სკოლებში ონლაინ გარე დაკვირვების რუბრიკა დაიწყო. უფროს მასწავლებლებს, რომლებსაც, სტატუსის გაუმჯობესების მიზნით, ერთ-ერთ სავალდებულო აქტივობად, გაზაფხულზე, გარე დაკვირვება უნდა განეხორციელებინათ, პანდემიის გამო გადაუვადდათ და ახალი სასწავლო წლიდან რეგისტრაცია თავიდან გამოცხადდა.
მასწავლებლის პროფესიული განვითარების ეროვნულმა ცენტრმა წამყვანი მასწავლებლის სტატუსის მოპოვების მსურველებს, პირისპირ დაკვირვების რუბრიკის გარდა, სპეციალურად მომზადებული ონლაინ დაკვირვების რუბრიკა შესთავაზა.
სიახლემ, ცხადია, მასწავლებლებში დაბნეულობაც და მღელვარებაც გამოიწვია, რადგან ონლაინ პლატფორმით სწავლება მათთვის ისედაც დიდი გამოწვევაა, მით უფრო, როცა მათ დამკვირვებელი ადევნებს თვალს.
პედაგოგების ნაწილმა გარე დაკვირვების შეფასებისთვის დისტანციური გაკვეთილები ჩაატარა. გთავაზობთ მათ შთაბეჭდილებებს – როგორ წარიმართა დაკვირვების პროცესი და რა დეტალები უნდა გაითვალისწინონ იმ კოლეგებმა, რომლებიც ჯერ კიდევ გარე დაკვირვების მოლოდინის რეჟიმში იმყოფებიან.
მარი ჯინჭარაძე
თბილისის ილია ჭავჭავაძის სახ. №23 საჯარო სკოლის სპორტის უფროსი მასწავლებელი
ზოგი მასწავლებლისთვის ეს უკვე ღიმილნარევი მოგონებაა, ზოგიერთისთვის კი დაძაბული მოლოდინის რეჟიმი, უძილო ღამეები და უსასრულო ფიქრები. მეც იმ მასწავლებელთა რიგებში აღმოვჩნდი, ვისაც გარე დაკვირვება ონლაინ რეჟიმში მოუწია. დიდი იყო განცდა და ემოცია. ვღელავდი ორმაგად, ჩემი საგნის სპეციფიკიდან გამომდინარე, რადგან სპორტს ვასწავლი და ისეთი გაკვეთილი უნდა ჩამეტარებინა, რომ ყველანაირ ფორმატს მოვრგებოდი. რა თქმა უნდა, აქცენტი თეორიულ მასალაზე, კერძოდ, ჯანსაღი ცხოვრების წესზე შევაჩერე. მართალია, ონლაინ გაკვეთილებს მარტიდან ვატარებ, მაგრამ, როცა საქმე გარე დაკვირვებას და კარიერულ წინსვლას ეხება, პასუხისმგებლობაც და სურვილი იმისა, რომ მაქსიმალურად დაიხარჯო და თავი საუკეთესოდ წარმოაჩინო, იმატებს. მარტო სურვილიც არ კმარა, უნდა ფლობდე კომპიუტერულ უნარ-ჩვევებს, მართავდე ონლაინ პლატფორმას და, ყველაფერთან ერთად, ხელი უნდა შეგიწყოს ინტერნეტმა.
და აი, სანატრელი პერიოდიც დადგა, რომელსაც ასე დიდხანს, მოუთმენლად ველოდი გულის ფანცქალით. და როდესაც დამკვირვებელთან წინასაგაკვეთილო შეხვედრაც შედგა, ნერვიულობა თითქოსდა მომეხსნა, დადებითი ემოციები და პოზიტივი წამოვიდა. მოვეშვი და დაძაბულობაც სადღაც გაქრა. გაკვეთილი ჩავატარე თავისუფლად და ყველაფერმა კარგად ჩაიარა.
ახლა გარე დაკვირვების გაკვეთილი, რომელსაც ასე მოუთმენლად ველოდი, ჩემთვისაც ტკბილ მოგონებად იქცა.
