საქართველოს უძველესმა პროფესიულმა სასწავლებელმა, რომელიც მცხეთის რაიონის სოფელ წინამძღვრიანთკარში მდებარეობს, 135 წლის იუბილე აღნიშნა.
„ბევრს თქვენგანს გააკვირვებს ჩემი მოქმედება, რომ დღეს მე სამეურნეო სკოლას ვხსნი, — მართლა, რომ ეს საქმე სამძიმო საქმეა; მაგრამ ეს საქმე მე გამაბედვინა ერთის მხრივ იმან, რომ ყოველის მამულის-შვილის ვალია შეძლებისამებრ შეეწიოს ღარიბსა და უმეცარს ხალხსა, მეორეს მხრივ აუცილებელმა საჭიროებამ აქაურ ხალხში სასარგებლო და პრაქტიკული ცოდნის გავრცელებისამ. მე დარწმუნებული ვარ, რომ გზაზედ ბევრი გაჭირვება მოგველის, მაგრამ ამ გაჭირვების დაძლევა შეუძლია საქმისადმი სიყვარულს, გულის დადებას და ენერგიას, როგორც სახალხო სკოლის ისტორია ამტკიცებს. ამ ბრძოლისათვის ერთის ან რამდენიმე პირის ძალა საკმარისი არ არის, საჭიროა ხელის შეწყობა და თანაგრძნობა თითონ საზოგადოებისა. მაშ, ყველა ვინც კი ერთგულად ეკიდება სახალხო განათლების საქმეს, ამოვუდგეთ გვერდით მეცნიერების დროშას, გავუღოთ სასწავლებლის კარი ყველა ერსა და სარწმუნოებას, წავიდეთ წინ და მოვფინოთ ბნელს ხალხში ნათელი ჭეშმარიტებისა.“ — ასე მიმართა 1883 წლის 4 სექტემბერს გახსნაზე მოსულთ ილია წინამძღვრიშვილმა.
სკოლის ძირითად მიზნად ილია წინამძღვრიშვილმა განსაზღვრა ზოგადი განათლების მიცემა და სამეურნეო საქმის სწავლება (მიწათმოქმედება, მეღვინეობა, მევენახეობა, მესაქონლეობა, მეფრინველეობა, მეფუტკრეობა, მეაბრეშუმეობა, მეტყევეობა). სასწავლო გეგმაში შედიოდა შემდეგი საგნები: ქართული ენა, რუსული ენა, არითმეტიკა, პრაქტიკული გეომეტრია, მოკლე გეოგრაფია კავკასიისა, ზოოლოგია, ბოტანიკა. კურსადამთავრებულებს პედაგოგიური საბჭო აძლევდა ატესტატს. სკოლის პირველი გამგე იყო ერმილე ნაკაშიძე, სკოლის პირველი მასწავლებლები იყვენენ: ევ. კანდელაკი, მ. ასათიანი, ლ. თაბურაძე, ლ. ბოცვაძე, გ. ასათიანი.
სკოლას აფინანსებდა თვითონ ილია წინამძღვრიშვილი და ასევე იღებდა შემოწირულობებს სხვადასხვა ორანიზაციებიდან, კერძო პირებიდან და წერა-კითხვის გამავრცელებელი საზოგადოებიდან. სკოლაში იღებდნენ 10-12 წლის ჭაბუკებს განუსხვავებლად ეროვნებისა, სარწმუნოებისა და წარმომავლობისა. სკოლაში სასწავლებლად თავიდან შევიდა 22 მოსწავლე. საქართველოს პირველი და უძველესი პროფესიული სასწავლებლის წარმატებასა და განვითარებაში წვლილი შეიტანეს ილია ჭავჭავაძემ, იაკობ გოგებაშვილმა და ნიკო ცხვედაძემ.
