერტები გვირჩევენ, დავაჯგუფოთ ძლიერი მოსწავლეები საშუალო დონის ბავშვებთან და საშუალო დონის მოსწავლეები — სუსტებთან. ასე თავიდან ავიცილებთ მოსწავლეთა შორის მკვეთრ განსხვავებებს, რაც შეიძლება ბავშვების გაღიზიანების და დაძაბულობის მიზეზი გახდეს.
თუ მოსწავლეებს განსხვავებულ დავალებებს ვთავაზობთ, მაშინ მიზანშეწონილია, ერთი და იმავე დონის მოსწავლეები დავაჯგუფოთ და მივცეთ შესაბამისი სირთულის დავალება. ეს საშუალებას აძლევს მასწავლებელს, მეტი დრო დაუთმოს უფრო სუსტ მოსწავლეებს და ინდივიდუალურად იმუშაოს მათთან. თუმცა, მუდმივად ძლიერ და სუსტ მოსწავლეებად დაყოფა არ არის სასურველი, რადგან იკარგება ჯგუფური მუშაობის მთავარი უპირატესობა — ჩამოუყალიბოს მოსწავლეებს სხვადასხვა დონის ადამიანებთან თანამშრომლობის უნარი.
დაჯგუფების კრიტერიუმად შეიძლება გამოვიყენოთ აქტივობის ხარისხი. როცა უკვე ვიცით რომელი მოსწავლეა განსაკუთრებით აქტიური ჯგუფურ მუშაობაში და ვინ ცდილობს ამოეფაროს სხვას, მასწავლებელმა ერთად დააჯგუფოს წყნარი მოსწავლეები, სადაც ისინი ნაკლებად შეძლებენ სხვის ზურგს ამოეფარონ და სხვას მიანდონ გადაწყვეტილების მიღება. აქტიური მოსწავლეები ერთად დაჯგუფების შემთხვევაში, თანაკლასელებთან ურთიერთობისას, ნაკლებად მოახერხებენ დომინირებას და მოუწევთ დათმობებზე წასვლა.
შემთხვევითი დაჯგუფებისას მასწავლებლისთვის მოსახერხებელია დააჯგუფოს მოსწავლეები, რომლებიც ერთად ან ერთმანეთთან ახლოს სხედან. ამგვარად ჩვენ ვზოგავთ დროს, თავიდან ავიცილებთ ხმაურს და არეულობას, რაც თან ახლავს მოსწავლეთა გადაადგილებას გაკვეთილზე. თუმცა, ხშირ შემთხვევაში, მოსწავლეები ყველა გაკვეთილზე ერთ ადგილას სხედან და ამდენად, ყოველთვის ერთსა და იმავე ჯგუფში აღმოჩნდებიან. ასე მათთვის ჯგუფური მუშაობა შეიძლება მონოტონური და უინტერესო გახდეს. შემთხვევითი დაჯგუფების ყველაზე მარტივი გზაა გათვლა, მაგალითად 1-დან 3-მდე. პირველად ამ პროცედურას საკმაო ხმაური მოჰყვება, მაგრამ რამდენიმეჯერ გამოყენების შემდეგ მიეჩვევიან და გადაადგილების პროცესი საკმაოდ სწრაფად, იოლად მიმდინარეობს.
ძალიან სასარგებლოა განვუმარტოთ მოსწავლეებს, რა მიზანს ისახავს ჯგუფური მუშაობა, რის მიღწევას შეძლებენ ისინი ამ კონკრეტული დავალების შესრულებით და რა კავშირშია ეს დავალება შესასწავლ მასალასთან. ამასთან, სასურველია, მასწავლებელი და კლასი წინასწარ შეთანხმდეს იმ წესებზე, რომლებიც უნდა დაიცვან მუშაობის პროცესში. ბავშვებმა მუშაობის დაწყებამდე უნდა იცოდნენ:
⇒ რა დრო ეძლევათ დავალების შესასრულებლად;
⇒ რა ევალება თითოეულ მათგანს, რადგან ზოგ შემთხვევაში როლები შეიძლება განსხვავებული იყოს;
⇒ დასაშვებია თუ არა ხმაური;
⇒ ჯგუფური მუშაობის რა პროდუქტი უნდა წარმოადგინონ დამთავრების შემდეგ და როგორ გვანიშნონ დასრულება;
⇒ როგორ მოუხმონ მასწავლებელს, თუ დახმარება დასჭირდათ.
