ტერმინი „დისგრაფია“, ზოგადად, გამოიყენება ცუდი კალიგრაფიის შემთხვევაშიც და აზრის წერილობით გადმოცემის პრობლემებთან მიმართებაში. ხშირად საკამათო ხდება, განეკუთვნება თუ არა დისგრაფია სპეციალური განათლების სფეროს. დისგრაფია ყოველთვის არ ნიშნავს, რომ მოსწავლეს სპეციალური საგანმანათლებლო საჭიროებები აქვს. თუმცა, სწავლის უნარის დაქვეითების მქონე მოსწავლეებს, წერის უნარ-ჩვევების დაუფლების პროცესში, აქვთ გარკვეული პრობლემები, რომელთა შორის მთავარია კალიგრაფია, მართლწერა და აზრის წერილობით გადმოცემა.
წერით ნამუშევრებზე დაკვირვების შედეგად, რამდენიმე მოსწავლის ნამუშევარში აღმოვაჩინე დისგრაფია. კალმის ჭერის დაძაბული მანერა, სარკისებრი ასოების (წ-შ, ხ-ძ, ნ-მ), სწორად ჩაწერის, ასოების გრაფიკული გამოსახულების დამახსოვრებისა და მათი სწორად მოხაზვის შეუძლებლობა.
კალიგრაფიის საბაზისო პრინციპების უგულვებელყოფას თუ დასაწყისშივე არ მიექცა სათანადო ყურადღება, მაღალ კლასებში, ნაწერის შეფასების მხრივ, გარკვეული სიძნელე შეექმნებათ როგორც მოსწავლეს, ასევე მასწავლებლებსაც. დისგრაფიამ მოსწავლეებში შეიძლება გამოიწვიოს დაბალი თვითშეფასება და მოტივაციის დაქვეითება.
მიზნად დავისახე მოსწავლეებში ნატიფი მოტორიკის განვითარება და დისგრაფიის აღმოფხვრა. ამ მიზნით, გადავწყვიტე განმეხორციელებინა პროექტი. მოვიძიე და გავეცანი სათანადო ლიტერატურას და აქტივობებს, შევხდი სპეციალისტებს და მოვისმინე მათი რეკომენდაციები.
მოსწავლეებთან და მშობლებთან ერთად, დავგეგმე და განვახორციელე სოციალური პროექტი „მოგზაურობა ანდაზეთში“. პროექტი ორი თვის განმავლობაში გაგრძელდა. ყოველ აქტივობას ერთობლივად შემუშავებული შეფასების რუბრიკების მიხედვით ვაფასებდით.
განხორციელებული აქტივობები:
ხატვა გუაშებით; ხატვა ცარცით, ფანქრებით; აპლიკაციების შექმნა; ძერწვა; ფაზლების და კუბიკების აწყობა; წიგნის შექმნა; პრეზენტაცია.
პროექტის ფარგლებში განხორციელებული აქტივობების საშუალებით, გუაშებით ხატვისას, მოსწავლეებმა გამოიყენეს ხელები, თითები, ფუნჯები; მსხვილი ფერადი ცარცებითა და ფანქრებით შექმნეს ძალიან საინტერესო ნახატები, თარგის გამოყენებით; ჭრიდნენ სხვადასხვა ფიგურებს და აკეთებდნენ აპლიკაციებს; ძერწავდნენ ასოებს და აწყობდნენ სიტყვებს ( წ-შ, ხ-ძ, ნ-მ ასოების გამოყენებით).
ძალიან სახალისო და საინტერესო აღმოჩნდა ფაზლების და კუბიკების აწყობა (ხელს უწყობს გამომსახველობითი და ლოგიკური აზროვნების განვითარებას, ყურადღების მობილიზებას, აღქმას (ფორმების, ზომების და სხვ.) და, ამასთანავე, განავითარებს წვრილმან მოტორიკას).
როდესაც მოსწავლეებში მზაობა დავინახე, კლასი ჯგუფებად დავყავი, დავავალე გარკვეულ დროში ანდაზების (ჩვენ მიერ შესწავლილი, ასევე, ოჯახის წევრების დახმარებით მოძიებული) მოგროვება და ფერადი კალმებით ჩაწერა. ჩანაწერები მოიტანეს კლასში, გამოჭრეს და ჩააკრეს მათ მიერ წინასწარ შექმნილ წიგნებში. თითოეულ ჯგუფს ჰქონდა წიგნი სათაურით „მოგზაურობა ანდაზეთში“, მონაწილეთა სახელებითა და გვარებით, რომელიც დედაენის დღისთვის, 14 აპრილს, გამოვფინეთ პირველკლასელთა ფოიეში. საერთოდ, ყოველი აქტივობის ბოლოს, შექმნილი ნამუშევრებით კლასში გამოფენას ვაწყობდით. მოსწავლეებს შეეძლოთ დაეთვალიერებინათ, შეეფასებინათ და საკუთარი მოსაზრებები გამოეხატათ.
პროექტზე მონიტორინგს დაკვირვების დღიურის საფუძველზე ვახორციელებდი, რაც პროექტის მსვლელობისას ხარვეზების აღმოჩენასა და აღმოფხვრას მიადვილებდა. პროექტის ყველა აქტივობაში, მოსწავლეებთან ერთად, ჩართულები იყვნენ მშობლებიც. მათი თანადგომით პროექტი უფრო მეტად სახალისო გახდა ბავშვებისთვის.
დასასრულს შევაჯამეთ გაწეული სამუშაო — რამდენად შეუწყო ხელი პროექტში ჩართულობამ ნატიფი მოტორიკის განვითარებას და პრობლემის აღმოფხვრას. ამ ეტაპზე, დასახულ მიზანს მივაღწიე, მოსწავლეებს აღარ ეშლებათ შ-წ, ნ-მ, ხ-ძ ასოების გარჩევა, ასოების მოხაზულობა გამოასწორეს, მოეხსნათ დაძაბულობა წერის დროს. პერიოდულად, აქტივობებს ისევ განვახორციელებ, რათა შედეგი არ იყოს მოკლევადიანი და იმავე პრობლემამ მომავალში ისევ არ იჩინოს თავი. ამ პროექტმა მოსწავლეებს განუვითარა, ასევე, თანამშრომლობითი, შემოქმედებითი და პრეზენტაციის უნარები, მშობლებს კი საშუალება მისცა, აქტიურად ჩართულიყვნენ სასკოლო ცხოვრებაში.
თამარ მგალობლიშვილი
სსიპ გოგიტა კიკნაძის სახელობის თბილისის №182 საჯარო სკოლის დაწყებითი კლასის პედაგოგი