მინდა პატარა რჩევა მივცე იმ პედაგოგებს, ვინც გარე დაკვირვების გაკვეთილს ონლაინ ელოდება. პირველ რიგში, გამართული ინტერნეტი. დამშვიდდით, მოდუნდით, არ ინერვიულოთ, არ დაიძაბოთ, იყავით თავისუფალნი თქვენს ქმედებებში, იყავით ბუნებრივები და არ არის საჭირო გაკვეთილის სპექტაკლად გადაქცევა. მაქსიმალურად წარმოაჩინეთ კომპიუტერული უნარ-ჩვევების ცოდნა და გამოიყენეთ ყველა შესაძლებლობა, რათა გაკვეთილი უფრო საინტერესო და ეფექტური გამოვიდეს. მოსწავლეები მაქსიმალურად ჩართეთ საგაკვეთილო პროცესში და მერწმუნეთ, ყველაფერი კარგად იქნება.
ნერვიულობა და ღამისთევა წარსულს ჩაბარდა. ყველას წარმატებას და წინსვლას გისურვებთ.
ჩვენ პედაგოგები ვართ და გვაქვს ვალდებულება, მოსწავლეებს ყველანაირ ექსტრემალურ სიტუაციაში განათლება მივცეთ. ესეც შევძელით.
მაია გორჯოლაძე
კასპის მუნიციპალიტეტის სოფელ ქვემოჭალის
საჯარო სკოლის ბიოლოგიის მასწავლებელიგარე დაკვირვებას, ისე როგორც დანარჩენი მასწავლებლები, გაზაფხულზე, აპრილში ველოდებოდი და ამ პერიოდისთვის მომზადებული ვიყავი, საკლასო სივრცეში — პირისპირ ჩამეტარებინა გაკვეთილი. თუმცა, როგორც იცით, პანდემიამ ყველაფერი შეცვალა, მათ შორის, ჩვენი გეგმებიც. ამ ეტაპზე, სკოლაში, ისევ პირისპირ ვატარებდით გაკვეთილს, თუმცა, ჩემს კოლეგას კოვიდ ინფექცია დაუდასტურდა და ამიტომ, გარკვეული პერიოდი, ონლაინ რეჟიმზე გადასვლა მოგვიწია. ამას ისიც დაემატა, რომ სკოლაში საარჩევნო შტაბი განთავსდა, რის გამოც ერთი კვირით გახანგრძლივდა ონლაინ სწავლების რეჟიმი. ასეთ ექსტრემალურ სიტუაციაში აღმოვჩნდი – რადგან პირისპირ სწავლებაზე გათვლილი გაკვეთილის გეგმები ავტვირთე, გეგმების მოდიფიცირება მომიწია, თან ჩემი სკოლა სოფლის სკოლაა (ნახევრად მთიანი ზონა) და ზოგადად, ნაკლებად ვიყავით მომზადებული ონლაინ სწავლებისთვის.
გაზაფხულზე თიმსის პლატფორმა კი დაინერგა სკოლებში, მაგრამ ჩვენ ვერ ვიმუშავეთ თიმსით იმის გამო, რომ ჩვენს ბავშვებს არ ჰქონდათ კომპიუტერები, ტელეფონები და ინტერნეტი. სრულიად მოუმზადებელი შევხვდით აპრილში ამ გამოწვევას. გაზაფხულზე ასეთი მითითება მოგვივიდა: გამოიყენეთ ნებისმიერი საშუალება – თუნდაც ტელეფონზე დაურეკეთ ბავშვებს, მისწერეთ მესინჯერში და ა.შ. მოკლედ, მართლა ყველა ღონეს ვხმარობდით საიმისოდ, რომ ბავშვთან კონტაქტი გვქონოდა. მერე, ცოტა მოგვიანებით, შეიქმნა პროგრამა feedc, რომელშიც დავიწყეთ მუშაობა. თუმცა, ეს არ იყო დახვეწილი პლატფორმა, მეტიც, უხარისხო იყო – ბავშვებთან არ გვქონდა პირისპირ კომუნიკაცია, ჩვენი ხმა ესმოდათ, მაგრამ მათი ხმა არ გვესმოდა. აქაც მხოლოდ „ჩატით“ ვახერხებდით კომუნიკაციას. ცხადია, ამან ვერ იმუშავა. ახლა, როცა ისევ აღმოვჩნდით მსგავს სიტუაციაში, იძულებული გავხდით (ეს კარგიც არის ჩვენთვის), თიმსის დანერგვა დაგვეწყო, რაც შესაძლებელი იქნებოდა მშობლების მხარდაჭერით. გარე დამკვირვებელს ძალიან გულღიად ვუთხარი, რომ მე თიმსში მუშაობის, დაახლოებით, ათი დღის გამოცდილება მაქვს. ღამეები გავათენე იმისთვის, რომ ამეთვისებინა ის უნარები, რაც თიმსში მუშაობას სჭირდება. რაც შეეხება ბავშვებს, გაზაფხულის შემდეგ, მშობლებმა ეს პრობლემა მეტ-ნაკლებად მოაწესრიგეს, შვილებს ტელეფონები უყიდეს, ინტერნეტს ყიდულობენ და ა.შ.