რაც უფრო ნაცნობი ხდება ჯგუფური მუშაობის ფორმა ბავშვებისთვის, მით ნაკლები პრობლემები ექმნებათ მათ. სასარგებლო იქნება თავიდან ძალიან მოკლე, მარტივი ჯგუფური დავალებების შესრულება, რაც მათ თავდაჯერებულობას და სტიმულს შემატებს, რომ შეძლებენ თავი გაართვან მოთხოვნებს. ფაქტობრივად, მცირე მოდიფიკაციის შემდეგ, ნებისმიერი დავალება შეიძლება მოერგოს ჯგუფური მუშაობის პრინციპებს. თუ დავალება საკმაოდ რთული გვეჩვენება დამოუკიდებლად მუშაობისთვის, სასურველია, ჯგუფური მუშაობისას შეასრულონ.
მასწავლებლებს აღელვებთ ის, რომ ჯგუფური მუშაობის დროს ვერ აკონტროლებენ თითოეული მოსწავლის საქმიანობას. როცა კლასში რამდენიმე ჯგუფი მუშაობს, შეუძლებელია მასწავლებელმა ყველას ერთდროულად მოუსმინოს, აღრიცხოს ყველა შეცდომა, დაეხმაროს ყველა მოსწავლეს და თავიდან აიცილოს ყველა პრობლემა. ამიტომაც არ არის გასაკვირი, ფუნქციის გარეშე დარჩენილ მასწავლებელს დაბნეულობის შეგრძნება და შეკითხვები გაუჩნდეს:
⇒ როგორ გავიგოთ, იცის თუ არა ყველა მოსწავლემ, რა უნდა გააკეთოს; სწორი მიმართულება აირჩია თუ არა?
⇒ რა უნდა გავაკეთოთ, რომ მოსწავლეებმა თავიანთ პირად საქმეებზე საუბარში კი არ დახარჯონ მიცემული დრო, არამედ სასწავლო მიზნებისთვის?
⇒ როგორ გავანაწილოთ ყურადღება ჯგუფებს შორის?
⇒ რა უნდა გავაკეთო ზედმეტი ხმაურის შემთხვევაში?
ყველა ეს პრობლემა დგას მასწავლებლის წინაშე ჯგუფური მუშაობის დროს. ამიტომ საჭიროა კარგად მოვემზადოთ და სწორად წარვმართოთ პროცესი.
კონკრეტული ჯგუფური დავალების მომზადებისას, აუცილებელია, ყველა განმარტება კონკრეტულად, რაც შეიძლება მარტივი ენით მივცეთ მოსწავლეებს. მუშაობის დაწყებამდე მათ უნდა იცოდნენ, რა დროში უნდა შეასრულონ დავალება. მასწავლებელს დამატებითი სამუშაო უნდა ჰქონდეს მოფიქრებული მათთვის, ვინც სხვებზე ადრე დაამთავრებს. ჯგუფური მუშაობის დაწყებამდე აუცილებელი პროცედურაა მოსწავლეთა გადაადგილება, რადგანაც შეუძლებელია მოსწავლეებმა დისკუსია გამართონ თანაკლასელებთან, რომლებიც მათთან ზურგშექცევით ან სხვა რიგში სხედან. ისინი ერთად უნდა ისხდნენ. ამ პროცესს ახლავს მოძრაობა და ხმაურიც. ხმაურის დონე კლებულობს, რაც უფრო ნაცნობი ხდება ეს პროცედურა მოსწავლეებისთვის.