2010 წელს გაუქმდა სასწავლებელი, 2014 წელს კი ახლიდან დაფუძნდა და 2016 წელს, სარეაბილიტაციო სამუშაოების დასრულების შემდგომ, გაიარა ავტორიზაცია და მიიღო 24 სტუდენტი აგრარული მიმართულების სამი პროგრამით, ორი დუალურით — მეხილეობა, მევენახეობა-მეღვინეობა, ერთიც მოდულური — მეფუტკრეობა. 2018 წლისათვის კოლეჯში 9 პროგრამაზე ირიცხება 240 სტუდენტზე მეტი, სასწავლო კორპუსებია წინამძღვრიანთკარში, დაბა თიანეთსა და დაბა სტეფანწმიდაში. მიმდინარეობს საპროექტო სამუშაოები დუშეთის სასწავლო ფართის რეაბილიტაციისათვის.
ბოლო წლებში გაიზარდა კოლეჯში სწავლის მსურველთა რაოდენობა, განსაკუთრებით მეორე პროფესიის დაუფლებისადმი მისწრაფება. კოლეჯის ადმინისტრაცია ეხმარება კურსდამთავრებულებს დასაქმებაში.
კოლეჯი თანამშრომლობს: სოფლის მეურნეობის სამეცნიერო კვლევით ცენტრთან; KTV კახურ ტრადიციულ მეღვინეობასთან; სურსათის ეროვნულ ცენტრთან; საქართველოს ეროვნულ მუზეუმთან; საქართველოს ეროვნულ ბოტანიკურ ბაღთან; სატყეო სააგენტოსთან; „ენერგო-პრო ჯორჯიასთან“; „ბაგრატიონი 1882-თან “; შპს მექანიზატორთან.
მომავალი წლიდან კოლეჯს მოემსახურება სასტუმროს ტიპის საერთო საცხოვრებელი.
უძველესი პროფესიული სასწავლებლის 135 წლის იუბილესადმი მიძღვნილი ღონისძიების მსვლელობისას, გაიმართა საპილოტე ინიციატივის — „სამუშაოზე დაფუძნებული სწავლება“ — შემაჯამებელი პრეზენტაცია.
ღონისძიების ორგანიზატორი იყო საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის სამინისტრო, მხარდამჭერები — გაეროს განვითარების პროგრამა (UNDP) და შვეიცარიის განვითარებისა და თანამშრომლობის სააგენტო (SDC), საქართველოს ფერმერთა ასოციაციასთან (GFA) თანამშრომლობით.
„საქართველოს სასახელო მოღვაწეებს, რომელთა თანადგომითაც დაარსდა წინამძღვრიანთკარის კოლეჯი, კარგად ესმოდათ პროფესიული განათლების მნიშვნელობა როგორც ხალხისთვის, ასევე ეკონომიკისათვის. დღეს საქართველოს პროფესიულმა განათლებამ ახალი სუნთქვა შეიძინა, მაგრამ თავის მდიდარ ტრადიციებს კვლავაც არ ღალატობს.“ — განაცხადა საქართველოს განათლების, მეცნიერების, კულტურისა და სპორტის მინისტრმა, მიხეილ ბატიაშვილმა.
ოლივიე ბურკიმ, სამხრეთ კავკასიაში შვეიცარიის თანამშრომლობის ოფისის ხელმძღვანელმა, აღნიშნა, რომ პროფესიული განათლების განვითარება ადგილობრივი ეკონომიკის ზრდას და მოსახლეობის კეთილდღეობას უწყობს ხელს.
„საქართველოს უძველესი კოლეჯი იმის კარგი მაგალითია, თუ როგორ იცვლება ეკონომიკა და ადამიანების ცხოვრება განათლების სისტემაში ახალი მიდგომების დანერგვის შედეგად. საქართველომ მნიშვნელოვანი ნაბიჯები გადადგა პროფესიული განათლებისა და გადამზადების სისტემის რეფორმის გზაზე. შვეიცარია მომავალშიც შეუწყობს ხელს ამ მეტად პოზიტიურ და საჭირო განვითარებას“, — აღნიშნა მან.