ათდღიანი თიმსის ისტორიით ჩავატარე გარე დაკვირვების გაკვეთილი ბიოლოგიაში, მერვეკლასელებთან. გაზაფხულზე მეშვიდე კლასის გაკვეთილისთვის ვიყავი მომზადებული. ბუნებრივია, აქაც ყველაფრის შეცვლა მომიწია და ახლა მერვე კლასისთვის მოვემზადე. რაც შეეხება გეგმებს, ონლაინ სწავლებისთვის განკუთვნილი გეგმები ცოტა განსხვავებულია პირისპირ სწავლების გეგმებისგან. აქ, ელემენტარულად, დროის ფორმატიც გასათვალისწინებელია. საბაზო საფეხურზე გაკვეთილი ნახევარი საათი მიმდინარეობს.
აუცილებლად მინდა ვთქვა ისიც, რომ უზომოდ კეთილგანწყობილი დამკვირვებლები ესწრებიან გაკვეთილებს, ეს მხოლოდ ჩემი აზრი არ არის. ჩვენ შევქმენით გარე დაკვირვების მომლოდინეთა ჯგუფი და იქ ათასობით მასწავლებელი წერს შთაბეჭდილებებს და გვიზიარებს პრობლემებს. ვინც გაიარა გარე დაკვირვება, ყველა ერთი და იმავეს ამბობს, რომ მართლა უზომოდ კეთილგანწყობილი დამკვირვებლები არიან და არ არიან ჩასაფრებულ პოზიციაში — გვიპოვონ ნაკლი ან მხოლოდ ხარვეზები გამოავლინონ. წინასაგაკვეთილო შეხვედრაზეც ბევრი რამ შევიტყვეთ დამკვირვებლებისგან, ვისაუბრეთ მკვიდრ წარმოდგენებზე, როგორ ვმუშაობთ ეროვნულ სასწავლო გეგმასთან მიმართებაში და ა.შ. წესებიც კიდევ ერთხელ შემახსენეს. მაგალითად, გარე დამკვირვებელმა ამიხსნა, თუ საგაკვეთილო პროცესის წყვეტა 15 წუთი გრძელდება, მაშინ გაკვეთილი ხელახლა უნდა დაიგეგმოს, მაგრამ მცირე დროით წყვეტის შემთხვევაში, ეს დრო ემატება გაკვეთილს, შესაბამისად არანაირი საფრთხე არ ემუქრებოდა გარე დაკვირვების პროცესს. რადგან ამ დეტალების შესახებ ვიცოდი, უფრო მშვიდად ვიყავი.
საბედნიეროდ, არ შემქმნია ტექნიკური ხარვეზი. მიუხედავად იმისა, რომ დღის განმავლობაში გვიჭირდა გაკვეთილების ჩატარება, ზოგადად, იმ დღეს დიდი შეფერხებები გვქონდა, კონკრეტულად ჩემი გაკვეთილის დროს კი, ეს ხარვეზები გამოსწორდა.
რაც შეეხება აქტივობებს, მასწავლებლები წუხდნენ იმაზე, რომ თითქოს გაკვეთილზე აქტივობები არ უნდა განმეორებულიყო. მე ამ მითითების შესახებ არსად არაფერი წამიკითხავს. ამიტომ, ჩემს გაკვეთილზე, რასაკვირველია, ისე გამოვიყენე აქტივობები, როგორც დამჭირდა. მთავარია ვიცოდე, რომ აქტივობა შედეგზე გამიყვანს და ჩემი მიზნის შესაბამისი იქნება. აქედან გამომდინარე, მიზანთან თანხვედრაში მყოფი აქტივობის განხორციელებას არავინ გვიკრძალავს, თუნდაც ერთი და იმავეს გამოყენებას. რაც მთავარია, დამკვირვებელს აინტერესებს არის თუ არა ჩემს გაკვეთილში გამოყენებული აქტივობა მიზნის პროპორციული და შედეგის პირდაპირპროპორციული.