ჯგუფური მუშაობისას მასწავლებლის როლი იცვლება. ახლა იგი დამკვირვებელია, რომელიც ყურადღებით ადევნებს თვალყურს ყველაფერს, რაც კლასში ხდება. იგი მერხებს შორის მოძრაობს, აკვირდება ჯგუფებს, აღნიშნავს დადებით და უარყოფით მომენტებს მათ მუშაობაში. ამ დროს გაკეთებული ჩანაწერები, შესაძლებელია, მასწავლებელმა საერთო შეცდომების განხილვისთვის, ახალი გაკვეთილების დაგეგმვისა და მოსწავლეთათვის ინდივიდუალური რჩევების მიცემისთვის გამოიყენოს. მასწავლებელმა ყურადღება უნდა მიაქციოს, რომ მოსწავლეები კონცენტრირებული იყვნენ დავალების შესრულებაზე და არა მასწავლებელსა და მის ჩანაწერებზე. იგი არ ერევა ჯგუფური მუშაობის პროცესში, თუ ამის საჭიროება არ არსებობს. მასწავლებელი ჩაერთვება:
⇒ თუ მოსწავლეებმა არასწორი მიმართულებით წარმართეს მუშაობა. მასწავლებელი მათ ხელახლა აძლევს ინსტრუქციებს და აძლევს რჩევებს;
⇒ თუ მოსწავლეებს დავალების შესასრულებლად რაიმე სახის ფაქტობრივი ინფორმაცია სჭირდებათ და ვერ გაიხსენეს, მასწავლებელმა ან თავად უნდა ჩამოაყალიბოს, ან მიანიშნოს სად მოიპოვონ საჭირო ინფორმაცია;
⇒ თუ საჭიროა რომელიმე ჯგუფის წახალისება ან გააქტიურება, მასწავლებელი ჩაერთვება მის მუშაობაში, როგორც ერთ-ერთი წევრი;
⇒ თუ რომელიმე ჯგუფს განსაკუთრებით უჭირს ან სუსტი მოსწავლეებითაა დაკომპლექტებული, მასწავლებელმა შეიძლება მმეტი დრო დაუთმოს და ინდივიდუალურად იმუშაოს მათთან. მიუხედავად ამისა, რომელიმე ჯგუფის უგულებელყოფა არ არის გამართლებული.
როცა მასწავლებელი რწმუნდება, რომ ყველა ჯგუფი ჩართულია დავალების შესრულებაში, დროებით შეუძლია პასიური როლი აირჩიოს. ის იკავებს იმ ადგილს, საიდანაც მთელ კლასს ხედავს და აკონტროლებს მათ მუშაობას. ხმაურის შემთხვევაში, მასწავლებლის მიახლოება და ჩურჩულით მიცემული შენიშვნა საკმარისი აღმოჩნდება, რომ მოსწავლეებმა ხმას დაუწიონ.
ჯგუფური მუშაობა წყდება დათქმულ დროს ან მაშინ, როცა ჯგუფების უმრავლესობას მზად აქვს საბოლოო შედეგი. ზოგადად, უმჯობესია მოსწავლეები შევაჩეროთ მაშინ, როცა ისინი ჯერ კიდევ სიამოვნებით ასრულებენ დავალებას. თუ ჩვენ დაველოდებით, სანამ ბოლო ჯგუფიც დაასრულებს, ეს ნიშნავს, რომ კლასის დანარჩენი ნაწილი ამ დროს არაეფექტურად იყენებს. ამიტომ, როცა მოსწავლეთა უმრავლესობა — 70% მზადაა ნამუშევრების წარსადგენად ან იკლო დავალების შესრულების ინტერესმა, მასწავლებელი გამოაცხადებს: „ბავშვებო, 3 წუთში ყველა ჯგუფი წარმოადგენს თავის ნამუშევარს“. დავალების დასრულების შემდეგ, შედეგების შეჯამება ხდება სწორი პასუხებით შეკითხვებზე, ზეპირი პრეზენტაციებით, ან მომზადებული თვალსაჩინოების გამოფენით კედელზე. მასწავლებელმა ყურადღებით, შექებით, ნამუშევრის დადებით მხარეებზე ყურადღების გამახვილებით უნდა აჩვენოს, რომ აფასებს მოსწავლეების შრომას, მონდომებას. კრიტიკული შენიშვნების ნაწილი კი მომავალ სამუშაო გეგმაში უნდა იყოს გათვალისწინებული.