სამუშაოზე დაფუძნებული სწავლების დანერგვა პროფესიული განათლების რეფორმისადმი უფრო ფართო ხელშეწყობის ნაწილია, რომელსაც შვეიცარიის მთავრობა, გაეროს განვითარების პროგრამასთან (UNDP) თანამშრომლობით, ახორციელებს.
„ამ მოდელის შედეგებით საქართველოში უკვე 100-ზე მეტმა სტუდენტმა და 20-ზე მეტმა კერძო კომპანიამ ისარგებლა, — თქვა გიორგი ნანობაშვილიმა, UNDP-ის ეკონომიკური განვითარების მიმართულების ხელმძღვანელმა საქართველოში. — დღევანდელი დღე ძალიან სიმბოლურია საქართველოს პროფესიული განათლების სისტემისათვის, მისი წარსულის, აწმყოსა და მომავლისათვის. ეს არის დღე, როდესაც ჩვენ შევძელით, ერთად მოგვეყარა თავი ყველა ჩვენი პარტნიორისთვის, დონორებისთვის და მთავრობის წარმომადგენლებთან და საქართველოს ფერმერთა ასოციაციასთან (რომელიც კერძო სექტორის მთავარი წარმომადგენელია ჩვენს საქმიანობაში) ერთად აღგვეღნიშნა სისტემაში არსებული მიღწევები, გვესაუბრა იმაზე, თუ რა უნდა გაკეთდეს შემდგომში იმისათვის, რომ საქართველოში პროფესიული განათლების სისტემამ შეძლოს კონკურენტუნარიანი კადრების მომზადება. პროფესიული განათლება უნდა პასუხობდეს ყველა იმ საჭიროებას, რომელიც დარგში არსებობს და იყოს დამხმარე ეკონომიკისთვის იმ ტექნოლოგიებისა და ცოდნის დანერგვის საქმეში, რომელიც საჭიროა ქვეყნის განვითარების ამ ეტაპზე.“
„დღეს ილია წინამძღვრიშვილის სახელობის საზოგადოებრივ კოლეჯში პროფესიული განათლების 135 წლისთავს აღვნიშნავთ. ძალიან დიდი მადლობა მინდა გადავუხადო გაეროს განვითარების პროგრამას, ასევე, შვეიცარიის განვითარების სააგენტოს იმისათვის, რაც გაკეთდა აღნიშნული კოლეჯის განვითარებისათვის. იმედი გვაქვს, მომავალი წლიდან კიდევ უფრო გაიზრდება იმ პროგრამების სპექტრი, რომელსაც აღნიშნული კოლეჯი განახორციელებს, ასევე, გაიზრდება სტუდენტთა რაოდენობა, რომლებიც ამ მნიშვნელოვან და ისტორიულ კოლეჯში ისწავლიან.“ — ამბობს ირინე წეროძე, პროფესიული განათლების განვითარების დეპარტამენტის უფროსი.
წინამძღვრიანთკარის საზოგადოებრივი კოლეჯის საიუბილეო ღონისძიება სასწავლებლის პირველ შენობასთან დაიწყო, სადაც ისტორიული გამოფენა გაიმართა. ამას მოჰყვა საქართველოს სხვადასხვა რეგიონის პროფესიული სტუდენტების მიერ მოწყობილი აგრარული მასტერკლასები და გამოფენა. სტუმრებმა მონაწილეობა მიიღეს მეხილეობის, რძის გადამუშავების, ნერგების დამზადების მასტერკლასებში, დაესწრნენ თაფლის ექსპერტიზას, გაეცნენ სურსათის უვნებლობის, ნიადაგის ანალიზისა და, ასევე, მავნებლების წინააღმდეგ ბრძოლის ახალ მიდგომებს.
მოამზადა ანა ფირცხალაიშვილმა
სურათები ილია წინამძღვრიშვილის სახელობის საზოგადოებრივი კოლეჯის არქივიდან
