მაია არახამია
სსიპ ზუგდიდის მუნიციპალიტეტის სოფელ ჩხორიის საჯარო სკოლის სამოქალაქო განათლების მასწავლებელი
21-ე საუკუნის სკოლა გვერდს ვერ აუვლის პროექტულ სწავლებას. ამგვარი სწავლება მოსწავლეთათვის მისაღები და უაღრესად ეფექტიანია. პროექტზე დაფუძნებული სწავლება ინტერაქტიული მეთოდია, რომელიც მოსწავლეთა მაქსიმალურ ჩართულობას მოითხოვს, ასევე, მნიშვნელოვანია, პროექტის განხორციელების დროს, მასწავლებელმა პასუხისმგებლობის მაღალი დონე გამოიჩინოს, წინააღმდეგ შემთხვევაში, შედეგები არ იქნება თვალსაჩინო.
პროექტული სწავლების დროს ვითარდება ე.წ. გლობალური კომპეტენციები და ფუნქციური უნარები, მიიღწევა საგნობრივი, ეროვნული სასწავლო გეგმისა და ზოგადი განათლების ეროვნული მიზნები.
მესამე თაობის ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით, სამოქალაქო განათლების საგანში, სასკოლო პროექტებზე მუშაობისას, სკოლებმა უნდა გაითვალისწინონ შემდეგი კრიტერიუმები:
♦ რამდენად ორიენტირებულია სასკოლო პროექტი დემოკრატიული კულტურის კომპეტენციების განვითარებაზე;
♦ რამდენად ორიენტირებულია ეროვნული სასწავლო გეგმის სამიზნე ცნებასთან/ცნებებსა და მკვიდრ წარმოდგენებზე;
♦ უწყობს თუ არა ხელს ეროვნული სასწავლო გეგმის პრიორიტეტულ თემაზე/თემებზე მოსწავლეთა ცნობიერების ამაღლებას;
♦ რამდენად გამოკვეთს ინტერდისციპლინურ კავშირებს, ასევე კლასებს/საფეხურებს შორის კავშირებს;
♦ რამდენად ითვალისწინებს სკოლის სტრუქტურულ ერთეულებთან (კათედრები, სამეურვეო საბჭო, პედაგოგიური საბჭო, მოსწავლეთა თვითმმართველობა და სხვა) თანამშრომლობას და სასკოლო საზოგადოების/თემის ჩართულობას;
♦ რამდენად ავითარებს პროექტი თემთან/გარე ორგანიზაციებთან თანამშრომლობის შესაძლებლობებს;
♦ რამდენად ითვალისწინებს ფორმალური და არაფორმალური განათლების კომპონენტს;
♦ რამდენად აქვს ყველა მოსწავლეს თანაბრად ჩართვის შესაძლებლობა;
♦ რამდენად მოიაზრებს პროექტის იდეა და შედეგები კავშირს სკოლის განვითარებასთან.
სამოქალაქო განათლების პროექტული სწავლებისთვის, მე-10 კლასში, გამოყოფილია 36 საათი, რომელიც ორი პროექტის განხორციელებაზე უნდა გადანაწილდეს. წარმოგიდგენთ საორიენტაციო მითითებებს, საკუთარ პრაქტიკაზე დაყრდნობით, რაც გამოადგებათ სამოქალაქო განათლების მასწავლებლებს.
პროექტის სახელწოდება: ბავშვები ქველმოქმედებისთვის
პროექტის ტიპი: ქველმოქმედება
პროექტის შინაარსი, აღწერილობა: მოწყვლადი ჯგუფების დახმარება (ღონისძიებები მოხუცთა თავშესაფრისთვისა და დევნილთათვის: მინი-სპექტაკლი, კონცერტი, საკვებისა და ჰიგიენის პროდუქტების შეგროვების აქცია, თანატოლთათვის ინტელექტუალური მხარდაჭერა (ურთიერთსწავლება).
დავალების ფორმები: სოციალური საქმინობით სწავლება, მოხალისეობა, ინსტიტუციებთან თანამშრომლობა.
ინტეგრაციის შესაძლებლობა: ქართული ენა და ლიტერატურა, ხელოვნება, მუსიკა — დევნილობის თემა ქართულ მწერლობასა და კინემატოგრაფიაში, ონჯალი რაუფის „ბიჭი ბოლო მერხზე“, მელოდია – „სიკვდილის ტანგო“, ჯოშუა სობოლის „გეტო“; გეოგრაფია (კონფლიქტების საბაბი, მიზეზები, შედეგები); ისტორია (ებრაელთა დევნილობა ნაბუქოდონოსორის პერიოდში…).
პროექტის ფარგლებში შესრულებული პროდუქტების ნუსხა (სარეკომენდაციო):
⇒ მინი-სპექტაკლი;
⇒ კონცერტი;
⇒ ფოტოალბომი;
⇒ ნახატების ალბომი;
⇒ რეზიუმე ნაწარმოებების შესახებ;
⇒ ესეები;
⇒ ციფრული და მატერიალური პოსტერები;
⇒ პრეზენტაცია;
⇒ რეცენზია ნაწარმოებებსა და ფილმზე, სპექტაკლზე.
ასევე, წარმოგიდგენთ ზოგად რეკომენდაციებს პროექტული სწავლებისთვის:
⇒ პროექტის სახელწოდება, სასურველია, იყოს მოკლე და ნათლად გამოხატავდეს პროექტის შინაარსს;
⇒ პროექტის ტიპი შეიძლება იყოს ქველმოქმედება, ინფორმირება, ადვოკატირება, ინფრასტრუქტურული პროექტი;
⇒ ვადები უნდა გაითვალოს სემესტრის (14-18 საათი) მიხედვით (ერთი სემესტრი – ერთი პროექტი) და გაიწეროს აქტივობები;
⇒ უნდა შეირჩეს პროექტის სამიზნე ჯგუფი (მე-10 კლასის მოსწავლეები, ან საფეხურის მოსწავლეები, ან სასკოლო თემი (მოსწავლე, მშობელი, მასწავლებელი);
⇒ კვლევის მეთოდოლოგიით უნდა შეირჩეს პრობლემა, რომელიც დაძლევადი იქნება;
⇒ პროექტის მიზანი განისაზღვრება პრობლემის შესუსტებით ან აღმოფხვრით;
⇒ პროექტის ამოცანად იგულისხმება ის ნაბიჯები, რომლებიც წყვეტს პრობლემას და მიგვიყვანს მიზნამდე (ამოცანა – ის, რაც უნდა გადავწყვიტოთ მიზნის მისაღწევად);
⇒ პროექტის ეტაპების სწორად გაწერა – სტრუქტურული ნაწილები სტრატეგიულად და კონსტრუქტივისტულად უნდა იყოს გაწერილი;
⇒ მოსალოდნელი შედეგების შესახებ წინასწარ უნდა გვქონდეს გათვლები (რას მივაღწევთ პროექტის ფარგლებში);
⇒ პროექტის მდგრადობა გრძელვადიანი პერსპექტივის კუთხით უნდა იყოს გათვლილი;
⇒ პროექტი უნდა ეხმიანებოდეს პრიორიტეტულ თემებს, საგნობრივ და ესგ-ის მიზნებს, ინტერდისციპლინირებას;
⇒ განისაზღვროს მოსალოდნელი შეფერხებები, მაქსიმალურად ეფექტიანი რესურსული ბაზა აქტივობების განხორციელებისთვის, მონიტორინგისა და შეფასებების ინსტრუმენტები.