თანამშრომლობითი სწავლების ერთ ერთი ცნობილი მეთოდია სიმულაცია, ანუ როლური თამაში, რომელიც განსაკუთრებით სახალისოს ხდის მოსწავლეთათვის სასწავლო პროცესს და მათ მაღალ სააზროვნო უნარებს უვითარებს. როლური თამაში სწავლების აქტიური ფორმაა. ამ დროს მოსწავლეები არა მხოლოდ გონებრივად, არამედ ფიზიკურადაც აქტიურები არიან. მათ საშუალება აქვთ, გამოხატონ საკუთარი დამოკიდებულება, ემოციები, რაც აადვილებს სწავლის პროცესს და მასალის ათვისებას. მისი გამოყენებით, მოსწავლეები შეძლებენ კომუნიკაციური უნარების განვითარებას და სოციალური უნარების, ტოლერანტობისა და ემპათიის გრძნობის გამომუშავებას. სასწავლო პროცესში როლური თამაშების დადებითი ეფექტებია: მოსწავლე ყოველთვის ხალისით ერთვება თამაშში; ამჟღავნებს ინტერესსა და ენთუზიაზმს; მაშინვე იღებს უკუკავშირს. ამ მეთოდს ახლავს სირთულეებიც: მოსწავლეები, რომელთაც უჭირთ ემოციებისა და დამოკიდებულებების სხვების თანდასწრებით თავისუფლად გამოხატვა, როლური თამაშისას დისკომფორტს გრძნობენ. ამის თავიდან ასაცილებლად, მასწავლებელმა უნდა „გახსნას“ ასეთი მოსწავლე, ამისათვის ნაკლებად უნდა გამოიყენოს კრიტიკა და წაახალისოს მცირედი მცდელობისთვისაც კი. განხორციელებული აქტივობის მიზანს წარმოადგენს:
ა) საკომუნიკაციო უნარ-ჩვევების შეძენა;
ბ) საკუთარი თავისადმი რწმენის განმტკიცება;
მეგობრული სისტემა თანამშრომლობითი სწავლების ასევე ერთ ერთი ცნობილი მეთოდია, რომლის მეშვეობით მოსწავლეები გაკვეთილებს, საშინაო დავალებას, პრეზენტაციას ერთმანეთის დახმარებით ამზადებენ. მეგობრული სისტემის — Buddy System მეშვეობით ზარმაცი ან ინერტული მოსწავლეები, რომლებიც ნაკლებად არიან ჩართული საკლასო თუ საგაკვეთილო აქტივობებში, გამოიმუშავებენ ისეთ უნარებს, როგორიცაა პასუხისმგებლობა (Conway, 2008; Campell,2009). Buddy System-ის მიხედვით, თანამშრომლობითი სწავლების პერიოდში, ჯგუფი კომპლექტდება 2-3 მოზარდით შემდგარი წყვილისგან, რომლებიც ნებისმიერ დავალება-სამუშაოს ერთად ასრულებენ. ამასთანავე, ყველა პასუხისმგებელია შესრულებული სამუშაოს ხარისხზე. ამ დროს მოზარდი კლასგარეშე ინტერაქციასაც იყენებს. კერძოდ, საშინაო დავალება ვინმესთან ერთად უნდა მოამზადოს, მუდმივ კავშირში იყოს თანაკლასელებთან, თუნდაც სატელეფონო. Buddy System მეტად პოპულარული თანამშრომლობის მეთოდია დასავლურ საგანმანათლებლო სისტემაში, ხელს უწყობს თანატოლებთან პოზიტიური ურთიერთობის დამყარებას (Jackson&Campbell; 2019). ეს მეთოდი კარგად მუშაობს. მოსწავლეებს შორის ჯანსაღი, აქტიური კომუნიკაცია და თანამშრომლობა გრძელდებაა ოჯახებში. მოსწავლეები ერთად ასრულებენ საშინაო დავალებებს, უსმენენ, ეკითხებიან, უზიარებენ საკუთარ მოსაზრებებს, ეხმარებიან ერთმანეთს.