ონლაინ გარე დაკვირვებისას, არც კლასის ორგანიზების დიდი არჩევანი გვაქვს, ეს საკლასო სივრცეში უფრო მეტადაა შესაძლებელი – კლასში ვიყენებთ როგორც ჯგუფურ, ასევე წყვილებში მუშაობას. ონლაინ სწავლებისას კი ეს არ ხერხდება, პირადად მე, დისტანციურ გაკვეთილზე უფრო ინდივიდუალურ მუშაობას ვიყენებ.
ალბათ, ბევრს გაუჩნდება კითხვა – ბავშვები როგორ გრძნობენ თავს? არიან თუ არა დაძაბულები? დაძაბული სიტუაცია ნამდვილად არ არის და შესაბამისად, არც ბავშვები გრძნობდნენ თავს დაძაბულად. არანაირი ღელვა არ ჰქონიათ, ეს იმის დამსახურებაცაა, რომ უფრო ლაღი თაობაა და ცოტა ჩვენიც – მასწავლებლების. მაქსიმალურად ვცდილობდი, ისეთი გარემო შემექმნა, სადაც ისინი თავს ძალიან თავისუფლად იგრძნობდნენ. გამუდმებით ვესაუბრებოდი წინასწარ, რომ ყოფილიყვნენ რაც შეიძლება თამამები, გამოეთქვათ საკუთარი აზრები, რომ სანერვიულო მართლა არაფერი ჰქონდათ, პირიქით, გამიხარდებოდა მათგან განსხვავებული აზრის მოსმენა, თუნდაც ეს აზრი არ ყოფილიყო სწორი.
სხვათა შორის, არც მასწავლებლებს არ აქვთ არაფერი სანერვიულო. იმ მასწავლებლებს, რომლებსაც, დროებით, სასწრაფო რეჟიმში მოგვიწია ონლაინ ფორმატზე გადართვა, შემოგვთავაზეს, თუ ონლაინ დაკვირვების სურვილი არ გვქონდა, დავლოდებოდით პირისპირ სწავლების აღდგენას, რაც, წესით, არჩევნების დასრულების შემდეგ მოხდებოდა (მაგალითად, ჩვენს სკოლაში ასე იყო გათვალისწინებული) და პირისპირ ჩაგვეტარებინა გაკვეთილი. არჩევანის საშუალება მოგვცეს, მაგრამ მე მაინც ეს გზა ავირჩიე, რადგან ისევ ლოდინის რეჟიმში ყოფნას ასე მერჩია, თან უკვე იმაშიც დავრწმუნდი, რომ მზად ვიყავი და თიმსის პლატფორმით შევძლებდი გაკვეთილის ჩატარებას. ჩემგან განსხვავებით, ალბათ, მასწავლებლების ნაწილმა ისევ ლოდინი აირჩია.
მინდა კოლეგებს ვუთხრა – ძალიან ვღელავდი, ღამეებსაც ვათენებდი ამაზე ფიქრით, მაგრამ ახლა, ამ გადმოსახედიდან ვფიქრობ, რომ შეიძლება საკლასო სივრცეში ამდენი რესურსის და საშუალების გამოყენების შესაძლებლობა არ მომცემოდა. საკლასო ოთახში, მაგალითად, ელექტროენერგია არ მაქვს. როგორც გითხარით, სოფლის სკოლაა, რომელიც რეაბილიტაციის პროგრამაშია ჩასმული, თუმცა, ჯერჯერობით, არაფერი გაკეთებულა – ეს საქმე არც წინ მიდის და არც უკან. როცა საკლასო ოთახში, ელემენტარულად, დენი არ გვაქვს, ასეთ ვითარებაში გარე დაკვირვების გავლას, სიმართლე გითხრათ, ონლაინ დაკვირვება მერჩივნა, რადგან შესაძლებლობა მომეცა, გაკვეთილი ონლაინ რესურსებით დამეტვირთა. ამას ისიც ემატება, რომ გაკვეთილს შინაურ სივრცეში ატარებ (სახლში ხარ), თავს უფრო მშვიდად გრძნობ. ის ფაქტორიც ძალიან დადებითად აისახება, რომ გაკვეთილზე დამკვირვებელი არ გიზის და თვალებში არ გიყურებს (ეს დისკომფორტიც მოხსნილია). ყოველ შემთხვევაში, მე ასეთი შეგრძნება დამეუფლა, რომ არავინ მაკონტროლებდა, მარტო მე და ჩემი ბავშვები ვიყავით საქმით დაკავებულები. კლასში ათი მოსწავლე მყავს და მათგან სამი, ავადმყოფობის გამო, ვერ ჩაერთო.