პედაგოგიურ პრაქტიკაში მასწავლებელმა აქტიურად უნდა გამოიყენოს თანამშრომლობითი სწავლების მეთოდი — განმავითარებელი შეფასება, ასევე მოსწავლეთა თვითშეფასება და ურთიერთშეფასება. შეფასება ხომ სწავლისა და სწავლების პროცესის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ნაწილია და მასწავლებელს საშუალებას აძლევს, მიიღოს ინფორმაცია მოსწავლეების წინსვლის, მიღწევებისა და პრობლემების შესახებ. განმავითარებელი შეფასება გამოიყენება იმ მიზნით, რათა დაეხმარო მოსწავლეებს ამა თუ იმ უნარის დახვეწაში რჩევებით, რეკომენდაციებით თუ პრობლემის გადაჭრის გზების შემუშავებით. საჭირო დროს, სხვადასხვა ფორმით გაკეთებული კომენტარების დახმარებით, მოსწავლე მუდმივად იღებს ინფორმაციას, რომელიც მას განვითარებასა და საკუთარი ცოდნის/სწავლის გაცნობიერებაში ეხმარება. ეს მეთოდი გაუბედავ მოსწავლეებს სერიოზულ დახმარებას უწევს საჭირო უნარ-ჩვევების გამომუშავებაში. ასევე უხსნის ემოციურ დაძაბულობას მუშაობის პროცესში. განმავითარებელი შეფასება როგორც წერილობითი, ისე ზეპირი კომენტარების სახით საშუალებას აძლევს მასწავლებელს, მოსწავლეებს მისცეს კონკრეტული რჩევა, რა გამოსდით კარგად, რომელი უნარის დახვეწა და განვითარება სჭირდებათ.
განმავითარებელი კომენტარის რამდენიმე მაგალითი:
⇒ „მე ყურადღებით ვაკვირდებოდი თქვენს მუშაობას და შევამჩნიე, რომ შენ დიდი ყურადღებით უსმენდი მეგობარს. საინტერესო იქნებოდა, შენი აზრიც რომ გაგეზიარებინა მისთვის.“
⇒ „ყოჩაღ! დღეს შენ შესანიშნავად ითანამშრომლე თანაგუნდელებთან და შეძელი მათი დახმარება. მომავალში იქნებ პრეზენტაციაც გააკეთო. ჩემი აზრით, შენ ეს ძალიან კარგად გამოგივა.“
⇒ „დღეს შენ დამაჯერებლად დაიცავი შენი მოსაზრება. მომეწონა ისიც, რომ ყურადღებით უსმენდი მეგობარს, რომელსაც შენგან განსხვავებული პოზიცია ჰქონდა.“
განმავითარებელი შეფასების სტრატეგია დაეხმარება მოსწავლეებს, დაძლიონ ემოცია, შიში, გაუბედაობა, დაინახონ როგორც საკუთარი წინსვლა, ასევე საჭიროებები და გასაუმჯობესებელი მხარეები.
მნიშვნელოვანია ისიც, რომ შეფასების კრიტერიუმებზე დაყრდნობით მოსწავლეებმა გააკეთონ თვითშეფასება და ურთიერთშეფასებები.
მოსწავლეებს ინტენსიურად უნდა ჩაუტარდეთ გაკვეთილები თანამშრომლობითი სწავლების მეთოდებით.
კომუნიკაციისა და თანამშრომლობის უნარების განვითარება გააუმჯობესებს მათ აკადემიურ მოსწრებას. სასწავლო გარემო მოსწავლეთათვის გახდება უფრო კომფორტული, მეგობრული, საინტერესო.
თანამშრომლობითი სწავლებისას მოსწავლეებს უვითარდებათ ჯგუფური პასუხისმგებლობა, ჯგუფმა ერთად უნდა მიაღწიოს საერთო მიზანს და მისი თითოეული წევრის პასუხისმგებლობაა, საკუთარი წვლილი შეიტანოს ჯგუფის მუშაობასა და წარმატებაში. მოსწავლე კარგად აცნობიერებს, რომ მისი წარმატება ჯგუფის წარმატების საწინდარია.
ამრიგად, თანამშრომლობითი/ერთობლივი სწავლება მრავალმხრივ გავლენას ახდენს მოსწავლეზე. ესენია: აკადემიური წინსვლა, უნარ-ჩვევების გამომუშავება და ცნობიერების ამაღლება. პირველი მიღწევაა აკადემიური შედეგების გაუმჯობესება, ურთიერთობებისა და სოციალური განვითარების დახვეწა; მეორე მიღწევაა თანამშრომლობითი უნარის გამომუშავება, რომელიც მოსწავლეებში ავითარებს აზროვნების და პრობლემის გადაჭრის გზების ძიების ელემენტებს; მესამე მიღწევაა ის, რომ სხვადასხვა აკადემიური მოსწრების მოსწავლეებს ერთმანეთის მიმართ პოზიტიური განწყობა უყალიბდებათ და შეთანხმებულად მუშაობენ ჯგუფებში.
ჩავატაროთ გაკვეთილები თანამშრომლობითი სწავლების მეთოდებით.