კიდევ ერთ დეტალს დავამატებ ჩემი კოლეგების საყურადღებოდ: გაკვეთილის პროცესში ძალიან ბევრ რამეზეა აქცენტი გასაკეთებელი, მაგრამ, პირველ რიგში, აუცილებლად კარგად უნდა მოაგვარონ საორგანიზაციო საკითხები და უკვე მერე განიხილონ ის აქტივობები დეტალურად, რომლითაც გაკვეთილი უნდა წარმართონ. წინასწარ დეტალურად განხილვას იმიტომ ვურჩევ, რომ კარგად დარწმუნდნენ, არის თუ არა ესა თუ ის აქტივობა, რომლის გამოყენებასაც აპირებენ, კონკრეტული მიზნის მისაღწევად საჭირო. ამით თავიდან აირიდებენ გაურკვევლობას, რომელიც, შესაძლოა, გაკვეთილის პროცესში წარმოიშვას. მოკლედ, ისეთი აქტივობა დაგეგმეთ, რომელიც დროს ფუჭად არ დაგაკარგვინებთ. არც გაკვეთილის დროის სიმცირემ შეგაშინოთ, დროის სიმცირის მიუხედავად, ვფიქრობ, შესაძლებელია მიზანზე გასვლა იმიტომ, რომ საკლასო სივრცეში დრო უფრო მეტად იკარგება ისეთ კომუნიკაციაზე, რომელიც ონლაინ გაკვეთილის ჩატარებისას, უბრალოდ, არ გჭირდება. ის 15 წუთი, რომელიც პირისპირ სწავლებისას დამემატებოდა, რეალურად არაფერს მომცემდა, რადგან ეს დრო შეიძლება რესურსების დარიგება-აკრეფაში დამეხარჯა. ონლაინ გაკვეთილზე კი, ამისთვის დრო არ გეკარგება, უფრო სწრაფად ახერხებ კომუნიკაციას, ინტერნეტრესურსები მაინც სხვაგვარად სწრაფად გაკეთებინებს საქმეს.
მირანდა ჟორჟოლიანი
აბაშის მუნიციპალიტეტის სოფელ ზანათის საჯარო სკოლის ქართული ენისა და ლიტერატურის მასწავლებელი
ონლაინ სწავლებაზე გადასვლა, მოულოდნელად, არჩევნების გამო მოგვიხდა. გარე დაკვირვებისთვის VII კლასში ჩავატარე გაკვეთილი ქართულ ლიტერატურაში. ძალიან ვღელავდი, 30 წუთში, უხარისხო ინტერნეტის პირობებში, როგორ გავართმევდი თავს გაკვეთილის სრულფასოვნად ჩატარებას. ამიტომ, მეზობელ სოფელში წავედი, სადაც ინტერნეტი უკეთესად მიეწოდებათ.
მარტივი მიზანი დავისახეთ – შესასწავლი მასალის ირგვლივ დამოკიდებულების გამოხატვა, დედააზრის გაგება და გადმოცემა. შევძელი მცირე აქტივობების ჩატარებაც დაფისა და Power Point-ის გაზიარებით, კითხვა-პასუხით.
ასე რომ, ვფიქრობ, ჩემი მღელვარება გადამეტებულიც იყო, გადაულახავი არაფერია, გაკვეთილით უკმაყოფილო არ ვარ, ყველაფერი მოვასწარი, მისალმებით დაწყებული დავალების მიცემით დამთავრებული. ცხრავე მოსწავლე მესწრებოდა, მხოლოდ ერთი შემოვიდა დაგვიანებით, ისიც ტექნიკური ხარვეზის გამო. ჩვენი ძირითადი პრობლემა ტექნიკური მხარეა. დარწმუნებული ვარ, ხარისხიანი ინტერნეტის პირობებში, არც მე და არც ერთ ჩემს კოლეგას გარე დაკვირვებისთვის კარგი გაკვეთილის ჩატარება არ გაგვიჭირდება.
ანა ფირცხალაიშვილი
???
